str.12 - Spółdzielnia Mieszkaniowa "Świt"

str.12 - Spółdzielnia Mieszkaniowa "Świt"

czości, funkcjonującej w centralnie planowanej
gospodarce nakazowo-rozdzielczej, dopominających się przestrzegania samorządności ruchu
i demokracji wewnątrzspółdzielczej. Nazwę
„kongres” użyła dopiero w 1952 r. CRS „Samopomoc Chłopska” dla określenia swego zjazdu
jako Kongres Spółdzielczości Zaopatrzenia
i Zbytu, co zapisane zostało w statucie tego
największego wówczas polskiego związku spółdzielczego, lecz nie znalazło naśladownictwa w
innych centralnych związkach spółdzielczych32.
Przełom październikowy 1956 r. przyniósł krótkotrwałą falę demokratyzacji życia
polityczno-społecznego. Rangę kongresu
spółdzielczego miał Krajowy Zjazd Przedstawicieli Centralnych Organizacji Spółdzielczych, obradujący w Warszawie w dn. l lipca
1957 r. Przyjęto na nim obszerną uchwałę
programową Kierunki rozwoju spółdzielczości polskiej33, zawierającą ocenę minionego
„okresu błędów i wypaczeń” oraz określenie
miejsca i roli spółdzielczości w rozwoju gospodarki narodowej dokonane przez samych
spółdzielców. Przypomniano w niej, że: „Ideą
ruchu spółdzielczego jest współdziałanie
dobrowolnie zrzeszonych osób w celu poprawy warunków materialnych, podniesienia
poziomu życia kulturalnego, wychowania w
duchu społecznym oraz w celu przyczynienia
się do stopniowego uspołecznienia produkcji
drobnotowarowej i wymiany, a tym samym
uczestniczenia w budowie ustroju socjalistycznego, jako ustroju sprawiedliwości
społeczne”’ 34. Pomimo złych doświadczeń
ingerencji politycznej, dobitnie stwierdzono: „Ruch spółdzielczy nie jest i nie może
być ruchem apolitycznym, tj. obojętnym na
układ sił społeczno-politycznych w kraju.
Ruch spółdzielczy opowiada się w pełni za
programem zbudowania ustroju socjalistycznego w naszym kraju w oparciu o zdobycze
polskiego Października” 35. Jednocześnie
usankcjonowano reaktywowanie tych branż
spółdzielczych, które zostały zlikwidowane
(jak spółdzielczość oszczędnościowo-kredytowa, mleczarska, ogrodnicza) lub bardzo poważnie ograniczone (spółdzielczość
mieszkaniowa administrująca zasobami) w
okresie realizacji planu 6-letniego.
W następnym numerze dalszy ciąg
S. Szwalbe, Wspomnienia i komentarze,
oprać. M. Jaworsk i, Warszawa 1996, s.
101-102,118-119; tenże, Znaczenie Związku
Robotniczych Stowarzyszeń Spółdzielczych
dla spółdzielczości w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Warszawa 1970, s. 23; Z.
Chyra-Rolicz, BURZYMY- TWORZĄC.
Spółdzielczość robotnicza na ziemiach
polskich do 1939 r., Warszawa 1991, s. 159.
22
Spółdzielczość w Polsce Ludowej 1944
— 1968. Wybór dokumentów, zebrał i
przygotował wstęp Z. Świtalski, Warszawa
21
1970, s. 18-21; Z. Świtalski, Z doświadczeń
kongresów .... dz. cyt., s. 10-11.
23
W. Rusiński, Zarys historii..., op. cit, s. 44^15,
233-234, 261-262.
24
Uchwały Kongresu Spółdzielczego w Lublinie 25-26 listopada 1944 r. W: Spółdzielczość
w Polsce Ludowej, op. cit., s. 18-20.
25
Tamże, s. 20-21.
26
Tamże.
27
Tamże, s. 21-22; Cz. Szczepańczyk, Związek
Samopomocy Chłopskiej w latach 1944/451956/57, Kielce 1992, s. 5,13-19.
28
J. Jasiński, Z dziejów polskiej spóldzielczości..., dz. cyt.,., s. 231-233, 263-264.
29
T. Kowalak, Dorobek spółdzielczości w
trzydziestoleciu Polski Ludowej, ZW CRS,
Warszawa 1975, s. 6-7.
30
Uchwały Sejmiku Spółdzielczego w Łodzi z
dnia 10 czerwca 1945 r. W: Spółdzielczość w
Polsce Ludowej, dz. cyt., s. 28-29.; Z. Świtalski,
Z doświadczeń kongresów ..., dz. cyt., s. 11-12.
31
Uchwłfy Sejmiku Spółdzielczego, dz. cyt., s.
28, pkt. 4.Z.
32
Świtalski, Z doświadczeń kongresów .... dz.
cyt, s. 3-4
33
Spółdzielczość w Polsce Ludowej, dz. cyt.,
s. 214-228.
34
Tamże, s. 217.
35
Tamże, s. 216.
(źródło: SPÓŁDZIELCZY KWARTALNIK
NAUKOWY 1 2008 rok XXIV)
50-LECIE SPÓŁDZIELNI MIESZKANIOWEJ
„ŚWIT” W EŁKU
Historia
Spółdzielnia Mieszkaniowa „Świt” w Ełku, największa spółdzielnia
na Mazurach, powstała z inicjatywy 16 członków założycieli 26 lutego
1959 roku. Stało się to możliwe, dzięki przemianom jakie nastąpiły w
kraju pod koniec lat pięćdziesiątych, a które dotyczyły również stosunku państwa do spółdzielczości mieszkaniowej. W tym okresie działalność spółdzielni opierała się na pracy społecznej jej członków. Pierwszym budynkiem spółdzielczym został obiekt przy ul. Armii Krajowej
Najstarszy budynek wybudowany przez Spółdzielnię
przy ul. Wawelskiej.
12
48 (ówcześnie Armii Czerwonej), wykupiony w 1959 r. od Prezydium
Powiatowej Rady Narodowej w Ełku. Do roku 1968 rozwój Spółdzielni
następował w formie rozproszonego budownictwa mieszkaniowego.
W okresie tym jej zasoby mieszkaniowe obejmowały 8 budynków, z
których 7 powstało ze środków kredytowych zaciągniętych przez Spółdzielnię. Były to budynki położone przy ulicach: Armii Krajowej 48, 9;
Wawelskiej 11; Mickiewicza 35; Toruńskiej 8; Słowackiego 17, 19, 21.
Oczywiście spółdzielcy brali udział w życiu społecznym i kulturalnym
miasta, które przejawiało się w obchodach świąt państwowych, organizowaniu imprez okolicznościowych jak np. dzień kobiet, dzień dziecka.
Reprezentacja spółdzielni brała udział w corocznych spartakiadach
spółdzielczości mieszkaniowej. Pierwsza, niewielka świetlica powstała
w roku 1962 w budynku przy ul. Wawelskiej 11. Przełomem w działalności Spółdzielni było rozpoczęcie w 1968 roku, dynamicznej realizacji
skupionej zabudowy mieszkalno-usługowej osiedla „Kopernika”. W
latach 1972-1979 realizowana była zabudowa nowego osiedla „Północ
I”, kiedy to powstały pierwsze w Ełku, dwa budynki średniowysokie.
Od roku 1978 Spółdzielnia rozpoczęła zabudowę kolejnych dwóch
osiedli „Północ II” oraz „Kochanowskiego”. W roku 1983 Spółdzielnia
wystąpiła do Urzędu Miasta w Ełku z wnioskiem o przydział terenu pod
osiedle „Konieczki”, przy realizacji którego zastosowano, nowoczesne
w tym czasie, rozwiązania urbanistyczno-architektoniczne. Osiedle
„Konieczki” jest rozbudowywane do dnia dzisiejszego, zaś na pozostałych osiedlach realizowane są, na zasadzie zagęszczania, pojedyncze
budynki, przy wykorzystaniu istniejącej infrastruktury technicznej.
ŚWIT nr 1 (40)