pełna wersja w pdf

Transkrypt

pełna wersja w pdf
161
ARTYKU£Y ORYGINALNE
Alergia Astma Immunologia, 1998, 3(3), 161-166
Mometazon - nowy glikokortykosteroid w terapii
sezonowego alergicznego nie¿ytu nosa
Ocena skutecznoœci klinicznej leku i cytologiczna b³ony œluzowej nosa
BO¯ENA TARCHALSKA-KRYÑSKA 1/, EDWARD ZAWISZA 2/, ADAM CHUSTECKI 3/
1/
2/
3/
Katedra i Zak³ad Farmakologii Doœwiadczalnej i Klinicznej Akademii Medycznej, ul. Krakowskie Przedmieœcie 26/28,
00-927 Warszawa
Poradnia Alergologiczna CSK Akademii Medycznej w Warszawie,
Klinika Otolaryngologiczna Akademii Medycznej w Warszawie.
Oceniano skutecznoœæ kliniczn¹ mometazonu w postaci wodnego roztworu 0.05% podawanego do nosa u 23 chorych
z sezonowym alergicznym nie¿ytem nosa, w otwartej próbie w porównaniu z roztworem fizjologicznym soli. Badano równie¿
wp³yw leku na obraz cytologiczny b³ony œluzowej nosa. Mometazon podawany do nosa w porównaniu z roztworem fizjologicznym
soli wywo³ywa³ istotne zmniejszenie objawów nie¿ytu i spo¿ycia leku wspomagaj¹cego - loratadyny. Lek by³ dobrze tolerowany.
W ocenie cytologicznej istotnie zmniejsza³ eozynofiliê i neutrofiliê w cytogramach nie wywo³uj¹c cech uszkodzenia nab³onka
b³ony œluzowej.
Niepo¿¹dane dzia³ania glikokortykosteroidów
przy podawaniu doustnym by³y najwiêkszym hamulcem
do wykorzystania ich w terapii nie¿ytów nosa.
Zsyntetyzowanie glikokortykosteroidów, które mog¹
wywieraæ dzia³anie wy³¹cznie w miejscu podania np.
w obrêbie b³ony œluzowej nosa otworzy³o mo¿liwoœæ
stosowania, tej bardzo wartoœciowej grupy leków, równie¿
w alergicznych nie¿ytach nosa.
Glikokortykosteroidy stanow¹ najbardziej
aktywn¹ grupê leków stosowanych w leczeniu chorób
alergicznych. Mechanizm dzia³ania glikokortykosteroidów
jest z³o¿ony ich dzia³anie przeciwzapalne stanowi wynik
indukcji i hamowania syntezy wielu bia³ek. Hamuj¹ syntezê
licznych cytokin. Zahamowanie przez steroidy syntezy
IL-5 i GM-CSF, czynników wzrostu i dojrzewania
eozynofilów, ma du¿e znaczenie w hamowaniu alergicznego
zapalenia. Stosowane miejscowo do nosa zmniejszaj¹
liczbê aktywnych eozynofilów (EG-2) w b³onie œluzowej
i hamuj¹ wzrost ECP u chorych z alergicznym nie¿ytem
nosa [1,2,3]. W Polsce z tej grupy leków podawanych
miejscowo do nosa stosowane s¹: budesonid (Rhinocort,
Budesonid), flunisolid (Syntaris), flutikazon (Flixonase).
Mometazon (mometasone furoate) w postaci
wodnego roztworu 0.05% pod nazw¹ Nasonex (ScheringPlough) jest nowym preparatem glikokortykosteroidowym
miejscowym do podawania do nosa. Mometazon jest znany
w Polsce jako preparat Elocom stosowany na skórê.
Donosowa postaæ mometazonu stosowana 1 raz
dziennie (200µg) w porównaniu z placebo wykazuje istotne
zmiejszenie objawów nie¿ytu nosa [4,5]. W porównaniu
z innymi storoidami podawanymi miejscowo do nosa
wykazuje podobn¹ skutecznoœæ [6].
W badaniach naszych oceniana by³a skutecznoœæ
kliniczna preparatu Nasonex metod¹ otwartej próby
w porównaniu z roztworem fizjologicznym soli,
w sezonowym alergicznym nie¿ycie nosa i wp³yw leku na
nab³onek b³ony œluzowej oceniany metod¹ cytologii
z³uszczeniowej.
MATERIA£ I METODY
Pacjenci
Badanie prowadzono u chorych z alergicznym
sezonowym nie¿ytem nosa (py³kowic¹) leczonych
w Poradni Alergologicznej AM w Warszawie w okresie
pylenia traw w 1997 r. Badania uzyska³y zgodê Komisji
Etycznej przy Akademii Medyczne i prowadzone by³y
zgodnie z kryteriami „GCP”.
Do badañ zakwalifikowano 23 osoby (9 kobiet
i 14 mê¿czyzn) w wieku 17-53 lat (mediana 27 lat)
z pozytyw-nymi testami skórnymi na alergeny traw
i objawami alergicznego zapalenia b³ony œluzowej nosa.
Wed³ug przyjêtego kryterium w³¹czenia do badañ u chorego
suma objawów ze strony nosa wynosi³a minimum
6 punktów (w skali 4-stopniowej) i dla ka¿dego z objawów
minimum 5 punktów dla objawów pozanosowych (objawy
oczne i œwi¹d podniebienia).
162
Alergia Astma Immunologia, 1998, 3(3), 161-166
Badania prowadzono w okresie od 28 maja do 18
lipca 1997 r. (wiêkszoœæ w czerwcu) (ryc. 1).
350
300
ziarna / m3
250
200
150
100
50
0
28 maja - 18 lipca
Ryc. 1. Stê¿enie ziaren py³ków traw w okresie prowadzenia
badañ w 1997 r.
Ocena kliniczna
Ocenê kliniczn¹ prowadzono w otwartej próbie
skrzy¿owanej przez okres 4 tygodni. Przez pierwsze
2 tygodnie w jednej grupie stosowano lek a w drugiej w tym
samym czasie roztwór fizjologiczny soli, po 2 tygodniach
nastêpowa³a zmiana leczenia.
Mometazon w postaci preparatu o nazwie
Nasonex (Schering–Plough) stosowano miejscowo do nosa
1 raz dziennie rano, po 2 podania do ka¿dego przewodu
nosowego, w ³¹cznej dawce 200 mg. Roztwór fizjologiczny
soli rozpylano do nosa 2 razy dziennie rano i wieczorem.
Chorzy byli badani przez lekarza 3 razy: pierwsze
badanie wstêpne kwalifikacyjne, drugie po 2 tygodniach
i trzecie koñcowe. W czasie ka¿dego badania lekarz
okreœla³ w skali 4-stopniowej nasilenie objawów nosowych
(obecnoœæ wydzieliny w nosie, obrzêk b³ony œluzowej nosa,
œwi¹d i kichanie), oraz objawów pozanosowych (³zawienie,
œwi¹d/pieczenie oczu, zaczerwienienie spojówek, œwi¹d
podniebienia/uszu).
W trakcie badania drugiego i trzeciego lekarz
ocenia³ ogólny stopieñ nasilenia objawów a lekarz i chory
oceniali reakcje na zastosowane leczenie. Oceny te by³y
przeprowadzone w skalach 5-stopniowych.
W czasie kolejnych badañ klinicznych odnotowywano zg³aszane objawy niepo¿¹dane i okreœlano ich
stopieñ nasilenia oraz zwi¹zek ze stosowanym leczeniem.
W czasie 2 tygodniowych serii przyjmowania
preparatu Nasonex lub stosowania roztworu soli
fizjologicznej do nosa chory prowadzi³ codziennie
dzienniczek nasilenia objawów nosowych (wyciek z nosa,
zatkanie nosa, œwi¹d nosa, kichanie) i objawów
pozanosowych (³zawienie oczu, œwi¹d/ pieczenie oczu,
zaczerwienienie oczu, œwi¹d w uszach/ podniebienia).
Nasilenie tych objawów chory okreœla³ w skali
4-stopniowej od 0 do 3.
Na karcie codziennej obserwacji chory
odnotowywa³ przyjmowanie leku wspomagaj¹cego,
przeciwhistaminowego - loratadyny (Claritine), który by³
za¿ywany przez niego, kiedy stosowana terapia miejscowa
do nosa by³a nieskuteczna.
Badania cytologiczne b³ony œluzowej nosa
Ocenê cytologiczn¹ przeprowadzono u 17 chorych
z poœród 23 zakwalifikowanych do badañ przed
zastosowaniem preparatu Nasonex i po 2 tygodniach jego
stosowania. Badania przeprowadzono stosuj¹c metodê
cytologii z³uszczeniowej [7,8,9].
W prowadzonych badaniach cytologicznych b³ony
œluzowej nosa zastosowano iloœciow¹ (odsetkow¹) ocenê
wystêpowania poszczególnych komórek w rozmazach.
Materia³ do badania pobierano przy pomocy ezy
mikrobiologicznej z powierzchni ma³¿owiny nosowej
dolnej (1 cm od jej koñca przedniego) i rozprowadzano na
szkie³ku podstawowym. Materia³ by³ utrwalany
w utrwalaczu Cytofix, nastêpnie barwiony hematoksylin¹
i eozyn¹. Preparaty by³y oceniane w mikroskopie
œwietlnym metod¹ œlep¹.
Z komórek nap³ywowych zliczano neutrofile
i eozynofile, z komórek nab³onkowych komórki walcowate
(urzêsione i nieurzêsione), kubkowe, podstawne i p³askie.
Wystêpowanie poszczególnych komórek w cytogramach
przedstawiano w procentach.
Analiza statystyczna
Analizê statystyczn¹ wyników przeprowadzono
2
przy pomocy testów nieparametrycznych Wilcoxona i chi .
WYNIKI
Objawy kliniczne
Ocena nasilenia objawów nie¿ytu alergicznego
nosa przeprowadzana w czasie kolejnych trzech badañ
lekarskich wskazuje na istotne statystycznie zmniejszenie
objawów po 2 tygodniach stosowania mometazonu
w dawce 200 mg miejscowo do nosa (tab. I). W obu
grupach badanych œrednia punktacji objawów ze strony
nosa i pozanosowych jest istotnie mniejsza po podawaniu
leku w porównaniu z badaniami wstêpnymi, przed
leczeniem i po stosowaniu miejscowo do nosa roztworu
fizjologicznego soli.
Ocena ogólna nasilenia objawów chorobowych
w stali 5-stopniowej uwzglêdniaj¹ca jakoœæ ¿ycia,
przeprowadzona w czasie drugiej i trzeciej wizyty chorego,
Tarchalska-Kryñska B. i wsp. Mometazon - nowy glikokortykosteroid w terapii ...
Tabela I. Œrednia punktacji nasilenia objawów py³kowicy
w skali 4-stopniowej w dwóch grupach badanych (Nasonexsól, n=10 i sól-Nasonex, n=13) w czasie trzech kolejnych badañ
lekarskich.
Œrednia punktacji
Objawy nosowe
Objawy pozanosowe
Badanie wstêpne
9.23
6.92
Badanie wstêpne
Objawy nosowe
8.50
Objawy pozanosowe
7.00
Sól
7.61
6.07
Lek
3.20 *#
1.80*
163
œrednia suma
punktacji
20
18
16
Lek
1.84 ** ##
0.92** ##
Sól
6.40
4.30
14
12
*
10
NaCl - lek
8
* , # - p<0.01;
**, ## - p<0.001,
*
- w stosunku do badania wstêpnego,
#
- w stosunku do badania po stosowaniu roztworu
fizjologicznego soli (test Wilcoxona).
lek - NaCl
6
4
2
kichanie
œwi¹d
blokada
wyciek
kichanie
œwi¹d
blokada
wyciek
wykaza³a istotne zmniejszenie nasilenia objawów po
0
stosowaniu preparatu Nasonex w porównaniu
z podawaniem roztworu fizjologicznego soli (tab. II).
Pierwsze 2 tygodnie leczenia
Drugie 2 tygodnie leczenia
Podobnie ocena reakcji na leczenie przeprowadzana przez
lekarza prowadz¹cego i przez chorego (w skali Rycina 2. Samoocena codzienna chorych. Objawy nosowe:
5-stopniowej) wykazuje istotnie statystycznie lepsz¹ wyciek z nosa, blokada nosa, œwi¹d nosa, kichanie,
reakcje na lek ni¿ na roztwór soli fizjologicznej (tab. II) * - p<0.01 w stosunku do grupy otrzymuj¹cej roztwór fizjologiczny
soli w tym samym czasie (test Wilcoxona).
Tabela II. Ocena ogólna nasilenia objawów nie¿ytu
alergicznego nosa przeprowadzona przez lekarza oraz ocena
reakcji na stosowane leczenie przeprowadzana przez lekarza
i chorego w czasie II i III badania (analiza statystyczna - test
Wilcoxona).
Grupa Nasonex - sól (n=10)
1.1
2.2
p<0.02
1.7
1.6
2.8
2.8
p<0.05
p<0.05
14
10
8
6
NaCl - lek
W czasie stosowania mometazonu w postaci
preparatu do nosa pod nazw¹ Nasonex objawy py³kowicy
oceniane codziennie przez chorych na kartach samooceny
by³y wyraŸnie mniejsze ni¿ w czasie stosowania roztworu
fizjologicznego soli (ryc. 2, ryc. 3).
0
Pierwsze 2 tygodnie leczenia
œwi¹d uszu podniebienia
p<0.01
p<0.001
zaczerwienienie oczu
1.61
1.38
œwi¹d oczu
3.92
4.23
³zawienie
p<0.001
œwi¹d uszu podniebienia
0.46
zaczerwienienie
2.77
2
œwi¹d
Badanie II Badanie III IstotnoϾ
Sól
Nasonex statystyczna
lek - NaCl
4
³zawienie
Grupa sól - Nasonex (n=13)
Ocena ogólna
Ocena reakcji:
1. wed³ug lekarza
2. wed³ug chorego
16
12
Badanie II Badanie III IstotnoϾ
Nasonex
Sól
statystyczna
Ocena ogólna
Ocena reakcji:
1. wed³ug lekarza
2. wed³ug chorego
œrednia suma punktacji
Drugie 2 tygodnie leczenia
Rycina 3. Samoocena codzienna chorych. Objaw pozanosowe:
³zawienie, œwi¹d oczu, zaczerwienienie, œwi¹d uszu lub
podniebienia.
Alergia Astma Immunologia, 1998, 3(3), 161-166
164
Oceniaj¹c spo¿ycie leku dodatkowego (wspomagaj¹cego) jakim by³a loratadyna (Claritine) widoczne jest
istotne statystycznie wiêksze przyjmowanie jej w czasie
podawania roztworu soli fizjologicznej do nosa (tab. III).
W czasie stosowania roztworu fizjologicznego soli do nosa
chorzy przyjêli 167 tabletek loratadyny, a gdy stosowali
mometazon do nosa tylko 33 tabletki.
Tabela III. Iloœæ tabletek loratadyny (Claritine) przypadaj¹cych
na jednego chorego w czasie stosowania mometazonu
(Nasonex) i roztworu soli fizjologicznej. ** p<0.001 (test
Wilcoxona) w stosunku do grupy, u której podawany jest
roztwór fizjologiczny soli w tym samym czasie.
Pierwsze 2-tygodnie badania
Nasonex
1.89**
Sól
11.31
Sól
2.5
Nasonex
1.45
Drugie 2-tygodnie badania
W czasie stosowania przez 2 tygodnie preparatu
Nasonex w³aœciwie nie obserwowano objawów
niepo¿¹danych (tab. IV). Wyst¹pienie jeden raz
krwawienia z nosa u jednego chorego, które ust¹pi³o
samoistnie zosta³o okreœlone jako niezwi¹zane z podaniem
leku. Suchoœæ w nosie zg³osi³o 2 chorych, niezale¿nie czy
przyjmowali lek czy roztwór fizjologiczny soli, 1 pacjent
zg³osi³ j¹ tylko w czasie podawania leku.
Tabela IV. Objawy niepo¿¹dane obserwowane (zg³aszane)
przez chorych w czasie podawania preparatu Nasonex lub
roztworu fizjologicznego do nosa.
Nasonex
Krwawienie z nosa
SuchoϾ w nosie
Drapanie w gardle
1/23
3/23
Sól
2/23
1/23
Badania cytologiczne b³ony œluzowej nosa
Mometazon w postaci preparatu Nasonex
podawany 1 raz dziennie w dawce 200 µg istotnie
statystycznie zmniejsza³ wystêpowanie komórek
nap³ywowych - eozynofilów i neutrofilów w cytogramach
b³ony œluzowej nosa (tab. V). Jednoczeœnie, obserwowano
istotny wzrost komórek walcowatych, które s¹
podstawowymi komórkami nab³onka b³ony œluzowej nosa.
Stosowanie leku nie mia³o wp³ywu na wystêpowanie
komórek kubkowych, podstawnych i p³askonab³onkowych
(tab. V). Cytogram otrzymany w grupie chorych po
leczeniu badanym lekiem ró¿ni siê istotnie statystycznie
2
od cytogramu przez leczeniem (chi =24.90, p<0.001).
Tabela V. Cytogramy b³ony œluzowej nosa u 17 chorych
z py³kowic¹ leczonych przez 2 tygodnie preparatem Nasonex,
** p<0.02, * p<0.05 (test Wilcoxona) w stosunku do cytogramu
przed podaniem leku
% wystêpowania komórek
Przed leczeniem Nasonex
Rodzaj komórek
Eozynofile
Neutrofile
Komórki walcowate
Komórki kubkowe
Komórki podstawne
Komórki p³askonab³onkowe
30.01
22.39
15.72
8.75
4.49
21.06
12.22 **
6.99 *
32.74 **
9.03
10.22
28.44
W tabeli VI przedstawiono cytogram w py³kowicy
w sezonie w roku 1997 u chorych, którzy nie stosowali
¿adnego leczenia i zg³osili siê do lekarza w tym samym
okresie co badani chorzy po 2 tygodniach leczenia
preparatem Nasonex. W tej grupie eozynofilia i neutrofilia
jest wiêksza ni¿ w grupie leczonej mometazonem
uczestnicz¹cej w badaniach
W grupie 17 pacjentów, u których prowadzono
ocenê cytologiczn¹ b³ony œluzowej nosa, u 2 chorych
w cytogramach po leczeniu preparatem Nasonex
stwierdzono wzrost eozynofilii, z 6.6% do 85.4% i z 5.2%
do 38.1%. W ocenie klinicznej prowadzona terapia nie
by³a u tych chorych zadawalaj¹ca, codziennie przez ca³y
okres badania przyjmowali lek wspomagaj¹cy loratadynê.
Tabela VI. Cytogram b³ony œluzowej nosa u 35 chorych
z py³kowic¹ bez leczenia ogólnego i miejscowego nie
uczestnicz¹cych w badaniach klinicznych mometazonu ale
ocenianych cytologicznie w tym samym czasie co chorzy po
2 tygodniach stosowania preparatu Nasonex
Rodzaj komórek
Eozynofile
Neutrofile
Komórki walcowate
Komórki podstawne
Komórki p³askie
Procent wystêpowania komórek
26.42
27.01
20.70
2.08
12.41
DYSKUSJA
Przeprowadzone badania oceny klinicznej
glikokortykosteroidu mometazonu podawanego miejscowo
do nosa w postaci preparatu Nasonex, przeprowadzone
w próbie otwartej, w grupach dobranych losowo, wykaza³y
jego skutecznoœæ w alergicznym sezonowym nie¿ycie nosa.
W porównaniu z grup¹ chorych otrzymuj¹cych w tym
samym czasie roztwór soli fizjologicznej do nosa, tak
w samoocenie codziennej prowadzonej przez chorych jak
i w ocenach ogólnego nasilenia objawów nie¿ytu
(nosowych i pozanosowych) widoczne jest istotne
statystycznie zmniejszenie dolegliwoœci i poprawienie
Tarchalska-Kryñska B. i wsp. Mometazon - nowy glikokortykosteroid w terapii ...
jakoœci ¿ycia. Reakcja na lek (oceniana tak przez chorego
jak i przez lekarza prowadz¹cego) jest zawsze istotnie
wiêksza ni¿ na roztwór soli fizjologicznej. We wszystkich
ocenach klinicznych podawanie roztworu soli fizjologicznej
wykazuje gorsze dzia³anie terapeutyczne. Spo¿ycie leku
wspomagaj¹cego, jakim by³ lek przeciwhistaminowy loratadyna (Claritine), jest istotnie statystycznie wiêksze
w czasie przyjmowania roztworu soli fizjologicznej do nosa
ni¿ w czasie stosowania mometazonu do nosa.
Znacznie wiêksze ró¿nice pomiêdzy podawaniem
leku a roztworu soli fizjologicznej widoczne s¹ w pierwszym
okresie prowadzenia badañ, co jest wyraŸnie zwi¹zane ze
stê¿eniem ziaren py³ków traw w atmosferze w tym czasie
w Warszawie. Pierwszy cykl badañ klinicznych
przeprowadzony by³ w wiêkszej czêœci przy znacz¹cych
stê¿eniach ziaren py³ków. Wykazano, ¿e objawy py³kowicy
wystêpuj¹ u 100% chorych w przypadku stê¿enia 50 ziaren
3
traw w 1m powietrza [10,11].
W przedstawionych badaniach mometazon
podawany miejscowo do nosa zmniejsza³ równie¿ nasilenie
objawów pozanosowych, mo¿e to budziæ podejrzenie, ¿e
jego dzia³anie nie ogranicza siê jedynie do miejscowego.
Zmniejszenie nasilenia objawów ocznych, które
towarzysz¹ py³kowicy czêsto obserwuje siê w czasie
steroidoterapii donosowej. Nie œwiadczy to jednak
o dzia³aniu ogólnym tych leków po miejscowym podaniu
do nosa. Poprawa dro¿noœci nosa, w tym ujœcia kana³u
³zowego i zmniejszenie odczynu zapalnego w jego obrêbie
przyczyniaj¹ siê do zmniejszenia dolegliwoœci ocznych.
Glikokortykosteroidy podane do nosa zmniejszaj¹ na tyle
objawy oczne, na ile s¹ one wywo³ane blokad¹ nosa.
Steroidy s¹ grup¹ leków wykazuj¹c¹ najwiêksze dzia³anie
zmniejszaj¹ce zapaln¹ blokadê nosa, ze wszystkich leków
stosowanych w odczynach alergicznych.
U tych chorych, u których w przebiegu py³kowicy
dochodzi do alergicznego zapalenia spojówek, samo
leczenie steroidami miejscowo do nosa jest
niewystarczaj¹ce, chorzy ci wymagaj¹ podawania leków
do worka spojówkowego.
Obraz cytologiczny prawid³owej b³ony œluzowej
nosa charakteryzuje siê przewag¹ komórek nab³onkowych,
g³ównie walcowatych. Jeœli dochodzi do odczynu
alergicznego zapalenia zaczynaj¹ w znacznej iloœci
pojawiaæ siê komórki nap³ywowe. Przy ocenie cytogramów
b³ony œluzowej w py³kowicy najwiêksze znaczenie maj¹
trzy rodzaje komórek: eozynofile, neutrofile i komórki
kubkowe [7]. Jednak o odczynie alergicznym (alergicznym
zapaleniu) œwiadcz¹ przede wszystkim komórki
eozynofilowe. Howarth i wsp. [12] stwierdzili, ¿e iloœæ
eozynofilów w preparatach histologicznych nab³onka b³ony
œluzowej nosa, zale¿y od stê¿enia py³ków w atmosferze.
165
Leki stosowane miejscowo do nosa oraz leki
podawane doustnie mog¹ zmieniaæ obraz cytologiczny
b³ony œluzowej [13,8,9]. Zmiany te mog¹ byæ korzystne
np. zmniejszenie eozynofilii lub niepo¿¹dane np. wzrost
iloœci komórek p³askonab³onkowych. Ta ostatnia zmiana
œwiadczy o mo¿liwoœci dzia³ania uszkadzaj¹cego
(metaplazji p³askonab³onkowej). Dlatego w naszych
badaniach wykonaliœmy ocenê cytologiczn¹ b³ony œluzowej
nosa przed i po 2 tygodniach podawania leku oceniaj¹c
komórki nap³ywowe i nab³onkowe. Takie badanie
umo¿liwia ocenê nasilenia alergicznego zapalenia oraz
ocenê dzia³ania uszkadzaj¹cego.
Dwa tygodnie podawania mometazonu donosowo
spowodowa³o istotne statystycznie zmniejszenie komórek
zapalenia jakimi s¹ eozynofile i neutrofile. Eozynofilia i
neutrofilia by³a znacznie wiêksza w grupie chorych nie
leczonych, ocenianych w tym samym czasie ale nie
uczestnicz¹cych w badaniach. Œwiadczy to o wyraŸnie
zaznaczonym dzia³aniu przeciwzapalnym tego leku
i znacz¹cej skutecznoœci terapeutycznej w przypadku
podawania go w alergicznym nie¿ycie nosa. Brak
widocznego wzrostu wystêpowania komórek
p³askonab³onkowych i podstawnych a istotny wzrost
prawid³owych komórek nab³onka (komórek walcowatych)
œwiadczy o braku dzia³ania uszkadzaj¹cego na nab³onek.
U 2 chorych zaobserwowano opornoϾ na
podawany glikokortykosteroid, u tych chorych
w badaniach klinicznych stwierdzono brak lub niewielk¹
poprawê oraz wzrost eozynofilii w cytogramach po
zastosowaniu leku w porównaniu z badaniem przed
leczeniem. U niektórych chorych z eozynofili¹ nosow¹
obserwuje siê czasami brak reakcji na podawanie
glikokortykosteroidów miejscowo do nosa ³¹cznie
z brakiem wp³ywu na eozynofiliê w cytogramach b³ony
œluzowej nosa (obserwacje w³asne). Steroidoopornoœæ
wystêpuje niekiedy w ciê¿kich postaciach astmy [14].
Mo¿liwe, ¿e podobna sytuacja wystêpuje równie¿
w przypadku nie¿ytów nosa [15].
Podsumowuj¹c, nasze badanie wykaza³o,
¿e Mometazon w postaci preparatu Nasonex roztwór
wodny 0.05% podawany miejscowo do nosa 1 raz dziennie
w dawce 200mg przez 2 tygodnie w alergicznym
sezonowym nie¿ycie nosa jest lekiem skutecznie
zmniejszaj¹cym objawy choroby. Preparat Nasonex by³
dobrze tolerowany i nie zaobserwowano znacz¹cych
dzia³añ niepo¿¹danych w czasie jego podawania przez
2 tygodnie. W ocenie cytologicznej b³ony œluzowej preparat
Nasonex wykazywa³ wyraŸne dzia³anie zmniejszaj¹ce
alergiczne zapalenie, zmniejszaj¹c eozynofiliê i neutrofiliê
nosow¹. Podawanie przez 2 tygodnie preparatu Nasonex
nie powodowa³o cytologicznych cech uszkodzenia
nab³onka b³ony œluzowej.
166
Alergia Astma Immunologia, 1998, 3(3), 161-166
Piœmiennictwo
1. Lozewicz A., Wang J., Duddle J., et al.: Topical glucocorticoids
inhibit activation by allergen in the upper respiratory tract.
J. Allergy Clin. Immunol. 1992; 89: 951-957.
2. Rak S., Jacobson M.R., Sudderick R.M., et al.: Influence of
prolonged treatment with topical corticosteroid (fluticason
propionate) on early and late phase nasal responses and cellular
infiltration in the nasal mucosa after allergen challenge. Clin.
Exp. Allergy 1994; 24: 930-939.
3. Schleimer R.P., Kaiser J., Ebisawa M., Bochner B.S.: Studies
on the mechanism which glucocorticoids inhibit tissue
eosinophilia in allergic reactions. Int. Arch. Allergy Immunol.
1992; 99: 289-294.
4. Graft D., Aaronson D., Chervinsky P. i wsp.: A placebo- and
active-controlled randomized trial of prophylactic treatment of
seasonal allergic rhinitis with mometasone furoate aqueous nasal
spray. J. Allergy Clin Immunol. 1996; 98: 724-731.
5. Hebert J.R., Nolop K., Lutsky B.N.: One-daily mometasone
furoate nasal spray (Nasonex) in seasonal allergic rhinitis: an
active- and placebo-controlled study. Allergy 1996; 51: 569-576.
6. Druin M., Yang W.H., Bertrand B. i wsp.: Once daily
mometasone furoate aqueous nasal spray is as effective as twice
daily beclomethasone dipropionate for treating perennial allergic
rhinitis patients. Ann. Allergy Asthma Immunol. 1996; 77:
156-160.
7. Tarchalska-Kryñska B.: Badania cytologiczne b³ony œluzowej
nosa w alergicznych nie¿ytach górnych dróg oddechowych.
Terapia, 1997; 3: 17-19.
8. Tarchalska-Kryñska B.: Próby obiektywizacji oceny
farmakoterapii w nie¿ytach górnych dróg oddechowych
z uwzglêdnieniem parametrów klinicznych i morfologicznych.
Praca habilitacyjna.Warszawa 1995.
9. Tarchalska-Kryñska B., Zawisza E.: The effect of oral drugs on
the cytologic picture of nasal mucosa in hay fever. Allergy 1993,
48, 310-313.
10. Davies R.R., Smith L.P.: Forecasting the start and seventy of
the hay fever season. Clin. Allergy 1973; 3: 263.
11. Spieksma F.Th.M.: Airborne pollen and pollinosis. Essentialia
1999; 19: 1-4.
12. Howarth P., Feather I., Walls A., et al.: The relevance of pollen
count on nasal mucosal inflammation in seasonal allergic
rhinitis. Schweiz. Med. Wschr. 1991; 121 suppl.40/I: 45.
13. Tarchalska-Kryñska B.: Leki stosowane miejscowo na b³onê
œluzow¹ w chorobach alergicznych górnych dróg oddechowych.
Terapia 1997; 3: 20-25.
14. Nimmagadda SR., Spahn JD.,Leung D.Y.M. et al.: Steroidresistant asthma: evaluation and management. Ann Allergy
Asthma Immunol. 1996; 77: 345-356.
15. Mullol J., Xaubet A., Lopez E. et al.: Comparative study of the
effects of different glucocorticosteroids on eosinophil survival
primed by cultured epithelial cell supernatants obtained from
nasal mucosa and nasal polyps. Thorax 1995; 50: 270-274.
Mometasone - a new glucocorticoid in seasonal allergic rhinitis.
Clinical efficacy and nasal cytology
BO¯ENA TARCHALSKA -KRYÑSKA, EDWARD ZAWISZA, ADAM CHUSTECKI
Clinical efficacy of 0.05% solution of mometasone, applied nasally in 23 patients with seasonal allergic
rhinitis was evaluated in the open trial with saline applied as a control. The influence on the drug on
cytology of the nasal mucosa was also evaluated. The nasally applied mometasone significantly alleviated
the symptoms of rhinitis and lowered the intake of the supporting drug – loratadine. The drug was well
tolerated. The results of cytological evaluation showed a significant reduction in eosinophilia and
neutrophilia and the lack of any signs of cytological damage of the nasal epithelium due to the action of
mometasone.