Świetlisty szlak

Świetlisty szlak
Świetlisty Szlak (Sendero Luminoso) - peruwiańska organizacja terrorystyczna o orientacji
maoistowskiej. Twórcą ugrupowania był profesor filozofii Abimael Guzman Reynoso (ur. 1935).
W 1966 wstąpił do KP
Peru jednak w 1970 założyłwłasną Peruwiańską Partię
Komunistyczną - Sendero Luminoso. Mottem partii stały się słowa ideologa marksizmu lat 20.
Jose Carlosa Mariatequi: "Marksizm-leninizm otworzy świetlisty szlak do rewolucji". W latach
70. Świetlisty Szlak próbował bez powodzenia zaistnieć na peruwiańskiej scenie politycznej.
Pod koniec dekady, wzorując się na ideologii maoistowskiej, Guzman zarządził zmianę strategii
i przejście od aktywności politycznej do działań terrorystycznych. Postanowił zmilitaryzować
swą partię i zorganizować zbrojną rewolucję. 17 maja 1980 w przeddzień wyborów
prezydenckich, wypowiedział wojnę państwu peruwiańskiemu niszcząc lokal wyborczy w
miasteczku Cuschi. Wiatach 1981-1983 Świetlisty Szlak przeprowadził ok. 5350 akcji
sabotażowych. Ładunki wybuchowe podkładano pod budynki rządowe, firmy państwowe,
również te należące do kapitału zagranicznego, np. amerykańskiego (na znak walki z
imperializmem USA), biura partii politycznych i związków zawodowych, banki, hotele, sklepy,
ambasady i kościoły. Niszczono też centrale telefoniczne, stacje telewizyjne, koszary wojskowe,
lokale policji, drukarnie, linie kolejowe i mosty. Aby zdobyć środki na swą działalność
ugrupowanie nałożyło "podatek" na handlarzy narkotyków wysyłających transporty koki z
kontrolowanej przez rebeliantów Doliny Górnej Huallagi. Celem partyzantów było stopniowe
przejęcie całkowitej kontroli nad górskimi regionami kraju. W tym celu w drugiej połowie lat 80.
senderyści rozpoczęli zakrojoną na szeroką skalę kampanię morderstw i zastraszania
urzędników administracji państwowej. Wg raportu amerykańskiego Departamentu Stanu tylko w
1989 zamordowano 75 przedstawicieli władzy lokalnej a od 1986 pod presją zrezygnowało ze
swych stanowisk 590 burmistrzów i radnych. Eskalacja terrorystycznej działalności Świetlistego
Szlaku skłoniła rząd peruwiański do podjęcia radykalnych działań. Do stycznia 1989 rząd
wprowadził stan wyjątkowy w siedmiu departamentach. Walka ze Świetlistym Szlakiem została
zdynamizowana w 1990 po objęciu stanowiska prezydenta przez Alberto Fujimori, który
wypowiedział terrorystom maoistowskim otwartą wojnę. W 1991 partyzanci stanowili
dominującą siłę polityczną na ok. 40% powierzchni kraju, a 55% ludności Peru mieszkało na
terenach objętych stanem wyjątkowym. Przełom w walce z senderystami nastąpił 12 września
1992 po aresztowaniu przywódcy ugrupowania Abimaela Guzmana wraz z siedmioma innymi
przywódcami. Wśród aresztowanych w 1994 znalazł się też Oscar Ramirez Duran,
przewodzący organizacji po uwięzieniu Guzmana. Od tego czasu Świetlisty Szlak rozpadł się
na zwalczające się frakcje, które nie reprezentują znaczącej siły zdolnej zagrozić podstawom
państwa peruwiańskiego.
Źródło: C. Mojsiewicz (red.), Leksykon współczesnych międzynarodowych stosunków
politycznych
, Wrocław 1998.
1/1