MINI PRZYBORNIK LOGOPEDYCZNY 6

MINI PRZYBORNIK LOGOPEDYCZNY 6
ROLA RODZICÓW WE WCZESNYM PROCESIE KSZTAŁTOWANIA
KOMUNIKACJI SŁOWNEJ ORAZ TERAPII ZABURZEŃ MOWY
U DZIECI:
Chciałabym w tym miejscu zwrócić uwagę przede wszystkim na to, jak ważna jest postawa i
udział rodziców w procesie kształtowania, a także terapii mowy u dzieci.
Na wstępie ustalę hierarchię znaczących czynników decydujących o sukcesie pracy z
dzieckiem o zaburzonym rozwoju językowym.
Niewątpliwie podstawową wartością jest akceptacja dziecka, stanu w jakim się znajduje.
Pozornie najprostsze, a jednak bardzo trudne wyzwanie dla rodziców, a także dla specjalistów
pracujących z dzieckiem. Z akceptacji wypływają: cierpliwość, systematyczność, uwaga,
otwarcie na wskazówki specjalistów i rady innych rodziców.
Istotnym w procesie terapii jest czas podjęcia działań rozwijających mowę, czy korygujących
wymowę, a w przypadku pojawienia się symptomów jej opóźnienia, pora rozpoczęcia
systematycznej terapii pod kierunkiem logopedy. Jest oczywiste, że powinno nastąpić to jak
najwcześniej.
Badania wykazują, że dziecko słyszy już od czwartego miesiąca życia płodowego. Od
pierwszych chwil po urodzeniu szuka kontaktu ze swoją matką i nawiązuje komunikację –
sygnalizuje swoje potrzeby i odczucia. Wyrazem porozumiewania się jest krzyk, który ma
wiele znaczeń, najpełniej rozumiany i interpretowany przez matkę. Potrzeba komunikacji u
niemowlęcia jest nie mniej ważna niż potrzeba snu i jedzenia. Matka musi tę potrzebę
realizować, a jeśli jej nie zaspokaja , ma to negatywny wpływ dla późniejszego rozwoju
mowy. Komunikacja matki z małym dzieckiem polega na kontakcie dotykowym: pieszczoty,
przytulanie, karmienie, czynności pielęgnacyjne, a także mówienie do niego ciepłym,
spokojnym tonem – gdyż jest ono w stanie odróżnić ton wypowiedzi. Bardzo ważny dla
rozwoju dziecka jest śpiew matki.
Pierwszym treningiem narządów mowy u niemowlęcia są czynności ssania i połykania.
Istotne jest karmienie piersią, które w większym stopniu usprawnia wargi i język niż
karmienie sztuczne. Należy zadbać by dziecko spało z zamkniętą buzią, pilnować drożności
nosa. Nieprawidłowe oddychanie przez usta przy płasko ułożonym języku, ma swoje skutki
nie tylko zdrowotne, ale także logopedyczne- może prowadzić do wady zgryzu i wad
wymowy.
Około szóstego tygodnia życia dziecko zaczyna głużyć – wydaje dźwięki o rożnych
miejscach artykulacji, najczęściej gardłowe, tylnojęzykowe (leżąca pozycja języka), bądź
wargowe (co wiąże się ze ssaniem, mlaskaniem). Charakterystyczne jest to, że głużą
wszystkie dzieci, nawet głuche, ponieważ w tym procesie nie uczestniczy analizator
słuchowy.
Od szóstego miesiąca życia, kiedy dziecko zaczyna siadać, podejmuje też gaworzenie.
Około dziewiątego miesiąca pojawia się zjawisko echolalii – dziecko próbuje powtarzać, a
około pierwszego roku życia świadomie ich używać.
W ósmym miesiącu życia rozpoznaje kroki matki, ojca, ich głosy, szum wody lejącej się do
wanny. Poznaje świat wszystkimi zmysłami: wzrokiem, słuchem, dotykiem, smakiem,
węchem.
W drugim roku życia, u zdrowego dziecka, pojawia się zainteresowanie słuchaniem
czytanego lub opowiadanego tekstu. Ma ono ogromne znaczenie dla rozwoju języka. W
czynnościach opowiadania dziecku bajek i czytania książeczek nikt rodziców nie może
wyręczyć.
Stymulowanie rozwoju komunikacji słownej u dziecka zdrowego ma swój specyficzny
charakter: działania muszą być nieustanne, wielokrotnie wzmacniane, konsekwentne,
nauczanie języka ściśle związane z doświadczeniem i możliwością poznania
polisensorycznego. Wszystkie wymienione tu warunki najpełniej mogą zaistnieć w domu
rodzinnym dziecka. Niewątpliwie osobami posiadającymi największą znajomość swoich
dzieci są rodzice. Czasami bywa, że są oni przewrażliwieni, zagubieni i czują lęk przed ich
zachowaniem. Ale kiedy uzyskają fachową pomoc, potrafią zaakceptować ten stan rzeczy i
cieszyć się chociażby minimalnymi sukcesami dziecka.
Ufam, że rozwiałam Wasze – rodziców niepokoje, albo wręcz przeciwnie – wprowadziłam
lekki niepokój. Ale to wszystko dla dobra Waszych Dzieci! Bądźmy z Nimi, dla Nich, przy
Nich – nigdy obok Nich! Obserwujmy Je, słuchajmy i wyciągajmy wnioski!