Negocjacje i mediacje – w opinii mediatora i związkowca
Transkrypt
Negocjacje i mediacje – w opinii mediatora i związkowca
Ul. Związkowa Zgodnie z prawem spór zbiorowy istnieje od dnia zgłoszenia przez podmiot reprezentujący pracowników żądań z grupy tych które określono wyżej, jeżeli pracodawca nie uwzględni tych żądań w terminie określonym w zgłoszeniu, nie krótszym jednak niż trzy dni. Negocjacje i mediacje sposobem rozwiązywania konfliktu - fragmenty Negocjacje Po tym terminie następuje faza negocjacji pomiędzy stronami. W przypadku osiągnięcia konsensusu podpisane jest porozumienie, a w przypadku jego braku protokół rozbieżności. Są różne strategie negocjacyjne, w tym miejscu pozwolę sobie wymienić dwie z nich stosowane miedzy innymi w Stanach Zjednoczonych Ameryki. 1. Tradycyjne negocjacje w USA - Atakuj poszczególne osoby; kompromituj je w celu obalenia (podważenia) ich stanowisk. -Zaprezentuj swoje stanowisko i popierające je informacje. - Obstawaj przy swoim stanowisku. - Działaj w swoim własnym interesie. - Zastosuj nacisk w celu osiągnięcia pożądanego przez Ciebie „rozwiązania”. 2. Negocjowanie metodą interesów -Atakuj problem lub zagadnienie. Skoncentruj się na omawianym zagadnieniu, a nie na osobach czy też na przeszłości. - Po pierwsze, zbadaj wszystkie intere sy lub potrzeby, aby jasno zdefiniować dany problem lub dane zagadnienie. - Bądź otwarty na wszelkie możliwości pojawiania się nowych myśli. - Pomagaj w zaspokajaniu interesów obu stron. - Dojdź wspólnie do „dobrego” rozwią zania stosując wspólnie wybrane kryteria. Literatura przedmiotu oraz osobiste doświadczenia autora wskazują, ze niezależnie od ściśle zdefiniowanych metod postępowania w fachowych źródłach ważne jest aby negocjator Czym są negocjacje zapewne nie trzeba nikomu tłumaczyć, bo to przecież poprzez ciągłe negocjacje poprawiamy sobie swój codzienny byt tak w pracy, jak i w życiu prywatnym. W zwykłych stosunkach międzyludzkich zawsze tak jest, że osoba, która musi dać, to chce dać tylko tyle ile musi, a osoba, która ma otrzymać – chce jak najwięcej. Na negocjacjach w zakładzie pracy dzisiaj opiera się w dużej części działalność związków zawodowych. Ich wynikiem są wszelkie regulaminy i porozumienia obowiązujące w zakładzie a dotyczące zatrudnionych pracowników. Dlatego warunki i prawo do negocjacji w firmie są umocowane aktami prawnymi (ustawami sejmowymi). Związek zawodowy, jako reprezentant pracowników w zakładzie korzysta z tego prawa i powinien podczas wszelakich negocjacji w pierwszym rzędzie patrzeć na dobro pracowników. Regulaminy i porozumienia zawierane z pracodawcą powinny uwzględniać wszystkich zatrudnionych. Ustawodawca przewiduje też rozwiązania w przypadku, kiedy do porozumienia nie dochodzi. Przykładem może być Regulamin Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Jeśli po opracowaniu regulamin nie jest akceptowany przez wszystkie związki a tylko przez część związków i pracodawcę, to wówczas związek, który ma inne zdanie powinien je przedstawić na piśmie a pracodawca (dyrektor) po 30 dniach może taki regulamin wprowadzić biorąc pod uwagę stanowisko związków zawodowych. starał się postępować w taki sposób aby: - udzielał partnerom informacji zwrotnych na zadane przez nich pytania, bo to jeden ze sposobów do nawiązania dobrych kontaktów z partnerami, - unikał wypowiadania ocen dotyczących partnerów uczestniczących w negocjacjach, bowiem partner może poczuć się podsumowywany i może zerwać negocjacje, - nie udzielać dobrych rad partnerom uczestniczącym w negocjacjach, - traktować partnerów z należytą uwagą i szacunkiem bez przerywania wypowiedzi partnerom, natychmiastowej polemiki, a przeciwnie pozwolić partnerom na spokojne sfor- mułowanie swoich spraw, - wyrażać wprost i w sposób otwarty swoje potrzeby i propozycje wobec partnerów, - uważne słuchanie partnerów i sterować rozmową w pożądanym przez siebie kierunku, - starać się odgadnąć postawy i preferencje partnerów i dostroić się do ich klimatu i możliwości. W konsekwencji ułatwi to kontakt i pozwala skuteczniej słuchać i rozumieć partnerów. Mediacje Proces mediacji zgodnie z Ustawą o „rozwiązywaniu sporów zbiorowych” przebiega Negocjacje i mediacje – w opinii mediatora i związkowca Jednak najwięcej emocji towarzyszy podczas negocjacji podwyżek płac w zakładzie dla pracowników. W celu łatwiejszego osiągnięcia porozumienia w 1991 roku Sejm uchwalił Ustawę „O rozwiązywaniu sporów zbiorowych”. Ustawa ta precyzuje prawa związków zawodowych i pracodawcy w przypadku problemów z dojściem do porozumienia w określonych przypadkach. Podczas negocjowania podwyżek płac, zazwyczaj związki zawodowe występują jednomyślnie, lub też oczekiwania związków wobec pracodawcy są bardzo podobne, natomiast zarządzający zakładem prezentują inne stanowisko i tu wyraźnie pokazują się dwie strony sporu, czyli pracodawca i z drugiej strony reprezentacja związków zawodowych. Jeśli w czasie negocjacji i rokowań nie dojdzie do porozumienia stron, ustawodawca przewidział MEDIACJE, czyli powołanie osoby bezstronnej - mediatora, której zostanie przedstawiona sytuacja przez obie strony, ich żądania i propozycje a następnie w jego obecności próba zawarcia porozumienia. Dlaczego mediator i kim jest mediator? Kandydatury na mediatorów zostały przesłane przez krajowe organizacje a następnie zweryfikowane przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Kandydaci zgłaszani są tak pośród przedstawicieli pracodawców, jak i działaczy związków zawodowych. Zazwyczaj są to ludzie z dużym doświadczeniem w negocjacjach i wiedzą prawną. Mediatorzy na bieżąco przechodzą szkolenia, na których przekazywana jest im wiedza między innymi na temat badania sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstw na podstawie dokumentów księgowych w zakładzie. Przedstawiane nam są przykłady dotychczasowych rozwiązań sporów w różnych zakładach pracy. Mediator powołany do mediacji w zakładzie ma prawo otrzymać od danego pracodawcy wszystkie dokumenty dotyczące kondycji finansowej przedsiębiorstwa, do których nie mają dostępu związki zawodowe. Jako osoba bezstronna ma prawo a nawet obowiązek rozmawiać osobno ze stronami sporu. Mając wiedzę o firmie i o granicznych oczekiwaniach obu stron, przy jednym stole łatwiej doprowadzić jest do porozumienia. Zdarza się również, że o mediacje są proszone osoby z poza listy MPiPS i są to zazwyczaj osoby znane w środowisku, cieszące się dużym autorytetem. Najczęściej, tak z praktycznego punktu widzenia dochodzi do sporów zbiorowych, ponieważ pracodawcy zazwyczaj przedstawiają sytuację firmy gorszą od rzeczywistej, lub też uzasadniają braki możliwości pod- następująco: - mediatora ustalają wspólnie partnerzy przy czym mogą kierować się listą mediatorów autorstwa Ministra Pracy i Polityki Socjalnej, - jeżeli partnerzy nie wybiorą mediatorów w ciągu 5 dni to dalsze mediacje prowadzone są z udziałem mediatora wskazanego, na wniosek jednej ze stron, przez w/w Ministra z listy, o której mowa wyżej, - mediator może po zawiadomieniu stron konfliktu zarządzić dokonanie dodatkowych ustaleń analiz lub ekspertyz związanych z przedmiotem konfliktu. W przypadku podjętych tego typu działań mediator ma prawo wystąpić do organizacji związkowej o przesunięcie terminu ewentualnego strajku do czasu jaki jest niezbędny do wykonania wyżej wymienionych działań, - usługi mediatora są płatne, a koszty postępowania mediacyjnego ponoszą strony tego postępowania z reguły w częściach wspólnie ustalonych, - postępowanie mediacyjne kończy się podpisaniem przez strony porozumienia, a w przypadku braku porozumienia podpisaniem protokołu rozbieżności ze wskazaniem stanowisk stron. Dokonuje się tego w obecności mediatora, - nie osiągnięcie porozumienia w postępowaniu mediacyjnym uprawnia do podjęcia akcji strajkowej chyba że podmiot wiodący w konflikcie podejmie próbę jego rozwiązania poprzez poddanie go rozstrzygnięciu w kolegium arbitrażu społecznego, które wiąże strony konfliktu, o ile żadna ze stron przed oddaniem sprawy do arbitrażu nie postanowi inaczej. Opracował: dr inż. Stanisław Jędrychowski Foto: www.prawnik-online.eu wyżek płac koniecznością inwestycji lub braku koniunktury na towar czy też kryzysu. Związki zawodowe argumentując swoje żądania najczęściej podają przykłady zakładów gdzie pracownicy otrzymali największe podwyżki, lub też zarzucają pracodawcom wyolbrzymianie problemów zakładu. Rola mediatora przy takich sporach jest bardzo ważna. Analiza żądań i możliwości zakładu musi być bardzo dobrze wyważona. Bardzo ważny też jest aspekt społeczny. Mediator musi się czuć odpowiedzialny za obie strony sporu. Mediacje w zakładach pracy są obecnie jednym z tematów, nad którym pracuje Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Znawcy tematu podzielili się, co najmniej na dwie grupy. Jedni twierdzą, że Ustawa jest słaba, stara i należy ją zmienić i uszczegółowić, drudzy uważają, że zbyt szczegółowe zapisy doprowadzić mogą do pogorszenia warunków rozwiązywania konfliktów w zakładzie, co może spowodować przeniesienie sporów zbiorowych do sądów. Po zebraniu opinii od mediatorów, pracodawców i związków zawodowych zapewne rozpoczną się prace nad znowelizowaniem Ustawy. Jako pracownicy i związkowcy pozostaje nam mieć nadzieje, że będzie to ustawa, która ułatwi nam porozumiewanie się z pracodawcą i pozwoli podpisywać kolejne porozumienia i regulaminy dla dobra wszystkich zatrudnionych pracowników. Mediator z listy MPiPS - Ryszard Płaza Fragmenty artykułów pochodzą z biuletynu szkoleniowego projektu: “Sztuka dialogu - program rozwoju dialogu społecznego w branży górniczej” strona 9