klasa 1 - Gimnazjum nr 4

SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA - JĘZYK POLSKI KLASA
I
Ocena : Celujący
Uczeń opanował treści przewidziane w programie nauczania w stopniu bardzo dobrym, a jego wiedza
i umiejętności znacznie wykraczają poza zakres przewidziany programem nauczania w kl.I, aktywnie
uczestniczy w lekcjach, prezentuje wzorowy stosunek do nauki j.polskiego, systematycznie i starannie
wykonuje polecenia nauczyciela. Samodzielnie rozwija uzdolnienia, zainteresowania, umiejętności z
poszczególnych działów języka polskiego (uzupełnia wiedzę, czyta utwory spoza zestawu lektur,
proponuje oryginalne rozwiązania), jego wypowiedzi ustne i pisemne są bezbłędne oraz dojrzałe.
Reprezentuje szkołę na zewnątrz, osiąga sukcesy w konkursach przedmiotowych i literackich,
podejmuje działalność literacką (kulturalną) o wysokim poziomie merytorycznym oraz
artystycznym.
Kształcenie literackie
Ocena : Bardzo dobry
Uczeń poprawnie wyraża swoje opinie oraz interpretuje zdanie innych z uwzględnieniem krytycznej oceny.
Rozwija umiejętność komunikowania się i wnioskowania, stosuje bogate słownictwo typowe dla różnych form
wypowiedzi, różnorodne środki językowe (leksykalne, składniowe), leksykę o zabarwieniu emocjonalnym.
Jest świadomym odbiorcą dzieł literackich, filmowych, teatralnych. Samodzielnie wskazuje wartości utworu,
symbolikę. Rozróżnia rodzaje literackie: epika, liryka dramat. Wskazuje cechy gatunkowe: bajki, komedii, mitu,
legendy, opowiadania, powieści (przygodowa, historyczna), baśni, przypowieści, legendy, fraszki. Zna budowę
wewnętrzną dramatu, terminy : dialog, monolog, tekst główny, poboczny, didaskalia, akt, scena. Zna rodzaje
komizmu. Rozpoznaje środki stylistyczne: epitet, porównanie, przenośnia, onomatopeja, archaizm, animizacja,
personifikacja, pytanie retoryczne, apostrofa. Analizuje i interpretuje utwór liryczny, określa podmiot liryczny.
Analizuje utwór epicki, wskazuje elementy światu przedstawionego, akcję, wątki, fabułę, epizody, komentarz od
autora, określa typ narracji (pierwszo i trzecioosobowa). Określa bohaterów na podstawie ich języka. Wskazuje
opisy, określa ich funkcję. Porównuje powieść z adaptacją filmową.
Ocena : Dobry
Uczeń wyraża własne opinie i interpretuje opinie innych poprawnie pod względem treści i stosowanego
słownictwa. Materiał z teorii literatury opanował w stopniu pozwalającym samodzielnie go rozpoznawać i
analizować (popełnia niekiedy błędy).
Ocena : Dostateczny
Uczeń wyraża własne opinie i interpretuje opinie innych w sposób zadowalający pod względem treści, formy
i stosowanego słownictwa. Uczeń ma trudności z samodzielnym rozpoznawaniem zagadnień z teorii literatury.
Analizuje proste przykłady, czasem wymaga pomocy nauczyciela.
Ocena : Dopuszczający
Uczeń ma problemy z prezentowaniem poprawnej wypowiedzi zawierającej własne opinie i interpretacje opinii
innych. Występują błędy w treści, składni oraz bardzo ubogie słownictwo. Uczeń rozpoznaje i analizuje tylko
niektóre zagadnienia z teorii literatury i tylko przy pomocy nauczyciela.
Czytanie ciche i głośne
Ocena : Bardzo dobry
Czyta głośno poprawnie, wyraźnie, płynnie, uwzględnia interpunkcję, akcent wyrazowy, zdaniowy. Zna na
pamięć i potrafi wygłosić utwory poetyckie i prozatorskie (zwraca uwagę na interpunkcję, akcent wyrazowy i
zdaniowy). Czyta cicho ze zrozumieniem teksty literackie i nieliterackie. Samodzielnie gromadzi materiał
potrzebny do pracy - umie trafnie dobrać cytaty i prawidłowo je zapisać. Korzysta z różnorodnych materiałów
źródłowych (encyklopedie, słowniki, leksykony) Przekazuje wrażenia, analizuje i interpretuje oglądaną sztukę
teatralną, film, słuchowisko, audycję. Zna treść wszystkich wymaganych programem nauczania lektur.
Ocena : Dobry
Uczeń czyta głośno i recytuje poprawnie (nieliczne błędy w zakresie intonacji, tempa i akcentowania). Cicho
czyta ze zrozumieniem. Popełnia nieliczne błędy dotyczące właściwego doboru materiału. Uczeń sprawnie
korzysta z różnorodnych materiałów źródłowych. Zna treść lektur i potrafi wypowiadać się na ich temat.
Ocena : Dostateczny
Uczeń czyta głośno i recytuje z pamięci (błędy w zakresie tempa, intonacji oraz akcentu). Częściowo potrafi
opanować recytowany tekst (pomyłki, zamiana treści, pomijanie słów). Uczeń czyta cicho (częściowo rozumie
treści tekstu). Korzysta z pomocy nauczyciela w zakresie: właściwego doboru materiału, stosowania cytatów,
korzystania z materiałów źródłowych. Uczeń zna treść podstawowych lektur i potrafi podać najważniejsze fakty
związane z treścią utworów.
Ocena : Dopuszczający
Głośne czytanie i recytacja z pamięci sprawiają uczniowi problemy (zaburzenia w tempie intonacji
i akcentowania). Pamięciowo potrafi opanować jedynie części wymaganego tekstu. Rozpoznaje zagadnienia z
teorii literatury, dobiera materiały, stosuje cytaty, korzysta z materiałów źródłowych przy pomocy nauczyciela i
na prostych przykładach. Zna wskazane przez nauczyciela lektury.
Kształcenie językowe –wypowiedzi pisemne
Ocena : Bardzo dobry
Uczeń samodzielnie redaguje poprawne stylistycznie i treściowo prace pisemne: pamiętnik, opowiadanie, opis
sytuacji, list notatkę, autoprezentację, charakterystykę postaci literackiej połączoną z oceną, zawiadomienie,
zaproszenie, streszczenie, plan, opis zjawiska przyrodniczego, krajobrazu (wzbogacony środkami artystycznego
wyrazu), sprawozdanie z elementami recenzji (oryginalne spojrzenie na lekturę, sztukę). Przekształca tekst
literacki. Stosuje bogate słownictwo, frazeologizmy, dba o zgodność formy wypowiedzi z tematem, różnicuje
wypowiedzi stylistycznie, stosuje różnorodne typy wypowiedzeń, właściwe wskaźniki nawiązania i zespolenia.
Tekst pracy jest wielozdaniowy, ma właściwą kompozycję (trójdzielność wypowiedzi, akapity), szata graficzna
prac pisemnych bez zastrzeżeń. Zna i poprawnie stosuje normy w zakresie pisowni. Gromadzi słownictwo na
temat.
Ocena : Dobry
Redaguje samodzielnie poprawne treściowo i kompozycyjnie wypowiedzi pisemne (niewielka ilość błędów
składniowych, stylistycznych, interpunkcyjnych). Właściwie stosuje odpowiednie słownictwo, struktury
składniowe, wskaźniki nawiązania i zespolenia. Tekst jest przejrzysty, a estetyka nie budzi zastrzeżeń.
Ocena : Dostateczny
Pisemne prace ucznia są samodzielne i poprawne pod względem treści i kompozycji. W pracach występują błędy
składniowe, stylistyczne i interpunkcyjne. Słownictwo jest ubogie, nie ma urozmaicenia składniowego poprzez
stosowanie różnego typu wypowiedzeń. Brak dbałości o szatę graficzną i estetykę prac pisemnych.
Ocena : Dopuszczający
Prace pisemne ucznia są częściowo niesamodzielne i odtwórcze. Uczeń ma istotne problemy ze zredagowaniem
samodzielnej poprawnej wypowiedzi. Liczne błędy w zakresie: treści, kompozycji, składni, stylistyki, ortografii
i interpunkcji. Estetyka pracy i strona graficzna wyraźnie obniżone
Nauka o języku
Ocena : Bardzo dobry
Uczeń samodzielnie wykonuje ćwiczenia z nauki o języku.
Ocena : Dobry
Uczeń opanował wiadomości teoretyczne i umiejętności praktyczne z zakresu nauki o języku w stopniu
pozwalającym na samodzielne wykonywanie ćwiczeń (przy zadaniach trudnych pomoc nauczyciela)
Ocena : Dostateczny
Uczeń samodzielnie wykonuje ćwiczenia o średnim stopniu trudności (trudniejsze z pomocą nauczyciela).
Ocena : Dopuszczający
Uczeń ma braki dotyczące wiadomości teoretycznych i praktycznych w zakresie nauki o języku. Wykonuje
ćwiczenia o podstawowym stopniu trudności (przy pomocy nauczyciela).
dopuszczający
dostateczny
dobry
bardzo dobry
Uczeń (z pomocą n- la):
- ustala nadawcę i odbiorcę sytuacji komunik.
- dzieli wypowiedzi wg
intencji
- układa wypowiedzi do
wskazanych sytuacji
- odróżnia kłamstwa od
fikcji literackiej,
- omawia przyczyny i
skutki kłamstw,
- określa cel haseł
reklamowych
- wskazuje elementy
manipulacji
- wymienia zachowania i
emocje prowokowane
przez wypowiedzi
- wskazuje mówioną i
pisaną odmiana języka
- rozróżnia sytuacje
oficjalne i nieoficjalne
- odnajduje w tekście
osobowe i nieosobowe
formy czasownika
- odmienia czasowniki
- przy pomocy n-la
określa formy gramat.
czasownika
- uzupełnia zdania czas.
w odpowiedniej formie
- stosuje w zd. czasown.
Uczeń :
- rozpoznaje intencje
wypowiedzi
- zna przyczyny nieskutecznej komunikacji
- wymienia uczestników
komunikacji językowej
- redaguje wypowiedź o
wskazanej intencji
- przekształca tekst z
odmiany nieoficjalnej na
oficjalną
- tworzy wypowiedź oficjalna lub nieoficjalna
odmiana języka
- rozpoznaje manipulację
językową
-redaguje tekst -określona
funkcja, intencja wypow.
- wskazuje funkcję
wypowiedzeń
Uczeń :
- wyjaśnia terminy: kod,
komunikacja jęz., kontakt ,
komunikat, nadawca,
odbiorca, kontekst,
intencja, manipulacja,
prowokacja język.
- układa wypowiedzi ze
wskazanymi intencjami
- zna zasady językowego
savoir-vivre'u związane z
komunikacją językową
- wymienia różnice między
mówioną i pisaną odmianą
języka
- podaje cechy nieoficjalnej
i oficjalnej odmiany języka
- przekształca tekst
(odmiana nieoficjalna na
oficjalną) poprawny jęz.
- wymienia zasady
skutecznej komunikacji
- redaguje instrukcję wykorzystuje czasow. w
trybie rozkazującym
- stosuje nieosobowe formy
czasownika
- odmienia czasowniki
kłopotliwe
-świadomie używa strony
biernej
-używa czasow. w stronie
Uczeń :
- omawia znaczenie komunikatów niewerbalnych w
komunikacji jęz.
- układa wypowiedzi do
sytuacji komunik., o wskazanej intencji, poprawną gram.
ortograf. interp. stosuje
bogate słownictwo,
- wyjaśnia zjawisko
manipulacji językowej
- wskazuje w tekstach
elementy manipulacji i
określa ich funkcję
- tworzy 2 wypowiedzi:
(oficjalna i nieoficjalna
odmiana języka)
- redaguje dialog
(określona funkcja i intencja
wypowiedzeń) poprawny
językowo
- odróżnia formy nieosobowe i osobowe czasow.
- tworzy formy nieosob.
czasow. zak. na -no, -to
- redaguje zd. z czasow.
w trybie rozkazującym
-określa formy gram.cz.
- podaje przykłady
czasown. kłopotliwych
- przekształca zdania,
- wyjaśnia znaczenie
czas. jako części mowy
- samodzielnie określa formy
gramatyczne czas.
-wyjaśnia różnice : strona
czynna i bierna, czasowniki
przechodnie i nieprzechodni.
- przekształca wypowiedzenia - unika dwuznaczności
-wyjaśnia zasady pisowni
w stronie biernej
- układa zdania z czas. w
stronie czynnej, biernej i
formami zak. na -no, -to
- rozwija treść zdań w
spójną wypowiedź
- łączy zdania (wyrażenia
spajające wypowiedź)
- podaje czasowniki, od
których powstały imiesł.
- wyszukuje imiesłowy
przysłówk. współczesne
- układa zdania z imiesł.
przysł. współczesnymi
- zastępuje imiesł. osobowymi formami czasown.
- odróżnia rzeczowniki
żywotne, nieżywotne,
osobowe, nieosobowe,
własne, pospolite
- odmienia rzeczowniki
przez przypadki
- wypisuje rzeczowniki
we wskazanych formach
- wypisuje przymiotniki
- uzupełnia tekst
przymiotn. i przysłówk.
- rozwija zdania, ubarwia
opis przymiotnikami
- wskazuje przymiotniki,
niepodlegające stopniow.
- używa w zdaniach
dłuższych i krótszych
form przymiotnika
- wypisuje liczebniki
- redaguje wypow. z
liczebn. porządkowymi
- zapisuje słownie cyfry
- tworzy notatkę - dane
na swój temat
- wypisuje zaimki
- zadaje pytania do
zaimków
- opisuje obraz, stosując
przymiotniki i przyimki
- uzupełnia tekst spójnik.
- wskazuje wykrzykniki i
partykuły, stosuje je w
zdaniach
- przy pomocy n-la
analizuje budowę hasła w
słowniku poprawnej
polszczyzny
zmieniając formy strony
biernej na stronę czynną
- pisze poprawnie cząstki
nie i by z czasown.
- dzieli tekst na akapity
- tytułuje je
- dopisuje kolejny akapit
- uzupełnia tekst - spaja
- tworzy imiesłowy
- zamienia czasowniki na
imiesł. (unika powtórzeń)
- pisze poprawnie imiesł.
z przeczeniem „nie”
czynnej i biernej w opisie
- redaguje notatkę prasową
z formami zakończonymi
na -no, -to
- podkreśla zdania
(najważniejsze informacje)
-dopisuje akapity do tekstu
(spójność wypow.)
- wyjaśnia terminy: imiesł.
przymiotn. czynny, bierny,
współczesny, uprzedni
- określa typy imiesłowów
- redaguje zdania z imiesł.,
posługując się oficjalną
odmianą języka
- odmienia rzeczowniki o
osobliwej odmianie
- poprawnie zapisuje
rzecz. z przeczeniem nie
- poprawnie pisze rzecz.
wielką lub małą literą
- rzeczowniki o nieregularnej odmianie łączy z
cechą odmiany
- redaguje opowiadanie z
podanymi rzeczownikami
- podaje formy stopnia
wyższego i najwyższego
przymiotn.i przysłówków
- tworzy odpowiednie
formy przymiotników
- poprawnie zapisuje
przymiotn. złożone
- redaguje opis postaci
przymiotn. w stopniu
najwyższym
- wymienia typy liczebn.
- uzupełnia zd. liczebnik.:
porządkowe, ułamkowe,
główne, wielowyrazowe
- odmienia liczebniki
przez rodzaje
- określa typy zaimków
- przekształca zdania,
stosując zaimki
- redaguje opis, używając
zaimków i synonimów
- wymienia nieodmienne
części mowy
- tworzy zd. (spójniki)
- opowiada dalszy ciąg
wydarzeń , wykorzystuje
wykrzykniki
- wymienia najczęstsze
błędy fleksyjne
- wyszukuje informacje w
słown. popraw. polszcz.
- redaguje opowiadanie –
(poprawne formy haseł)
- tworzy rzeczowniki we
wskazanych formach
- przekształca wypow.
zamienia rzeczowniki na
inne części mowy
- stosuje w wypow.
poprawne formy rzecz. o
osobliwej odmianie
- wyjaśnia zasady
użycia wielkiej i małej
litery w zapisie rzecz.
- zastępuje przymiotn. i
przysłówki synonimami
- tworzy przym. złożone
- redaguje opis postaci,
używa bogate słownictwo
(przymiotn. w stopniu
najwyższym)
- wymienia reguły użycia
krótszej i dłuższej formy
przymiotnika
- omawia typy liczebników
- podaje sposób odmiany
liczebników z tekstu
- prawidłowo odczytuje
formy liczebn. w notatce na
swój temat
- omawia typy zaimków
- określa, jaką część mowy
zastępują zaimki
- wybiera poprawne formy
zaimków
- omawia typy przyimków
ze względu na budowę
- zna zasady stosowania
przecinka przed spójnikiem
- układa tekst z podanymi
częściami mowy
- omawia, na czym
polegają błędy fleksyjne
- stosuje odpowiednie
formy wyrazów
przeczenia nie i cząstki by z
różnymi formami
czasownika
- wyjaśnia terminy: akapit,
spójność wypowiedzi
- tworzy wypowiedź na
temat na podstawie planu
-określa funkcję imiesłowów
przym. i przysł. w zdaniu
- układa instrukcję z
wykorzystaniem imiesł.
przysłówkowych
współczesnych
-wyjaśnia różnice: rzeczown.
pospolite, własne, żywotne,
nieżywotne, osobowe,
nieosobowe
- określa, gdzie stosuje się
rzeczown. odczasownikowe
- wymienia osobliwości w
odmianie rzeczown.
- redaguje opowiadanie z
rzeczown. poprawne gram.,
ortograf., interp.
- wyjaśnia, jak obecność
przymiotn. i przysł. wpływa
na charakter wypowiedzi
- omawia sposoby
stopniowania przymiotników
i przysłówków
- wymienia zasady odmiany
liczebn. wielowyrazowych
- wyjaśnia zapis liczby
cyframi i liczebnikami
- redaguje tekst z liczebnik.
- redaguje ciekawy opis z
użyciem zaimków i
synonimów, dbając o
poprawność gramat.,
ortograf. i interp.
- wyjaśnia, czym jest
partykuła i wykrzyknik
- barwnie opowiada ,
stosując wykrzykniki
- opisuje obraz (używa
przymiotn. i przyimków)
- analizuje budowę hasła w
słowniku poprawnej polszcz.
- redaguje ciekawe opowiad.
(bogate słownictwo - wyrazy
w odpowiednich formach)
- łączy wyrazy- tworzy
frazeologizmy
-uzupełnia zdania frazeol.
- układa zdania z frazeol.
- uzupełnia związki fraz.
- usuwa z tekstu frazeol.
- z pomocą n-la analizuje
budowę hasła w słowniku
frazeol.
- omawia znaczenie fraz.
- wskazuje wyrażenia,
zwroty i frazy
- redaguje opowiad. z
frazeolog. (odpowiedni
kontekst znaczeniowy)
- wymienia najczęstsze
błędy frazeologiczne
- odnajduje informacje
w słowniku frazeolog.
- redaguje opowiadanie z
frazeol. poprawne gram.,
ortograf., interp.
- analizuje budowę hasła w
słowniku frazeol.
- wskazuje frazeol. z języka
potocznego
- redaguje tekst poprawny
językowo - usuwa frazeol.
- tłumaczy terminy: zwrot,
fraza, wyrażenie
- wyjaśnia zasadę wyboru
frazeol. w reklamach
określonych produktów
- określa funkcję frazeol. w
zdaniach
- omawia rodzaje błędów
frazeologicznych
- tworzy zw. wyrazowe,
łączy je w zdania
- wskazuje wypowiedz.
oznajmujące, pytające,
rozkazujące
- uzupełnia zdania dodatkowymi określeniami
- wskazuje w zdaniach
podmioty i orzeczenia
- zaznacza zdania z
orzeczeniem imiennym
- wypisuje z tekstu
wypowiedzenie bez
podmiotu
- skraca wypowiedzenia
- stosuje tryb rozkazujący
- redaguje prośbę na dwa
różne sposoby
- rozróżnia rodzaje zdań
- wskazuje wypowiedz.,
które nie są zdaniami
- wyjaśnia, czym charakteryzuje się wypowiedzenie
- redaguje prośbę (5 różnych
sposobów)
- definiuje zd. pojedyncze
rozwinięte, nierozwinięte
- dopisuje określenia
podmiotu i orzeczenia
- podaje synonim słowa
- wypisuje wyrażenia
służące spójności wypow.
- dopisuje do wyrazów
określenia z tekstu
- wskazuje przydawki i
dopełnienia
- wymienia typy
przydawki i dopełnienia
- przekształca zdania dopełnienia zamienia na
podmiot
-dodaje do zdania dopełn.
- dopisuje przydawki
- nazywa rodzaj okoliczn.
- rozpoznaje w wypow.
wszystkie części zdania
- nazywa części zdania
- dopisuje określenia do
zdań pojed. nierozwinięt.
- przy pomocy n-la
sporządza wykresy zdań
- stosuje poprawną
interpunkcję w zd. pojed.
- omawia typy wypowiedz.
wg intencji nadawcy
- podaje różnice między
zdaniem poj. a złożonym
- wyjaśnia, dlaczego
wypowiedzenia nie są
zdaniami
- wyjaśnia różnice między
orzeczeniem czasownik. i
imiennym
- omawia typy podmiotu
- wyjaśnia, czym jest
zdanie bezpodmiotowe
- przekształca zdania
bezpodmiotowe na zdania z
podmiotem
- wzbogaca tekst
przydawkami, nadaje mu
oryginalny charakter
- stosuje poprawne formy
dopełniacza przy
zaprzeczonym czasown.
- dopisuje określenia –
przymiotn. i imiesł. przym.
-zaznacza w zd. okoliczn.
- rozbudowuje zdanie,
dodając okoliczniki
- wpisuje części zdania w
odpowiednie miejsca
schematu
- zadaje pytania o każdą
część zdania
-zaznacza grupę
podmiotu i orzeczenia
- wyszukuje zdania z
podanymi rodzajami
podmiotu i orzeczenia
-podaje przykłady orzecz.
czasownik. i imiennych
- układa wypowiedzenia
ze wskazanymi rodzajami
podmiotu i orzeczenia
- omawia typy okoliczn.
- określa, czym wyrażone
są okoliczniki
- tłumaczy terminy:
związek główny, grupa
podmiotu, grupa orzecz.
- układa zdania do
schematów wykresu
- samodzielnie sporządza
wykresy zdań
- tłumaczy terminy:
podmiot, orzeczenie
- analizuje części orzeczenia
imiennego
- redaguje opis,
wykorzystując podane
rodzaje podmiotu i
orzeczenia
- określa, jak wyrażone są
przydawka i dopełnienie
- wyjaśnia różnicę między
dopełnieniem bliższym i
dalszym
- redaguje zdania (wskazane
części zd. wyrażone określonymi częściami mowy)
- wyjaśnia zasady stawiania
przecinka w zdaniu
pojedynczym
Ocena : Niedostateczny
Uczeń nie opanował elementarnych wiadomości dotyczących teorii literatury - nie rozpoznaje tych
zagadnień nawet przy pomocy nauczyciela (duża ilość błędów rzeczowych). Nie potrafi zredagować
wypowiedzi zawierającej własne opinie i interpretacje opinii innych. Nie bierze udziału w lekcji. Nie
odrabia zadań domowych. Ma ubogie słownictwo. Nie potrafi zredagować poznanych form
wypowiedzi. Nie opanował techniki głośnego i cichego czytania. Nie przeczytał lektur (wskazanych
przez nauczyciela), nie rozumie treści lektury. W pracach pisemnych nie przestrzega zasad ortografii,
interpunkcji, poprawności językowej. Nie potrafi w stopniu zadowalającym przyswoić materiału
gramatycznego dla I klasy gimnazjum (nawet z pomocą nauczyciela). Nie uzupełnia braków w czasie
konsultacji (nie uczęszcza na nie).