Kod genetyczny, synteza białka.

KOD GENETYCZNY
• DNA złożony jest z kolejno ułożonych nukleotydów (umownie oznaczanych : A ,T, C,
G
• Białka są cząsteczkami złożonymi z kolejno ułożonych aminokwasów (20 rodzajów),
przy czym może ich być w cząsteczce kilkadziesiąt lub tysiące
• W DNA danego organizmu zapisana jest informacja
o kolejności aminokwasów we wszystkich jego białkach
• Trzy kolejne nukleotydy(np. CAG) tworzą KODON kodujący jeden aminokwas (np.
CAG koduje glutaminę)
Kod genetyczny- sposób zapisu informacji genetycznej przyporządkowujący
kolejność ułożenia nukleotydów w DNA
(oraz RNA), kolejności ułożenia aminokwasów w białku.
Cechy kodu:
- jeden aminokwas może być kodowany przez kilka różnych kodonów np. prolina
przez 4 kodony (CCU,CCC,CCA,CCG).Wynika to z tego, że występują 64 różne
kodony, które kodują tylko 20 różnych aminokwasów)
-jeden kodon koduje tylko jeden konkretny aminokwas np.CCU zawsze koduje
prolinę
-we wszystkich organizmach te same kodony oznaczają te same aminokwasy
(uniwersalność kodu)
Kodony stop :UAA,UAG,UGA (nie kodują żadnego aminokwasu, wyznaczają koniec
procesu tworzenia białka)
Kodon start:AUG (od niego zawsze rozpoczyna się tworzenie białka)
Etapy tworzenia białka:
1.Rozplecenie podwójnej helisy DNA
2.Powstanie cząsteczki mRNA, która stanowi matrycę do syntezy białka
3.Połączenie mRNA z rybosomom (w cytoplazmie komórki)
4.Przesuwanie się rybosomu po matrycy mRNA i odczytanie kolejnego kodonu
5.Po odczytaniu danego kodonu cząsteczki tRNA dostarczają konkretny aminokwas
na teren rybosomu
6.Łączenie dostarczonego przez tRNA aminokwasu do tworzonego łańcucha
aminokwasów
7.Odłączenie się tRNA
8.Odczytywanie kolejnego kodonu przez rybosom, a następnie przebieg procesu
według pkt.5,6,7 aż do momentu pojawienia się kodonu STOP