Metadane scenariusza

W Utopii Wisławy Szymborskiej
1. Cele lekcji
a) Wiadomości
Uczeń wie, czym jest utopia.
Uczeń zna wymowę wiersza Wisławy Szymborskiej „Utopia”.
b) Umiejętności
Uczeń interpretuje wiersz Wisławy Szymborskiej „Utopia”.
Uczeń odnajduje w tekście związki frazeologiczne, wyjaśnia cel ich przekształcenia.
Uczeń wskazuje na dobre i złe strony życia na wyspie.
Uczeń wyraża swoją opinię na temat życia na wyspie przedstawionej przez poetkę.
2. Metoda i forma pracy
Praca z tekstem
Rozmowa
Praca indywidualna, grupowa i zbiorowa
3. Środki dydaktyczne
Podręcznik, „Słownik mitów i tradycji kultury” W. Kopalińskiego, kserokopia wiersza W.
Szymborskiej „Utopia”.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Uczniowie czytają w „Słowniku mitów i tradycji kultury” W. Kopalińskiego wyjaśnienie
hasła utopia.
Uczniowie pracują w czterech grupach. Zastanawiają się, jak wyglądałaby ich utopia. Opisują
wygląd krainy, jej mieszkańców, wymieniają popularne zawody, opisują sposób spędzania
wolnego czasu, obowiązujące prawa, system edukacyjny. Znajdują też najważniejsze różnice
pomiędzy życiem w wymyślonej przez nich krainie a światem współczesnym.
Uczniowie prezentują swoje prace.
b) Faza realizacyjna
Uczniowie czytają wiersz Wisławy Szymborskiej „Utopia” i opisują przedstawioną przez
poetkę krainę, wymieniając elementy ukazanego świata wraz z ich określeniami: droga
dojścia, krzaki uginające się od odpowiedzi, drzewo Słusznego Domysłu, proste drzewo
zrozumienia, źródło Ach Więc To Tak, Dolina Oczywistości, echo wyjaśniające tajemnice
świata, jaskinia w której leży sens, jezioro głębokiego przekonania, góra Pewność
Niewzruszona.
Uczniowie zastanawiają się nad poszczególnymi nazwami elementów rzeczywistości,
wyjaśniają, dlaczego poetka tak je nazwała.
Uczniowie poszukują w tekście utworu wyrażeń z języka potocznego, związków
frazeologicznych, jeśli zostały zmienione, wyjaśniają sens tej zmiany, podając znaczenie
podstawowe i nadane przez poetkę – uzupełniają tabelę.
Związek
podstawowy
Stąpać po
niepewnym gruncie
sens
Znajdować się w
sytuacji zagrożenia,
być niepewnym
swoich dalszych
losów, ryzykować
Związek
przekształcony
Stanąć na gruncie
dowodów
sens
Być pewnym swoich
racji, czuć się
bezpiecznie, nie mieć
wątpliwości
Im dalej w las, tym
więcej drzew
Im dalej w las tym
szerzej się otwiera
Dolina Oczywistości.
Prawda wypływa na
Oliwa na wierzch
wierzch
wypływa
Uczniowie wskazują na zmiany i zastanawiają się, w jakim celu poetka zmieniła związki
frazeologiczne.
Uczniowie wymieniają korzyści z mieszkania na tej wyspie, np. pewność odpowiedzi na
wszystkie pytania, brak wątpliwości, znajomość prawdy.
Uczniowie odpowiadają, dlaczego wyspa jest bezludna i czy zawsze była pozbawiona
mieszkańców, próbują odpowiedzieć, dlaczego ludzie nie chcą mieszkać na wyspie.
Uczniowie zastanawiają się nad znaczeniem końcowych słów utworu:
„Jak gdyby tylko odchodzono stąd
i bezpowrotnie zanurzano się w topieli.
W życiu nie do pojęcia.”
Nauczyciel dzieli tablicę na pół. Jedną połowę tytułuje: topiel – życie nie do pojęcia, drugą:
wyspa, na której wszystko się wyjaśnia. Uczniowie dopisują określenia, które kojarzą im się z
tymi wyrażeniami, odwołują się do treści wiersza.
c) Faza podsumowująca
Uczniowie wyjaśniają, na czym polega utopijność w wierszu Wisławy Szymborskiej,
odpowiadając, czy pewność, znajomość prawdy daje człowiekowi szczęście. Uczniowie
pracują w parach; wskazują zalety i wady życia na wyspie opisanej przez Szymborską.
Uczniowie prezentują swoje prace. Każdy uczeń odpowiada, czy chciałby żyć na takiej
wyspie, jaką przedstawiła poetka.
5. Bibliografia
M. Nagajowa, Świat w słowach i obrazach. Podręcznik do kształcenia literackiego i
kulturowego dla klasy pierwszej gimnazjum, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne,
Warszawa 1999.
6. Załączniki
brak
a) Karta pracy ucznia
brak
b) Zadanie domowe
Opisz miejsce o nazwie Utopia.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak