4.1 Czynniki kształtujące i modyfikujące klimat Dolnego Śląska
Transkrypt
4.1 Czynniki kształtujące i modyfikujące klimat Dolnego Śląska
4.1 Czynniki kształtujące i modyfikujące klimat Dolnego Śląska Klimat województwa dolnośląskiego kształtują właściwe dla strefy umiarkowanych szerokości geograficznych procesy obiegu energii i wody oraz cyrkulacja atmosferyczna. Niewielka rozciągłość południkowa granic województwa (1,60j), powoduje stosunkowo małe zróżnicowanie wielkości dopływu energii promieniowania słonecznego. Średnia roczna suma promieniowania całkowitego wynosi we Wrocławiu 3685 MJm-2 (Dubicka, 1994). Nieznaczna modyfikacja klimatu przez czynnik antropogeniczny, uwarunkowana zmieniającym się aktualnie charakterem podłoża i składu chemicznego atmosfery, formuje osobliwe cechy klimatu miejskiego aglomeracji wrocławskiej, Legnicy i Jeleniej Góry. Klimat obszaru województwa dolnośląskiego, podobnie jak całej Polski, zaliczany jest do kategorii klimatów umiarkowanych o cechach przejściowych między klimatem morskim i kontynentalnym. Współwystępowanie morskich i kontynentalnych cech klimatu, jak również sporadyczny napływ mas powietrza arktycznego i zwrotnikowego, warunkują tu dość wysoką zmienność typów pogody w ciągu roku. Kosiba (1948) wydzielił 5 głównych typów pogody (tzw. kompleksów pogodowych) występujących najczęściej na Dolnym Śląsku: - typ pogody cyklonalnej pochodzenia północnoatlantyckiego (najczęstszy), z napływem wilgotnych mas powietrza polarno-morskiego znad Atlantyku, - typ pogody antycyklonalnej ciepłej w lecie, związanej z wpływem wyżu azorskiego, - typ pogody cyklonalnej ciepłej i wilgotnej pochodzenia śródziemnomorskiego, powodujący obfite i intensywne opady powodziowe w Sudetach, - typ pogody antycyklonalnej zimnej, z napływem mas powietrza polarno-kontynentalnego, - typ pogody wiosennej (kwietniowej) – zmiennej, z napływem mas powietrza arktycznego. Zróżnicowanie częstości pojawiania się 66 typów pogody było podstawą wyróżnienia przez A. Wosia (1999) w nizinnej części Dolnego Śląska trzech regionów klimatycznych: Południowowielkopolskiego, Dolnośląskiego Zachodniego i Dolnośląskiego Środkowego. Najsilniejszy wpływ na zróżnicowanie warunków klimatycznych na Dolnym Śląsku wywiera ukształtowanie terenu, a zwłaszcza znacząca rozpiętość wysokości nad poziomem morza (70-1603 m n.p.m.) i urozmaicona rzeźba terenu. Warunkują one zasadnicze zmiany wartości poszczególnych elementów meteorologicznych na niewielkiej przestrzeni oraz silne zróżnicowanie topoklimatyczne i liczne osobliwe zjawiska meteorologiczne. Ze wzrostem wysokości zmniejsza się ciśnienie atmosferyczne i wzrasta przezroczystość atmosfery, następuje spadek temperatury powietrza i wzrost opadów, a także ich zróżnicowanie w zależności od rzeźby i ekspozycji. Powstają zastoiska chłodu i lokalne systemy wiatrów. Zespół wymienionych cech, charakterystycznych dla wszystkich gór świata, tworzy na obszarze Sudetów typ klimatu górskiego, z charakterystycznym piętrowym układem stref termiczno-opadowych. Piętrowość klimatyczna w Sudetach nie zaciera http://eko.wbu.wroc.pl/eko - WBU Ekofizjografia Powered by Mambo Generated: 7 March, 2017, 21:09 jednak całkowicie zasadniczych cech klimatu, właściwych dla całego obszaru Polski południowo-zachodniej. Schmuck (1960) na podstawie zróżnicowania temperatury i opadów wydzielił 5 pięter klimatycznych w odpowiednich strefach wysokościowych (H) pionowego profilu Sudetów: - piętro a – ciepłe (H < 400-450 m n.p.m.), - piętro b – umiarkowanie ciepłe (H = 400-600 m n.p.m.), - piętro c – umiarkowanie chłodne (H = 600-800 m n.p.m.), - piętro d – chłodne (H = 800-1000 m n.p.m.), - piętro e – bardzo chłodne (H > 1000 m n.p.m.). Podobny podział Sudetów na piętra klimatyczne wykonał też zespół M. Hessa (1980). http://eko.wbu.wroc.pl/eko - WBU Ekofizjografia Powered by Mambo Generated: 7 March, 2017, 21:09