Wkroczenie wojsk radzieckich do Polski w 1939 r.

 Agresja ZSRR na Polskę – zbrojna napaść dokonana 17
września 1939 przez ZSRR na Polskę, będącą od 1
września 1939 w stanie wojny z III Rzeszą. Element
działań wojennych kampanii wrześniowej – pierwszej
kampanii II wojny światowej.
 Na mocy tajnego protokołu do paktu Ribbentrop-Mołotow z dnia
23 sierpnia 1939 roku, ZSRR zobowiązał się do zbrojnego
wystąpienia przeciw Polsce w sytuacji, gdyby III Rzesza znalazła
się w stanie wojny z Polską, co było eufemistycznym określeniem
przewidywanego jeszcze przed wybuchem II wojny światowej
najazdu Niemiec na Polskę. Stalin zdecydował się na uderzenie,
gdy wywiad doniósł o podjętej 12 września na brytyjskofrancuskiej konferencji w Abbeville decyzji o zaniechaniu
podjęcia działań ofensywnych.
 Sowiecka agresja rozpoczęła się bezzwłocznie po wejściu w życie
w dniu 16 września, podpisanego dzień wcześniej w Moskwie,
ostatecznego układu rozejmowego pomiędzy ZSRR a Japonią. Z
którą prowadziło wojnę od 15 maja 1939. Żelazną zasadą strategii
Stalina było bowiem prowadzenie działań wojennych wyłącznie
na jednym froncie.
 Oficjalny pretekst agresji był zawarty w przekazanej o godzinie 3.00 w
nocy 17 września przez zastępcę Ludowego Komisarza (ministra) Spraw
Zagranicznych Potiomkina ambasadorowi Grzybowskiemu nocie
dyplomatycznej: zamieszczono tam niezgodne z prawdą oświadczenie
o rozpadzie państwa polskiego, ucieczce rządu polskiego, konieczności
ochrony mienia i życia zamieszkujących wschodnie tereny polskie
Ukraińców i Białorusinów oraz uwalnianiu ludu polskiego od wojny. W
konsekwencji ZSRR uznał wszystkie układy zawarte uprzednio z Polską
(w tym traktat ryski z 1921 roku i pakt o nieagresji z 1932 roku) za
nieobowiązujące – zawarte z nieistniejącym państwem. Dlatego też
odmawiano wziętym do niewoli polskim żołnierzom statusu jeńców
wojennych. Potiomkin przedstawił notę ambasadorowi RP w chwili
rozpoczęcia działań wojennych przez Armię Czerwoną. Ambasador
odmówił przyjęcia noty i zażądał wiz wyjazdowych dla dyplomatów
polskich.
 Władze ZSRR próbowały wbrew prawu międzynarodowemu
uniemożliwić opuszczenie kraju polskim dyplomatom i aresztować ich
(stwierdzając utratę statusu dyplomatycznego). Polaków uratował
dziekan korpusu dyplomatycznego w Moskwie, ambasador Rzeszy
Schulenburg , osobiście wymuszając na rządzie ZSRR zgodę na wyjazd
dyplomatów.
 Konsul generalny RP w Kijowie Jerzy Matusiński wezwany 30
września przez władze sowieckie, został zamordowany przez
NKWD. Warto przy tym podkreślić, że legalny rząd II
Rzeczypospolitej opuścił granice Polski dopiero późnym
wieczorem 17 września, po otrzymaniu wiadomości o
wkroczeniu Armii Czerwonej rankiem tego dnia i potwierdzonej
informacji o zbliżaniu się sowieckiej kawalerii oddziałów
pancernych do miejsca przebywania władz RP. Prezydent Ignacy
Mościcki, w wydał orędzie do narodu, określając jednoznacznie
sowieckie działania wojskowe jako akt agresji. Brak publicznego
formalnego ogłoszenia przez Prezydenta i rząd RP faktu istnienia
stanu wojny pomiędzy ZSRR a Polską i brak jednoznacznego
rozkazu Naczelnego Wodza stawiania oporu najeźdźcy
doprowadziły do dezorientacji. Bohaterem sowieckim stał się w
tych tragicznych dla Polski dniach dowódca 29. Brygady
Pancernej Armii Czerwonej kombryg Siemion Kriwoszein. Jego
oddziały w Brześciu nad Bugiem wzięły do niewoli 1030 polskich
oficerów, 1220 podoficerów i 34 tys. szeregowych żołnierzy. Nie
trzeba było żadnej bitwy, ponieważ polscy rząnierże byli
utwierdzani w fakcie że ZSRR jest sojusznikiem w walce
Niemcami
 Spotkanie Stalina i
Ribbentropa ( sierpień
1939 ) w sprawie paktu w
którym była wzmianka o
pomocy ZSRR
Niemcom w podbiciu
Polski.