Negocjacje i mediacje – w opinii mediatora i związkowca

Transkrypt

Negocjacje i mediacje – w opinii mediatora i związkowca
Ul. Związkowa
Zgodnie z prawem spór zbiorowy istnieje od
dnia zgłoszenia przez podmiot reprezentujący
pracowników żądań z grupy tych które określono wyżej, jeżeli pracodawca nie uwzględni
tych żądań w terminie określonym w zgłoszeniu, nie krótszym jednak niż trzy dni.
Negocjacje i mediacje sposobem
rozwiązywania konfliktu - fragmenty
Negocjacje
Po tym terminie następuje faza negocjacji
pomiędzy stronami. W przypadku osiągnięcia
konsensusu podpisane jest porozumienie, a w
przypadku jego braku protokół rozbieżności.
Są różne strategie negocjacyjne, w tym miejscu
pozwolę sobie wymienić dwie z nich stosowane
miedzy innymi w Stanach Zjednoczonych
Ameryki.
1. Tradycyjne negocjacje w USA
- Atakuj poszczególne oso­by; kompromituj je w
celu obalenia (podważenia) ich stanowisk.
-Zaprezentuj swoje stano­wisko i popierające je
in­formacje.
- Obstawaj przy swoim sta­nowisku.
- Działaj w swoim własnym interesie.
- Zastosuj nacisk w celu osiągnięcia pożądanego
przez Ciebie „rozwiąza­nia”.
2. Negocjowanie metodą interesów
-Atakuj problem lub zagadnienie. Skoncentruj
się na omawianym zaga­dnieniu, a nie na osobach
czy też na przeszłości.
- Po pierwsze, zbadaj wszystkie intere­
sy lub
potrzeby, aby jasno zdefinio­wać dany problem
lub dane zaga­dnienie.
- Bądź otwarty na wszelkie możliwości pojawiania
się nowych myśli.
- Pomagaj w zaspokajaniu interesów obu stron.
- Dojdź wspólnie do „dobrego” rozwią­
zania
stosując wspólnie wybrane kry­teria.
Literatura przedmiotu oraz osobiste doświadczenia autora wskazują, ze niezależnie od
ściśle zdefiniowanych metod postępowania w
fachowych źródłach ważne jest aby negocjator
Czym są negocjacje zapewne nie trzeba
nikomu tłumaczyć, bo to przecież poprzez
ciągłe negocjacje poprawiamy sobie swój codzienny byt tak w pracy, jak i w życiu prywatnym. W zwykłych stosunkach międzyludzkich zawsze tak jest, że osoba, która musi dać,
to chce dać tylko tyle ile musi, a osoba, która
ma otrzymać – chce jak najwięcej. Na negocjacjach w zakładzie pracy dzisiaj opiera się
w dużej części działalność związków zawodowych. Ich wynikiem są wszelkie regulaminy
i porozumienia obowiązujące w zakładzie a
dotyczące zatrudnionych pracowników. Dlatego warunki i prawo do negocjacji w firmie
są umocowane aktami prawnymi (ustawami
sejmowymi).
Związek zawodowy, jako reprezentant pracowników w zakładzie korzysta z tego prawa
i powinien podczas wszelakich negocjacji w
pierwszym rzędzie patrzeć na dobro pracowników. Regulaminy i porozumienia zawierane
z pracodawcą powinny uwzględniać wszystkich zatrudnionych.
Ustawodawca przewiduje też rozwiązania w
przypadku, kiedy do porozumienia nie dochodzi. Przykładem może być Regulamin Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych.
Jeśli po opracowaniu regulamin nie jest akceptowany przez wszystkie związki a tylko
przez część związków i pracodawcę, to wówczas związek, który ma inne zdanie powinien
je przedstawić na piśmie a pracodawca (dyrektor) po 30 dniach może taki regulamin
wprowadzić biorąc pod uwagę stanowisko
związków zawodowych.
starał się postępować w taki sposób aby:
- udzielał partnerom informacji zwrotnych
na zadane przez nich pytania, bo to jeden ze
sposobów do nawiązania dobrych kontaktów
z partnerami,
- unikał wypowiadania ocen dotyczących
partnerów uczestniczących w negocjacjach,
bowiem partner może poczuć się podsumowywany i może zerwać negocjacje,
- nie udzielać dobrych rad partnerom uczestniczącym w negocjacjach,
- traktować partnerów z należytą uwagą i
szacunkiem bez przerywania wypowiedzi
partnerom, natychmiastowej polemiki, a przeciwnie pozwolić partnerom na spokojne sfor-
mułowanie swoich spraw,
- wyrażać wprost i w sposób otwarty swoje
potrzeby i propozycje wobec partnerów,
- uważne słuchanie partnerów i sterować
rozmową w pożądanym przez siebie kierunku,
- starać się odgadnąć postawy i preferencje
partnerów i dostroić się do ich klimatu i
możliwości. W konsekwencji ułatwi to kontakt
i pozwala skuteczniej słuchać i rozumieć
partnerów.
Mediacje
Proces mediacji zgodnie z Ustawą o „rozwiązywaniu sporów zbiorowych” przebiega
Negocjacje i mediacje – w opinii
mediatora i związkowca
Jednak najwięcej emocji towarzyszy podczas
negocjacji podwyżek płac w zakładzie dla
pracowników. W celu łatwiejszego osiągnięcia porozumienia w 1991 roku Sejm uchwalił
Ustawę „O rozwiązywaniu sporów zbiorowych”. Ustawa ta precyzuje prawa związków
zawodowych i pracodawcy w przypadku problemów z dojściem do porozumienia w określonych przypadkach. Podczas negocjowania
podwyżek płac, zazwyczaj związki zawodowe
występują jednomyślnie, lub też oczekiwania związków wobec pracodawcy są bardzo
podobne, natomiast zarządzający zakładem
prezentują inne stanowisko i tu wyraźnie pokazują się dwie strony sporu, czyli pracodawca i z drugiej strony reprezentacja związków
zawodowych.
Jeśli w czasie negocjacji i rokowań nie dojdzie do porozumienia stron, ustawodawca
przewidział MEDIACJE, czyli powołanie
osoby bezstronnej - mediatora, której zostanie przedstawiona sytuacja przez obie strony,
ich żądania i propozycje a następnie w jego
obecności próba zawarcia porozumienia.
Dlaczego mediator i kim jest mediator?
Kandydatury na mediatorów zostały przesłane przez krajowe organizacje a następnie
zweryfikowane przez Ministerstwo Pracy i
Polityki Społecznej. Kandydaci zgłaszani są
tak pośród przedstawicieli pracodawców, jak
i działaczy związków zawodowych. Zazwyczaj są to ludzie z dużym doświadczeniem
w negocjacjach i wiedzą prawną. Mediatorzy
na bieżąco przechodzą szkolenia, na których
przekazywana jest im wiedza między innymi na temat badania sytuacji ekonomicznej
przedsiębiorstw na podstawie dokumentów
księgowych w zakładzie. Przedstawiane nam
są przykłady dotychczasowych rozwiązań
sporów w różnych zakładach pracy. Mediator
powołany do mediacji w zakładzie ma prawo
otrzymać od danego pracodawcy wszystkie
dokumenty dotyczące kondycji finansowej
przedsiębiorstwa, do których nie mają dostępu związki zawodowe. Jako osoba bezstronna ma prawo a nawet obowiązek rozmawiać
osobno ze stronami sporu. Mając wiedzę o
firmie i o granicznych oczekiwaniach obu
stron, przy jednym stole łatwiej doprowadzić
jest do porozumienia. Zdarza się również,
że o mediacje są proszone osoby z poza listy MPiPS i są to zazwyczaj osoby znane w
środowisku, cieszące się dużym autorytetem.
Najczęściej, tak z praktycznego punktu widzenia dochodzi do sporów zbiorowych,
ponieważ pracodawcy zazwyczaj przedstawiają sytuację firmy gorszą od rzeczywistej,
lub też uzasadniają braki możliwości pod-
następująco:
- mediatora ustalają wspólnie partnerzy przy
czym mogą kierować się listą mediatorów
autorstwa Ministra Pracy i Polityki Socjalnej,
- jeżeli partnerzy nie wybiorą mediatorów w
ciągu 5 dni to dalsze mediacje prowadzone są
z udziałem mediatora wskazanego, na wniosek
jednej ze stron, przez w/w Ministra z listy, o
której mowa wyżej,
- mediator może po zawiadomieniu stron
konfliktu zarządzić dokonanie dodatkowych
ustaleń analiz lub ekspertyz związanych
z przedmiotem konfliktu. W przypadku
podjętych tego typu działań mediator ma
prawo wystąpić do organizacji związkowej o
przesunięcie terminu ewentualnego strajku do
czasu jaki jest niezbędny do wykonania wyżej
wymienionych działań,
- usługi mediatora są płatne, a koszty
postępowania mediacyjnego ponoszą strony
tego postępowania z reguły w częściach
wspólnie ustalonych,
- postępowanie mediacyjne kończy się
podpisaniem przez strony porozumienia, a w
przypadku braku porozumienia podpisaniem
protokołu rozbieżności ze wskazaniem
stanowisk stron. Dokonuje się tego w
obecności mediatora,
- nie osiągnięcie porozumienia w postępowaniu
mediacyjnym uprawnia do podjęcia akcji
strajkowej chyba że podmiot wiodący w
konflikcie podejmie próbę jego rozwiązania
poprzez poddanie go rozstrzygnięciu w
kolegium arbitrażu społecznego, które wiąże
strony konfliktu, o ile żadna ze stron przed
oddaniem sprawy do arbitrażu nie postanowi
inaczej.
Opracował: dr inż. Stanisław Jędrychowski
Foto: www.prawnik-online.eu
wyżek płac koniecznością inwestycji lub
braku koniunktury na towar czy też kryzysu.
Związki zawodowe argumentując swoje żądania najczęściej podają przykłady zakładów
gdzie pracownicy otrzymali największe podwyżki, lub też zarzucają pracodawcom wyolbrzymianie problemów zakładu. Rola mediatora przy takich sporach jest bardzo ważna.
Analiza żądań i możliwości zakładu musi być
bardzo dobrze wyważona. Bardzo ważny też
jest aspekt społeczny. Mediator musi się czuć
odpowiedzialny za obie strony sporu.
Mediacje w zakładach pracy są obecnie jednym z tematów, nad którym pracuje Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Znawcy
tematu podzielili się, co najmniej na dwie
grupy. Jedni twierdzą, że Ustawa jest słaba,
stara i należy ją zmienić i uszczegółowić,
drudzy uważają, że zbyt szczegółowe zapisy
doprowadzić mogą do pogorszenia warunków rozwiązywania konfliktów w zakładzie,
co może spowodować przeniesienie sporów
zbiorowych do sądów.
Po zebraniu opinii od mediatorów, pracodawców i związków zawodowych zapewne
rozpoczną się prace nad znowelizowaniem
Ustawy. Jako pracownicy i związkowcy pozostaje nam mieć nadzieje, że będzie to ustawa,
która ułatwi nam porozumiewanie się z pracodawcą i pozwoli podpisywać kolejne porozumienia i regulaminy dla dobra wszystkich
zatrudnionych pracowników.
Mediator z listy MPiPS - Ryszard Płaza
Fragmenty artykułów pochodzą z biuletynu szkoleniowego projektu: “Sztuka dialogu - program rozwoju dialogu społecznego w branży górniczej”
strona 9