Nauka o materiałach I, II, III - Akademia Morska – Wydział

WYDZIAŁ MECHANICZNY
AKADEMIA MORSKA w GDYNI
Nr
17
Nauka o materiałach I, II, III
Przedmiot:
Kierunek/Poziom kształcenia:
MiBM/ studia pierwszego stopnia
Forma studiów:
stacjonarne
Profil kształcenia:
ogólnoakademicki
Specjalność:
Inżynieria Eksploatacji Instalacji/Technologia Remontów
Maszyn i Urządzeń Okrętowych/Inżynieria Produkcji
ECTS
Semestr
Liczba godzin w tygodniu
W
2
3
2
I
II
III
C
2
1
L
P
Liczba godzin w semestrze
S
2
1
W
C
30
15
Razem w czasie studiów:
L
P
30
15
90
Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i innych kompetencji (jeśli dot.
przedmiotu)
1. Wiedza i umiejętności w zakresie szkoły średniej
2. Program musi być zgodny z programem kursu of. Mechanika okrętowego. Tab. 3.1.17
Cele przedmiotu
1. Celem przedmiotu jest przekazanie podstawowej wiedzy i umiejętności w zakresie
materiałoznawstwa, niezbędnych do bezpiecznej obsługi technicznego wyposażenia statku
Efekty kształcenia dla całego przedmiotu (EKP) – po zakończeniu cyklu kształcenia:
Symbol
EKP1
EKP2
EKP3
EKP4
EKP5
EKP6
EKP7
Po zakończeniu przedmiotu student potrafi:
wymienić materiały konstrukcyjne stosowane na konstrukcje morskie;
opisać strukturę, własności i zastosowanie oraz metody badań
materiałów
opisać mechanizmy niszczenia materiałów konstrukcyjnych
wyjaśnić wpływ obróbki cieplnej i plastycznej na właściwości stopów
metali stosowanych w okrętownictwie
dobrać parametry obróbki cieplnej; wykonać badania metalograficzne
metalowych materiałów konstrukcyjnych, pomiary twardości,
interpretować uzyskane wyniki i wyciągać wnioski
wymienić i stosować normy i standardy techniczne związane z
materiałami technicznymi stosowanymi w okrętownictwie i ich
badaniem
korzystać ze źródeł literaturowych do interpretacji wyników badań
pracować w grupie przyjmując w niej różne role, rozumie zasady
współpracy
Odniesienie do
kierunkowych
efektów
kształcenia
K_W02; K_W08
K_W07; K_K02
K_W02; K_W03;
K_W05
K_U08, K_U09,
K_U12, K_U13,
K_U18
K_W09, K_U21
K_U01
K_U05
K_K05
K_W02, K_U08; K_K05 – symbole efektów kształcenia dla kierunku (W-wiedza, U-umiejętności, K-kompetencje
społeczne)
Treści programowe:
Semestr I (Nauka o materiałach I)
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
Zagadnienia
0,5
Odniesienie
do EKP dla
przedmiotu
EKP1
1
EKP2
0,5
0,5
EKP1
EKP1
1
2
EKP1
EKP1
0,5
1
EKP1
EKP1
0,5
0,5
EKP1
EKP1
0,5
0,5
EKP1
EKP1
0,5
EKP1
0,5
2
2
EKP1
EKP1
EKP1
2
EKP1
2
EKP1
2
2
EKP1
EKP5
3
EKP1
3
EKP3
2
EKP3
Liczba godzin
W
Podstawy budowy ciał stałych: (5.3.7. p.1)
a) budowa krystaliczna i amorficzna, typy sieci, defekty,
b) wpływ budowy fizycznej na właściwości materiałów.
Mechanizmy niszczenia materiałów: (5.3.7. p.2)
a) korozja,
b) zużycie,
c) pękanie kruche,
d) zmęczenie,
e) erozja.
Podstawy budowy strukturalnej stopów metali.
Typy układów równowagi, składniki fazowe stopów. Wykres
żelazo-węgiel. (5.2.2 p.10)
Techniczne stopy żelaza.
Stale i staliwa, żeliwa, specjalne stopy żelaza: (5.3.7. p.6)
a) pierwiastki obce w stopach żelaza i ich wpływ na
właściwości, (5.2.2. p.1b)
b) znakowanie stopów żelaza,
c) wybrane właściwości i przykłady zastosowań. (5.2.2. p.1c)
Techniczne stopy metali nieżelaznych. (5.3.7. p.7)
Stopy miedzi, aluminium, tytanu, niklu, magnezu, cyny, ołowiu:
a) znakowanie stopów nieżelaznych,
b) wybrane właściwości i przykłady zastosowań.
Materiał niemetalowe.
Materiały naturalne:
a) ceramika techniczna,
b) materiały polimerowe.
Materiały kompozytowe.
Podstawy mechaniki kompozytów:
a) kompozyty na bazie polimerów i metali,
b) techniczne przykłady zastosowań.
Materiały pomocnicze: kleje, szczeliwa, izolacje, farby, lakiery,
pasty ścierne, chemikalia.
Materiały spawalnicze.
Zastosowanie metali i ich stopów w okrętownictwie.
Zastosowanie materiałów naturalnych, ceramiki i polimerów w
okrętownictwie.
Zastosowanie kompozytów na bazie polimerów i metali w
okrętownictwie.
Zastosowanie klejów, szczeliw i innych materiałów pomocniczych
do regeneracji części maszyn i w eksploatacji siłowni.
Zastosowanie materiałów spawalniczych w okrętownictwie.
Przepisy instytucji klasyfikacyjnych dotyczące materiałów
okrętowych.
Procesy metalurgiczne i odlewnicze oraz ich wpływ na
właściwości metali:
a) podstawy metalurgii i odlewnictwa,
b) ocena prawidłowości struktur żeliwa, stali i stopów
nieżelaznych.
Podstawy obróbki plastycznej i jej wpływ na właściwości metali,
odkształcenie plastyczne, zgniot i rekrystalizacja.
Podstawy procesów obróbki cieplnej oraz ich wpływ na
właściwości materiału, obróbka cieplna stopów nieżelaznych
C
L/P
(5.3.7. p.23)
Semestr II (Nauka o materiałach II)
Lp.
Zagadnienia
Liczba godzin
Ć
W
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Stale kadłubowe zwykłej, podwyższonej i wysokiej wytrzymałości. 1
Stale kadłubowe do pracy w niskich temperaturach. Stale kotłowe.
Stale na rury okrętowe.
Stale: odporne na korozję, żarowytrzymałe, żaroodporne, 3
zaworowe, do ulepszania cieplnego, do nawęglania i azotowani.
Stale narzędziowe. Staliwa.
Stopy miedzi odlewnicze i do obróbki plastycznej. Mosiądze i 2
brązy. Stopy miedzi na pędniki okrętowe.
Stopy aluminium odlewnicze i do obróbki plastycznej.
Zastosowanie stopów aluminium w konstrukcjach morskich.
Materiały łożyskowe: stopy cyny i ołowiu, stopy miedzi i
aluminium, stopy innych metali. Kompozyty.
Nowoczesne materiały konstrukcyjne. Stale: do pracy w
obniżonych temperaturach, maraging, materiały z pamięcią kształtu,
szkła i ceramika szklana.
Materiały polimerowe i kompozytowe.
L
Odniesienie
do EKP dla
przedmiotu
EKP1
2
EKP1; EKP4
EKP1, EKP5;
EKP4
1
2
EKP1; EKP4
2
2
2
EKP1, EKP6;
EKP4
EKP1
2
EKP1
2
EKP1; EKP4
3
EKP1
10.
11.
Materiały konstrukcyjne: połączenia elementów, ochrona
2
przeciwkorozyjna.
Wprowadzenie do zajęć laboratoryjnych. Przepisy BHP. Regulamin
laboratorium. Omówienie formy wykonywania ćwiczeń.
Defektoskopia ultradźwiękowa.
Defektoskopia radiograficzna. Interpretacja radiogramów.
2
2
12.
13.
14.
15.
Badania stali konstrukcyjnych.
Badania mikroskopowe stali po obróbce cieplnej.
Badania stali po obróbce plastycznej.
Badania własności i mikrostruktury żeliw.
2
2
2
2
16.
Pomiary mikrotwardości i twardości.
2
17.
Badania nieniszczące. Badania radiograficzne i penetracje.
2
18.
Wyżarzanie i hartowanie stali.
3
EKP6
EKP6, EKP5
EKP7
EKP4
EKP1, EKP3
EKP3
EKP1,EKP6
EKP7
EKP1, EKP5
EKP7
EKP4,EKP5
EKP7
EKP4, EKP5
EKP7
8.
9.
Semestr III (Nauka o materiałach III)
Lp.
Zagadnienia
Liczba godzin
W
Ć
L
1.
Wprowadzenie do zajęć laboratoryjnych. Omówienie ćwiczeń.
2
2.
Badania mikroskopowe stali po obróbce cieplno-chemicznej.
2
3.
Badania powłok metalowych i ochronnych.
2
4.
Stale kadłubowe. Stale na linie wałów okrętowych.
3
5.
6.
Badania własności stopów miedzi.
Badania mikroskopowe połączeń spawanych.
2
2
Odniesienie
do EKP dla
przedmiotu
EKP1, EKP6
EKP7
EKP1, EKP4,
EKP5
EKP1, EKP4,
EKP5
EKP1, EKP4,
EKP5
EKP1, EKP4,
EKP1, EKP4,
Badania własności i mikrostruktury stali narzędziowych.
7.
2
EKP5
EKP1 EKP4
EKP5
Metody weryfikacji efektów kształcenia /w odniesieniu do poszczególnych efektów/:
Symbol
EKP
Test
Egzamin
ustny
Egzamin
pisemny
EKP1
EKP2
EKP3
EKP4
Kolokwium
X
X
X
X
Sprawozdanie
Projekt
Prezentacja
X
Zaliczenie
praktyczne
Inne
X
(podczas
zajęć lab.)
EKP5
X
EKP6
X
X
X
(podczas
zajęć lab.)
EKP7
X
X
(podczas
zajęć lab.)
Kryteria zaliczenia przedmiotu:
Semestr
I
II
III
Ocena pozytywna (min. dostateczny)
Student uzyskał zakładane efekty kształcenia oraz spełnia wymagania konwencji
STCW odnośnie zaliczenia przedmiotu. Uczęszczał na wykłady (dopuszczalne – 3
nieobecności).
Wykład: zaliczenie - kolokwium z wykładu.
Student uzyskał zakładane efekty kształcenia. Uczęszczał na wykłady.
Wykład: zaliczenie pisemne i ustne.
Laboratoria: Wykonanie i zaliczenie wszystkich ćwiczeń laboratoryjnych, zgodnie z
harmonogramem. Ocena końcowa średnia z ocen za wiadomości teoretyczne, z pracy w
laboratorium, ze sprawozdania.
Ocena do indeksu po pozytywnym zaliczeniu 2 form zajęć z oceną średnią z
otrzymanych ocen z wykładu i laboratorium.
Student uzyskał zakładane efekty kształcenia. Wykonał i zaliczył wszystkie zajęcia
laboratoryjne, zgodnie z planem studiów. Ocena końcowa średnia z ocen za
wiadomości teoretyczne, z pracy w laboratorium, ze sprawozdania.
Uwaga: student otrzymuje ocenę powyżej dst., jeżeli uzyskane efekty kształcenia przekraczają wymagane
minimum.
Nakład pracy studenta:
Forma aktywności
Godziny kontaktowe
Czytanie literatury
Przygotowanie do zajęć laboratoryjnych, projektowych
Przygotowanie do egzaminu, zaliczenia
Opracowanie dokumentacji projektu/sprawozdania
Szacunkowa liczba godzin na
zrealizowanie aktywności
W, C
45
15
L
45
55
20
5
P
S
Uczestnictwo w zaliczeniach i egzaminach
Udział w konsultacjach
Łącznie godzin
Liczba punktów ECTS
Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu
Obciążenie studenta związane z zajęciami praktycznymi
Obciążenie studenta na zajęciach wymagających
bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich
3
83
3
5
110
4
7
45+55+5+5=110 h - 4 ECTS
45+45+3+5=98 h - 4 ECTS
Literatura:
Literatura podstawowa
1. Cicholska M., Czechowski M.: Materiałoznawstwo okrętowe, Wydawnictwo Akademii Morskiej
w Gdyni, Gdynia, 2013.
2. Dobrzański L.A.: Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. WNT, Warszawa, 2002.
3. Prowans S.: Materiałoznawstwo, PWN, Warszawa, 1988.
4. Rudnik S.: Metaloznawstwo, WNT, Warszawa, 1994.
5. Przybyłowicz K.: Metaloznawstwo. WNT, Warszawa, 1992.
Literatura uzupełniająca
1. Michael F. Ashby, David R. H. Jones: Materiały inżynierskie. Tom I, II WNT, Warszawa, 1995.
2. Dobrzański L.A.: Materiały inżynierskie i projektowanie materiałowe. WNT, Warszawa, 2005.
3. Dobrzański L.A.: Metalowe materiały inżynierskie. WNT, Warszawa, 2004.
Prowadzący przedmiot:
Tytuł/stopień, imię, nazwisko
Jednostka dydaktyczna
1. Osoba odpowiedzialna za przedmiot:
dr inż. Mirosław Czechowski
KMOiTR
2. Pozostałe osoby prowadzące zajęcia:
dr inż. Maria Cicholska
KMOiTR
dr inż. Krzysztof Dudzik
KMOiTR
dr inż. Robert Starosta
KMOiTR
dr inż. Justyna Molenda
KMOiTR
Objaśnienie skrótów:
W –zajęcia audytoryjne,
Ć – ćwiczenia,
L – laboratorium,
P –projekt,
S – seminarium
E – egzamin
ECTS - (ang. European Credit Transfer System) - punkty zdefiniowane w europejskim systemie akumulacji i transferu punktów
zaliczanych jako miara średniego nakładu pracy osoby uczącej się, niezbędnego do uzyskania zakładanych efektów kształcenia
Konwencja STCW – (ang. Standards of Training, Certification and Watchkeeping) - międzynarodowa konwencja o wymaganiach w
zakresie wyszkolenia marynarzy, wydawania świadectw oraz pełnienia wacht.
MiBM – kierunek studiów; Mechanika i Budowa Maszyn
Data aktualizacji: 20.03.2013 r.