Regulacje prawno – techniczne w projektowaniu i

Regulacje prawno – techniczne w projektowaniu
i budowie obiektów gazowniczych
Tematyka wykładów
1. Zagadnienia normalizacyjne
1.1. Struktura przepisów technicznych
1.2. Dyrektywy europejskie, ustawy i rozporządzenia
1.3. Normy techniczne europejskie, polskie i branŜowe
2. Obliczenia wytrzymałościowe w budownictwie gazociągowym
2.1. Zasady konstruowania rurociągów gazu
2.2. Wymagania wytrzymałościowe
2.3. Metodyka obliczeń statycznych
2.4. Metodyka obliczeń dynamicznych
3. Próby ciśnieniowe w budownictwie gazociągów
3.1. Zasady przeprowadzania prób
3.2. Metodyka prób ciśnieniowych
4. Analiza skutków fizycznych uwolnień substancji niebezpiecznych
Zagadnienia normalizacyjne
Dyrektywy Unii Europejskiej
DYREKTYWA RADY Nr 89/206/EWGz dnia 21 grudnia 1988r. z uzupełnieniem Nr 93/68/EWG wprowadzonym
1 stycznia 1995r, w sprawie zbliŜenia ustawodawstwa, przepisów i postanowień
administracyjnych Krajów Członkowskich dotyczących wyrobów budowlanych
(materiałów konstrukcyjnych)
DYREKTYWA RADY Nr 89/206/EWGz dnia 29 maja 1997 r. Nr 97/23/EU w sprawie zbliŜenia przepisów prawnych Krajów
Członkowskich w zakresie urządzeń ciśnieniowych dopuszczonych do obrotu.
USTAWA
z dnia 7 lipca 1994 r.
Prawo budowlane
Rozdział 1
Artykuł 3
Ustęp 1
Obiekt budowlany wraz ze związanymi z nimi urządzeniami budowlanymi naleŜy, biorąc pod
uwagę przewidywany okres uŜytkowania, projektować i budować w sposób określony
w przepisach, w tym techniczno - budowlanych oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej,
zapewniając:
1)
spełnienie wymagań podstawowych dotyczących:
a) bezpieczeństwa konstrukcji,
b) bezpieczeństwa poŜarowego,
c) bezpieczeństwa uŜytkowania,
d) odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych oraz ochrony środowiska,
e) ochrony przed hałasem i drganiami,
f) oszczędności energii i odpowiedniej izolacyjności cieplnej przegród.
2)
warunki uŜytkowe zgodne z przeznaczeniem obiektu w szczególności w zakresie:
a) zaopatrzenia w wodę i energię elektryczną oraz odpowiednio do potrzeb w energię
cieplną i paliwa, przy załoŜeniu efektywnego wykorzystania tych czynników,
b) usuwania ścieków, wody opadowej i odpadów.
3) moŜliwość utrzymania właściwego stanu technicznego,
4)
niezbędne warunki do korzystania z obiektów uŜyteczności publicznej i mieszkaniowego
budownictwa wielorodzinnego przez osoby niepełnosprawne, w szczególności
poruszające się na wózkach inwalidzkich,
5)
warunki bezpieczeństwa i higieny pracy,
6)
ochronę ludności, zgodnie z wymaganiami obrony cywilnej,
7) ochronę obiektów wpisanych do rejestru zabytków oraz obiektów objętych ochroną
konserwatorską,
8) odpowiednie usytuowanie na działce budowlanej,
9) poszanowanie, występujących w zasięgu oddziaływania obiektu, uzasadnionych interesów
osób trzecich, w tym zapewnienie dostępu do drogi publicznej,
10) warunki bezpieczeństwa i ochrony zdrowia osób przebywających na terenie budowy.
USTAWA
z dnia 7 lipca 1994 r.
Prawo budowlane
Rozdział 1
Artykuł 3
Punkt 20)
Obszar oddziaływania obiektu
naleŜy przez to rozumieć teren wyznaczony w otoczeniu obiektu budowlanego na podstawie
przepisów odrębnych, wprowadzających związane z tym ograniczenia w zagospodarowaniu
terenu.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI
PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ
z dnia 8 maja 2003r.
w sprawie zasadniczych wymagań
wymagań dla urzą
urządzeń
dzeń ciś
ciśnieniowych
i zespoł
zespołów urzą
urządzeń
dzeń ciś
ciśnieniowych 1)
1) Przepisy niniejszego rozporządzenia wdraŜają postanowienia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 97/23/EWG z dnia 29
maja 1997 r. (Dz. Urz. WE Nr L 181) w sprawie zbliŜenia prawa państw członkowskich dotyczącego urządzeń ciśnieniowych, wraz ze
zmianą R (01).
Rozdział 1
§ 2. Przepisów rozporządzenia nie stosuje się do:
1) rurociągów przesyłowych - rurociągów lub układów rurociągów, przeznaczonych do
przesyłania dowolnego płynu lub substancji do instalacji i z instalacji znajdujących się na
lądzie lub w wodzie, począwszy od ostatniego elementu odcinającego w granicach instalacji
łącznie z tym elementem, z wszystkimi przyłączonymi urządzeniami przeznaczonymi
specjalnie dla rurociągów przesyłowych, z wyjątkiem standardowych urządzeń ciśnieniowych,
takich jak: urządzenia stosowane w stacjach redukcyjnych ciśnienia lub stacjach spręŜania;
ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW
z dnia 22 GRUDNIA 1998r.
Zmieniają
Zmieniające rozporzą
rozporządzenie w sprawie dozoru technicznego
(Dz. U. z dnia 30 grudnia 1998r.)
Rozdział 1
§ 1. Dozorowi technicznemu podlegają następujące rodzaje urządzeń technologicznych:
g) rurociągi przesyłowe i technologiczne, w części stanowiącej urządzenia techniczne
w rozumieniu przepisów o dozorze technicznym, do materiałów niebezpiecznych
o właściwościach trujących, Ŝrących i palnych pod ciśnieniem wyŜszym niŜ 0,05 MPa
i średnicy nominalnej większej niŜ DN25 wyprodukowane lub przebudowywane po dniu
wejścia w Ŝycie rozporządzenia, przeznaczone do:
- gazów spręŜonych, gazów skroplonych, gazów rozpuszczonych pod ciśnieniem, par
oraz tych cieczy, dla których nadciśnienie pary przy najwyŜszej dopuszczalnej
temperaturze jest wyŜsze niŜ 0,05 MPa,
- cieczy, których pary przy najwyŜszej dopuszczalnej temperaturze mają nadciśnienie
niŜsze niŜ 0,05 MPa, jeŜeli iloczyn nadciśnienia cieczy i średnicy nominalnej
rurociągu DN jest większy niŜ 200 MPA • mm.
DOKUMENTY NORMATYWNE
1. Ustawa z dnia 7 listopada 1994 r. Prawo budowlane. (Dz. U. Nr 106 z 2000 r., poz. 1126 tekst jednolity).
2. Ustawa z dnia 27 lipca 2001r. o zmianie ustawy - Prawo budowlane. (Dz. U. Nr 129. poz. 1439)
3. Ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym. (Dz. U. Nr 122, poz. 1321).
4. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym. (Dz. U. Nr 15, poz. 139, tekst jednolity z późniejszymi
zmianami).
5. Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo Wodne. (Dz. U. Nr 115, poz. 1229).
6. Ustawa o drogach publicznych z 21 marca 1985 r. (Dz. U. Nr 71, poz. 838, z 2000 r. tekst jednolity).
7. Ustawa z dnia 8 września 2000 r. o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o zmianie innych ustaw.
(Dz. U. Nr 86, poz. 958).
8. Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne. Tekst jednolity. (Dz. U. Nr 100/2000, poz. 1086).
9. Ustawa z dnia 17 maja 1990 r. o podziale zadań i kompetencji określonych w ustawach szczegółowych pomiędzy organy gminy
a organy administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw. ( Dz, Ust. nr 34, poz. 198)
10. Ustawa z dnia 20 lipca 1991 r. O Inspekcji Ochrony Środowiska. (Dz. U. Nr 77, poz. 335 z późniejszymi zmianami).
11. Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpoŜarowej. (Dz. U. Nr 81 poz. 351 z późniejszymi zmianami).
12. Ustawa z dnia 28 września 1991r. O lasach. Tekst jednolity. (Dz, U. Nr 56/2000, poz. 679),
13. Ustawa z dnia 3 lutego 1995 o ochronie gruntów rolnych i leśnych. (Dz. U. Nr 16, poz. 78 z późniejszymi zmianami).
14. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. (Dz. U. Nr 62, poz. 627),
15. Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie
niektórych ustaw. (Dz. U. Nr 100, poz. 1085).
16. Ustawa z dnia 3 kwietnia 1993 r. o miarach. (Dz. U. Nr 55, poz. 248 z późniejszymi zmiana-mi).
17. Ustawa z dnia 6 września 2000 r. Prawo telekomunikacyjne. (Dz. U. Nr 73, poz. 852).
18. Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne. (Dz. U. Nr 54, poz. 348 z późniejszymi zmianami).
19. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. (Dz. U. Nr 24, poz. 142).
20. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20 września 2001 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji
maszyn i innych urządzeń technicznych do robót ziemnych, budowlanych i drogowych. (Dz. U. Nr 118, poz. 1263).
21. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 lipca 2001 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci
gazowe. (Dz. Ust. nr 97, poz. 1055)
22. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 16 sierpnia 2001 w sprawie wymagań, jakim po-winien odpowiadać plan
operacyjno - ratowniczy sporządzony na wypadek wystąpienia nad-zwyczajnego zagroŜenia poza teren, do którego jednostka
organizacyjna eksploatująca instalację mogącą spowodować nadzwyczajne zagroŜenie środowiska posiada tytuł prawny. {Dz.
Ust. nr 97, poz. 1056).
23. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 16 sierpnia 2001 w sprawie wymagań, jakim powinien odpowiadać pion
operacyjno - ratowniczy podejmowanych na własnym terenie działań na wypadek nadzwyczajnych zagroŜeń oraz
szczegółowych zasad jego weryfikacji. (Dz. Ust. nr 97, poz. 1057).
24. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 16 sierpnia 2001 w sprawie wymagań, jakim po-winien odpowiadać raport
bezpieczeństwa oraz szczegółowych zasad jego weryfikacji. (Dz. Ust. nr 97, poz. 1058).
25. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20 września 2000 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać
bazy stacji paliw płynnych, rurociągów dalekosięŜnych do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie.
(Dz. U. Nr 98, poz. 1067).
26. Rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 26 sierpnia 1991r. w sprawie szczegółowych zasad
i trybu zakładania i prowadzenia geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu oraz uzgodnień w tym zakresie.
( Dz. U. Nr 83, poz. 376)
27. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 19 listopada 2001 r. w sprawie dziennika budo-wy, montaŜu i rozbiórki oraz tablicy
informacyjnej. ( Dz. U. Nr 138, poz. 1555).
28. Rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 21 lutego 1995 r. w sprawie rodzaju i zakresu opracowań
geodezyjno - kartograficznych oraz czynności geodezyjnych obowiązujących w budownictwie. ( Dz. Ust. nr 25, poz. 133).
29. Rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 14 grudnia 1994 r. w sprawie warunków technicznych,
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 5 sierpnia 1998 r. w sprawie aprobat i kryteriów
technicznych oraz jednostkowego stosowania wyrobów budowlanych. (Dz. U. z 98 r. Nr 107, poz. 679).
30. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 19 listopada 2001 r. w sprawie rodzajów obiektów budowlanych, przy których
realizacji jest wymagane ustanowienie inspektora nadzoru inwestorskiego (Dz. U. Nr 138, poz. 1554).
31. Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 3 kwietnia 2001 r. w sprawie wprowadzenia obowiązku
stosowania niektórych Polskich Norm dla budownictwa. (Dz. U. Nr 38, poz. 456).
32. Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 15 maja 2001 r. w sprawie określenia rodzajów map,
materiałów fotogrametrycznych i teledetekcyjnych, stanowiących państwowy zasób geodezyjny i kartograficzny, których
rozpowszechnianie, rozprowadzanie oraz reprodukowanie w celu rozpowszechniania i rozprowadzania wymaga zezwolenia
oraz trybu udzielania tych zezwoleń. (Dz. U. Nr 56, poz. 588).
33. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 15 marca 2001 r. w sprawie wprowadzenie obowiązku
stosowania Polskich Norm dotyczących amunicji oraz ochrony przeciwpoŜarowej. (Dz. U. Nr 38, poz. 457).
34. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 5 sierpnia 1998 r. w sprawie aprobat i kryteriów technicznych
oraz jednostkowego stosowania wyrobów budowlanych. (Dz. U. z 98 r. Nr 107, poz. 679).
35. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 3 listopada 1998 r. w sprawie szczególnego zakresu i formy
projektu budowlanego. ( Dz. U. Nr 140, poz. 906).
36. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 3 listopada 1992 r. w sprawie ochrony przeciwpoŜarowej budynków, innych
obiektów i terenów. (Dz. U. nr 92 poz. 460).
37. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 15 stycznia 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad przeciwpoŜarowego
zaopatrzenia wodnego, ratownictwa technicznego, chemicznego i ekologicznego oraz warunków którym powinny odpowiadać
drogi poŜarowe, (Dz. U. Nr 7, poz. 64).
38. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 17 września 1999 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach
i instalacjach energetycznych. (Dz. U. Nr 80, poz. 912).
39. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 27 kwietnia 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach
spawalniczych. ( Dz. U. Nr 40, poz. 470 ).
40. Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 16 września 1999 r. w sprawie
wprowadzania obowiązku stosowania wybranych Polskich Norm z zakresu ochrony środowiska i leśnictwa.
(Dz. U. Nr 80, poz. 913 ).
41. Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 13 maja 1998 r. w sprawie
dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. (Dz. U. Nr 66, poz. 436).
42. Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 5 listopada 1991 r w sprawie klasyfikacji
wód oraz warunków, jakim powinny odpowiadać ścieki wprowadzone do wód lub do ziemi. ( Dz. U. nr 116, poz. 503 )
43. Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 14 lipca 1998 r. w sprawie określenia
rodzaju inwestycji szczególnie szkodliwych dla środowiska i zdrowia ludzi albo mogących pogorszyć stan środowiska oraz
wymogi jakim powinny od-powiadać oceny oddziaływania na środowisko. (Dz. U. z 98 r. Nr 93, poz. 589).
44. Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 20 grudnia 1996r. w sprawie warunków
technicznych jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane gospodarki wodnej i ich usytuowanie. ( Dz. U. Nr 21, poz. 111 ).
45. Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 5 listopada 1991 r w sprawie zasad
ustanawiania stref ochronnych źródeł i ujęć wody. (Dz. U. nr 116, poz. 504).
46. Obwieszczenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 21 marca 1994 r. (Tekst jednolity: Dz. U. z
1994 r. Nr 49, poz. 196 ze zmianami).
47. Rozporządzenie Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 28 marca 1972 r. w sprawie bezpieczeństwa
i higieny pracy przy wykonywaniu robót budowlano-montaŜowych i rozbiórkowych. (Dz. Ust. nr 13 poz. 93),
48. Rozporządzenie Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 31 sierpnia 1993 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach
produkcji, przesyłania i rozprowadzania gazu (paliw gazowych) oraz prowadzących roboty budowlano-montaŜowe sieci
gazowych. (Dz. U. nr 83 poz. 392),
49. Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 30 maja 2000 r. w sprawie warunków technicznych, jakim
powinny odpowiadać drogowe obiekty inŜynierskie i ich usytuowanie. ( Dz. U. Nr 63, poz. 735).
50. Rozporządzenie Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 11 stycznia 1995 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia
ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpoŜarowego w zakładach górniczych wydobywających kopaliny
otworami wiertniczymi. (Dz. U. Nr22; poz. 119).
51. Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 10 września 1998 r. w sprawie warunków technicznych, jakim
powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie. (Dz. U. Nr 151, poz. 987).
52. Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim
powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie. {Dz. U. Nr 43, poz. 430).
53. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 października 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa
i higieny pracy. (Dz. U. Nr 129, poz. 844)
54. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dn. 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa
i higieny pracy. (Dz. U. Nr 129 poz. 844).
55. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 27 czerwca 1998 r w sprawie najwyŜszych dopuszczalnych stęŜeń
czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. ( Dz. U. nr 79, poz. 513 ).
56. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej oraz Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dn. 28 maja 1996 w sprawie
rodzajów prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej. (Dz. U. Nr 62, poz. 287).
57. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dn. 17 czerwca 1998 r. w sprawie najwyŜszych dopuszczalnych stęŜeń
i natęŜeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. ( Dz. U. Nr 79, poz. 513).
58. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie rodzajów prac, które powinny być
wykonywane przez dwie osoby. ( Dz. U. Nr 62, poz. 288).
59. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 09 lipca 1996 r. badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia
w środowisku pracy. (Dz. U. Nr 86, poz. 394).
60. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy
na stanowiskach wyposaŜonych w monitory ekranowe. (Dz. U. Nr 148, poz. 973).
61. Rozporządzenie Ministrów Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 marca 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy
ręcznych pracach transportowych. (Dz. U. Nr 26, poz. 313).
62. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie szczegółowych zasad szkolenia w dziedzinie
bezpieczeństwa i higieny pracy. {Dz. U. Nr 62, poz. 285).
63. Rozporządzenie Ministrów Pracy i Opieki Społecznej, Przemysłu CięŜkiego oraz Zdrowia z dnia 13 kwietnia 1951 r. w sprawie bhp
przy spręŜarkach powietrznych. (Dz. U. Nr 22, poz. 174).
64. Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dn. 12 lipca 1996 r. w sprawie wyka-zu jednostek upowaŜnionych do
przeprowadzenia badań materiałów i procesów technologicznych w celu ustalenia stopnia ich szkodliwości dla zdrowia oraz
zakres tych badań. ( Dz. U. Nr 101, poz. 473).
65. Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie prze-prowadzenia badań lekarskich
pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów
przewidzianych w Kodeksie pracy, i Dz. U Nr 69, poz. 332).
66. Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 21 sierpnia 1997 w sprawie substancji chemicznych stwarzających
zagroŜenie dla zdrowia lub Ŝycia. (Dz. U. Nr 105 poz. 671).
67. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów ( Dz. U. Nr 60. poz. 279)
68. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie słuŜby bezpieczeństwa i higieny pracy. (Dz. U. Nr 109. poz. 704)
69. Rozporządzenie Rady Ministrów z dn. 28 lipca 1998 r w sprawie ustalenia okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz
sposobu ich dokumentowania, a takŜe zakresu informacji zamieszczonych w rejestrze wypadków. ( Dz. U. Nr 115, poz. 744)
70. Zarządzenie Ministra Łączności z dnia 2 września 1997 r w sprawie warunków, jakim powinny odpowiadać linie i urządzenia
telekomunikacyjne oraz urządzenia do przesyłania płynów lub gazów w razie zbliŜania się lub skrzyŜowania. (M.P z 97 r. Nr 59,
poz. 567).
71. Warunki techniczne wykonania i odbioru. Roboty ziemne (zalecane przez Ministerstwa Ochrony Środowiska. Zasobów Naturalnych
i Leśnictwa w porozumieniu z Ministerstwem Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa WTWiO robót ziemnych. Pismo znak:
GWOP-002/90/94 z dnia 16.09.1994 r ).
72. System Gazociągów Tranzytowych przez terytorium RP - część liniowa gazociągu DN 1400. pr 8;4 MPa. Warunki techniczne
wykonania i odbioru (BSiPG Gazoprojekt S.A., Wrocław -marzec 1996 r.)
73. Dokumentacja przetargowa na wykonanie „pod klucz" Tłoczni gazu SGT. Ogólna specyfikacja techniczna - rozdział 16 - warunki
techniczne wykonania i odbioru robót (BSiPG Gazo-projekt SA. Wrocław - 1996 r.)
74. PN - EN 45004.1998. Ogólne kryteria działania róŜnych rodzajów jednostek kontrolujących.
75. PN-B-06050:1999. Geotechnika. Oznakowanie powierzchni właściwej gleby. Wymagania ogólne
76. PN-B-10736:1999. Roboty ziemne. Wykopy otwarte dla przewodów wodociągowych i kanalizacyjnych. Warunki techniczne
wykonania.
77. PN-S-02205:1998. Drogi samochodowe. Roboty ziemne. Wymagania i badania.
78. PN-S-02204:1997. Drogi samochodowe. Odwodnienie dróg.
79. BN-88-8932-02. Podtorze i podłoŜe kolejowe. Roboty ziemne. Wymagania i badania.
80. PrPN-M-34501: 2002. Gazociągi i instalacje gazownicze. SkrzyŜowania gazociągów z przeszkodami terenowymi. Wymagania.
81. PrPN-M-34502: 2002. Gazociągi i instalacje gazownicze. Obliczenia wytrzymałościowe.
82. PrPN-M-34503: 2002, Gazociągi i instalacje gazownicze. Próby ciśnieniowe rurociągów.
83. PN-92/B-01707. Instalacje kanalizacyjne. Wymagania w projektowaniu.
84. PN92/B-01706. Instalacje wodociągowe. Wymagania w projektowaniu.
85. PN-76/E-05125. Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie kablowe. Projektowanie i budowa.
86. PN-75/E-05100 - Elektroenergetyczne linie napowietrzne. Projektowanie i budowa.
87. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Gospodarki śywnościowej z dnia 7 października 1997 r. w sprawie warunków technicznych,
jakim powinny odpowiadać budowle rolnicze i ich usytuowanie (Dz. U. z dnia 28 października 1997 r., Nr 132, poz. 877).
ROZPORZĄDZENIA
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 lipca 2001 r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe (Dz. U. 2001 nr 97, poz. 1055).
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 16 sierpnia 2001 r. w sprawie wymagań, jakim
powinien odpowiadać plan operacyjno-ratowniczy sporządzony na wypadek wystąpienia
nadzwyczajnego zagroŜenia poza teren, do którego jednostka organizacyjna eksploatująca
instalację mogącą spowodować nadzwyczajne zagroŜenie środowiska posiada tytuł prawny
(Dz.U. 2001 nr 97 poz. 1056).
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 16 sierpnia 2001 r. w sprawie wymagań, jakim
powinien odpowiadać plan operacyjno-ratowniczy podejmowanych na własnym terenie
działań na wypadek nadzwyczajnych zagroŜeń, oraz szczegółowych zasad jego weryfikacji
(Dz.U. 2001 nr 97 poz. 1057).
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 16 sierpnia 2001 r. w sprawie wymagań, jakim
powinien odpowiadać raport bezpieczeństwa, oraz szczegółowych zasad jego weryfikacji
(Dz.U. 2001 nr 97 poz. 1058).
KWALIFIKACJA LOKALIZACJI GAZOCIĄGÓW
DO ODPOWIEDNIEJ KLASY LOKALIZACJI
1. Gazociągi naleŜy budować na terenach zaliczanych do pierwszej i drugiej klasy lokalizacji.
2. Tereny o zabudowie jedno - lub wielorodzinnej, intensywnym ruchu kołowym i rozwiniętej
infrastrukturze podziemnej takie jak sieci wodociągowe, cieplne i kanalizacyjne,
przewody energetyczne i telekomunikacyjne - oraz ulice, drogi i tereny górnicze zalicza
się do pierwszej klasy lokalizacji.
3. Inne tereny, nie wymienione w ust. 2, zalicza się do drugiej klasy lokalizacji.
4. Operator sieci gazowej dokonuje ustalenia klasy lokalizacji gazociągu na podstawie
miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.
– Kwalifikacji dokonuje operator gazociągu jako właściciel obiektu budowlanego,
– O wyborze klasy decyduje stan urbanizacji i uzbrojenia technicznego terenu.
Przeznaczenie terenu oraz linie rozgraniczające tereny o róŜnych funkcjach, w tym
terenów o zabudowie jedno - lub wielorodzinnej, określa się w miejscowym planie
zagospodarowania przestrzennego zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o zagospodarowaniu
przestrzennym (tekst jednolity dz. U. Z 1999 r. nr 15, poz. 139 ze zmianami),
– Klasę lokalizacji danego odcinka gazociągu określa się w odniesieniu do obecnie
obowiązującychplanów zagospodarowania przestrzennego i przewidywanych zmian
tego planu w najbliŜszej przyszłości, zgodnie z nowym rozporządzeniem, przyjmując
dwie klasy oznaczone jako klasę I i klasę II.
– Jeśli gmina nie posiada planu zagospodarowania przestrzennego, a w terenie gdzie są
ułoŜone gazociągi, w ich pobliŜu przewidywana jest budowa obiektów budowlanych, to
naleŜy dokonać z gminą właściwych uzgodnień w zakresie ich wzajemnego połoŜenia.
– Poza terenem o zabudowie jedno lub wielorodzinnej skrzyŜowania gazociągów
z drogami, kolejami, przewodami telekomunikacyjnymi i liniami elektroenergetycznymi,
nie stanowią podstawy do zaliczenia tego gazociągu do I klasy lokalizacji.
STREFA KONTROLOWANA
§9
1.Gazociągi powinny być układane w ziemi lub
wymagań określonych w odrębnych przepisach.
nad ziemią,
z uwzględnieniem
2.Dla gazociągów układanych w ziemi lub nad ziemią powinny być wyznaczone, na okres
eksploatacji gazociągu, strefy kontrolowane, których linia środkowa pokrywa się z osią
gazociągu.
3.W strefach kontrolowanych operator sieci gazowej powinien kontrolować wszelkie
działania, które mogłyby spowodować uszkodzenie gazociągu.
4.W strefach kontrolowanych nie naleŜy wznosić budynków, urządzać stałych składów
i magazynów, sadzić drzew oraz nie powinna być podejmowana Ŝadna działalność
mogąca zagrozić trwałości gazociągu podczas jego eksploatacji. Dopuszcza się, za
zgoda operatora sieci gazowej, urządzanie parkingów nad gazociągiem.
5.JeŜeli w planach uzbrojenia podziemnego nie przewidziano, dla gazociągów układanych
w pasach drogowych na terenach miejskich i wiejskich, stref kontrolowanych
o szerokości określonej w ust. 6, naleŜy je ustalić w projekcie budowlanym gazociągu.
6.Szerokość stref kontrolowanych,
gazociągu, powinna wynosić :
1)
których
linia
środkową pokrywa się z osią
dla gazociągów podwyŜszonego średniego ciśnienia i gazociągów wysokiego
ciśnienia, o średnicy nominalnej oznaczonej symbolem „DN":
a) do DN 150 włącznie - 4 m
b)powyŜej DN 150 do DN 300 włącznie - 6 m
c)powyŜej DN 300 do DN 500 włącznie - 8 m
d)powyŜej DN 500-12 m
2)
dla gazociągów niskiego i średniego ciśnienia - 1 m
7.Dla gazociągów układanych w przecinkach leśnych powinien być wydzielony pas
gruntu o szerokości 2 m z obu stron osi gazociągu, bez drzew i krzewów.
8.W przypadku równolegle układanych gazociągów, których strefy kontrolowane stykają
się lub nakładają, naleŜy przyjąć całkowitą szerokość strefy kontrolowanej stanowiącej
sumę odstępu osi dwu skrajnych gazociągów i połowy szerokości stref kontrolowanych
zewnętrznych gazociągów.
WYMAGANIA WYTRZYMAŁOŚCIOWE GAZOCIĄGÓW
§7
1. Wymagania wytrzymałościowe
gazociągów zaleŜą do
klasy lokalizacji,
2. NapręŜenia obwodowe gazociągu stalowego w warunkach statycznych wywołane
maksymalnym ciśnieniem roboczym nie powinny przekraczać iloczynu minimalnej
wartości granicy plastyczności stali Rt0,5 i współczynnika projektowego, wynoszącego
dla:
a) pierwszej klasy lokalizacji - 0,40
b) dla drugiej klasy lokalizacji - 0,72
3. NapręŜenia obwodowe gazociągu z tworzyw sztucznych w warunkach statycznych,
wywołane maksymalnym ciśnieniem roboczym, nie powinny przekraczać iloczynu
wartości minimalnej Ŝądanej wytrzymałości i współczynnika projektowego,
wynoszącego dla pierwszej i drugiej klasy lokalizacji - 0,5,
4. Sposób dokonywania obliczeń wytrzymałościowych gazociągów, o których mowa w §5,
w warunkach obciąŜeń statycznych i dynamicznych, określają Polskie Normy,
5. Gazociągi eksploatowane mogą być zakwalifikowane do odpowiedniej klasy lokalizacji
po dostosowaniu ich napręŜeń obwodowych do wymagań określonych w ust. 2 i 3.
WYMAGANIA RAPORTU BEZPIECZEŃSTWA
1. Część opisowa raportu bezpieczeństwa
1.1. Opis uŜytkownika instalacji mogącej spowodować nadzwyczajne zagroŜenie
środowiska i przyjętych przez niego zasad zarządzania bezpieczeństwem
1.2. Opis instalacji, procesów i niebezpiecznych substancji chemicznych
2. Część analityczna raportu bezpieczeństwa
2.1. Ocena ryzyka wystąpienia nadzwyczajnego zagroŜenia środowiska
2.2. Zastosowane rozwiązania w zakresie bezpieczeństwa
2.3 Plan operacyjno - ratowniczy podejmowanych na własnym terenie działań na
wypadek nadzwyczajnych zagroŜeń
Wymagania planu operacyjno ratowniczego sporządzonego na wypadek wystąpienia
nadzwyczajnego
zagroŜenia
poza
teren,
do
którego
jednostka
organizacyjna
eksploatująca instalację mogącą spowodować nadzwyczajne zagroŜenie środowiska
posiada tytuł prawny:
1.
Informacje dotyczące lokalizacji i działalności jednostki organizacyjnej
2.
Elementy oceny ryzyka wystąpienia nadzwyczajnego zagroŜenia środowiska
3.
Procedury uruchamiania planu operacyjno - ratowniczego
4.
Planowanie i organizacja działań ratowniczych
Wymagania planu operacyjno – ratowniczego podejmowanego na własnym terenie
działań na wypadek nadzwyczajnych zagroŜeń:
1.
Informacje dotyczące lokalizacji i działalności uŜytkownika instalacji
2.
Określenie potencjalnych awarii i ich skutków.
3.
Opis środków zapewniających gotowość na wypadek wystąpienia awarii
ograniczenia jej skutków,
4.
Zasady postępowania na wypadek awarii
5.
Zasady postępowania poawaryjnego
6.
Mapy i schematy planu operacyjno – ratowniczego.
Obliczenia wytrzymałościowe
w budownictwie gazociągowym
Model dyskretny układu
Odebrane stopnie swobody
Ocena wyników obliczeń
Z przeprowadzonych analiz i symulacji komputerowych wynika, Ŝe wyznaczone maksymalne amplitudy drgań i prędkości drgań
posiadają wartości bardzo zróŜnicowane w zaleŜności od częstotliwości sił wymuszających i miejsca ich wystąpienia. Największa
odpowiedź układu występuje dla schematu obciąŜenia nr 1 i częstotliwości rezonansowej zgodnej z dziewiątą częstością drgań
własnych (16.63 Hz). Jeśli jednak wystąpią nawet maksymalne złoŜone wymuszenia, to nie będą one powodowały nadmiernych
drgań rurociągu w obrębie orurowania spręŜarki. Maksymalna odpowiedź dynamiczna układu na wymuszenia cykliczne zmienne
wywołane miejscowymi zaburzeniami przepływu wynosi 0.305 mm. Zgodnie z poniŜszym diagramem największy poziom drgań
gazociągu jest około trykrotnie mniejszy od poziomu uznawanego za niebezpieczny. Natomiast niemal cały zakres częstości
wymuszeń powoduje drgania małe nie mające znaczenia dla konstrukcji.
Drgania wymuszone
Schemat układu z analizowanymi przekrojami
Przeprowadzono analizy drgań orurowania w przekrojach nr 1 i nr 2 zamieszczono natomiast te wyniki, które dotyczą największych
wartości amplitud drgań. Analiza drgań zaworu została przeprowadzona dla przekroju nr 3 umieszczonego najdalej od punktu
podparcia, dla którego amplituda drgań jest maksymalna.
Pole rozkładu temperatur [˚C]
Model dyskretny układu antypompaŜowego
Rurociąg – charakterystyka amplitudowo-częstotliwościowa
Przebiegi czasowe drgań – rurociąg odcinek tłoczny
Próby ciśnieniowe
w budownictwie gazociągów
Wykres rozciągania stali
Wykres ciśnienia w funkcji objętości
Wykres zmiany ciśnienia w trakcie próby
Rozkł
Rozkład normalny wartoś
wartości iloczynu parametró
parametrów Rt0,5 i gmin z ogó
ogólnej liczby rur okreś
określonej dostawy
dla poszczegó
poszczególnych odcinkó
odcinków pró
próby.
(Rt0,5 · gmin)2,5% - wartość iloczynu parametrów Rt0,5 i gmin właściwa 2,5% rur z ogólnej liczby rur określonej dostawy, według
statystycznej krzywej wyników pomiarów rzeczywistych wartość parametrów Rt0,5 i gmin.
(Rt0,5 · gmin)97,5% - wartość iloczynu parametrów Rt0,5 i gmin właściwa 97,5% rur z ogólnej liczby rur określonej dostawy, według
statystycznej krzywej wyników pomiarów rzeczywistych wartość parametrów Rt0,5 i gmin.
Rt0,5 · gmin - wartość średnia iloczynu parametrów (Rt0,5 i gmin) ogólnej liczby rur określonej dostawy, według statystycznej krzywej
wyników pomiarów rzeczywistych wartość parametrów Rt0,5 i gmin.
Wykres zmian ciś
ciśnienia pró
próby p w czasie pró
próby t (wydruk z rejestratora ciś
ciśnienia)
Wykres zaleŜ
zaleŜnoś
ności ciś
ciśnienia pró
próby p od obję
objętoś
tości dotł
dotłaczanego czynnika pró
próby V
Analiza skutków fizycznych uwolnień
substancji niebezpiecznych
Ogólna charakterystyka awarii rurociągów gazu ziemnego
●
Awarie
spowodowane
czynnikami
zewnętrznymi
najczęściej
powodują
uszkodzenia o wielkości otworu od 2 cm do średnicy rury lub rozerwanie
gazociągu.
●
Uszkodzenia spowodowane wadami materiałowymi lub korozją to najczęściej
pęknięcia.
●
Ogólna częstotliwość awarii gazociągów:
(lata 1970-1998): 0,480 [1/1000km –rok],
(lata 1994-1998): 0,192 [1/1000km -rok].
●
Częstotliwość awarii gazociągów w funkcji grubości ścianki rury:
g=5-10 mm: 0,18 [1/1000km -rok],
g=10-15 mm: 0,02 [1/1000km -rok],
g>15 mm: ≈0 [1/1000km -rok].
Ryzyko awarii rurociągu i jego ocena
„Ryzyko to moŜliwość wystąpienia
niepoŜądanego skutku w określonym
czasie lub w określonych okolicznościach”.
Ryzyko = prawdopodobieństwo x wielkość niepoŜądanych skutków
Analiza zagroŜeń
Prawdopodobieństwo awarii
Symulacja komputerowa
(program PHAST®)
Model awarii
i
Analiza skutków
Najczęstsze przyczyny uszkodzeń i rozszczelnień rurociągów
●
Przyczyny zewnętrzne
(działalność osób trzecich) – 50%
●
Wady elementów konstrukcyjnych – 18%
●
Korozja – 15%
●
Niestabilność posadowienia – 6%
●
Niewłaściwe przyłączenia – 5%
●
Inne przyczyny – 6%
Stany niebezpieczne modelowane w programie Phast®
●
Pęknięcie lub zniszczenie rurociągów technologicznych i rurociągów przesyłowych,
●
Uwolnienie substancji przez zawór upustowy,
●
Uszkodzenie przykrycia zbiornika,
●
Całkowite zniszczenie zbiornika lub części instalacji procesowej,
●
Zniszczenie uszczelnienia,
●
Odpowietrzenie zbiornika napełnianego cieczą
Drzewo zdarzeń dla uwolnienia gazu ziemnego
Przykład analizy wykonanej w programie Phast®
●
Obiekt
Stacja redukcyjno – pomiarowa gazu I stopnia.
●
Schemat instalacji: