Stowarzyszenia na obszarach wiejskich
Transkrypt
Stowarzyszenia na obszarach wiejskich
Stowarzyszenia na obszarach wiejskich Zamiast wstępu Nazwa AIRe pochodzi od angielskiego pełnego tytułu projektu - Associations in Rural Environment - Stowarzyszenia w środowisku wiejskim. Jest to projekt realizowany w latach 2009-2011 przez międzynarodowe partnerstwo organizacji pozarządowych z pięciu państw Unii Europejskiej - Hiszpanii, Bułgarii, Cypru, Słowacji oraz Polski. Projekt realizowany był w ramach programu Uczenie się przez całe życie (Lifelong Learning Programme) jako Partnerski Projekt Grundtviga. W niniejszej publikacji, adresowanej głównie do polskich stowarzyszeń z terenów wiejskich chcemy przedstawić główne elementy naszego projektu. Być może zainspirują one Państwa do refleksji nad wpływem Waszej organizacji na lokalne środowisko ale przede wszystkim nad jej wpływem na Was samych - Członków Stowarzyszenia, wasz rozwój, który czasem ndokonuje się samoistnie, w pełni pozaformalnie. Dla nas ostatnie dwa lata były fascynującą podróżą pełną odkryć, jak wiele otrzymujemy angażując się w życie naszych organizacji Życzymy powodzenia Fundacja Rozwoju Ziem Górskich oraz Partnerzy projektu AIRe AIRe - Associations In Rural environments 2009-1-ES1-GRU06-09704-1 AVD (ES) – PERA (CY) – KRUG (BG) - FRZG (PL) – CPK (SK) Cele projektu Głównym celem projektu AIRe było wspólne uczestnictwo kilku organizacji z terenów wiejskich w analizowaniu i dawaniu kreatywnego świadectwa: jak fakt zaangażowania w stowarzyszeniu wspiera ich osobisty, społeczny i edukacyjny rozwój. Celami szczegółowymi były: refleksja nad powodami i celami, dla których stowarzyszenie zostało utworzone i prowadzi działalność: po co i w jaki sposób nastąpiło zorganizowanie się, jakie role odgrywają członkowie w jego kształcie i rozwoju, jak wpływa to na ich życie osobiste; porównanie i wyszukiwanie różnic oraz podobieństw wśród kilku europejskich krajów. analiza jak członkowie kształtują swój rozwój po wstąpieniu do stowarzyszenia: co się poprawia, co oni dają Stowarzyszeniu, co Stowarzyszenie daje im; ocena procesu nauczania: jaką wiedzę uczestnicy nabywają i jakie umiejętności zdobywają, czy je rozwijają, oraz jak zdobytą wiedzę oraz umiejętności przenoszą i wykorzystują w innych sytuacjach – osobistych, społecznych, edukacyjnych, w pracy; przeanalizowanie jak obecność lokalnego stowarzyszenia wpływa na codzienne życie wioski i lokalnego środowiska: czym to skutkuje, jak jest to doceniane … Naszym zadaniem było także ocenić rozwój obszarów wiejskich w różnych krajach i wymiana dobrych praktyk. AIRe - Associations In Rural environments 2009-1-ES1-GRU06-09704-1 AVD (ES) – PERA (CY) – KRUG (BG) - FRZG (PL) – CPK (SK) PARTNERZY Zadania tego podjęli się partnerzy z 5 krajów: Stowarzyszenie Kobiet Verde Doncella (Hiszpania) Asociación de Mujeres La Verde-doncella (Kobiece Stowarzyszenie Verde Doncella), założono w 1996, odgrywa ważną rolę w zachowaniu tradycji i organizacji lokalnych świąt , tak samo jak w innych działaniach i wydarzeniach kulturalnych, w małej wsi Lucena de Jalón. Liczy 66 członków spośród społeczności liczącej 294 osób, czyli nieco więcej niż 1 na 5 mieszkańców należy do Stowarzyszenia. Nazwa Stowarzyszenia została przyjęta na cześć lokalnego produktu, gatunku jabłka, które, z dawien dawna, było podstawowym czynnikiem gospodarczym wsi. Celem stowarzyszenia jest rozwój osobisty, społeczny i życia kulturalnego wiejskich kobiet (i mężczyzn): organizuje ono wydarzenia kulturalne, inicjatywy społeczne, dąży do podnoszenia świadomości w zakresie praw kobiet, ochrony środowiska, zachowania tradycji, nieformalnej edukacji… Stowarzyszenie podjęło się roli koordynatora projektu AIRe. Centrum Pierwszego Kontaktu (CPK Levoča) Zostało założone w 2003 r. Jest to organizacja non profit założona głownie dla wspierania małych i średnich przedsiębiorstw. Ponieważ region jest w złej kondycji ekonomicznej i społecznej CPK rozpoczęło także działania w dziedzinie rozwoju obszarów wiejskich. Mimo zmodyfikowanej strategii organizacja konsekwentnie świadczy; pomoc i wsparcie dla małych i średnich AIRe - Associations In Rural environments 2009-1-ES1-GRU06-09704-1 AVD (ES) – PERA (CY) – KRUG (BG) - FRZG (PL) – CPK (SK) firm, prowadzi rachunkowość dla SME, pośrednictwo pracy dla bezrobotnych, w tym przygotowuje ich do rozmów kwalifikacyjnych, przygotowuje CV, podania o pracę. Realizuje projekty dzięki dotacjom (małe granty) i z funduszy strukturalnych, wdraża różnorodne projekty unijne, wspiera rozwój obszarów wiejskich w oparciu o metodologię LEADER, współpracuje z wieloma sołectwami w swoim regionie, tak samo jak ze szkołami i organizacjami pozarządowymi Fundacja Rozwoju Ziem Górskich Ma siedzibę w Starym Sączu. Jest młodą organizacją non-profit założoną w 2007 r. Od tego czasu Fundacja zrealizowała kilkanaście projektów finansowanych ze środków publicznych, w tym pochodzących z Unii Europejskiej. Fundacja została powołana żeby promować i wspierać różnorodne inicjatywy społeczne, edukacyjne, naukowe i kulturalne oraz by realizować multidyscyplinarne projekty ukierunkowane na rozwój obszarów górskich. Obszary górskie zazwyczaj charakteryzują się utrudnionymi warunkami do rozwoju. Większość ludzi żyje na wsi z dala od ośrodków edukacyjnych. Ich poziom wykształcenia jest niższy niż przeciętnie, podobnie jak dochody. Większość mieszkańców kwalifikuje się do gup zagrożonych wykluczeniem. Edukacja, kreowanie liderów lokalnych, nowe inicjatywy, partnerstwo wymiana dobrych praktyk stwarza dla regionu i jego mieszkańców wielką szansę. Dlatego w działaniach Fundacji dużą rolę odgrywa nieformalna edukacja dorosłych. Fundacja skupia ekspertów z dziedziny rozwoju lokalnego, edukacji i programów socjalnych oraz woluntariuszy. Fundacja pełni role tutora i doradcy dla wielu lokalnych stowarzyszeń i nieformalnych organizacji.. AIRe - Associations In Rural environments 2009-1-ES1-GRU06-09704-1 AVD (ES) – PERA (CY) – KRUG (BG) - FRZG (PL) – CPK (SK) Krug Youth Centre Obszarem działania dla Krug Youth Centre jest Kardzhali gdzie zamieszkuje większość bułgarskich Turków. Populacja wiejska jest muzułmańska i starzejąca się. Dzieci jest mało, większość z nich mówi po turecku i po bułgarsku. Tytoń jest główną uprawą i źródłem dochodów dla wiejskich społeczności. Wielu mężczyzn zarabia pracując w różnych krajach europejskich. W przypadku kobiet występuje przepaść pomiędzy oczekiwaniami lepszego życia i obecnymi kwalifikacjami. Dlatego z powodu braku kwalifikacji najczęściej biedują w swoich wioskach lub zatrudniają sie do słabo płatnych zajęć w Kardzhali. Mała oferta kulturalna i rozwoju zawodowego wśród kobiet w wioskach wokół Kardzhali przenosi się także na niski poziom edukacji wśród dzieci. Funkcjonują pewne inicjatywy ukierunkowane na wybrane grupy docelowe, w tym wspólne formy edukacji dla matek wychowujących dzieci. Na przykład różnorodne formy turystyki kulturowej i sprzedaży opartej na lokalnej tradycji i rzemiośle. Dom Sztuki w wiosce Duzhdovnitsa został wybudowany przez KRUG Youth Centre w 2005 r i oferuje warunki do edukacji dla reprezentantów wielu generacji wpływając na kulturowe odrodzenie regionu przez szerszy dostęp do wiedzy i know how. Ośrodek opracował w szczegółach nowe modele wielokulturowego partnerstwa i inwencji twórczej na poziomie lokalnym AIRe - Associations In Rural environments 2009-1-ES1-GRU06-09704-1 AVD (ES) – PERA (CY) – KRUG (BG) - FRZG (PL) – CPK (SK) PERA RDA Center PERA RDA Center jest organizacją pozarządową działającą w okręgu Oreinis, w środkowym Cyprze. Jest to okręg wiejski tradycyjnie wyróżniający się rozwiniętą działalnością rolniczą i komercyjną ukierunkowana na produkcję żywności organicznej. Obszar obecnie odznacza się silnie rozwiniętym przetwórstwem rolnym i agroturystyką tak samo jak zachowaniem lokalnego dziedzictwa. Misją organizacji PERA RDA Center jest promowanie rozwoju ekonomicznego oraz kulturalna i naukowa działalność w okręgu Oreinis. Jego obszary działalności to: sieciowanie (networking) i promocja lokalnych agrofirm i zakładów rzemieślniczych: promocja i rozwój rolnictwa organicznego i agroturystyki: zachowanie i rewitalizacja lokalnego dziedzictwa; szkolenia, seminaria konferencje dla środowisk wiejskich; informacja i usługi doradcze dla lokalnych przedsiębiorców i producentów. Pera RDA jako wiejskie stowarzyszenie prorozwojowe z Cypru reprezentuje również producentki (kobiety) rolne i kobiety prowadzące działalność gospodarczą. AIRe - Associations In Rural environments 2009-1-ES1-GRU06-09704-1 AVD (ES) – PERA (CY) – KRUG (BG) - FRZG (PL) – CPK (SK) Działania projektowe Partnerzy postawili sobie ambitne cele, które realizowali poprzez konkretne działania: Działanie. 1: Partnerzy. Przedstawiają siebie nawzajem: swoje organizacje, obszar, gdzie żyją, ich rozwój. Przygotowują się do pierwszego spotkania partnerskiego, na którym zaprezentują siebie. Jak pokazać siebie? Co zainteresuje partnerów? AIRe - Associations In Rural environments 2009-1-ES1-GRU06-09704-1 AVD (ES) – PERA (CY) – KRUG (BG) - FRZG (PL) – CPK (SK) Działanie 2: Pierwsze spotkanie partnerów – Lucena de Jalon, Hiszpania Prezentacja organizacji i ich środowisk, przygotowanie działań 3 i 4 Działanie 3: Stowarzyszenie. Analiza genezy Stowarzyszenia, jego cele, zrealizowane działalności: co i po co jest organizowane, jakie role ludzie odgrywają w planowaniu i rozwoju Stowarzyszenia, jak Stowarzyszenie wpływa na życia osobiste członków, AIRe - Associations In Rural environments 2009-1-ES1-GRU06-09704-1 AVD (ES) – PERA (CY) – KRUG (BG) - FRZG (PL) – CPK (SK) Działanie 4: Członkowie: jak przebiega ich rozwój po wstąpieniu do stowarzyszenia: co udaje się poprawić, co nam daje Stowarzyszenie, co my dajemy Stowarzyszeniu. Działanie 5: Drugie spotkanie partnerów: Kardzhali, Bułgaria. 48.06.2010 To czas prezentacji przez partnerów rezultatów i przemyśleń z działań 3 i 4. Bardzo ciekawe. Każdy z partnerów podszedł do tematu nieco inaczej. Spotkanie warsztatowe było bardzo owocne. Ale to także czas poznawania kultury Bułgarii. To też obrzeżą Unii Europejskiej, ale południowe. Największe wrażenie zrobiło na nas uczestnictwo w rytualnej modlitwie całej wioski muzułmańskiej o deszcz. Jedna Europa, ale kultur wiele. AIRe - Associations In Rural environments 2009-1-ES1-GRU06-09704-1 AVD (ES) – PERA (CY) – KRUG (BG) - FRZG (PL) – CPK (SK) Działanie 6: Uczenie się: Refleksja na temat, jaką wiedzę zdobywamy w Stowarzyszeniu, czy zwiększamy ją lub rozwijamy, jak zdobytą wiedzę wykorzystujemy w innych sytuacjach – osobistych, społecznych, edukacyjnych, w pracy- jak rozwijają się nasze osobiste, społeczne i podstawowe umiejętności. Punktem wyjścia do refleksji partnerów było 8 kompetencji kluczowych ustanowionych przez Parlament Europejski. Kompetencje kluczowe" porozumiewanie się w języku ojczystym, porozumiewanie się w językach obcych, kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowotechniczne, kompetencje informatyczne, umiejętność uczenia się, kompetencje społeczne i obywatelskie, inicjatywność i przedsiębiorczość świadomość i ekspresja kulturalna. AIRe - Associations In Rural environments 2009-1-ES1-GRU06-09704-1 AVD (ES) – PERA (CY) – KRUG (BG) - FRZG (PL) – CPK (SK) Działanie 7: Trzecie spotkanie partnerów Lewocza (Słowacja) i Stary Sącz (Polska). Tym razem wspólnie z partnerami słowackimi, korzystając z niewielkiej odległości naszych miast zaprosiliśmy wspólnie pozostałych partnerów do odwiedzenia obydwu naszych miast: Starego Sącza i Lewoczy. Tematem spotkania była wspólna refleksja nad rezultatami pracy partnerów w ramach działania 6. To były intensywne dni. Czas wykorzystaliśmy nie tylko czas na warsztaty podsumowujące nasze działania projektowe, ale także na bogatą wyprawę w poszukiwaniu dobrych praktyk w zakresie aktywizacji obszarów wiejskich. AIRe - Associations In Rural environments 2009-1-ES1-GRU06-09704-1 AVD (ES) – PERA (CY) – KRUG (BG) - FRZG (PL) – CPK (SK) AIRe - Associations In Rural environments 2009-1-ES1-GRU06-09704-1 AVD (ES) – PERA (CY) – KRUG (BG) - FRZG (PL) – CPK (SK) Działanie 8: Otoczenie: Ostatnim merytorycznym zadaniem projektowym była refleksja nad wpływem stowarzyszenia na codzienne życie najbliższego otoczenia, wsi: czy ma znaczenie, czy to znaczenie jest dostrzegane i dowartościowywane? Tłumnie zgromadzona publiczność podczas spektaklu przygotowanego przez współpracujące z Fundacją Rozwoju Ziem Górskich i aktywnie uczestniczące w projekcie AIRe Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Skrudzina "Przyjaźń" świadczą, że odpowiedź na ostatnie z tych pytań jest twierdząca…. Dz. 9: Podsumowanie projektu i promocja rezultatów AIRe - Associations In Rural environments 2009-1-ES1-GRU06-09704-1 AVD (ES) – PERA (CY) – KRUG (BG) - FRZG (PL) – CPK (SK) Europejski wymiar Poza "planowanymi" działaniami edukacyjnymi ogromną wartość miało dla nas bezpośrednie spotkanie z ludźmi tworzącymi organizacje naszych partnerów. Poznanie ich kultur, zmierzenie się z inną mentalnością. Organizacja spotkań partnerskich, dogranie wszystkich detali, zebranie w jednym czasie i w jednym miejscu ludzi z tak różnych zakątków Europy bywała nie lada wyzwaniem, ale też pozwalała zdobyć nowe doświadczenia i umiejętności. Podróżowanie w ramach projektu to też zupełnie coś innego niż z biurem podróży. Goszczeni przez gospodarzy, mogliśmy dotykać prawdziwego życia lokalnych społeczności. Zaglądnęliśmy na imprezę do świetlicy wiejskiej w małej aragońskiej wiosce, wzięliśmy udział razem ze wszystkimi mieszkańcami zagubionej wśród szczytów Rodopów wioski w muzułmańskiej rytualnej modlitwie o deszcz. Albo zobaczyliśmy z bliska wypiek chleba w małej słowackiej wiosce Granc-Petrovce. Ludzie poznani we wspólnej pracy projektowej stali się przyjaciółmi, a ponad dwa i pół tysiąca kilometrów dzielące Stary Sącz od Luceny de Jalon jakby skurczyło się do kliknięcia myszką. Bardziej swojsko poczuliśmy się w Europie. "Nasza Europa" dla nas przestała być pustym sloganem. AIRe - Associations In Rural environments 2009-1-ES1-GRU06-09704-1 AVD (ES) – PERA (CY) – KRUG (BG) - FRZG (PL) – CPK (SK) Wydawca: Publikacja wydana w ramach projektu AIRe Associations in Rural Environments realizowanego w ramach Projektów Partnerskich Grundtviga. , Tekst: Jacek Lelek Zdjęcia: archiwa Fundacji Rozwoju Ziem Górskich, CPK Lewocza, Stowarzyszenia Rozwoju Wsi Skrudzina PRZYJAŹŃ, Asociación de Mujeres La Verde-doncella Verde Doncella. Projekt logo projektu AIRe: KRUG Youth Centre Ten projekt został zrealizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej. Projekt lub publikacja odzwierciedlają jedynie stanowisko ich autora i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za umieszczoną w nich zawartość merytoryczną