Rok-liturgiczny

Małe co nie co o
Roku Liturgicznym
i o tym, co w nim
ciekawe
ROK LITURGICZNY
ROK KOŚCIELNY
Ma tyle samo dni, co rok kalendarzowy.
Rozpoczyna się od I Niedzieli Adwentu
kończy w sobotę
po Uroczystości Chrystusa Króla
RANGA OBCHODÓW LITURGICZNYCH
Niedziele i uroczystości
Święta
Wspomnienia obowiązkowe
Wspomnienia dowolne
Dni powszednie
ROK LITURGICZNY
ADWENT
OKRES
ZWYKŁY
OKRES
NARODZENIA
PAŃSKIEGO
OKRES
WIELKANOCNY
OKRES
ZWYKŁY
WIELKI POST
ADWENT
Adwent rozpoczyna się I Nieszporami I Niedzieli
Adwentu i trwa do I Nieszporów uroczystości
Narodzenia Pańskiego 25 grudnia (kończy się więc
wieczorem 24 grudnia).
Trwa od 23 do 28 dni i obejmuje 4 kolejne niedziele.
Dzieli się na dwie odrębne części: I – przypomina
nam o paruzji, a druga – od 17 grudnia – jest
bezpośrednim przygotowaniem do Świąt Bożego
Narodzenia.
OKRES NARODZENIA PAŃSKIEGO
Zaczyna się on od I Nieszporów uroczystości Narodzenia
Pańskiego (wieczorem 24 grudnia) i trwa do niedzieli
Chrztu Pańskiego (niedzieli po Objawieniu Pańskim).
Uroczystość Narodzenia Pańskiego ma własną oktawę jest jakby "przedłużona" na 8 kolejnych dni (do dnia 1
stycznia włącznie)
Symbole: szopka (żłóbek), choinka, opłatek.
Uroczystym wstępem do Świąt Bożego Narodzenia jest
WIGILIA ŚWIĄT BOŻEGO NARODZENIA.
WIELKI POST
Wielki Post trwa 40 dni i rozpoczyna się
zawsze w Środę Popielcową. Do dobrego
przeżycia tego czasu pomagają nam
modlitwa, post i jałmużna. W niedziele
Wielkiego Postu odprawiane są
Gorzkie żale, a w piątki - nabożeństwa
Drogi Krzyżowej.
W tym okresie w liturgii nie odmawia się
hymnu „Chwała na wysokości Bogu” oraz
aklamacji „Alleluja”.
Do okresu Wielkiego Postu nie wlicza się sześciu
niedziel, będących - jak w ciągu całego roku bardziej radosnymi wspomnieniami
Zmartwychwstania. Ostatnia niedziela Wielkiego
Postu jest nazywana Niedzielą Męki Pańskiej.
Rozpoczyna ona Wielki Tydzień.
Wielki Post kończy się w Wielki Czwartek przed
sprawowaną wieczorem Mszą Wieczerzy Pańskiej.
ŚWIĘTE TRIDUUM PASCHALNE
Rozpoczyna się ono od Mszy Wieczerzy
Pańskiej, sprawowanej wieczorem w Wielki
Czwartek, ma swoje centrum w najbardziej
uroczystej liturgii Wigilii Paschalnej w Wielką
Noc, a kończy II Nieszporami uroczystości
Zmartwychwstania Pańskiego.
Te trzy dni stanowią jeden wspólny obchód
liturgiczny. Kościół w sposób szczególny trwa w
tym czasie przy Chrystusie, kontemplując
tajemnicę Jego męki, śmierci i zwycięskiego
powstania z martwych.
Święte Triduum
Paschalne
jest szczytem roku liturgicznego.
OKRES WIELKANOCNY
Niedziela Zmartwychwstania Pańskiego
jest obchodem ruchomym. Wyznacza się ją
na pierwszą niedzielę po pierwszej
wiosennej pełni księżyca (która przypada
około 21 marca). Stanowi ona I Niedzielę
Wielkanocną.
Przez kolejnych 8 dni trwa oktawa
uroczystości
Zmartwychwstania.
Jej
ostatnim
dniem
jest
II
Niedziela
Wielkanocna, czyli Miłosierdzia Bożego. Dni
oktawy mają rangę uroczystości Pańskich.
Przez 50 dni po uroczystości Zmartwychwstania trwa
Okres Wielkanocny. W kościele obok ołtarza stoi
paschał, baranek wielkanocny, figura Jezusa
Zmartwychwstałego oraz krzyż z czerwoną stułą.
Czterdziestego dnia po Zmartwychwstaniu Pańskim,
w czwartek, przypada uroczystość Wniebowstąpienia
Pańskiego. W Polsce od 2003 r. jest ona przeniesiona
na następującą po tym czwartku niedzielę - a więc na
VII Niedzielę Wielkanocną.
Dni powszednie po tej uroczystości aż do następnej
soboty włącznie stanowią czas przygotowania i
oczekiwania na Zesłanie Ducha Świętego –
Pięćdziesiątnicę, która kończy Okres Wielkanocny.
OKRES ZWYKŁY W CIĄGU ROKU
Oprócz okresów mających własny
charakter w roku liturgicznym
pozostaje 34 tygodnie tzw. Okresu
zwykłego. W tym czasie obchodzi
się misterium Chrystusa w jego
pełni, zwłaszcza w niedziele.
Święta nakazane
– Uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi - Nowy Rok (1
stycznia)
– Uroczystość Objawienia Pańskiego - Trzech Króli (6 stycznia)
– Uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego - w VII Niedzielę
Wielkanocy (a nie w czwartek!)
– Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa - Boże Ciało
(czwartek po – Uroczystości Trójcy Przenajświętszej)
– Uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny - Matki
Boskiej Zielnej (15 sierpnia)
– Uroczystość Wszystkich Świętych (1 listopada)
– Uroczystość Bożego Narodzenia (25 grudnia)
ŚWIĘTA RUCHOME
Część uroczystości chrześcijańskich nie jest
obchodzona co roku w ten sam dzień miesiąca,
ale ich data jest zmienna.
Zależy to przede wszystkim od tego, kiedy
wypada Wielkanoc, a jest ona obchodzona
zawsze w niedzielę po pierwszej wiosennej pełni
księżyca.
Z kolei rozpoczęcie adwentu uzależnione jest od
tego kiedy wypada czwarta niedziela przed 25
grudnia, czyli przed Uroczystością Narodzenia
Pańskiego
Tabela świąt ruchomych
Rok
Pański
Cykl
niedzielny
Cykl
powszedni
Popielec
Wielkanoc
Wniebowstąpienie
Zesłanie
Ducha Św.
Boże Ciało
Początek
Adwentu
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
2023
2024
2025
C
A
B
C
A
B
C
A
B
C
II
I
II
I
II
I
II
I
II
I
10 II
1 III
14 II
6 III
26 II
17 II
2 III
22 II
14 II
5 III
27 III
16 IV
1 IV
21 IV
12 IV
4 IV
17 IV
9 IV
31 III
20 IV
8V
28 V
13 V
2 VI
24 V
16 V
29 V
21 V
12 V
1 VI
15 V
4 VI
20 V
9 VI
31 V
23 V
5 VI
28 V
19 V
8 VI
26 V
15 VI
31 V
20 VI
11 VI
3 VI
16 VI
8 VI
30 V
19 VI
27 XI
3 XII
2 XII
1 XII
29 XI
28 XI
27 XI
3 XII
1 XII
30 XI
Kolory szat w liturgii
Ciekawostki
W liczeniu dni wykorzystywany jest żydowski sposób liczenia, czyli dzień
zaczyna się po zachodzie słońca;
Cykl czytań mszalnych w dni powszednie jest dwuletni (rok I i II), a w
niedziele – trzyletni - ABC
Uroczystości znoszą wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych w piątki,
lecz powinno się ją zastąpić innymi czynami pokuty;
Nie można uczestniczyć w zabawach w Wielkim Poście;
Tradycje katolickie
6.01 – błog. kredy i kadzidła w Trzech Króli
2.02 – błog. gromnic w święto M.B. Gromnicznej (Ofiarowanie Pańskie)
3.02 – błog. świec i wiernych we wsp. Św. Błażeja
5.02 – błog. chleba i wody we wsp. Św. Agaty
Czwartek po Bożym Ciele – błog. wianków
25.07 – błog. pojazdów we wsp. Św. Krzysztofa
15.08 – błog. ziół i kwiatów w Uroczystość M. B. Zielnej (Wniebowzięcie NMP)
8.09 – błog. ziarna i nasion w M.B. Siewnej (Narodzenie NMP)
27.12 – błog. wina w święto Jana Ewangelisty
28.12 – błog. dzieci we wsp. Młodzianków Męczenników
Sakramentalia w KKK
KKK 1667 „Święta Matka Kościół ustanowił
sakramentalia. Są to znaki święte, które z
pewnym podobieństwem do sakramentów
oznaczają skutki, przede wszystkim duchowe, a
osiągają je przez modlitwę Kościoła.
Przygotowują one ludzi do przyjęcia głównego
skutku sakramentów i uświęcają różne
okoliczności życia”
KKK 1668 Sakramentalia zostały ustanowione
przez Kościół dla uświęcenia pewnych posług w
Kościele, pewnych stanów życia,
najrozmaitszych okoliczności życia
chrześcijańskiego, a także użytkowania rzeczy
potrzebnych człowiekowi. Według decyzji
duszpasterskich biskupów sakramentalia mogą
dotyczyć potrzeb, kultury i historii ludu
chrześcijańskiego określonego regionu i epoki.
Zawierają one zawsze modlitwę, której często
towarzyszy jakiś określony znak, jak włożenie
ręki, znak krzyża, pokropienie wodą święconą
(znak przypominający chrzest).
KKK 1670 Sakramentalia nie udzielają łaski Ducha
Świętego na sposób sakramentów, lecz przez
modlitwę Kościoła uzdalniają do przyjęcia łaski i
dysponują do współpracy z nią. „Prawie każde
wydarzenie życia odpowiednio usposobionych
wiernych zostaje uświęcone przez łaskę wypływającą
z Paschalnego Misterium Męki, Śmierci i
Zmartwychwstania Chrystusa, z którego czerpią
swoją moc wszystkie sakramenty i sakramentalia; w
ten sposób niemal każde godziwe użycie rzeczy
materialnych może zostać skierowane do uświęcenia
człowieka i uwielbienia Boga”
KKK 1671 Wśród sakramentaliów znajdują się
najpierw błogosławieństwa (osób, posiłków,
przedmiotów, miejsc). Każde błogosławieństwo
jest uwielbieniem Boga i modlitwą o Jego dary. W
Chrystusie chrześcijanie są błogosławieni przez
Boga Ojca „wszelkim błogosławieństwem
duchowym” (Ef 1, 3). Dlatego Kościół udziela
błogosławieństwa, wzywają imienia Jezusa i
czyniąc zazwyczaj święty znak krzyża Chrystusa.