ELASTYCZNE FORMY ZATRUDNIENIA Umowa Pomiędzy osobą

ELASTYCZNE FORMY ZATRUDNIENIA
Umowa
Pomiędzy
osobą
powierzającą
wykonanie zadania– np. danej pracy
(pracodawcą), a osobą wykonującą to zadanie
za odpowiednią rekompensatą (pracownikiem)
występuje stosunek cywilno-prawny zwany
umową.
Umowa (łac. contractus) – w prawie
cywilnym to zgodne porozumienie dwóch lub
więcej stron, ustalające ich wzajemne prawa
lub obowiązki. Umowy w polskim prawie
cywilnym reguluje podgałąź prawa cywilnego
zwana prawem zobowiązań, której zasadniczy
zrąb znajduje się w księdze trzeciej kodeksu
cywilnego. Księga ta zawiera zarówno
przepisy regulujące kwestie wspólne dla
wszystkich umów – związane z ich zawarciem,
ważnością, wykonywaniem itp. – jak i przepisy
regulujące konkretne typy umów, najczęściej
spotykane w obrocie prawnym, na czele ze
sprzedażą.
Zgodnie z przejęta jeszcze z prawa
rzymskiego zasadą "strony zawierające umowę
mogą ułożyć stosunek prawny według swego
uznania, byleby jego treść lub cel nie
sprzeciwiały się właściwości (naturze)
stosunku, ustawie ani zasadom współżycia
społecznego". Ze stwierdzenia tego wynika
fakt dowolności ich kształtowania w granicach
dopuszczanych prawem.
Stosunki umowne w prawie polskim
regulowane są także przez szereg innych
przepisów,
dotyczących
najczęściej
pojedynczych form zawartych umów.
Praktyka życia codziennego wskazuje
brak możliwości znajomości wszystkich
przepisów prawnych, co z kolej powoduje
„konieczność”
korzystania
z pewnych
uregulowań ogólnie nam znanych lub tych,
które zasady określone są w powszechnie
dostępnych źródłach prawa. W praktyce
sprowadza się to do korzystania z tzw.
„gotowców”. Chcąc sprzedać samochód na
wolnym rynku nie staramy się wraz z
kupującym tworzyć umowy kupna-sprzedaży,
tylko najczęściej sięgamy do gotowego wzorca
w gazecie z ogłoszeniami branżowymi czy też
zaglądamy
do
Internetu.
Podobnie
postępujemy w przypadku nawiązywania
stosunku pracy – korzystamy z umów
wyrywanych z kupionego w sklepie bloczku.
Powoduje to najczęściej brak zastanowienia
nad jej zawartością i możliwością jej
kształtowania. Zastanawiamy się nad treścią
tych umów w momencie wystąpienia potrzeby
jej zmiany. Po stronie pracownika zmiany te
dotyczą najczęściej jego sytuacji osobistej.
Zarówno tej, którą zaplanowaliśmy ( zawarcie
związku małżeńskiego, powiększenie rodziny,
podnoszenie
swoich kwalifikacji
poza
zakładem pracy, zmiana miejsca zamieszkania)
jak i tej nieprzewidzianej ( choroba, wypadek
czy też konieczność opieki nad członkami
rodziny).
Tak więc z jednej strony -pogodzenie
życia
prywatnego
z
obowiązkami
wynikającymi ze stosunku pracy powodują
konieczność szukania wspólnego rozwiązania
pomiędzy stronami umowy, a więc pomiędzy
pracownikiem i pracodawcą. Coraz większa
świadomość pracodawców dotycząca kosztów
przyuczenia pracownika do wykonywanej
pracy - powoduje mniejszą skłonność do
zmiany
pracownika.
Doświadczenie
rozwiniętych rynków pracy wskazują na coraz
większe
problemy
pracodawców
ze
znalezieniem odpowiedniej kadry do realizacji
wyspecjalizowanych zadań.
Z drugiej strony - dodatkowym
czynnikiem
będącym
motywacją
do
poszukiwania wspólnego rozwiązania są także
możliwe do zajścia zmiany po stronie
pracodawcy np. zmiana miejsca lokalizacji
zakładu ze względu na koszty jej prowadzenia
( podatek gruntowy, koszty dzierżawy).
W przypadku zachodzących zmian
istotną rolę odgrywają Elastyczne Formy
Zatrudnienia (ang. Flexible Forms of
Employment). Z jednej strony ich rolą jest
uzyskanie
możliwości
dostosowywania
struktury, wielkości i zasad zatrudnienia
odpowiednio
do
zadań
stawianych
pracownikom, w związku z przyjętą strategią
przedsiębiorstwa,
a
z
drugiej
zoptymalizowanie trybu i czasu pracy oraz
umożliwienie
łączenia
obowiązków
służbowych z innymi osobistymi.
Stosując elastyczne formy zatrudnienia w
odpowiedni sposób, strony umowy mogą
odnieść liczne korzyści, ale muszą także liczyć
się z pewnymi utrudnieniami przy ich
wprowadzaniu.
Do korzyści występujących po stronie
pracodawcy należy :
 bardziej efektywne wykorzystanie
zasobów ludzkich

lepsze efekty pracy ( zarówno
ilościowe jak i jakościowe)
 lepsza atmosfera pracy
 najczęściej
korzyści
finansowe
(poprzez obniżenie kosztów)
 większa wydajność pracownika
 optymalne wykorzystanie czasu pracy
 wzrost zadowolenia z pracy wśród
pracowników
 poprawa współpracy.
Korzyści niewątpliwie znajdują się także po
stronie pracownika. Do najważniejszych z nich
należeć będą:
 zwiększenie ilości czasu na sprawy
prywatne, a więc pogodzenie życia
prywatnego z pracą
 możliwość pracy w optymalnej formie
 możliwość dodatkowego zatrudnienia
 lepsze relacje z pracodawcą i
współpracownikami,
a co za tym idzie większa motywacja do pracy
i wzrost zadowolenia z wykonywanej pracy.
A więc spełnienie marzeń nieznanego
autora - Doskonała wolność zarezerwowana
jest dla tego, kto żyje z własnej pracy,
a w tej pracy robi to, co chce robić.
Przy dużej różnorodności elastycznych
forma zatrudnienia trudno wymienić istniejące
problemy związane z ich stosowaniem.
Niewątpliwie do tych uniwersalnych należeć
będą :
 problemy z bezpośrednim nadzorem –
po stronie pracodawcy
 czy też nierówny podział obowiązków
- po stronie pracownika.
Występować będą także takie czynniki, które
w jednym przypadku będą korzyścią, a w
innym problemem . Do nich będą między
innymi należeć zmniejszające się lub
zwiększające koszty utrzymania stanowiska
pracy .
Aby elastyczne formy mogły być zastosowane
muszą być spełnione pewne warunki brzegowe
do których należą:
 możliwość – nie występują bariery
techniczne
uniemożliwiające
ich
realizację (np. zbyt duża odległość
przy zmianie lokalizacji firmy
powodująca brak ekonomicznego
uzasadnienia dowozu pracowników )
 dobrowolność - osoby uczestniczące w
procesie uelastyczniania nie są do


niego zmuszane, decyzje co do
proponowanych zmian w organizacji
pracy i formie zatrudnienia podejmują
dobrowolnie opierając się na analizie
własnej sytuacji osobistej
poszerzanie swobody - efektem
procesu
uelastyczniania
jest
możliwość
swobodniejszego
decydowania
co
do
sposobu
wykonywania pracy uwzględniając
określone elementy stanowiska pracy
(np. pracownik może sam decydować
kiedy wykona pracę, albo w jakim
miejscu, albo decyduje co do procesu
technologicznego)
zwiększanie korzyści - w wyniku
uelastycznienia zatrudnienia obie
strony tego procesu (pracownik i
pracodawca odnoszą większe korzyści
w porównaniu z tymi jakie by mieli
stosując typowe rozwiązania).
Jednakże najważniejszą barierą zawarcia
porozumienia będzie niewątpliwie zachowanie
celu/rezultatu pracy, o którym to musimy
pamiętać przystępując do zawarcia nowej
umowy. Prawdopodobieństwo jej zawarcia
wzrastać będzie tylko i wyłącznie w przypadku
utrzymania lub zwiększenia dotychczasowych
efektów pracy używając jako odnośnika
osiągane
efekty
przy
„tradycyjnych”
rozwiązaniach.
Możliwość
realizacji
porozumienia
stanowić będą także uwarunkowania prawne.
Zarówno te niezależnie regulujące elastyczne
formy zatrudnienia, takie jak np. kodeks
cywilny, czy też zmiany zachodzące w
kodeksie pracy, a powodujące możliwość
dostosowania regulacji umowy o pracę do
potrzeb zarówno pracownika jak i pracodawcy.