Prezentacja na temat stowarzyszeń w gminie

Piotr Sadowski
STOWARZYSZENIA GMINY SUŁKOWICE
Podsumowanie ankiet i opracowania
Sułkowice, 15 kwietnia 2014
Z DZIEJÓW DZIAŁALNOŚCI SPOŁECZNEJ
1867 – polityczna i kulturalna autonomia Galicji
1873 – pierwsza ochotnicza straż na terenie powiatu (Myślenice)
1883 – powstaje OSP Sułkowice
1890 – powstaje Tow. Kółek Rolniczych w Sułkowicach (reakt. 1909)
k. XIX w. – Tow. Kółek Rolniczych w Krzywaczce
1901 – OSP Krzywaczka
1902 – Kółko Rolnicze w Biertowicach
1904 – OSP Harbutowice
1905 – OSP Rudnik
1908 – Kasa Raffeisena, późn. Kasa Stefczyka w Sułkowicach (do 1948)
1912 – koło Związku Strzeleckiego w Sułkowicach (do 1939)
1916 – Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży w Sułkowicach (do 1953)
1923 – Klub Sportowy „Gościbia” (jeden z najstarszych w powiecie)
Z DZIEJÓW DZIAŁALNOŚCI SPOŁECZNEJ
Organizacje społeczne na terenie obecnej gminy
1918 – 1939/45: istnieje ok. 10 organizacji
1945 – 1954: początkowo 6 organizacji, później 4
1955 – 1989: PZHGP (1955), do 1975 powstają 4 organizacje oraz KGW
Po 1990 r. kryzys dotychczas istniejących organizacji, wiele z nich
zaprzestaje działalności; przestały w tym czasie działać nawet Koła
Gospodyń Wiejskich. Przetrwały głównie zrzeszenia pasjonatów.
1990 – 2000: tylko dwie nowe organizacje m.in. „KOLONIA” (1995)
2001 – 2006: 4 nowe organizacje i koła
Po roku 2006, a szczególnie od 2009 – renesans działalności społecznej
na terenie gminy.
2007 – 2013: 18 nowych organizacji, w tym w roku 2009 i 2010 – po 4
Obecnie na terenie gminy działają 34 organizacje pozarządowe (NGO)
AKTYWIZACJA DZIAŁALNOŚCI SPOŁECZNEJ
W 2007 r. Gmina Sułkowice rozpoczęła działania, mające na celu
budowę mechanizmów wspólnotowych.
Jednym z elementów podkreślenia jedności wspólnoty lokalnej było
ufundowanie sztandaru gminy w 2008 r.
Pomoc dla NGO ze strony Gminy:
- spotkania środowiskowe i doradztwo przy zakładaniu nowych NGO
- warsztaty aktywizujące (Plany Odnowy Miejscowości)
- wypracowanie systemu konsultacji społecznych (2009)
- wyodrębnienie funduszu sołeckiego w sołectwach (2009)
AKTYWIZACJA DZIAŁALNOŚCI SPOŁECZNEJ
- organizowanie imprez promujących działalność stowarzyszeń oraz
spotkań, w tym Jarmark „Sułkowicka Jesień” (od 2008), nacisk na
partnerstwo - spotkania na Św. Michale współorganizowane z Gminą
Lanckorona
- zainicjowanie przyznawania prestiżowych nagród za działalność
społeczną (od 2009): Najważniejsi są ludzie oraz Serce dla Sułkowic
- zwrócenie uwagi na rozwój wolontariatu młodzieżowego
Obecnie w organizacjach na terenie gminy zaangażowanych jest ok.
12% społeczeństwa.
WYNIKI BADAŃ ANKIETOWYCH WŚRÓD NGO
Ankieta skierowana do stowarzyszeń została opracowana przez
socjologa, dr Wojciecha Kowalika.
Na ankietę odpowiedziało 30 z 34 organizacji, co pozwoliło na
zdiagnozowanie kondycji poszczególnych NGO działających na terenie
gminy, sposobów działania, a także uchwycenie w sposób kompleksowy
głównych problemów, na które napotykają w czasie swej działalności.
Liczba członków NGO: 1648 (946 M, 702 K)
do 24 lat: 404
25-39 lat: 289
40-59 lat: 448
60 i więcej lat: 529
W ostatnich latach liczba członków pozostaje bez zmian w 18
organizacjach, w 4 się zmniejszyła, w 8 – zwiększyła.
WYNIKI BADAŃ ANKIETOWYCH WŚRÓD NGO
6 organizacji zatrudnia pracowników – łącznie 28 osób (w tym 9M,
19K). Są to: Stowarzyszenie „Kolonia” (18 pracowników) oraz kluby
sportowe. 14 pracowników jest zatrudnionych na umowę o pracę.
21 organizacji korzysta z pomocy wolontariuszy, lecz tylko 7 ma
podpisane umowy o wolontariat (2 z nich korzystają w wolontariuszy
stale).
Wolontariusze sami zgłaszają się do organizacji, dużą rolę w
poszukiwaniu chętnych odgrywa współpraca ze szkołami i parafiami.
Zapotrzebowanie na nowych członków – 14 stowarzyszeń („nie” – 7)
Zapotrzebowanie na pracowników – 1 stowarzyszenie („nie” – 17)
Zapotrzebowanie na wolontariuszy – 3 stowarzyszenia („nie” – 17)
WYNIKI BADAŃ ANKIETOWYCH WŚRÓD NGO
27 stowarzyszeń prowadzi działalność gospodarczą, z której dochód
przeznaczany jest na cele statutowe. 26 ma status Organizacji PP.
POLA DZIAŁANIA:
Sport, turystyka, rekreacja,hobby – 15
Kultura i sztuka – 12
Edukacja i wychowanie – 10
Rozwój lokalny – 9
Pomoc społeczna i socjalna – 8
15 stowarzyszeń posiada własne biuro, tyle samo – dostęp do
komputer; 16 deklarowało dostęp do internetu. Tylko 6 posiada
formalną strategię rozwoju.
WYNIKI BADAŃ ANKIETOWYCH WŚRÓD NGO
Źródła finansowania:
- środki samorządowe: 15 stowarzyszeń
- środki rządowe: 6
- fundusze strukturalne UE: 3
Współpraca:
- z innymi organizacjami: 18 stowarzyszeń
- ze szkołami: 24
- z parafiami: 16
- z Ośrodkiem Pomocy Społecznej: 11
Promocja poprzez uczestnictwo w imprezach (20 stowarzyszeń), własną
stronę internetową (22 posiada), biuletyny (13).
12 stowarzyszeń posiada opracowany logotyp.
STRAŻE POŻARNE
Liczba: 6 jednostek OSP
Początek działalności: 1883
Najwięcej członków: OSP Sułkowice (89 + 20 młodzież)
Najmniej członków: OSP Kuźnia (18)
+
+
+
+
wysoka jakość sprzętu przekazywanego jednostkom
pozyskiwanie środków zewnętrznych
dużo młodych członków
stałe podnoszenie poziomu wyszkolenia
– zmienność przepisów prawa
– wymagania stawiane jak dla jednostek profesjonalnych
– brak płynności naboru do MDP
ORGANIZACJE SPOŁECZNE I CHARYTATYWNE
Liczba: 4 (w tym 1 kombatancka)
Początek działalności: 1955
Najwięcej członków: Koło PZ Emerytów, Rencistów i Inwalidów (490)
Najmniej członków: Związek Kombatantów RP i BWP (9 + 16)
+ działalność doceniana przez władze lokalne (wyróżnienia, trzech
honorowych obywateli gminy: T. Piekarz, K. Stolarska i E. Pitala
Stowarzyszenia w tej grupie cechuje skrajnie różny stopień rozwoju
organizacyjnego.
– skomplikowane prawo i biurokracja
– skromne budżety w stosunku do potrzeb
– nierówny poziom zaangażowania członków
STOW. MIŁOŚNIKÓW KULTURY LOKALNEJ
Liczba: 4
Początek działalności: 2010
Najwięcej członków: Tow. Przyjaciół Sułkowic KOWADŁO (26)
Najmniej członków: Tow. Przyjaciół Harbutowic SANGUSZKA (22)
+ duża rola w promocji regionu, kontynuują tradycje d. tow. region.
+ duża pomoc ze strony gminy
+ ambitne plany, aktywizacja młodych mieszkańców gminy
–
–
–
–
nie wykorzystują szeroko możliwości promocji swej działalności
wielość zainteresowań – bariera w org. wspólnych przedsięwzięć
małe doświadczenie w pozyskiwaniu środków spoza gminy
nieregularność spotkań nie sprzyjająca integracji
STOWARZYSZENIA I KOŁA GOSPODYŃ
Liczba: 5
Początek działalności: 2007
Najwięcej członków: Stow. Gospodyń KALINA Rudnik (23)
Najmniej członków: KGW Biertowice (8)
+ duża rola w promocji regionu, kontynuują tradycje d. KGW.
+ dbałość o tradycje i ich dokumentacja
+ kultywowanie sztuki kulinarnej (w 2010 zarejestrowany produkt
regionalny gminy – sułkowicka krzonówka)
+ współpraca pomiędzy kołami
– nie wykorzystują szeroko możliwości promocji swej działalności
– brak pozyskiwania środków zewnętrznych
ORGANIZACJE WSPIERAJĄCE SZKOŁY
Liczba: 4
Początek działalności: 1994
Najwięcej członków: Stowarzyszenie Przyjaciół ZSZ (30)
Najmniej członków: Stow. Pomocy Szkole Krzywaczka i Gimn. (po 18)
+ w jednym przypadku działalność wykracza poza pomoc szkole
(organizacja wydarzeń kulturalnych)
+ promocja na terenie gminy w czasie imprez, festynów itp.
Organizacje są nastawione przede wszystkim na wspieranie konkretnej
placówki.
ORGANIZACJE SPORTOWE
Liczba: 8 (w tym 3 szkolne i 1 hodowców)
Początek działalności: 1923
Najwięcej członków: KS Gościbia (260)
Najmniej członków: Gminny SZS (15)
+ aktywna działalność wśród młodzieży szkolnej
+ duże zainteresowanie lokalnych mediów (promocja działań oraz
osiągnięć)
+ współpraca z innymi instytucjami
– braki w infrastrukturze (boiska, ścieżki spacerowe)
– słabe pozyskiwanie środków spoza gminy
– aktywna tylko wąska grupa działaczy
POZOSTAŁE ORGANIZACJE
Liczba: 6 (w tym 1 fundacja)
Początek działalności: 1960 - 2011
Najwięcej członków: Gospodarna Gmina (ok. 20)
Najmniej członków: Fundacja Brzezina (4)
Ze względu na bardzo różnorodną działalność trudno wskazać elementy
wspólne.
PODSUMOWANIE
Stowarzyszenia kultywują tradycje społecznictwa sięgające XIX w., choć
większość z nich to organizacje młode.
Fenomenem gminy jest boom na stowarzyszenia od 2007 r.
Aktywizacji lokalnej społeczności sprzyja dobra atmosfera i mechanizmy,
stworzone przez lokalne władze.
W działania stowarzyszeń zaangażowanych jest ok. 12% mieszkańców.
+ duży potencjał, zaangażowanie młodzieży i wolontariuszy
+ ambicje rozwoju gminy, przy jednoczesnym poszanowaniu tradycji
+ dobre mechanizmy współpracy i duża pomoc Gminy Sułkowice
– zbyt małe wykorzystanie środków spoza budżetu gminy
– część stowarzyszeń zbyt mało uwagi przywiązuje do promocji działań
– trudności związane ze skomplikowanym i zmieniającym się prawem