Zasady wsparcia projektów inwestycyjnych interesu narodowego (PIN)

Zasady wsparcia projektów
inwestycyjnych interesu
narodowego (PIN) i interesu
narodowego o strategicznym
znaczeniu (PIN+).
2014-01-31 00:14:13
2
3
Wprowadzony w 2005 r. Decyzją Rady Ministrów nr 95/2005 system Projektów Interesu Narodowego (PIN) ma na
celu pozyskanie i ułatwienie realizacji inwestycji mogących mieć wpływ na rozwój gospodarki narodowej poprzez
przezwyciężenie przeszkód administracyjnych. System ustanawia mechanizm monitorowania procedur
związanych z wdrożeniem przedsięwzięć inwestycyjnych, zapewnieniając projektowi szybszą ścieżkę realizacji
niezbędnych procedur.
I. Projekty inwestycyjne interesu narodowego (PIN)
Wprowadzony w 2005 r. Decyzją Rady Ministrów nr 95/2005 system Projektów Interesu Narodowego (PIN) ma na
celu pozyskanie i ułatwienie realizacji inwestycji mogących mieć wpływ na rozwój gospodarki narodowej poprzez
przezwyciężenie przeszkód administracyjnych. System ustanawia mechanizm monitorowania procedur
związanych z wdrożeniem przedsięwzięć inwestycyjnych, zapewnieniając projektowi szybszą ścieżkę realizacji
niezbędnych procedur.
Jednocześnie podkreśla się, że system nie oznacza uzyskania przez inwestora nadzwyczajnych dodatkowych
korzyści. System jest głównie nastawiony na usuwanie biurokratycznych barier, zapewniając przeprowadzenie
niezbędnych procedur dotyczących wydania pozwoleń i opinii związanych z realizacją projektu w ustawowo
określonych terminach.
Opublikowana w dniu 26 sierpnia 2008r. ustawa nr 174/2008 ustala zasady dotyczące uznawania i
monitorowania projektów PIN.
Kryteria przyznania statusu PIN
Jako projekty PIN, korzystające ze szczególnej procedury monitorowania, mogą być uznane projekty spełniające
wszystkie podane poniżej warunki:
a) reprezentują inwestycję, której całkowita wartość przekracza 25 mln EUR;
b) potwierdzają swoją rentowność i przydatność, a także wiarygodność inwestora;
c) przyczyniają się do wzmocnienia krajowej bazy produkcyjnej, tworząc wartość dodaną brutto;
d) są zgodne z priorytetami, określonymi w planach rozwojowych i obowiązujących dokumentach,
zawierających strategiczne wytyczne, przede wszystkim w: Narodowej Strategii Zrównoważonego Rozwoju,
Planie Technologicznym, Krajowym Programie Planowania Polityki Zagospodarowania Terenu, Krajowym
Strategicznym Planie ds. Turystyki, Narodowej Strategii Energetycznej, Portugal Logístico;
e) przyczyniają się do odpowiedniego zrównoważonego rozwoju środowiskowego i terytorialnego;
f) mają pozytywny wpływ w co najmniej pięciu z wymienionych poniżej zakresach:
■
produkcja zbywalnych towarów i usług o innowacyjnym charakterze, dającym im przewagę konkurencyjną na
rynkach o dużym potencjale wzrostu:
4
- innowacje w sektorze usług, procesów i produktów, biorąc pod uwagę stopień innowacji na poziomie firmy,
regionu lub sektora;
- produkcja towarów i usług, które mogą być przedmiotem międzynarodowej wymiany handlowej lub
konkurencji za granicą;
- inwestycje w sektorach o rosnącym popycie na rynku światowym.
■
istotne zmiany w działalności firm, w szczególności w małych i średnich przedsiębiorstwach:
- poprawa łańcucha dostaw poprzez włączenie efektów strukturalnych, zwłaszcza w działaniach związanych z
projektowaniem i certyfikacją systemów jakości, ochroną środowiska, bezpieczeństwem i higieną pracy i
odpowiedzialnością społeczną;
- pobudzenie otwierania się na nowe kanały dystrybucji, jak również na proces internacjonalizacji dostawców i
klientów;
■
■
promocja zasobów naturalnych, w tym odnawialnych źródeł energii oraz pochodzących z odpadów, mając na
celu ochronę środowiska;
wprowadzanie innowacyjnych procesów technologicznych lub współpraca z podmiotami R+D:
- współpraca z instytucjami szkolnictwa wyższego, centrami technologii i innymi podmiotami działającymi w
R+D, dot. nowych procesów, produktów i usług lub ich doskonaleniem,
- tworzenie wspólnych struktur R+D;
■
utworzenie co najmniej 100 bezpośrednich miejsc pracy lub podnoszenie kwalifikacji zawodowych poprzez
szkolenia przeprowadzane przez podmioty uprawnione do świadczenia usług szkoleniowych:
- tworzenie miejsc pracy lub podnoszenie kwalifikacji zawodowych bezpośrednio lokalnie lub regionalnie,
- pośredni wpływ na tworzenie miejsc pracy i podnoszenie kwalifikacji,
- rozwój wspólnych inicjatyw mających na celu tworzenie struktury dla realizacji szkoleń i podnoszenia
kwalifikacji zawodowych,
podnoszenie kwalifikacji zawodowych, głównie poprzez staże lub szkolenia;
■
przyczynianie się do wdrażania regionalnych strategii rozwoju lub wkład w dynamizację gospodarki mniej
rozwiniętych regionów;
- lokalizacja w regionach inwestycji o priorytetowym charakterze w zakresie systemów wspierania inwestycji,
- wpływ na strukturę produkcyjną na poziomie regionalnym/lokalnym w kontekście konsolidacji lub
dywersyfikacji bazy produkcyjnej;
5
■
współpraca gospodarcza ze światem;
- pozytywny wpływ na miedzynarodową wymianę regionu ze światem oraz stopień jego zaangażowania na
rynkach zewnętrznych;
■
efektywność energetyczna i/lub wspieranie odnawialnych źródeł energii:
- wprowadzenie procesów i metod zarządzania i kontroli zmierzających do optymalizacji wykorzystania zasobów
energetycznych, mających znaczący wpływ na ponowne wykorzystanie energii poprzez zastosowanie systemów
kogeneracji i technik, których głównym celem jest zmniejszenie zużycia energii,
- dywersyfikacja źródeł energii, z preferencją źródeł odnawialnych i tych mających jak najmniejsze
oddziaływanie na środowisko
■
■
ochrona środowiska:
ochrona istniejących zasobów naturalnych, w szczególności obszarów objętych programem Natura 2000,
- zgodność z wartościami leżącymi u podstaw klasyfikacji Krajowego Rezerwatu Ekologicznego, Krajowego
Rezerwatu Rolniczego i publicznych terenów nabrzeżnych, lub przyczynianie się do minimalizacji/kompensacji
oddziaływania na środowisko w taki sposób, by osiagnąć tę równowagę,
- zastosowanie skutecznych technologii i praktyk ekologicznych pozwalających na efektywną ochronę
środowiska, zwłaszcza w zakresie wody, energii, gleby, odpadów i powietrza,
- redukcja emisji gazów cieplarnianych.
Za projekty PIN mogą być również uznane przedsięwzięcia, których wartość wynosi mniej lub jest równa 25 mln
euro, jeżeli dotyczą inwestycji w badania i rozwój (R & D), wdrażają innowacyjne rozwiązania lub mają na celu
ochronę środowiska oraz dodatkowo wypełniają wymienione powyżej warunki.
W przypadku projektów w zakresie turystyki, oprócz powyżej określonych wymogów muszą być spełnione
następujące warunki:
■
■
w przypadku hoteli klasyfikacja minimum 5-gwiazdkowa,
w przypadku kompleksów turystycznych integracja przynajmniej jednego 5-gwiazdkowego hotelu, podczas gdy
pozostałe obiekty powinny być przynajmniej 4 -gwiazdkowe.
Wnioski o uznanie projektów jako PIN nie są przyjmowane, jeżeli są one uzależnione od wyników przetargów
publicznych lub spraw spornych, w których państwo jest stroną.
Nie nadaje się statusu PIN projekom zaliczonym w Kodeksie Klasyfikacji Działalności Gospodarczej do
6
nastepujących działów: G (Handel), J (Finansowy), K (Nieruchomości), M (Edukacja) lub N (Zdrowie i Działanie
Społeczne).
Komisja ds. Oceny i Monitoringu Projektów PIN (CAA-PIN) i jej kompetencje.
Za weryfikację kryteriów oraz późniejsze uznanie i monitorowanie projektów jest odpowiedzialna Komisja ds.
Oceny i Monitoringu Projektów PIN (CAA-PIN),
składająca się z przedstawicieli następujących instytucji:
a) Portugalskiej Agencji ds. Handlu i Inwestycji (AICEP), pełniącej rolę koordynatora Komisji,
b) Instytutu Wspierania Małych i Średnich Przedsiębiorstw i Innowacji (IAPMEI),
c) Turismo de Portugal,
d) Dyrekcji Generalnej ds. Planowania Przestrzennego i Rozwoju Urbanistycznego,
e) Portugalskiej Agencji Ochrony Środowiska,
f) Instytutu Ochrony Przyrody i Bioróżnorodności.
Złożenie wniosku
Wnioski o uznanie projektu jako PIN powinny być składane w Portugalskiej Agencji ds. Inwestycji i Handlu (AICEP)
koordynującej działanością Komisji CAA-PIN.
Wzór wniosku jest dostępny na stronie Agencji pod adresem:
http://www.portugalglobal.pt/PT/InvestirPortugal/InstrumentosRelevantes/pin/Paginas/Candidaturadeumprojectoa
reconhecimentoPIN.aspx
Do wniosku należy ponadto dostarczyć następujące załączniki (również dostępne na ww. stronie):
1. Dokument potwierdzający pełnomocnictwo podpisującego wniosek,
2. Załącznik I - Formularz z danymi firmy i projektu,
3. Załącznik II - Zaświadczenie o zdolności do realizacji projektu,
4. Załącznik III - Samoocena,
5. Załącznik IV - Turystyka (obowiązkowe wypełnienie dla wniosków z zakresu turystyki);
6. Załącznik V - Uzasadnienie samooceny
Wniosek i załączniki muszą być przesyłane drogą elektroniczną na adres: [email protected].
Jednocześnie, oryginalny wniosek, pełnomocnictwo i załączniki należy dostarczyć osobiście lub pocztą na
wskazany we wniosku adres. W przypadku, gdy ze względu na rozmiar plików, wysłanie drogą elektroniczną jest
niemożliwe, elementy te powinny być dostarczone wraz z oryginałem wniosku i pełnomocnictwa na sześciu
płytach CD lub innych nośnikach typu pendrive.
7
Komisja CAA-PIN podczas weryfikacji załączonych do procesu dokumentów może zażądać od wnioskodawcy,
tylko jeden raz i w przeciągu ośmiu dni roboczych, dodatkowych niezbędnych do wydania decyzji dokumentów,
przy czym czas wydania decyzji jest ponownie liczony od momentu całkowitego skompletowania dokumentacji.
Jeżeli dodatkowe dokumenty nie zostaną dostarczone w ciągu 30 dni, wniosek nie podlega dalszemu
rozpatrywaniu i jest zwracany wnioskodawcy.
Procedury oceny projektu
Decyzja o uznaniu projektu jako PIN jest wydawana przez Komisję CAA-PIN w możliwie krótkim czasie, nie
przekraczającym 30 dni roboczych od momentu złożenia wniosku i następnie w tym samym dniu przekazywana
do wiadomości wszystkich zainteresowanych i uczestniczących w procesie podmiotów.
Komisja CAA-PIN w dniu wydania decyzji o uznaniu projektu jako PIN przesyła wszystkim swoim członkom
przedłożoną przez wnioskodawcę dokumentację, wyznaczając jednocześnie termin posiedzenia, które powinno
się odbyć w ciągu kolejnych 10 dni roboczych.
Porządek posiedzenia komisji zawiera m.in:
a) ocenę stanu procesu i jego ewentualny rozwój,
b) określenie dla danego procesu ewentualnych uwarunkowań i przeszkód oraz wynikających z nich
konsekwencji proceduralnych,
c) harmonogram planowanych procedur, z wyszczególnieniem całego obiegu procesu, obowiązków
proceduralnych nałożonych na wnioskodawcę oraz harmonogram zobowiązań administracji dotyczących
procedur i zasad.
Podczas posiedzenia, na wniosek Komisji CAA-PIN, zostaje wybrana jednocześnie organizacja wspierająca
monitorowanie procesu, która z kolei wyznacza osobę odpowiedzialną za zarządzanie całym procesem.
Organizacja wspierająca jest odpowiedzialna za aktywne monitorowanie rozwoju procesu, a w szczególności: a)
zapewnienie wypełniania ustalonych terminów, powiadamiając Komisję CAA-PIN o wszelkich zagrożeniach
związanych z utrzymaniem harmonogramu; b) organizowanie, jeśli to konieczne, spotkań podmiotów
uczestniczących w procesie z wnioskodawcą, mających na celu wyjaśnienie i uzgodnienie stanowiska; c)
określenie przeszkód i trudności w kontynuacji procesu i powiadomienie o nich Komisji CAA-PIN, wskazując, w
miarę możliwości, na ich rozwiązanie; d) prowadzenie dziennika realizacji projektu i systematyczne
aktualizowanie informacji na temat obowiązujących procedur oraz okresowe raportowanie do Komisji CAA-PIN.
Schemat procedur związanych z oceną projektów PIN
8
Utrata statusu PIN
Wszelkie wnioski z posiedzenia komisji są rejestrowane w sprawozdaniu Komisji CAA-PIN i dostarczane wszystkim
podmiotom uczestniczących, a następnie komunikowane wnioskodawcy. Rozpoczynając procedurę
monitorowania Komisja CAA-PIN kontroluje wraz z organizacją wspierającą przebieg procesu, mogąc w dowolnym
czasie powoływać nowe podmioty i zwoływać spotkania podmiotów uczestniczących. System monitorowania
obejmuje nie tylko procedury licencjonowania i certyfikacji projektu, ale także wszelkie procedury w ramach
systemów użytkowania gruntów i związanych z nimi procedur i zachęt finansowych i fiskalnych.
Procedura monitorowania przez Komisję CAA-PIN kończy się wraz z rozpoczęciem realizacji projektu.
Prawo przewiduje jednak sytuacje, które mogą prowadzić do utraty statusu PIN, a mianowicie:
a) naruszenie jakiegokolwiek przepisu lub regulacji prawnej przez inwestora, niezależnie od etapu, na jakim
proces się znajduje, prowadzi do natychmiastowej utraty statusu PIN;
b) automatycznego wygaśnięcia, jeśli po upływie 90 dni od dnia przekazania decyzji o uznaniu projektu jako PIN,
inwestor nie podjął odpowiednich kroków w celu rozpoczęcia jego realizacji.
Oprócz tych przypadków, jeżeli nastąpią jakiekolwiek zmiany w projekcie, w tym zmiana lub wymiana inwestora,
prowadzące do modyfikacji założeń projektu mających istotne znaczenie dla przyznania statusu PIN, również ma
miejsce natychmiastowe zawieszenie statusu PIN i otwarcie nowego etapu oceny projektu przez Komisję CAAPIN.
II. Projekty inwestycyjne interesu narodowego o strategicznym znaczeniu (PIN+)
W 2007 r. rząd postanowił rozszerzyć program PIN ze szczególnym akcentem na projekty o wysokiej wartości
celem zwiększenia dynamiki procesu pozyskiwania inwestycji. Mocą Ustawy nr 285/2007 z 17 sierpnia 2007 r.
rząd ustanowił mechanizm szybkiej ścieżki klasyfikacji projektów interesu narodowego, nadając im status
projektów o strategicznym znaczeniu (PIN+). Do takich projektów zaliczają się wszystkie inicjatywy, które
przyczyniają się do wzrostu gospodarczego i zatrudnienia poprzez modernizację przedsiębiorstw.
Przyznanie projektowi statusu PIN+, nie może być rozumiane jako uzupełnienie statusu PIN, natomiast Komisja
może zaproponować przyznanie statusu PIN+, tylko jeśli spełni on kryteria ustalone przez wyżej wymienioną
ustawę.
Kryteria przyznania statusu PIN+
Komisja CAA-PIN może zaproponować przyznanie statusu PIN+ projektom, które spełniają następujące kryteria:
a) posiadają przyznany status PIN i dodatkowo wypełniają wszystkie podane poniżej wymagania,
b) całkowita wartość inwestycji przekracza 200 mln euro lub, wyjątkowo, 60 mln euro, jeżeli projekt jest silnie
9
ukierunkowany na innowacje oraz unikalne technologie lub, w przypadku projektów turystycznych, na wspieranie
zróżnicowania Portugalii i przyczynienie się do reklasyfikacji regionu, w których projekt jest realizowany, w celu
zwiększenia konkurencyjności i dywersyfikacji jego oferty,
c) wykorzystywanie technologii i metod ekologicznych pozwalających na osiągnięcie wysokiego poziomu
ochrony środowiska,
d) promocja oszczędności i racjonalizacji energetycznej,
e) wspieranie priorytetów rozwojowych, określonych w planach i dokumentach strategicznych,
f) potwierdzona rentowność ekonomiczna projektu,
g) potwierdzone kompetencje i wiarygodność inwestora, realizującego projekt.
W przypadku projektów w zakresie turystyki, oprócz powyżej określonych wymogów powinny być spełnione
następujące warunki:
a) klasyfikacja minimum 5-gwiazdkowa w przypadku hoteli lub w przypadku kompleksów turystycznych
posiadanie przynajmniej jednego 5-gwiazdkowego hotelu, podczas gdy pozostałe obiekty powinny mieć
przynajmniej 4 gwiazdki,
b) utworzenie ponad 100 bezpośrednich miejsc pracy,
c) minimum 70% pokoi każdego ośrodka turystycznego powinno być przeznaczonych do użytku turystycznego.
Dokumenty
Aby projekt mógł zostać uznany jako PIN+ wniosek powinien, oprócz elementów przewidzianych w pkt. 2 dekretu
nr 606/2005, opublikowanego w Dzienniku Ustaw (Diário República), 2. seria, nr 160 z 22 sierpnia 2005 r.,
zawierać następujące dokumenty:
a) potwierdzenie, że ww. wymogi są spełnione,
b) uzasadnienie proponowanej lokalizacji,
c) propozycję zakresu analizy przeprowadzonej w ramach Oceny Oddziaływania na Środowisko (OOŚ), jeżeli
projekt jest objęty załącznikami I i II ustawy nr 69/2000 z 3 maja, która ustanawia przepisy prawne dotyczące
oceny oddziaływania na środowisko,
d) analizę oddziaływania na środowisko, przygotowaną zgodnie z pkt. 6 art. 10. ustawy nr 140/99 z dnia 24
kwietnia, zmienionej ustawą 49/2005 z 24 lutego, w przypadku, gdy projekt może mieć wpływ na obszary objęte
programem Natura 2000, indywidualnie lub w połączeniu z innymi działaniami lub projektami.
Komisja CAA-PIN może wezwać wnioskodawcę do dostarczenia innych niezbędnych dla uznania projektu
dokumentów.
Opiniowanie wniosku
Klasyfikacja projektu PIN+ jest zawsze poprzedzona rozpatrzeniem sprawy przez właściwe urzędy miast, które w
ciągu 10 dni wydają opinię na temat projektu i możliwości wykorzystania proponowanej lokalizacji względem
istniejących planów zagospodarowania przestrzennego, określając, w stosownych przypadkach, co należy
10
opracować, zmienić lub z czego zrezygnować. Komisja CAA-PIN powinna zasięgnąć również opinii innych
podmiotów mogących mieć znaczenie dla rozpatrzenia wniosku i przygotowania propozycji klasyfikacji projektu
jako PIN+, przy czym podmioty te muszą dostarczyć taką opinię w terminie 10 dni.
Wydanie decyzji
Propozycja klasyfikacji projektu jako PIN+ jest przedstawiana przez Komisję CAA-PIN właściwym ministrom w
terminie 30 dni. Propozycja jest przedkładana w formie sprawozdania końcowego zawierającego wnioski oraz
elementy potrzebne do przygotowania wspólnej decyzji ministrów. Ponadto propozycja określa niezbędne do
realizacji projektu licencje, zezwolenia lub potwierdzenie kompetencji administracji centralnej, konieczne na tym
etapie postępowania.
Następnego dnia po przedłożeniu proponowanej klasyfikacji Komisja CAA-PIN publikuje na stronie internetowej
dane dotyczące projektu, określając działalność gospodarczą i planowaną lokalizację.
Klasyfikacja projektu PIN+ jest dokonywana na podstawie opublikowanej wspólnej decyzji ministrów ds.
środowiska, planowania przestrzennego i rozwoju regionalnego oraz gospodarki, jak również innych właściwych
ministrów w tej kwestii. Decyzja jest wydawana w ciągu 15 dni od otrzymania wniosku od Komisji CAA-PIN.
W przypadku odrzucenia propozycji ws. przyznania statusu PIN+, Komisja CAA-PIN może w ciągu 10 dni
przystapić do procedury uznania projektu jako PIN.
Po wydaniu decyzji wnioskodawca składa prośbę o przekazanie mu wszystkich opinii, zatwierdzeń, zgód i licencji
niezbędnych do przeprowadzenia projektu PIN+. Powinny być one zebrane w ciągu 60 dni lub w przypadku
bardziej złożonych projektów w ciągu 120 dni, natomiast w trakcie 10 dni od upływu tych terminów zostaje
opracowany dokument zawierający wszystkie te zaświadczenia i wydany wnioskodawcy na drugi dzień po
wejściu w życie stosownego Rozporządzenia Rady Ministrów, potwierdzającego zgodę rządu na realizacje
inwestycji.
Uwagi końcowe
Środowiska biznesowe jednoznacznie popierają istnienie ułatwień dostępnych w ramach systemu PIN. Należy
jednakże uczciwie odnotować, że program szybkiej ścieżki wdrożenia projektów inwestycyjnych o statusie PIN i
PIN+ wzbudza również szereg kontrowersji. Instrumenty PIN i PIN+ były niejednokrotnie przedmiotem krytyki
partii lewicowych, zwłaszcza ze strony Partii Zielonych, która wskazuje, że działanie mechanizmów jest wynikiem
niedoskonałości funkcjonowania regulacji prawnych i istniejących w nich wyjątków i luk prawnych, głównie
dotyczących ochrony środowiska i gospodarki przestrzennej. Istniejący mechanizm przyznawania statusu PIN i
monitoringu procesu wdrożenia, z uwagi na swój szczególny i nieprzejrzysty tryb załatwiania, de facto umożliwia
omijanie przepisów w sposób niezgodny z interesem narodowym i ze szkodą dla środowiska naturalnego.
+++
11