A W TYM NUMERZE

Uś
TRAMP
2014
grudzień
W tym numerze:
A W TYM NUMERZE...
Święta Bożego
Narodzenia
2
Wigilia Bożego
Narodzenia
2
Pasterka
3
Rzymskie
Saturnalia
3
Atrybuty Bożego Narodzenia
4
Sylwester
5
Śmiechu
warte :)
6
Gazetkę wykonały
Ewa Kaczmarek
Natalia
Jastrzębowska
KL. VI
Święta Bożego Narodzenia
Narodzenie Pańskie – w tradycji chrześcijańskiej – święto upamiętniające narodziny Jezusa
Chrystusa. Jest to stała uroczystość liturgiczna przypadająca na 25 grudnia. Boże Narodzenie poprzedzone jest okresem trzytygodniowego oczekiwania (dokładnie czterech niedziel),
zwanego Adwentem.
W Kościołach, które nadal celebrują liturgię według kalendarza juliańskiego (tzw. Kościoły wschodnie, głównie Cerkiew Greckokatolicka i Kościół prawosławny), Boże
Narodzenie przypada na 25 grudnia kalendarza juliańskiego, tzn. 7 stycznia kalendarza gregoriańskiego.
Wigilia Bożego Narodzenia
W niektórych Kościołach chrześcijańskich
święta Bożego Narodzenia zaczynają się od dnia poprzedzającego rocznicę narodzin Jezusa –
Wigilii (wieczór 24 grudnia), zwanej w Polsce regionalnie Gwiazdką. W dniu tym tradycją w Polsce jest post jakościowy (bezmięsny, w pewnych
regionach kraju jest to post ścisły). Punktem kulminacyjnym dnia jest uroczysta kolacja,
do której tradycja nakazywała zasiadać po pojawieniu się na niebie pierwszej gwiazdki, na
pamiątkę gwiazdy prowadzącej Trzech Króli do stajenki.
Świętowanie Wigilii, ani tradycyjny post w tym dniu nie są wspólne wszystkim chrześcijanom, np. protestanci nie zachowali specjalnych przepisów odnośnie do jedzenia lub niejedzenia mięsa. Chrześcijan prawosławnych obowiązuje w tym dniu ścisły post, aż do kolacji
wigilijnej. Warto mimo to odnotować, że w Polsce również i mniejszości wyznaniowe przestrzegają wigilijnego postu ze względu na specyficzną tradycję kraju. Obowiązek postu złagodzono w Kościele katolickim w roku 1983 (Nowy kodeks prawa kanonicznego), w Polsce episkopat podtrzymywał post wigilijny specjalnym dokumentem aż do roku 2003 – obecnie post w Wigilię jest jedynie zalecany.
Polska literatura kulinarna (np. Lemnis Vitry) podaje, że liczba gości w czasie wieczerzy
wigilijnej
powinna
być
parzysta
(plus
jeden
talerz
dla
nieobecnych/zmarłych/niespodziewanych przybyszów/Dzieciątka). Natomiast nie ma zgodności co do
liczby potraw: według niektórych źródeł powinna ona wynosić 12, zaś w innych podkreśla się,
że winna być nieparzysta, generalnie 13 u magnatów, 11 u szlachty, 9 u mieszczaństwa,
5 lub 7 u chłopstwa.
Str. 2
Pasterka
W nocy, najczęściej o północy, w kościołach rzymskokatolickich rozpoczyna się uroczysta msza zwana Pasterką. Następny dzień (25 grudnia) jest nazywany Bożym Narodzeniem, a 26 grudnia to w Polsce drugi dzień świąt obchodzony
na pamiątkę św. Szczepana, pierwszego męczennika za wiarę chrześcijańską.
Kolorem liturgicznym w okresie Bożego Narodzenia jest kolor biały.
W krajach o tradycji katolickiej, prawosławnej i protestanckiej pierwszy
dzień Bożego Narodzenia jest dniem wolnym od pracy. W większości krajów (w
tym w Polsce) wolny od pracy jest również drugi dzień Bożego Narodzenia (w
Wielkiej Brytanii zwany Boxing Day).
Rzymskie Saturnalia
W dniach od 17 do 24 grudnia w Rzymie obchodzono Saturnalia – święto ku
czci Saturna. Okres ten, przypadający w okolicy przesilenia zimowego (w starożytności wypadało to 24 grudnia), był czasem zabawy i obdarowywania się podarkami.
Z czasem połączono to święto z obchodami Nowego Roku. Saturnalia obchodzono
także w czasach późnego cesarstwa pod zmienioną nazwą – Brumalia (przy zachowaniu większości wcześniejszych tradycji
2014
Str. 3
ATRYBUTY BOŻEGO NARODZENIA
Większość symboli Bożego Narodzenia ma swoje źródło w wierzeniach
pogańskich.Choinka od wieków była podczas przeróżnych świąt obwieszana
świecidełkami. Ostrokrzew służył Celtom do obłaskawiania chochlików,
a jemioła do praktyk okultystycznych. Również wyznawcy Mitry i osoby obchodzące rzymskie Saturnalia obdarowywały się prezentami.
W Polsce w większości rodzin jest obchodzone jako święto gromadzące wielu krewnych. Typowymi atrybutami są:opłatek, kolędy, choinka, szopka
bożonarodzeniowa, prezenty. Podarunki roznosi zwykle święty Mikołaj ale w
zależności od regionu może być to: Dzieciątko (Górny Śląsk), Aniołek
(Galicja) lub Gwiazdor (Wielkopolska,Kujawy, Pomorze). Wśród Polaków na
Kresach Wschodnich może być to także Dziadek Mróz.
Str. 4
Sylwester
Imię męskie pochodzenia łacińskiego. Wywodzi się od łacińskiego
przydomka silvestris oznaczającego "człowiek żyjący w lesie", "dziki". Poświadczone w Polsce od 1220roku. Dawniej uważano, że
imię Lasota powstało jako odpowiednik znaczeniowy Sylwestra, jednak Lasota jest poświadczony na ziemiach polskich w dokumentach wcześniej
i był szerzej nadawany. Istnieje dziesięciu świętych Sylwestrów, patronów
tego imienia.
Staropolskie formy i zdrobnienia tego imienia: Sylwester, Fester (por.
niem. Vester), Syc, Syc(z)ek, Syc(z)ko, Sych, Sychno, Sychta, Sysz, Syszek, Syszka (masc.), Syszko (formy na Sy- możliwe także od innych
imion, takich jak Sykstus i Sylwan).
Według stanu na koniec 2012 r., w Polsce było zameldowanych
57 373 mężczyzn noszących to imię; w tym prawie 3 897 było także urodzonych w dniu 31 grudnia. Najwięcej Sylwestrów było zameldowanych
w województwie mazowieckim (10 293), łódzkim (6 692) iśląskim (4 714);
najmniej zaś – w województwie opolskim (1 006), lubuskim (1 327)
i podlaskim (1 560). Najstarszy w Polsce Sylwester miał 104 lata i był
mieszkańcem województwa opolskiego. W ciągu 5 ostatnich lat nadawalność imienia Sylwester utrzymywała się na niskim i wciąż malejącym poziomie, od 133 w 2008 r. po 73 w 2012 r. Najliczniej reprezentowany jest
Sylwester w grupie wiekowej 19–35 lat (22 478 osób). Najmniej licznie Sylwester występuje w grupie wiekowej do 18 lat – niecałe 5 tys. oraz w grupie powyżej 65 lat – niecałe 4 tys. osób.
2014
Str. 5
Śmiechu warte :)
Wieczór wigilijny. Cała rodzina gotowa, stół zastawiony, czekają tylko na pierwszą gwiazdkę. Oczywiście przy stole jedno dodatkowe, puste miejsce. Nagle pukanie do drzwi.
- Kto tam?
- Strudzony wędrowiec, czy jest dla mnie miejsce?
- Jest.
- A mogę skorzystać?
- Nie.
- Ale dlaczego?!
- Bo tradycyjnie musi być puste!
- Kupiłeś już coś pod choinkę ?
- Tak, stojak.
Co to jest: duże, czerwone i jak wchodzi, to
aż miło?
- Święty Mikołaj!
- Jak nazywa się żona św. Mikołaja?
- Merry Christmas.