na tle praktyki amerykańskiej i europejskiej

Polskie regulacje
na tle praktyki
amerykańskiej i europejskiej
Andrzej Szczęśniak,
Szczęśniak analityk rynków paliw, gazu i energii
Czeladź, 15 marca 2013
Polskie regulacje, czyli...
●
Po co regulacje, czyli globalna prywatyzacja
●
Model rynku: doświadczenia amerykańskie
●
Europejska implementacja liberalnych reguł
●
Polskie regulacje: wyzwania, przeszkody i
polityczne uwarunkowania
Czeladź, 15 marca 2013
Andrzej Szczęśniak: Regulacje polskie i ich źródła
2
Źródło nowego modelu - USA
●
Kryzys naftowy lat 70. - zmiana strategii
●
Utrata dostępu do zasobów ropy arabskiej
●
Początki prywatyzacji i deregulacji – lata 80.
●
●
Przewaga: inwestycje prywatne,
efektywność, otwarcie rynków
Otwarcie nowych, wysokokapitałowych
rynków inwestycji
Czeladź, 15 marca 2013
Andrzej Szczęśniak: Regulacje polskie i ich źródła
3
Model prywatnej energii – eksport
●
Ameryka Płd: Argentyna, Chile, Bolivia 80. lata
●
Australia, Kanada, Europa (W. Brytania)
●
Amerykańskie firmy i kapitał – inwestorami
●
Kraje postkomunistyczne – wielka okazja
●
Konieczne: zmiany prawa, prywatyzacja, otwarcie
●
Fala nacjonalizacji: Boliwia 2005+2013, Venezuela
2006, Argentyna 2012
Czeladź, 15 marca 2013
Andrzej Szczęśniak: Regulacje polskie i ich źródła
4
Wielka Brytania – wzór
●
●
●
●
1947 r – nacjonalizacja
BP – 1914 r. 66% rządowe, 1977 → 57%,
1987 → 2%, 1995 → 0%
Energy Act of 1983 otwarcie sieci na
konkurencję dostawców energii, Gas Act of
1986 – deregulacja i prywatyzacja British Gas,
Electricity Act of 1989 – deregulacja i
prywatyzacja – koniunktura krajowa i światowa
Stworzenie nowej struktury przemysłu
Czeladź, 15 marca 2013
Andrzej Szczęśniak: Regulacje polskie i ich źródła
5
Unia Europejska – prawo
●
1985 r - White Paper: otwieranie rynku
1. Reguły prawne dla konkurencji i dostęp do rynku
2. Rozdzielenie (unbundling) zadomowionych dostawców
3. Warunki dostępu do sieci
●
First European Gas Directive 98/30/EC
●
Sierpień 2000 r – otwarcie rynku gazu
●
●
Second European electricity and gas Directive
55/2003/EC
Internal gas market Directive 2009/73/EC
Czeladź, 15 marca 2013
Andrzej Szczęśniak: Regulacje polskie i ich źródła
6
Europa – efekty
●
●
●
●
●
Krajowi monopoliści kupują aktywa zagraniczne
(GdF, ENI, E.ON Rurgas)
Wewnętrzne połączenia: E.ON Ruhrgas, Enel,
Dong,
Dostawcy mediów łączą się (Holandia - Essent,
Nuon, Enevo, Włochy)
Energia kupuje gaz EdF (EnBW, Edison, UK),
RWE – Transgas,
Integracja z upstream (GdF, Centrica, E.ON,
BASF)
Czeladź, 15 marca 2013
Andrzej Szczęśniak: Regulacje polskie i ich źródła
7
Czeladź, 15 marca 2013
Andrzej Szczęśniak: Regulacje polskie i ich źródła
8
Nabytki u nowych członków
Czeladź, 15 marca 2013
Andrzej Szczęśniak: Regulacje polskie i ich źródła
9
Polska, początki
●
●
●
●
Etap pierwszy – zadłużony rząd i „structural
adjustment policies”
Prawo energetyczne 1997 r. - dostosowanie
do reguł EU
Polska nie korzysta z derogacji (take-or-pay,
połączenia, jeden dostawca, nierozwinięty
rynek, wymogi inwestycji)
Wolniej z prywatyzacją niż Nowa Europa
Czeladź, 15 marca 2013
Andrzej Szczęśniak: Regulacje polskie i ich źródła
10
Trójpak, a nawet czteropak
●
Motor – wymogi i naciski Unii
●
Dodatkowe uprawnienia dla Prezesa URE
●
Ilu Operatorów SP? Czy rezerwy mocy?
●
Ochrona odbiorcy wrażliwego – kto? ilu?
●
Ochrona przemysłu energochłonnego (20%)
●
III pakiet energ., czyli 2 x 19 spraw
●
1 stycznia 2013 r.? 2014? 2015?
Czeladź, 15 marca 2013
Andrzej Szczęśniak: Regulacje polskie i ich źródła
11
Ułańska szarża
●
●
Mały trójpak – alternatywa dla wyzwań dużego
Nacisk Komisji Europejskiej – Trybunał
Sprawiedliwości i kary pieniężne
●
Obligo giełdowe – z 15% → 70%
●
EU:Niemcy 5%, Holandia 7%, W Brytania 30%
●
●
Odbiorcy – pogorszenie warunków zakupu:
pewność, koszty.
Uwolnić rynek gazu... od PGNiG?
Czeladź, 15 marca 2013
Andrzej Szczęśniak: Regulacje polskie i ich źródła
12
Kwestia polityczna
●
Bułgaria: upada rząd
●
Węgry: ustawą w ceny
●
Premier Tusk: -10%
●
●
Wrażliwość społeczna
i gospodarcza
Bez połączenia, z
jednym dostawcą...
problem na długie lata
Dziękuję za uwagę
Pytania?
Zapraszam www.szczesniak.pl