pobierz - BIP MOPR
Transkrypt
pobierz - BIP MOPR
SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI MIEJSKIEGO OŚRODKA POMOCY RODZINIE W GRUDZIĄDZU W 2013 ROKU GRUDZIĄDZ, MARZEC 2014 R. 1 Spis treści 1. 2. 2.1. 2.2. 2.3. 2.3.1. 2.3.2. 2.3.3. 2.4. 2.5. 2.5.1. 2.6. 2.7. 2.7.1. 2.7.2. 2.7.3. 2.8. 2.8.1. 2.8.2 2.9. 2.9.1. 2.9.2. 2.9.3. 2.9.4. 3. 3.1 3.1.1. 3.2 3.3 3.4 3.5. 3.6. 4.4.4.1.6. 3.7. Informacje ogólne Pomoc społeczna Zadania własne gminy Zadania zlecone gminie Zadania własne powiatu Usamodzielnianie wychowanków Umieszczanie w domach pomocy społecznej Kierowanie do mieszkań chronionych Zadania z zakresu administracji rządowej realizowane przez powiat Praca socjalna Kontrakty socjalne Poradnictwo specjalistyczne Charakterystyka rodzin korzystających ze wsparcia Rzeczywista liczba rodzin i osób objętych pomocą społeczną Powody przyznania pomocy Typy rodzin objętych pomocą Współpraca z innymi podmiotami Organizacje pozarządowe Jednostki miejskie Projekty Projekt dotyczący bezdomnych Projekty wspierające i integrujące różne środowiska Projekt obejmujący rodziny niewydolne wychowawczo Projekt współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego Inne zadania Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie Zespół Interdyscyplinarny Wspieranie rodziny Piecza zastępcza Dodatki mieszkaniowe Świadczenia rodzinne Fundusz alimentacyjny Potrzeby 2 3 4 4 9 11 11 11 12 12 13 14 15 16 16 17 18 18 18 22 23 23 24 27 27 28 28 29 30 30 30 30 32 34 35 1.Informacje ogólne Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Grudziądzu jest jednostką budżetową gminy miasto Grudziądz powołaną do realizacji zadań pomocy społecznej należących do właściwości gminy i powiatu. Zadania własne gminy i własne powiatu finansowane są przez Samorząd Grudziądza, natomiast środki na zadania zlecone gminie i powiatowi oraz dotacje na niektóre zadania własne gminy i powiatu przekazuje Wojewoda. Podstawę prawną niniejszego sprawozdania stanowi art. 110 ust. 9 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 182 ze zm.). Wyżej wymienione opracowanie zawiera głównie informacje o zadaniach pomocy społecznej. Dodatkowo sprawozdanie zawiera informacje o innych zadaniach, które Ośrodek wykonywał na podstawie niżej wymienionych przepisów: a) w zakresie zadań własnych gminy: - ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 966 ze zm.), - ustawa z dnia 29 grudnia 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” (Dz. U. Nr 267, poz. 2259 ze zm. ), - ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz.1493 ze zm.), - ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 135 ze zm.), b) w zakresie zadań zleconych gminie: - ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz.1456), - ustawa z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz.1228 ze zm.), - ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U z 2013 r. poz. 1442 ze zm.) – opłacanie składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe osób pobierających świadczenie pielęgnacyjne bądź specjalny zasiłek opiekuńczy, - ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 ze zm.) – sporządzanie wywiadów środowiskowych i wydawanie decyzji dotyczących prawa do świadczeń zdrowotnych dla osób innych niż ubezpieczone, opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne za osoby pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej i niektóre świadczenia rodzinne. Kadra Ośrodka Na koniec 2013 roku w Ośrodku zatrudnionych było 135 pracowników na 131,125 etatach, w tym 7 etatów przeznaczono na realizację dodatków mieszkaniowych, 18 etatów na świadczenia rodzinne i alimentacyjne, 5 etatów na asystentów rodziny i 1 etat na koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej. Pracę socjalną w środowisku wykonywało 52 pracowników socjalnych, w tym 13 specjalistów pracy socjalnej. Spośród zatrudnionych w Ośrodku 94 osoby posiadały wykształcenie wyższe (72 - wyższe magisterskie, 20 - licencjat i 2 - inżynierskie), 28 osób wykształcenie policealne, 8 osób wykształcenie średnie, 4 osoby wykształcenie zawodowe oraz 1 osoba wykształcenie podstawowe. W ciągu roku 8 pracowników odeszło do innego pracodawcy, 2 umowy o pracę wygasły z powodu zgonu pracownika. Na powstałe wolne etaty zatrudniono nowych pracowników oraz 13 osób w celu zastępstwa nieobecnych z powodu długotrwałych zwolnień lekarskich, urlopów macierzyńskich, rodzicielskich, świadczenia rehabilitacyjnego i urlopu wychowawczego. Umożliwiono odbycie stażu 7 bezrobotnym, a po zakończeniu stażu w ramach zobowiązania zatrudniono 3 osoby na okres jednego miesiąca. Ponadto w 2013 roku zwiększono zatrudnienie w porównaniu z 2012 rokiem o 2 etaty. Zaszła konieczność zatrudnienia radcy prawnego 3 w wymiarze 0,5 etatu, archiwisty - 0,5 etatu i pomocy administracyjnej w Dziale Wspierania Rodziny i Interwencji Kryzysowej - 1 etat do obsługi Zespołu Interdyscyplinarnego. W 2013 roku 19 pracowników wzięło udział w 18 różnych szkoleniach dotyczących m. in. dodatków mieszkaniowych, dodatku energetycznego, zmian w programie płatnik, zakresu sporządzania oceny zasobów pomocy społecznej, zmian w kodeksie postępowania administracyjnego, zmian w przepisach dotyczących osób pobierających świadczenie pielęgnacyjne, zmian w świadczeniach rodzinnych i funduszu alimentacyjnym, organizacji pieczy zastępczej i superwizji we wzmacnianiu rodzicielstwa zastępczego, zespołów interdyscyplinarnych, wsparcia ofiar handlu ludźmi, współpracy jednostek pomocy społecznej z służbami zatrudnienia, zamówień publicznych oraz prawa pracy. Koszty utrzymania Koszty utrzymania Ośrodka ponoszone na realizację zadań w obszarze pomocy społecznej i dodatków mieszkaniowych wyniosły 5.402.133,67 zł (w tym środki własne gminy 4.034.627,67 zł i dotacja Wojewody 1.367.506,00 zł). Pozostałe koszty związane z obsługą: – świadczeń rodzinnych i funduszu alimentacyjnego wyniosły 958.032,72 zł (w tym środki własne gminy 169.239,82 zł i dotacja Wojewody 788.792,90 zł), – wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej 258.867,43 zł (w tym środki własne gminy i powiatu 139.686,44 zł i dotacja Wojewody 119.180,99 zł), – pomocy finansowej, o której mowa w rządowym programie wspierania osób uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego 14.177,32 zł dotacja Wojewody. 2. Pomoc społeczna Świadczenia z pomocy społecznej głównie były przyznawane na wniosek osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego oraz wyjątkowo mogły być przyznane z urzędu. Podstawowym kryterium uprawniającym do ubiegania się o bezzwrotną pomoc był określony dochód w rodzinie przy jednoczesnym wystąpieniu, co najmniej jednej z takich okoliczności jak: ubóstwo, sieroctwo, bezdomność, bezrobocie, niepełnosprawność, długotrwała lub ciężka choroba, przemoc w rodzinie, potrzeba ochrony ofiar handlu ludźmi, potrzeba ochrony macierzyństwa lub wielodzietności, bezradność w sprawach opiekuńczowychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego (zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych), trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą, trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego, alkoholizm lub narkomania, zdarzenie losowe i sytuacja kryzysowa, klęska żywiołowa lub ekologiczna. Dochód, o którym mowa wyżej nie mógł przekraczać: - dla osoby samotnie gospodarującej – 542,00 zł netto, - dla rodziny – 456,00 zł netto na osobę w rodzinie. W roku 2013 rzeczywista liczba rodzin objętych pomocą społeczną bez względu na rodzaj świadczenia, formę, liczbę oraz źródło finansowania wyniosła 5.547. Natomiast średniomiesięczna liczba rodzin korzystających z zasiłków celowych wyniosła 2.105. Do Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w roku sprawozdawczym wpłynęło 32.412 wniosków o udzielenie pomocy, co stanowi 2.701 wniosków średniomiesięcznie. 2.1. Zadania własne gminy Rodzaje świadczeń i środki finansowe przeznaczone na ich realizację przedstawia poniższa tabela: 4 Liczba świadczeń Formy pomocy Liczba osób, którym przyznano decyzją świadczenia 0 1 2 1 10.919 X 2 2.985 17.697 3 X 4 Razem Zasiłki okresowe - ogółem z tego: a) środki własne b) dotacja w tym przyznane z powodu: (z wiersza 2) bezrobocia długotrwałej choroby niepełnosprawności możliwości utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego innego niż wymienione w wierszach 58 Posiłek w tym dla: dzieci Usługi opiekuńcze - ogółem w tym: specjalistyczne zasiłek celowy na pokrycie wyd. na świadczenia zdrowotne osobom bezdomnym i innym osobom nie mającym dochodu oraz możliwości uzyskania świadcz. na podstawie przepisów o powszechnym ubezpieczeniu w NFZ w tym dla: osób bezdomnych Inne zasiłki celowe i w naturze ogółem, w tym: zasiłki specjalne celowe sprawienie pogrzebu w tym: osobom bezdomnym zasiłki celowe na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego zasiłki celowe w formie biletu kredytowanego schronienie Kwota świadczeń w zł Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach 3 16.629.053 *1) 5.439.932 4 5 5.529 11.950 2.949 6.909 X 189.954 *2) X X X X 5.249.978 X X 5 2.619 14.657 4.608.731 2.589 6.019 6 7 229 460 640 2.145 187.508 586.452 229 459 491 1.264 8 0 0 0 0 0 9 94 255 57.241 93 232 10 3.531 520.934 2.632.154 *3) 2.139 5.986 11 2.044 277.821 947.653 1.255 4.878 12 392 162.941 1.775.476 370 418 13 138 78.593 864.518 131 155 14 0 0 0 0 0 15 0 0 0 0 0 16 9.785 X 4.979.608 *2) 4.852 10.525 17 737 1265 236.207 737 1.332 18 20 20 29.900 20 21 19 7 7 9.931 7 7 20 21 26 6.514 21 52 21 58 99 6.203 58 128 22 6 710 22.420 6 6 5 składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe z tytułu opieki nad ciężko chorym członkiem rodziny Zasiłki celowe na dożywianie Poradnictwo specjalistyczne /prawne, psychologiczne, rodzinne/ Interwencja kryzysowa Praca socjalna 23 0 0 0 0 0 24 8.740 34.348 1.801.883 *4) 3.850 25 X X X 2.003 5.753 26 X X X 524 1.467 27 X X X 4.236 8.532 9776 Odpłatność gminy za pobyt w domu 28 165 1.628 3.185.026 159 165 pomocy społecznej * 1) wiersz 1 kolumna 3 jest sumą wiersza 2, 10, 12, 16 i 24, * 2) suma kwot: wiersz 3 i wiersz 16 wynosi 5.169.562,00 zł i jest wykonaniem budżetu gminy w rozdziale 85214 zadania własne wraz z POKL na kwotę 134.528,41 zł, *3) kwota wiersza 10 jest wykonaniem rozdziału 85295 pomoc w formie posiłków (suma środków własnych i zleconych), *4) kwota wiersza 24 jest wykonaniem rozdziału 85295 zasiłki celowe na dożywianie (suma środków własnych i zleconych). Zasiłki pieniężne: - Zasiłki okresowe - ustawa o pomocy społecznej określa minimalne wysokości zasiłków okresowych, na które gmina powinna otrzymać dotację celową. W roku 2013 minimalna wysokość zasiłku okresowego nie mogła być niższa niż 50% różnicy między: 1) kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby; 2) kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny. Dotację na zasiłki okresowe przyznano w wysokości 5.250.000,00 zł (w skali całego roku). Kwota ta została zwiększona środkami własnymi gminy (189.954,42 zł), które stanowiły 3,62 % ogółu środków wydatkowanych na ww. zasiłki. Objęto nimi 2.949 rodzin m.in. z powodu bezrobocia, niepełnosprawności i długotrwałej choroby. - Zasiłki celowe Lp. Przeznaczenie Koszt zasiłków w 2013 r. 1 1 2 Potrzeby podstawowe (głównie żywność oraz środki czystości, bielizna, okulary) 3 2 3 4 5 6 Wydatki mieszkaniowe Opał Ubranie (odzież, obuwie) Leki Specjalny zasiłek celowy (zasiłek ten przyznano rodzinom, w których dochód minimalnie przekraczał kryterium dochodowe, a pomoc obejmowała głównie leki oraz opał) Sprawienie pogrzebu Remont mieszkania RAZEM 7 8 6 2.235.974,84 626.749,44 1.343.440,00 274.790,00 216.766,28 236.207,43 w tym opał 178.210,00 29.900,00 15.780,00 4.979.607,99 Potrzeby wymienione w tabeli, poza opałem, sprawieniem pogrzebu, remontem mieszkania, specjalnymi zasiłkami celowymi były również realizowane w ramach rozdziału 85214 w formie zasiłków okresowych. Kierowanie i opłata za pobyt mieszkańca gminy w domach pomocy społecznej W 2013 r. w domach pomocy społecznej na zasadach obowiązujących od 1.01.2004 roku (za pełną opłatą mieszkańca, rodziny, gminy) przebywało narastająco 174 mieszkańców Grudziądza, z czego za 165 osób gmina ponosiła stosowną opłatę. Było to 1.628 miesięcznych świadczeń na łączną kwotę 3.185.026,36 zł stanowiących uzupełnienie pełnego kosztu pobytu po uwzględnieniu opłaty mieszkańca i ewentualnej opłaty zobowiązanej rodziny. W roku 2013 do domów pomocy społecznej skierowano łącznie 40 mieszkańców Grudziądza, w tym 38 do jednostek miejscowych, z czego do: DPS Nr 1 dla osób przewlekle psychicznie chorych – 2, DPS Nr 2 dla osób przewlekle somatycznie chorych – 20, DPS Nr 3 dla osób w podeszłym wieku – 16. Pozostałe 2 osoby skierowano do: - Domu Pomocy Społecznej w Chełmnie, - Domu Pomocy Społecznej w Bielawkach. Ww. domy przeznaczone są dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, których to typów domów miasto Grudziądz nie posiada w swojej ofercie. Kierowanie do ośrodków wsparcia Osoby potrzebujące dziennych usług opiekuńczych kierowano do ośrodków wsparcia, tj. do Dziennego Domu Pomocy przy ul. Dywizjonu 303/4 świadczącego usługi opiekuńcze i posiłki dla 30 osób oraz do Domu Dziennego Pobytu przy ul. Piłsudskiego 111 dysponującego 70 miejscami. Z tych form pomocy narastająco skorzystały 33 osoby w pierwszym domu oraz 76 osób w domu przy ul. Piłsudskiego. Osobom przebywającym w ośrodkach wsparcia stworzono możliwość uczestniczenia w różnych zajęciach terapeutycznych, aktywizujących i rozwijających zainteresowania. Ponadto w ośrodku przy ul. Dywizjonu 303/4 funkcjonowały 4 całodobowe miejsca okresowego pobytu przeznaczone dla osób wymagających całodobowej opieki z powodu wieku lub niepełnosprawności, w szczególności funkcjonujących w codziennym życiu przy wsparciu rodziny a okresowo pozbawionych tej pomocy. Z powyższych miejsc skorzystało narastająco w skali roku 9 osób. Korzystanie z usług ośrodka wsparcia w roku 2013 przedstawia poniższa tabela: Liczba miejsc Dzienne domy pomocy Całodobowe miejsca okresowego pobytu Liczba osób przyjętych w roku Liczba osób wypisanych w roku 100 Liczba osób korzystających wg stanu na 01.01.2013 100 9 4 3 9 7 Liczba osób korzystających w roku Liczba osobodni roku 11 Liczba osób korzystających wg stanu na 31.12.2013 98 109 21407 9 1 9 7837 Dożywianie Świadczenia przyznawano w ramach programu wieloletniego na lata 2006-2013 „Pomoc państwa w zakresie dożywiania”. Celem dożywiania było ograniczenie zjawiska głodu i niedożywienia wśród dzieci i młodzieży, osób dorosłych, chorych i niepełnosprawnych. Na realizację tego zadania gmina otrzymała dotację celową w wysokości 2.732.837,00 zł, natomiast udział środków własnych wynosił 1.701.200,00 zł. W roku 2013 MOPR udzielił pomocy w zakresie dożywiania 10.600 osobom, co obrazuje poniższa tabela: program wieloletni „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” w tym: wyszczególnienie ogółem (kol. 3+4+5) z zastrzeżeniem *1) 2 dzieci do 7 roku życia uczniowie do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej pozostałe osoby otrzymujące pomoc *2) 3 4 5 1 10.600 1.575 2.290 6.900 2 3.531 318 1.763 1.516 zasiłku celowego 3 9.776 1.528 1.763 6.500 Koszt programu ogółem (w zł) 4 4.434.037 X X X w tym: środki własne 5 1.701.200 X X X 6 2.732.837 X X X 1 Rzeczywista liczba osób objętych programem ogółem *1) w tym liczba osób korzystających z: posiłku dotacja *1) W wierszu „rzeczywista liczba osób objętych programem” uwzględniono daną osobę tylko jeden raz mimo, iż w ciągu roku korzystała z różnych form pomocy i zmieniała grupę (dotyczy dzieci i młodzieży), *2) Osoby nie wymienione w pozostałych grupach, a w szczególności osoby dorosłe z gospodarstw domowych o najniższych dochodach i znajdujących się w trudnej sytuacji. Zasiłki stałe Świadczenia te należą do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym. Od 2012 r. zadanie to w całości jest realizowane ze środków Wojewody. W roku 2013 zasiłkiem stałym objętych zostało 587 osób. Jest to świadczenie obligatoryjne przysługujące osobie pełnoletniej (samotnej jak i w rodzinie), niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy jeżeli jej dochód albo jej dochód i dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego. 8 0 Zasiłki stałe – ogółem* Liczba osób, którym przyznano decyzją świadczenia 1 1 587* w tym przyznany dla osoby: 2 3 Formy pomocy Liczba świadczeń Kwota świadczeń Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach 2 5.960 3 2.501.686 4 580 5 788* 455 4.669 2.133.938 455 455 136 1.291 367.748 129 331 samotnie gospodarującej pozostającej w rodzinie *wiersz 1 w zakresie liczby osób, liczby rodzin i osób w rodzinie nie jest sumą wiersza 2 i 3 gdyż ta sama osoba korzystająca z zasiłku stałego może w ciągu roku być osobą samotnie gospodarującą lub pozostawać w rodzinie i wówczas zostanie ona policzona w wierszu 2 jak i 3, natomiast wiersz 1 jest rzeczywistą liczbą osób, tj. bez względu na to czy dana osoba była samotną czy w rodzinie to wymieniona jest tylko raz. Ubezpieczenia zdrowotne Opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne, określonych w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, należy do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym. Wydatki obejmują miesiące XII 2012 r. - XI 2013 r., gdyż składki za grudzień płatne są do 5 stycznia następnego roku. Od 2012 r. zadanie to w całości jest realizowane ze środków Wojewody. Ubezpieczeniem zdrowotnym w 2013 r. objęto 521 osób pobierających zasiłek stały, które nie podlegały ubezpieczeniu zdrowotnemu z innego tytułu. Wydatki łącznie wyniosły 208.754,12 zł. 2.2. Zadania zlecone gminie Formy pomocy 0 Zasiłek celowy na pokrycie wydatków związanych z klęską żywiołową lub ekologiczną * Specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi Pomoc – ogółem przyznana cudzoziemcom, którzy uzyskali zgodę na pobyt tolerowany na terytorium RP w tym: zasiłki celowe w formie pieniężnej w naturze (schronienie, posiłek, niezbędne ubranie) 1 Liczba osób, którym przyznano decyzją świadczenia 1 0 Liczba świadczeń Kwota świadczeń Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach 2 0 3 0 4 X 5 X 2 32 31.436 345.796 27 36 3 1 1 700 X X 4 1 1 700 X X 0 0 0 X X 5 9 Wynagrodzenie należne 6 4 33 5.278** X X opiekunowi z tytułu sprawowania opieki przyznane przez sąd * w 2013 r. nie było zdarzeń związanych z klęską żywiołową lub ekologiczną. ** kwota obejmuje wysokość wynagrodzenia ogółem 5.200,00 zł + 78,00 zł koszty obsługi (1,5% wartości wynagrodzenia). Pomoc udzielana cudzoziemcom (na podstawie zgody na pobyt tolerowany) W 2013 roku udzielono pomocy cudzoziemce, która Decyzją Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców DPU-420-2445/SU/13 z dnia 04.07.2013 r. wraz z czwórką dzieci otrzymała zgodę na pobyt tolerowany na terytorium RP. Wyżej wymieniona otrzymała wsparcie w wysokości 700,00 zł, w formie zasiłku celowego na zakup żywności (500,00 zł) oraz zasiłku celowego na zakup odzieży i obuwia (200,00 zł). Wypłacanie wynagrodzenia za sprawowanie opieki Wydatki dotyczą realizacji zadania polegającego na wypłacaniu wynagrodzenia za sprawowanie opieki oraz obsługę ww. zadania w wysokości 1,5 % otrzymanej dotacji (art. 18 ust. 1 pkt 9 oraz ust. 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej). Zgodnie z art. 53a cytowanej wyżej ustawy, wynagrodzenie za sprawowanie opieki wypłaca się w wysokości ustalonej przez sąd. W 2013 roku Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Grudziądzu na podstawie postanowień Sądu Rejonowego ww. wynagrodzenie wypłacał dla dwóch osób z tytułu sprawowania opieki nad osobami całkowicie ubezwłasnowolnionymi, jednej osobie z tytułu sprawowania opieki nad osobą częściowo ubezwłasnowolnioną oraz jednej osobie z tytułu sprawowania opieki nad dwiema małoletnimi osobami. Łączne koszty realizacji zadania wraz z kosztami obsługi wyniosły 5.278,00 zł. Wydawanie decyzji ustalających prawo do świadczeń opieki zdrowotnej Wsparciem w wyżej wymienionej formie objęto 104 osoby, którym wydano łącznie 125 decyzji potwierdzających prawo do świadczeń opieki zdrowotnej. Tą pomocą zostały objęte osoby nie posiadające ubezpieczenia zdrowotnego, głównie nieaktywne zawodowo oraz z różnych przyczyn nie figurujące w ewidencji osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy i tym samym nie ubezpieczone a wymagające korzystania z placówek służby zdrowia. W roku sprawozdawczym grupę odbiorców tej formy wsparcia stanowiło: - 61 osób wyrejestrowanych z PUP z powodu nie stawienia się w PUP w wyznaczonym terminie, - 21 osób wyrejestrowanych z PUP na skutek długotrwałej choroby, - 11 osób wyrejestrowanych z PUP z powodu odmowy podjęcia propozycji pracy, szkolenia, przerwania szkolenia lub odmowy wykonania badań lekarskich, - 1 osoba wyrejestrowana z PUP z powodu zmiany miejsca zamieszkania, - 30 osób nieaktywnych zawodowo, - 1 osoba niezdolna do pracy na skutek choroby. Powodem ubiegania się o pomoc były wizyty w przychodniach i poradniach - w 77 przypadkach, pobyty w szpitalu - w 40 przypadkach, leczenie odwykowe w Poradni Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Innych Uzależnień w Grudziądzu - w 26 przypadkach (jedna osoba mogła ubiegać się o objęcie tą formą wsparcia jednocześnie z kilku powodów). 10 2.3. Zadania własne powiatu 2.3.1. Usamodzielnianie wychowanków Od roku 2012 usamodzielnienia pełnoletnich wychowanków realizowane są na podstawie ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Na podstawie ustawy o pomocy społecznej nadal usamodzielniane są osoby pełnoletnie opuszczające domy pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży oraz schroniska dla nieletnich, zakłady poprawcze, specjalne ośrodki szkolnowychowawcze, specjalne ośrodki wychowawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapii zapewniające całodobową opiekę i młodzieżowe ośrodki wychowawcze. Z tytułu usamodzielnienia 8 wychowanków ze specjalnego ośrodka wychowawczego, młodzieżowych ośrodków wychowawczych oraz zakładu poprawczego, których miejscem zamieszkania przed skierowaniem do ośrodka było miasto Grudziądz, w 2013 roku zrealizowano: miesięczną pomoc pieniężną na kontynuowanie nauki: - 32 świadczenia dla wychowanków specjalnego ośrodka wychowawczego na kwotę - 20 świadczeń dla wychowanków młodzieżowych ośrodków wychowawczych na kwotę - 3 świadczenia dla wychowanka zakładu poprawczego na kwotę razem pomoc pieniężną na usamodzielnienie: - 1 świadczenie dla wychowanka młodzieżowego ośrodka wychowawczego na kwotę 15.811,20 9.882,00 1.450,42 27.143,62 1.647,00 2.3.2. Umieszczanie w domach pomocy społecznej Zadaniem powiatu w zakresie domów pomocy społecznej jest prowadzenie tych jednostek oraz umieszczanie w nich osób skierowanych przez gminę miasto – Grudziądz oraz inne gminy. Domy pomocy społecznej świadczą na poziomie obowiązującego standardu osobom wymagającym całodobowej opieki w związku z wiekiem lub chorobą usługi bytowe, opiekuńczo-wspomagające, edukacyjne (w formach i zakresie wynikającym z indywidualnych potrzeb) oraz umożliwiają korzystanie ze świadczeń przysługujących z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego. W Grudziądzu funkcjonowały trzy domy pomocy społecznej: - DPS Nr 1 przy ul. Parkowej 12 – dla osób przewlekle psychicznie chorych wraz z V Zespołem Terapeutyczno-Opiekuńczym przy ul. Armii Krajowej – 216 miejsc regulaminowych, - DPS Nr 2 przy ul. Nadgórnej 30/32 – dla osób przewlekle somatycznie chorych – 147 miejsc regulaminowych, - DPS Nr 3 przy ul. Dywizjonu 303 nr 4 – dla osób w podeszłym wieku – 80 miejsc regulaminowych. W roku 2013 w miejscowych domach umieszczono 51 nowych mieszkańców, w tym 38 z Grudziądza. Obłożenie miejsc nie odbiegało od prognozy zakładanej w planach budżetowych tych jednostek. W domach Nr 2 i Nr 3 poza krótkimi okresami nie było dłuższego oczekiwania na umieszczenie skierowanych tam osób. Jedynie w DPS Nr 1 dla osób przewlekle psychicznie 11 chorych w związku z ciągłym pełnym obłożeniem miejsc, występowała kolejka osób oczekujących na zamieszkanie w tym Domu. Na koniec 2013 roku na umieszczenie w tej jednostce oczekiwało 13 skierowanych osób, w tym 4 z Grudziądza. 2.3.3. Kierowanie do mieszkań chronionych Jednym z zadań własnych powiatu jest tworzenie mieszkań chronionych oraz umożliwienie czasowego w nich pobytu osobom, które ze względu na trudną sytuację życiową, wiek, niepełnosprawność lub chorobę potrzebują wsparcia w funkcjonowaniu w codziennym życiu, ale nie wymagają usług w zakresie całodobowym. W roku 2013 nadal funkcjonowało 7 mieszkań chronionych, w których przebywali głównie pełnoletni wychowankowie opuszczający placówki opiekuńczo-wychowawcze i rodziny zastępcze oraz samotne matki z małymi dziećmi, a także osoby niepełnosprawne z zaburzeniami psychicznymi. Wychowankowie realizowali indywidualne programy usamodzielnienia, kontynuowali naukę i przygotowywali się do samodzielnego życia oczekując na docelowe własne lokale mieszkalne, a samotne matki z nieletnimi dziećmi realizowały indywidualne plany wychodzenia z kryzysu. Osoby niepełnosprawne zostały skierowane do mieszkania chronionego do czasu umieszczenia w domu pomocy społecznej. Kierowanie do powyższych mieszkań chronionych odbywało się w drodze decyzji administracyjnej wystawianej przez tutejszy ośrodek na podstawie „Organizacji oraz szczegółowych zasad ponoszenia odpłatności za pobyt w mieszkaniach chronionych” stanowiących załącznik do uchwały Nr IX/51/03 Rady Miejskiej Grudziądza z dnia 11 czerwca 2003 r. w sprawie mieszkań chronionych. Korzystanie z mieszkań chronionych w roku 2013 przedstawia poniższa tabela: Liczba mieszkań 7 pokoi Liczba osób korzystających wg stanu na 01.01.2013 1 matka + 2 dzieci 3os. usam. Liczba osób przyjętych w roku 1 matka + 2 dzieci 2 os. niepełnospr. z zaburzeniami psych. 3 os. usam. (w tym 1os. usam. z 1 dzieckiem) Liczba osób wypisanych w roku 2 matki + 6 dzieci * 3 os. usam. Liczba osób korzystających wg stanu na 31.12.2013 2 os. niepełnospr. z zaburzeniami psych. 3 os. usam. (w tym 1os. usam. z 1 dzieckiem) Liczba osób korzystających w roku 2 matki + 6 dzieci 2 os. niepełnospr. z zaburzeniami psych. 6 os. usam. (w tym 1os. usam. z 1 dzieckiem) Liczba osobodni w roku 2.588 * w maju 2013 roku klientka urodziła kolejnych dwoje dzieci 2.4. Zadania z zakresu administracji rządowej realizowane przez powiat W związku z osiedleniem się na terenie Grudziądza w 2012 r. cudzoziemców posiadających ochronę uzupełniającą w Rzeczpospolitej Polskiej, uprawnionych do realizacji indywidualnego programu integracji od 1 kwietnia 2012 r. do 31 marca 2013 r. realizowany był jeden program (zatwierdzony przez Wojewodę Kujawsko-Pomorskiego) dla 6-osobowej rodziny narodowości kumyckiej. Na realizację powyższego programu w 2013 r. wykorzystano środki w ramach dotacji celowej od Wojewody Kujawsko-Pomorskiego w wysokości 10.206,00 zł. Ze środków wypłacanych cudzoziemcom w miesięcznych świadczeniach zabezpieczono pokrycie wydatków na żywność, odzież, obuwie, środki higieny osobistej, opłaty mieszkaniowe oraz opłaty związane z nauką języka polskiego. Dodatkowo objęto rodzinę szeroko pojętą pracą socjalną oraz pomocą prawną. 12 2.5.Praca socjalna Praca socjalna jest działalnością zawodową mającą na celu pomoc osobom i rodzinom we wzmacnianiu lub odzyskiwaniu zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie poprzez pełnienie odpowiednich ról społecznych oraz tworzenie warunków sprzyjających rozwijaniu ich aktywności i samodzielności życiowej. Wykorzystuje się tu właściwe tej działalności metody i techniki, stosowane z poszanowaniem godności osoby i jej prawa do samostanowienia. Forma udzielonej pomocy uzależniona jest od indywidualnych potrzeb środowiska. Praca socjalna to działania mające zarówno uzupełnić potrzeby bytowe ludzi w szczególności o obniżonych możliwościach samodzielnego dawania sobie rady w trudnościach życiowych jak i działania mające wzmacniać ich szanse rozwojowe. Cechą pracy socjalnej jest przygotowanie jednostki do właściwego spożytkowania dóbr i świadczonych usług. Pracownik wspomaga osoby i rodziny wymagające pomocy w osiągnięciu możliwie pełnej aktywności społecznej, zapobiega procesowi marginalizacji osób i grup, a także przeciwdziała zjawisku wykluczenia społecznego. Pracownicy socjalni w roku sprawozdawczym odpowiadali na nagłe sytuacje kryzysowe, jak też na codzienne osobiste i społeczne problemy. Pomocy w formie pracy socjalnej w roku 2013 udzielono 4.236 rodzinom, na rzecz których podejmowano szereg działań mających na celu wyjście z trudnej sytuacji życiowej. Cele pracy socjalnej były realizowane w odniesieniu do indywidualnej i grupowej aktywności człowieka z wykorzystaniem 3 podstawowych metod pracy socjalnej: - indywidualnego przypadku, - grupowej (prowadzenie grup wsparcia m.in. dla osób bezrobotnych, rodzin zastępczych, ofiar przemocy), - środowiskowej (realizacja Programu Aktywności Lokalnej w ramach projektu systemowego). Prowadzono szereg działań mających na celu wspieranie klientów w przezwyciężaniu swojej trudnej sytuacji życiowej m.in. - umawiano na wizytę z psychologiem – w 44 przypadkach, - wizyty/ kontakt telefoniczny z MPGN w sprawie umów najmu klientów – w 17 przypadkach, - udzielano pomocy w napisaniu pism do sądu – w 98 przypadkach (rozdzielność majątkowa - 4, rozwód - 31, separacja - 5, alimenty - 35, eksmisja - 17, uczestniczenie w kosztach utrzymania - 5, wymeldowanie z urzędu - 1) - udzielano pomocy w napisaniu pism do MPGN dot. spłaty zadłużenia – w 12 przypadkach, - informowano o możliwości ubiegania się o ustalenie stopnia niepełnosprawności w 85 przypadkach, - informowano o możliwości ubiegania się o dodatek mieszkaniowy - w 184 przypadkach, - udano się z klientką i dziećmi do pediatry – w 1 przypadku, - informowano o możliwości skorzystania z porad prawnika - w 81 przypadkach, - udzielono pomocy w złożeniu wniosku o ustalenie niepełnosprawności – w 16 przypadkach, - udzielono pomocy osobom uzależnionym (znalezienie ośrodka i przewóz) – w 26 przypadkach, - udzielono pomocy w złożeniu wniosku o lokal z zasobów gminy – w 17 przypadkach, - udzielono pomocy w wyrobieniu dowodu osobistego – w 2 przypadkach, - udzielono pomocy w załatwieniu wizyty lekarza specjalisty – w 14 przypadkach, - wzywano pogotowie ratunkowe w celu ratowania zdrowia i życia podopiecznych - w 10 przypadkach, - nawiązano kontakt z LZWN w celu umożliwienia wejścia do lokalu mieszkalnego - w 2 przypadkach, - zorganizowano transport na przewóz mebli – w 4 przypadkach, - udzielono pomocy w sporządzeniu pisma do komornika - w 10 przypadkach, - udzielono pomocy w złożeniu wniosku o zasiłek pielęgnacyjny – w 10 przypadkach, - udzielono pomocy w złożeniu odwołania do MPGN w sprawie lokalu – w 1 przypadku, 13 - informowano o ofertach zamieszczonych na stronie internetowej MOPR w zakładce „Pomagam innym” – w 1 przypadku, - udzielano porad dotyczących opieki nad noworodkiem – w 1 przypadku. Ponadto w ramach pracy socjalnej pracownicy socjalni utrzymywali kontakt z różnymi instytucjami zwracając się do nich pisemnie w różnorodnych sprawach: - Sąd: występowali z wnioskiem o leczenie psychiatryczne bez zgody (w 1 przypadku) oraz umieszczenie w domu pomocy społecznej bez zgody (w 5 przypadkach), informowali o objęciu rodziny wsparciem asystenta rodziny lub o braku współpracy (w 14 przypadkach), informowali o interwencjach w środowiskach, w tym związanych z przemocą (w 1 przypadku), występowali z wnioskiem o wgląd w sytuację rodziny (w 18 przypadkach), informowali o nieprawidłowym wypełnianiu funkcji kuratora dla osoby niepełnosprawnej (w 2 przypadkach), przekazywali kopię notatek służbowych (w 3 przypadkach), - Prokuratura Rejonowa: składali zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa z użyciem przemocy (w 15 przypadkach), - Komenda Miejska Policji: składali zapytania czy w rodzinie miały miejsce interwencje policji (w 165 przypadkach), - Centrum pomocy osobom nietrzeźwym, bezdomnym kobietom i osobom w stanie kryzysu: występowali w kwestii pobytu klientów w punkcie pomocy osobom nietrzeźwym (w 100 przypadkach), - Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych: składali wnioski o leczenie odwykowe lub o zmianę formy leczenia (w 29 przypadkach), - Zakład Ubezpieczeń Społecznych: występowali z wnioskami o udostępnienie danych osobowych klientów dotyczącymi rodzaju i wysokości świadczeń (w 113 przypadkach), w sprawach dotyczących refundacji udzielonych świadczeń (w 5 przypadkach), - inne podmioty w 341 przypadkach (m.in. do MPGN, prywatnych przedsiębiorców w celu uzyskania informacji na temat przyczyny utraty pracy przez klienta, podania wysokości uzyskanego dochodu, innych OPS, PCPR, PUP, placówek medycznych, oświatowych itp.). 2.5.1. Kontrakty socjalne Pracownicy socjalni MOPR działając zgodnie z art. 108 ustawy o pomocy społecznej w celu określenia sposobu współdziałania w rozwiązywaniu problemów osoby lub rodziny znajdującej się w trudnej sytuacji życiowej mogą zawrzeć kontrakt socjalny z tą osobą lub rodziną. Kontrakt jest pisemną umową zawierającą uprawnienia i zobowiązania stron w ramach wspólnie podejmowanych działań. Rodzaj zaplanowanych zadań w ramach kontraktu socjalnego zależy od zdiagnozowanych problemów i potrzeb klienta. W 2013 r. realizowano łącznie 890 kontraktów socjalnych mających na celu: - aktywizację zawodową (zawierano, gdy klient utracił status osoby bezrobotnej, zwolnił się z pracy, bez uzasadnienia odmówił podjęcia zatrudnienia) – w tej sytuacji w kontrakcie klient zobowiązywał się do aktywniejszego poszukiwania pracy, udziału w szkoleniach, itp. – 178 kontraktów, w efekcie 78 kontraktów zakończyło się pozytywnie, tzn. klienci dokonali faktu rejestracji, aktywnie poszukiwali zatrudnienia, 6 osób podjęło pracę, 3 osoby rozpoczęły szkolenia, 40 kontraktów zakończyło się negatywnie - klienci nie realizowali postanowień, 3 kontrakty zostały przerwane, 57 kontraktów jest nadal realizowanych, - leczenie odwykowe (zawierano z osobami, które nadużywały alkoholu) - osoby te zobowiązywały się do podjęcia leczenia odwykowego, zachowania trzeźwości – 139 kontraktów, w rezultacie 14 klientów ukończyło terapię i utrzymuje trzeźwość, 50 kontraktów zostało przerwanych - nie uczęszczano na terapię, nie zachowywano abstynencji, 75 kontraktów jest nadal realizowanych, 14 - poprawę warunków mieszkaniowych, w tym ubieganie się o lokal z zasobów gminy (zawierano w przypadku bardzo złych warunków mieszkaniowych oraz bezdomnych mężczyzn przebywających w schronisku) - 7 kontraktów, w efekcie nastąpiła poprawa warunków mieszkaniowych w 2 przypadkach, 2 osoby złożyły wniosek o lokal, 3 kontrakty zostały przerwane, - aktywizację zdrowotną (zawierano w sytuacji, gdzie klienci uskarżali się na zły stan zdrowia a nie mieli orzeczenia o niepełnosprawności) – 4 kontrakty, w efekcie wspólnych działań 1 klientka uzyskała stopień niepełnosprawności, 3 kontrakty zostały przerwane, - rozwiązywanie problemów opiekuńczo-wychowawczych – 1 kontrakt zakończony pozytywnie, - ustalenie uprawnień emerytalnych (zawarto w sytuacji, gdy z dokumentacji ośrodka pomocy wynikało, że podopieczny powinien uzyskać świadczenie z ZUS) – 2 kontrakty zakończone pozytywnie, wywiązano się z postanowień kontraktu, - udział w aktywnej integracji w ramach projektu systemowego „Pierwszy krok do samodzielności” – 559 kontraktów oraz 29 umów zawartych w ramach Programu Aktywności Lokalnej, w efekcie których 313 osób ukończyło kursy zawodowe nabywając nowe kompetencje i kwalifikacje zawodowe. W rezultacie udziału w projekcie w okresie sprawozdawczym 52 osoby podjęły zatrudnienie (umowa o pracę, umowa cywilnoprawna), 1 osoba rozpoczęła działalność gospodarczą, 40 osób zaprzestało korzystania z pomocy społecznej, - zawarto 9 Indywidualnych Programów Wychodzenia z Bezdomności – 2 programy zostały zakończone pozytywnie (1 osoba otrzymała lokal z zasobów miasta, 1 osoba zamieszkała z rodziną), 7 programów jest nadal realizowanych, - objęcie pełnoletnich wychowanków specjalnego ośrodka wychowawczego, młodzieżowych ośrodków wychowawczych oraz zakładu poprawczego pomocą umożliwiającą im życiowe usamodzielnienie i integrację ze środowiskiem w ramach 8 Indywidualnych Programów Usamodzielnienia. Programy usamodzielnienia realizowane były w zakresie: wspierania osoby usamodzielnianej w kontaktach z rodziną i środowiskiem, uzyskania wykształcenia zgodnego z możliwościami i aspiracjami tej osoby, kwalifikacji zawodowych, odpowiednich warunków mieszkaniowych, ustalenia uprawnień do ubezpieczenia zdrowotnego, podjęcia zatrudnienia oraz pomocy w uzyskaniu przysługujących świadczeń. 2.6. Poradnictwo specjalistyczne a) Prawne - osoby korzystające z pomocy społecznej mają zapewniony dostęp do poradnictwa prawnego świadczonego przez radcę prawnego. Udzielenie porad prawnych jest świadczeniem niepieniężnym świadczonym osobom i rodzinom bez względu na posiadany dochód, realizowanym przez udzielenie informacji o obowiązujących przepisach z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego, zabezpieczenia społecznego, ochrony praw lokatorów. W 2013 roku radca prawny udzielił 352 porady. b) Psychologiczne - udzielane było przez psychologów zatrudnionych w MOPR w Dziale Wspierania Rodziny i Interwencji Kryzysowej. W strukturze działu funkcjonuje m.in. Zespół ds. interwencji kryzysowej i poradnictwa specjalistycznego, który wśród licznych zadań realizuje poradnictwo psychologiczne i rodzinne. W 2013 r. odbyło się łącznie 1.076 konsultacji psychologicznych. Konsultacje z osobami dorosłymi dotyczyły: - przemocy (261 porad), - zaburzeń i chorób psychicznych (myśli samobójcze, nerwica, depresja, schizofrenia), dokonywanie diagnozy, udzielanie wsparcia (223 konsultacje), 15 - problemów wychowawczych (nierealizowanie obowiązku szkolnego, zaburzenia zachowania dzieci, niejasny system nagradzania i karania), diagnozowanie trudności wychowawczych, przekazywanie wskazówek wychowawczych (103 konsultacje), - diagnozowania kandydatów na rodziny zastępcze i osób pełniących funkcję rodzin zastępczych (99 konsultacji), - osób uzależnionych (alkohol, narkotyki, leki i inne uzależnienia), diagnoza problemu, udzielanie wsparcia (79 konsultacji), - problemów rodzinnych, tj. konfliktów, zaburzeń relacji między członkami rodzin, rozwodów, różnych sytuacji dnia codziennego i emocji z tym związanych - przeżywanie żałoby, choroby (161 konsultacji). Poradnictwo na rzecz dzieci dotyczyło problemów emocjonalnych, zaburzeń zachowania, trudności w szkole, przemocy i alkoholizmu w rodzinie (150 konsultacji). c) Rodzinne - osoby i rodziny zgłaszające różne problemy zaburzające prawidłowe funkcjonowanie rodziny korzystały z porad specjalistów pracy socjalnej również z udziałem prawnika i psychologa. W okresie sprawozdawczym w 575 środowiskach odbyły się konsultacje rodzinne. Przy współudziale pracowników socjalnych Zespołu ds. interwencji kryzysowej i poradnictwa specjalistycznego klienci występowali o alimenty, rozwód, separację. Pracownicy pomagali podopiecznym redagować pisma urzędowe i procesowe np. wnioski do sądu o spowodowanie leczenia psychiatrycznego osób bezwzględnie wymagających hospitalizacji, a nie wyrażających zgody na leczenie dobrowolne. 2.7.Charakterystyka rodzin korzystających ze wsparcia 2.7.1. Rzeczywista liczba rodzin i osób objętych pomocą społeczną wyszczególnienie 0 Świadczenia przyznane w ramach zadań zleconych i zadań własnych ogółem /bez względu na ich rodzaj, formę, liczbę oraz źródło finansowania/ w tym: liczba rodzin ogółem 1 Liczba osób, którym przyznano decyzją świadczenie 1 10.943 5.547 11.979 2 9.972 5.036 10.789 3 3.955 2.521 6.376 4 38 28 42 5 10.922 5.531 11.955 6 X 4.236 8.532 7 X 632 912 Liczba kontraktów socjalnych Liczba osób objęta kontraktami socjalnymi 893 2 Liczba osób w rodzinach 3 świadczenia pieniężne świadczenia niepieniężne Świadczenia przyznane w ramach zadań zleconych bez względu na ich rodzaj, formę i liczbę Świadczenia przyznane w ramach zadań własnych bez względu na ich rodzaj, formę i liczbę Pomoc udzielana w postaci pracy socjalnej ogółem w tym: wyłącznie w postaci pracy socjalnej Praca socjalna prowadzona w oparciu o kontrakt socjalny 8 890 16 2.7.2. Powody przyznania pomocy. Podstawową kategorią osób korzystających z pomocy społecznej są bezrobotni oraz niepełnosprawni, długotrwale chorzy, bezradni w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego. Świadczy o tym poniższe zestawienie dysfunkcji występujących w rodzinach podopiecznych (jedno środowisko może spełniać kilka dysfunkcji): Powód trudnej sytuacji życiowej ubóstwo 0 LP 1 sieroctwo 2 bezdomność 3 potrzeba ochrony macierzyństwa 4 w tym: wielodzietność 6 niepełnosprawność 7 długotrwała lub ciężka choroba 8 rodziny wielodzietne liczba osób w rodzinach 4.495 10.199 1 3 177 222 599 2.826 434 2.305 4.035 9.780 1.794 3.757 1.213 2.610 1.196 4.208 961 2.879 425 2.230 485 1.358 0 0 625 1.020 48 68 124 149 1 6 21 52 524 1.467 0 0 2 5 bezrobocie bezradność w sprawach opiek-wych. prowadzenia gosp. domowego - ogółem * w tym: rodziny niepełne liczba rodzin ogółem 1 i 9 10 11 przemoc w rodzinie 12 potrzeba ochrony ofiar handlu ludźmi 13 alkoholizm 14 narkomania 15 trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą zdarzenie losowe 16 17 18 sytuacja kryzysowa 19 klęska żywiołowa lub ekologiczna 20 * uwzględniono również rodziny, które znalazły się w trudnej sytuacji materialno-bytowej powodującej bezradność w rodzinie, m.in. z powodu utraty statusu osoby bezrobotnej na skutek niestawiennictwa w wyznaczonym terminie w PUP, czy też w wyniku otrzymywania wynagrodzenia za niepełen etat pracy (1/4, 1/3). 17 2.7.3. Typy rodzin objętych pomocą. Wyszczególnienie 0 Rodziny ogółem /wiersz 2+3+4+5+6+7/ o liczbie osób 1 2 3 4 5 6 i więcej w tym / z wiersza 1 / rodziny z dziećmi ogółem /wiersz 9+10+11+12+13+14+15/ o liczbie dzieci 1 2 3 4 liczba osób w rodzinach* LP 1 liczba rodzin ogółem* 1 6.179 2 3 4 5 6 7 8 3.176 1.034 874 694 248 153 2.426 3.176 2.068 2.622 2.776 1.240 1.009 8.385 9 10 11 1.044 888 312 2.619 3.200 1.433 12 124 706 2 12.891 13 38 258 5 14 10 77 6 15 10 92 7 i więcej Rodziny niepełne ogółem 16 1.160 3.349 /wiersz 17+18+19+20/ o liczbie dzieci 1 17 546 1.101 18 396 1.224 2 19 140 574 3 20 78 450 4 i więcej Rodziny emerytów i rencistów ogółem 21 1.168 2.116 /wiersz 22+23+24+25/ o liczbie osób 1 22 663 663 23 269 538 2 24 116 348 3 25 120 567 4 i więcej * wykazane liczby w kolumnie 1 i 2 obejmują łącznie rodziny i osoby objęte pomocą społeczną w formie świadczeń oraz wyłącznie w postaci pracy socjalnej. 2.8. Współpraca z innymi podmiotami 2.8.1. Organizacje pozarządowe Zadania z zakresu pomocy społecznej w 2013 roku zlecono w drodze otwartego konkursu ofert w oparciu o ustawę z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie niżej wymienionym podmiotom: 1) Koło Grudziądzkie Towarzystwa Pomocy im. św. Brata Alberta a) Udzielenie schronienia bezdomnym mężczyznom z terenu Grudziądza, obejmującego również zabezpieczenie jednego gorącego posiłku oraz niezbędnej odzieży, a także prowadzenie indywidualnej pracy z osobami bezdomnymi polegającej na wspieraniu tych osób w wychodzeniu z bezdomności, rozwiązywaniu problemów życiowych, pomocy w uzyskaniu zatrudnienia – umowa nr PS.8122.15.2.2012 z dnia 1 stycznia 2013 r., termin realizacji zadania ustalono na okres od dnia 1 stycznia 2013 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku. Dotacja na realizację zadania w roku 2013 wyniosła 215.000,00 zł. Ilość osób z Grudziądza przebywających w schronisku ogółem (średniomiesięcznie 45 Ilość osób z Grudziądza przebywających w noclegowni ogółem (średniomiesięcznie 18 36 I-XII 13) I-XII 13) b) Dystrybucja żywności w granicach 200 ton w ramach programu „Dostarczanie żywności dla najuboższej ludności Unii Europejskiej 2013” z przeznaczeniem dla około pięciu tysięcy osób średniomiesięcznie żyjących w niedostatku – umowa nr PS.8122.2.6.2013 z dnia 26 marca 2013 r. została zawarta na okres od dnia 26 marca do dnia 31 grudnia 2013 r., na realizację zadania przyznano dotację w wysokości 20.000,00 zł. Powyższa kwota umożliwiła przekazanie podopiecznym MOPR żywności w asortymencie 17 produktów, m.in. makaronu, mąki, mleka, dżemu, sera topionego, ryżu, płatków kukurydzianych, herbatników, łącznie 209.189,30 kg żywności. W okresie od kwietnia do listopada 2013 r. żywność odebrały 4873 osoby średniomiesięcznie. c)Przygotowanie i przekazanie paczek żywnościowych z okazji Świąt Wielkanocnych dla dzieci z rodzin korzystających z pomocy społecznej – umowa nr PS.8122.3.2.2013 z dnia 14 marca 2013 r., dotacja w wysokości 2.800,00 zł. Wsparciem, przy udziale środków finansowych pochodzących z innych źródeł, zostało objętych 112 dzieci (paczka o wartości 32,23 zł). d)Przygotowanie i przekazanie paczek żywnościowych z okazji Świąt Bożego Narodzenia dla rodzin korzystających z pomocy społecznej – umowa nr PS.8122.13.2.2013 z dnia 9 grudnia 2013 r., dotacja w wysokości 5.250,00 zł. Wsparciem, przy udziale środków własnych podmiotu oraz wkładu osobowego, zostało objętych 175 rodzin (paczka o wartości 34,30 zł). e) Przygotowanie i przekazanie paczek żywnościowych z okazji Świąt Bożego Narodzenia dla dzieci z rodzin korzystających z pomocy społecznej – umowa nr PS.8122.9.2.2013 z dnia 9 grudnia 2013 r., dotacja w wysokości 8.125,00 zł. Pomocą z udziałem środków własnych podmiotu zostało objętych 325 dzieci (paczka o wartości 28,30 zł). f) Przygotowanie kolacji wigilijnej dla ok. 450–500 osób bezdomnych i żyjących w niedostatku z terenu Grudziądza – umowa nr PS.8122.14.2.2013 z dnia 9 grudnia 2013 r. Dotacja na realizację zadania w wysokości 17.000,00 zł, przy udziale środków własnych podmiotu oraz wkładu osobowego pozwoliła na przygotowanie Wigilii dla ok. 500 bezdomnych i żyjących w niedostatku. 2) Polski Komitet Pomocy Społecznej a) Świadczenie usług opiekuńczych w dni robocze, wolne od pracy i święta w miejscu zamieszkania osobom z terenu Grudziądza, wymagającym wsparcia ze względu na wiek lub stan zdrowia, obejmujących pomoc w zaspokajaniu ich codziennych potrzeb życiowych oraz umożliwienie kontaktu z otoczeniem – umowa nr PS. 8122.17.2.2012 z dnia 7 stycznia 2013 r., termin realizacji zadania ustalono na okres od dnia 1 stycznia 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. Dotacja celowa na rok 2013 została określona na kwotę stanowiącą iloczyn: ilości godzin (średniomiesięcznie 7.550), ceny jednej godziny usług (10,80 zł) i ilości miesięcy (12 m-cy w roku). Koszt zadania wyniósł 910.958,40 zł. Pomocą w formie w/w usług objęto 254 osoby. b) Przygotowanie i przekazanie paczek żywnościowych z okazji Świąt Bożego Narodzenia dla dzieci z rodzin korzystających z pomocy społecznej – zgodnie z umową nr PS.8122.10.2.2013 z dnia 4 grudnia 2013 r. przyznano środki na realizację zadania w wysokości 5.000,00 zł, które przy udziale środków finansowych własnych podmiotu oraz środków z innych źródeł pozwoliły na przygotowanie 200 paczek świątecznych dla dzieci (paczka o wartości 25,00 zł). 3) Grudziądzkie Centrum „Caritas” im. Błogosławionej Juty a) Udzielenie pomocy w formie gorącego posiłku osobom znajdującym się w niedostatku z terenu Grudziądza – umowa nr PS.8122.16.2.2012 z dnia 4 stycznia 2013 r., termin realizacji zadania ustalono na okres od 2 stycznia 2013 r. do 31 grudnia 2015 r. Dotacja celowa 19 na realizację powyższego zadania została określona w 2013 r. na kwotę 978.900,00 zł, przy wartości posiłku ustalonej na kwotę 6,50 zł. Pomocą w formie posiłku objęto średniomiesięcznie 621 osób. b) Zapewnienie podstawowej pomocy medycznej oraz prowadzenie łaźni dla osób bezdomnych i znajdujących się w niedostatku z terenu Grudziądza – umowa nr PS.8122.21.2.2012 z dnia 4 stycznia 2013 r., termin realizacji zadania ustalono na okres od dnia 2 stycznia 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. Dotacja na realizację zadania w roku 2013 wyniosła 22.000,00 zł, przy czym na zapewnienie pomocy medycznej przewidziano 17.000,00 zł, natomiast na prowadzenie łaźni 5.000,00 zł. Zakres oferowanych usług obejmował: - umożliwienie korzystania z łaźni: średniomiesięcznie 56 osób korzystających, - przekazywanie podstawowych leków, artykułów opatrunkowych: średniomiesięcznie 50 osób korzystających. Zadanie realizowane jest w partnerstwie. Liderem jest Grudziądzkie Centrum Caritas, które odpowiedzialne jest za zapewnienie podstawowej pomocy medycznej, natomiast Partner - Koło Grudziądzkie Towarzystwa Pomocy im. św. Brata Alberta odpowiedzialne jest za prowadzenie łaźni. c) Prowadzenie na terenie gminy miasto Grudziądz Środowiskowego Domu Samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi w latach 2012-2014 (ŚDS) - umowa nr PS.8122.8.6.2011, termin realizacji zadania został ustalony na okres od dnia 2 stycznia 2012 r. do dnia 31 grudnia 2014 r. Dotacja na rok 2013 została ustalona na łączną kwotę 493.427,00 zł. Środowiskowy Dom Samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi funkcjonuje przez 5 dni w tygodniu, 8 godzin dziennie, oferuje 30 miejsc dla osób przewlekle psychicznie chorych i upośledzonych umysłowo zamieszkałych na terenie gminy miasto Grudziądz. Uczestnicy korzystali ze świadczeń opiekuńczych, zajęć terapeutycznych, rehabilitacyjnych, rekreacyjno-kulturalnych oraz edukacyjnych prowadzonych przez wykwalifikowaną kadrę. Pensjonariuszom zapewniono posiłek. Skierowanie do ŚDS odbywało się na podstawie decyzji MOPR. W 2013 r. w zajęciach uczestniczyły narastająco 32 osoby. d) Przygotowanie i przekazanie paczek żywnościowych z okazji Świąt Wielkanocnych dla dzieci z rodzin korzystających z pomocy społecznej – umowa nr PS.8122.4.2.2013 z dnia 14 marca 2013 r., dotacja w wysokości 2.800,00 zł. Wsparciem, przy udziale środków finansowych pochodzących z innych źródeł zostało objętych 112 dzieci (paczka o wartości 37,50 zł). e) Organizacja spotkania integracyjnego dla 200 dzieci z rodzin korzystających z pomocy społecznej zamieszkałych na terenie Grudziądza – umowa nr PS.8122.6.7.2013 z dnia 9 września 2013 r., na realizację zadania przyznano środki w wysokości 3.000,00 zł. Spotkanie integracyjne zostało zorganizowane w Ośrodku Delfin nad Jeziorem Rudnickim. Oprócz atrakcyjnie spędzonego wolnego czasu uczestnicy mogli nabyć umiejętność funkcjonowania w grupie, rodzinie i społeczeństwie. f)Przygotowanie i przekazanie paczek żywnościowych z okazji Świąt Bożego Narodzenia dla dzieci z rodzin korzystających z pomocy społecznej – umowa nr PS.8122.8.2.2013 z dnia 10 grudnia 2013 r., na realizację zadania przyznano środki w wysokości 8.125,00 zł. Udzielona dotacja, przy udziale środków własnych podmiotu, pozwoliła na przygotowanie 325 paczek świątecznych (paczka o wartości 33,94 zł). g) Przygotowanie i przekazanie paczek żywnościowych z okazji Świąt Bożego Narodzenia dla rodzin korzystających z pomocy społecznej – umowa nr PS.8122.12.2.2013 z dnia 10 grudnia 2013 r., na realizację zadania przyznano środki w wysokości 5.250,00 zł. Z udzielonej dotacji przy udziale środków własnych podmiotu przygotowano 175 paczek świątecznych (paczka o wartości 46,80 zł). 20 4) Polski Czerwony Krzyż a) Świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych w dni robocze, wolne od pracy i święta w miejscu zamieszkania osobom z terenu Grudziądza, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz. U. Nr 189, poz. 1598 ze zm.) – umowa nr PS.8122.19.2.2012 z dnia 7 stycznia 2013 r., termin realizacji zadania ustalono na okres od dnia 1 stycznia 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. Dotacja celowa na rok 2013 została określona na kwotę stanowiącą iloczyn: ilości godzin (średniomiesięcznie 6.240), ceny jednej godziny usług (11,00 zł), ilości miesięcy (12 m-cy w roku). Koszt realizacji zadania w 2013 roku wyniósł 864.517,50 zł. Pomocą w formie usług objęto 138 osób. b) Świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi w dni robocze, wolne od pracy i święta w miejscu zamieszkania osobom z terenu Grudziądza, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz. U. Nr 189, poz. 1598 ze zm.) - umowa nr PS.8122.18.2.2012 z dnia 7 stycznia 2013 r., termin realizacji od dnia 1 stycznia 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. Dotacja celowa na rok 2013 została określona na kwotę stanowiącą iloczyn: ilości godzin (średniomiesięcznie 2.619), ceny jednej godziny usług (11,00 zł), ilości miesięcy (12 m-cy w roku). Pomocą w formie w/w usług objęto w 2013 r. 32 osoby, koszt realizacji zadania wyniósł 345.796,00 zł. c) Przygotowanie i przekazanie paczek żywnościowych z okazji Świąt Bożego Narodzenia dla dzieci z rodzin korzystających z pomocy społecznej – umowa nr PS.8122.11.2.2012 z dnia 9 grudnia 2013 r., na realizację zadania przyznano środki w wysokości 3.750,00 zł. Udzielona dotacja, przy udziale środków finansowych własnych podmiotu, pozwoliła na przygotowanie 150 paczek świątecznych (paczka o wartości 45,00 zł). 5) Liga Obrony Kraju Kujawsko-Pomorska Organizacja Wojewódzka a) Organizacja dziesięciodniowego wypoczynku zimowego w formie półkolonii obejmujących minimum jeden gorący posiłek oraz dzienną opiekę dla dzieci z rodzin korzystających z pomocy społecznej – umowa nr PS.8122.7.2.2012 z dnia 3 stycznia 2013 r., dotacja w wysokości 6.600,00 zł. Celem zadania było zapewnienie 60 uczniom szkół podstawowych aktywnego wypoczynku w okresie ferii zimowych, zagospodarowanie czasu wolnego oraz stworzenie możliwości rozwijania umiejętności współpracy. Półkolonie zorganizowane były w siedzibie LOK, ul. Cegielniana 3. b) Organizacja ośmiodniowego wypoczynku letniego obejmującego całodzienne wyżywienie, nocleg oraz całodobową opiekę dla dzieci z rodzin korzystających z pomocy społecznej – umowa nr PS.8122.5.6.2013 z dnia 25 czerwca 2013 r., dotacja w wysokości 40.000,00 zł. Celem zadania było zapewnienie wypoczynku połączonego z zajęciami rekreacyjnymi 100 dzieciom pochodzącym z rodzin korzystających z pomocy społecznej. Dzieci wytypowane przez MOPR miały możliwość aktywnego spędzenia wolnego czasu poza swoim środowiskiem w poczuciu bezpieczeństwa oraz zainteresowania ich problemami. Kolonie odbywały się w Ośrodku Kolonijnym „Danusia” w Lidzbarku Welskim. Pracownicy MOPR w roku sprawozdawczym przeprowadzili na podstawie stosownych upoważnień kontrolę realizacji wszystkich wyżej wymienionych zadań z zakresu pomocy społecznej. Grudziądzki Bank Żywności Wzorem lat ubiegłych Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie współpracował z Grudziądzkim Bankiem Żywności. W 2013 roku Bank jedenaście razy przekazał na rzecz podopiecznych 21 MOPR darowizny w formie produktów żywnościowych (8.940,26 kg) o łącznej wartości 21.902,70 zł. Wszystkie produkty żywnościowe trafiły do najuboższych mieszkańców miasta. Z przekazanych artykułów w miesiącu grudniu przygotowano paczki, które wydano 151 rodzinom. 2.8.2. Jednostki miejskie Jednostki miejskie 1) Komenda Miejska Policji W roku sprawozdawczym pracownicy socjalni Zespołu ds. interwencji kryzysowej i poradnictwa specjalistycznego współpracowali z dzielnicowymi w ramach pracy w grupach roboczych Zespołu Interdyscyplinarnego powołanych w celu rozwiązania problemów związanych z wystąpieniem przemocy w rodzinach. W okresie sprawozdawczym odbyły się 1472 spotkania grup roboczych. Ponadto w ramach współpracy udzielano odpowiedzi na pisma i wnioski skierowane do MOPR przez KMP: w sprawie rodzaju i formy udzielonej pomocy (w 277 przypadkach), w sprawie konieczności dokonania pochówku przez gminę (w 15 przypadkach), w sprawach dotyczących procedury Niebieskie Karty (w 40 przypadkach), w sprawach interwencji w rodzinie (w 25 przypadkach). 2) Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Współpraca z komisją dotyczyła wymiany informacji na temat funkcjonowania osób i ich rodzin na etapie przygotowania wniosków o skierowanie klientów na leczenie odwykowe. W 2013 roku pracownicy socjalni występowali do Komisji 29 razy celem podjęcia decyzji o rodzaju leczenia odwykowego. 3) Domy Dziennego Pobytu w Grudziądzu Współpraca dotyczyła kierowania osób starszych pozbawionych opieki (nie wymagających jednak pomocy całodobowej) do powyższych ośrodków wsparcia. Oferta w szczególności skierowana jest do osób samotnych, wymagających pomocy w formie usług opiekuńczych oraz osób, którym rodzina nie jest w stanie zapewnić takiej opieki. DDP pozwalają osobom starszym na pozostanie w środowisku lokalnym i ciągłą aktywność psychofizyczną i społeczną. Na terenie Grudziądza dotychczas funkcjonowały dwie placówki, z usług których w 2013 roku, na podstawie decyzji administracyjnej wydawanej przez MOPR skorzystało 109 osób. Domy dysponowały 30 miejscami w DDP ul. Dywizjonu 303 i 70 miejscami w DDP ul. Piłsudskiego 111. 4) Straż Miejska Współpraca ze Strażą Miejską obejmowała przede wszystkim działania na rzecz osób bezdomnych. Straż Miejska wspólnie z pracownikami socjalnymi realizowała projekt socjalny „Akcja zima” docierając systematycznie do miejsc koczowania bezdomnych i informując o możliwości uzyskania pomocy w formie schronienia, gorącego posiłku, odzieży. (Projekt opisany szczegółowo w pkt 2.9.1.). 5) Powiatowy Urząd Pracy Współpraca z Powiatowym Urzędem Pracy dotyczyła podejmowania działań mających na celu szeroko rozumianą aktywizację zawodową wspólnych klientów jakimi są osoby bezrobotne, w tym wymiany informacji w powyższym zakresie. Było to regulowane dwoma porozumieniami: - Porozumieniem o współpracy w zakresie łagodzenia skutków bezrobocia oraz aktywizacji osób bezrobotnych korzystających z pomocy Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie oraz Grudziądzkiego Centrum „Caritas” im. Błogosławionej Juty z dnia 8 października 2007 r., w ramach którego w 2013 roku były realizowane działania w zakresie Klubu Pracy i zajęć aktywizacyjnych, szkoleń oraz ofert pracy. W roku sprawozdawczym pracownicy MOPR 22 sukcesywnie przekazywali do PUP listy osób korzystających z pomocy społecznej celem ich aktywizacji. Do udziału w zajęciach aktywizacyjnych w ramach Klubu Pracy wytypowano 80 osób. Ponadto w odpowiedzi na oferty pracy wskazano 64 osoby korzystające z pomocy społecznej spełniające kryteria zamieszczone w ogłoszeniach, - Porozumieniem z dnia 6 maja 2009 roku, którego przedmiotem jest ustalenie zasad kierowania przez PUP na wniosek MOPR osób korzystających jednocześnie ze świadczeń pomocy społecznej do uczestnictwa w kontrakcie socjalnym, indywidualnym programie usamodzielnienia, lokalnym programie pomocy społecznej oraz uczestnictwie w indywidualnym programie zatrudnienia socjalnego, o którym mowa w przepisach o zatrudnieniu socjalnym, zawartym w związku z realizacją przez MOPR projektu systemowego pn. „Pierwszy krok do samodzielności”. W ramach porozumienia w 2013 roku MOPR przekazał listy osób objętych działaniami w ramach w/w projektu. Ponadto w ramach współpracy udzielano odpowiedzi na pisma i wnioski skierowane do MOPR przez PUP na temat form udzielonej przez MOPR pomocy (w 8 przypadkach). 6) Centrum Profilaktyki i Terapii Współpraca z Centrum Profilaktyki i Terapii dotyczyła kierowania dzieci do placówek wsparcia dziennego. MOPR w 2013 roku skierował 82 dzieci do placówek, które działają na podstawie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz do Młodzieżowego Klubu Socjoterapeutycznego. Ponadto do placówek wsparcia dziennego uczęszczało bez skierowań 27 dzieci ze środowisk objętych wsparciem asystenta rodziny. Dzieci te uczęszczały do placówek w wyniku pracy asystenta z rodziną jeszcze przed wprowadzeniem zasady pisemnego skierowania do placówek wsparcia dziennego. Ponadto w 2013 r. w ww. placówkach zostało objętych posiłkiem średniomiesięcznie 105 dzieci. 2.9. Projekty 2.9.1. Projekt dotyczący bezdomnych „Akcja zima” Wzorem lat ubiegłych realizowano projekt pn. „Akcja zima” obejmujący część sezonu 2012/2013 r. i 2013/2014 r. Kierując się troską o wszystkie osoby pozbawione miejsca zamieszkania podjęto działania zabezpieczające je przed doświadczaniem negatywnych skutków zimy. Celem projektu było zapewnienie wszystkim potrzebującym schronienia, gorącego posiłku oraz niezbędnej odzieży. Koordynację działań omówiono na spotkaniu z udziałem Wiceprezydenta Grudziądza, Naczelnika Wydziału Spraw Społecznych, Dyrektora MOPR, Komendanta Straży Miejskiej, Komendanta Miejskiego Policji, Z-cy Dyrektora Regionalnego Szpitala Specjalistycznego oraz Wiceprezesa Towarzystwa Pomocy im. św. Brata Alberta i Kierownika Centrum pomocy osobom nietrzeźwym, bezdomnym kobietom i osobom w stanie kryzysu. Przystępując do realizacji wytyczonych zadań sporządzono harmonogram działań przewidywanych w ramach „Akcji Zima 2013/2014”. Od listopada 2013 r. pracownicy socjalni nawiązywali kontakt z funkcjonariuszami Straży Miejskiej i Policji w celu uaktualniania danych dotyczących miejsc ewentualnego koczowania osób bezdomnych. W okresie realizacji projektu prowadzony był monitoring tych miejsc, osobom bezdomnym przekazywano ulotki zawierające informacje o możliwych formach pomocy. Z każdej wizyty w miejscach koczowania bezdomnych sporządzano notatki służbowe informujące o liczbie ujawnionych osób oraz rodzaju udzielonego wsparcia. Dzięki tym działaniom ośrodek dysponował pełną wiedzą na temat bezdomnych koczujących na terenie Grudziądza. Równolegle do w/w działań prowadzona była akcja informacyjna dotycząca możliwości uzyskania pomocy przez osoby zainteresowane. Pisemną informację oraz ulotki skierowano m.in. do lokalnych mediów, Policji, Straży Miejskiej, Grudziądzkiego Centrum „Caritas”, Parafii Katolickich, Spółdzielni Mieszkaniowych, Przychodni Lekarskich 23 na terenie miasta w celu zwiększenia stopnia wrażliwości społeczności lokalnej Grudziądza na sytuację osób i rodzin zagrożonych negatywnymi skutkami zimy. Harmonogram działań związanych z projektem przewidywał również indywidualną pracę socjalną z osobami dotkniętymi bezdomnością, którzy wykazywali zainteresowanie współpracą z tutejszym ośrodkiem. Interesanci mogli liczyć na fachową pomoc radcy prawnego, psychologa oraz pracowników socjalnych. W ramach współpracy z Kołem Grudziądzkim Towarzystwa Pomocy im. św. Brata Alberta oraz PKPS bezdomnym zapewniono możliwość schronienia, otrzymania posiłku oraz odzieży. Osoby bezdomne mogły również korzystać z posiłku w Grudziądzkim Centrum „Caritas”. 2.9.2. Projekty wspierające i integrujące różne środowiska „Bal Karnawałowy” Zespół ds. asysty rodzinnej zrealizował projekt pn. „Bal karnawałowy” dla rodzin objętych asystą rodzinną. Impreza odbyła się w styczniu w Klubie Skala w Grudziądzu, uczestniczyło w niej 15 rodzin, w tym 34 dzieci. Rodziny zaangażowały się tworząc ciekawe stroje karnawałowe. Bal zorganizowano dzięki wsparciu licznych sponsorów. „Podaj Łapę” Projekt skierowany był do dzieci powyżej 10 roku życia pochodzących z rodzin objętych wsparciem Zespołu ds. asysty rodzinnej. Zajęcia edukacyjne związane z wolontariatem na rzecz bezdomnych zwierząt odbywały się od maja do września przy współpracy z Ośrodkiem Opieki nad Zwierzętami w Węgrowie. Od maja 2014 r. projekt zostanie wznowiony. „Dzień Rodzicielstwa Zastępczego” Dział Pieczy Zastępczej w czerwcu zrealizował projekt skierowany do wszystkich rodzin zastępczych, dzieci przebywających w zastępczych formach opieki oraz społeczności Grudziądza zainteresowanej problematyką rodzicielstwa zastępczego. Przewodnimi celami przedsięwzięcia było propagowanie idei rodzicielstwa zastępczego jako życiowej misji pomocy dziecku pozbawionemu całkowicie lub częściowo opieki rodzicielskiej, podziękowanie funkcjonującym na terenie miasta rodzinom zastępczym za ich poświęcenie i zaangażowanie w wychowanie dzieci powierzonych ich opiece oraz pozyskanie kolejnych kandydatów do pełnienia roli rodziców zastępczych. W festynie rodzinnym zorganizowanym na terenie Ośrodka Wypoczynkowego „DOMPOL” udział wzięło ok. 300 osób, w tym rodziny zastępcze z dziećmi, przedstawiciele władz samorządowych i Sądu Rejonowego w Grudziądzu, a także mieszkańcy naszego miasta zainteresowani tematyką rodzicielstwa zastępczego. Projekt przyczynił się do poszerzenia wiedzy społeczności lokalnej na temat rodzicielstwa zastępczego oraz umożliwił pozyskanie 5 kolejnych kandydatów (3 rodziny) na zastępczych rodziców. „Rodzinne Plażowanie” Projekt zrealizował Zespół ds. asysty rodzinnej w miesiącach lipcu i sierpniu 2013 r. Uczestniczyło w nim 35 osób dorosłych i 82 dzieci. Projekt został zrealizowany przy współpracy z Miejskim Ośrodkiem Rekreacji i Wypoczynku w Grudziądzu, który bezpłatnie umożliwił rodzinom korzystanie z plaży. „Lato dzieci na Wiśle” W sierpniu Zespół aktywizacji i integracji społecznej przy współpracy Związku Miast Nadwiślańskich zorganizował jednodniową wycieczkę do Torunia w ramach akcji „Lato dzieci na Wiśle”. Adresatami projektu było 18 dzieci w wieku od 6 do 12 lat pochodzących z rodzin korzystających ze wsparcia Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie. W trakcie wyjazdu zapewniono liczne atrakcje, w tym m.in. rejs po Wiśle statkiem „Wanda”, zwiedzanie Muzeum Etnograficznego oraz Starego Miasta. Projekt pozwolił na osiągnięcie założonych celów, tj. zorganizowanie czasu wolnego dla dzieci podopiecznych MOPR, połączenie wypoczynku z edukacją, dostarczenie dzieciom niezapomnianych wrażeń i atrakcji, zapewnienie pomocy w 24 formie posiłku, słodyczy oraz napojów. Został zrealizowany dzięki środkom finansowym przekazanym przez Związek Miast Nadwiślańskich w wysokości 938,70 zł. „Myśliwi Uczą” Realizacja projektu z inicjatywy asystentów rodziny miała miejsce w sierpniu. Projekt skierowany był do dzieci powyżej 10 roku życia i realizowany przy współpracy z Kołem Łowieckim „Bażant” oraz Nadleśnictwem Jamy. W projekcie uczestniczyło 31 dzieci. Działania miały charakter edukacyjny i rekreacyjny. Dzieci w ramach projektu zostały również obdarowane cennymi artykułami szkolnymi pozyskanymi od sponsorów. „Bezpieczeństwo seniora” Zespół ds. osób starszych i niepełnosprawnych zrealizował projekt adresowany do osób w podeszłym wieku, korzystających z pomocy usługowej w miejscu zamieszkania jak również osób korzystających z usług opiekuńczych na bazie domów dziennego pobytu. Celem głównym projektu była aktywizacja edukacyjna i społeczna osób starszych poprzez dostarczenie im informacji na temat jak postępować, aby nie dopuścić do zagrożenia m. in. nie wpuszczanie osób obcych do mieszkania, konieczności zamykania drzwi na klucz, proszenia o pomoc osób zaprzyjaźnionych np. przy załatwianiu spraw urzędowych, w banku oraz jak należy zachować się w przypadku ofert różnych umów, kredytów itp. W ramach projektu zorganizowano spotkania seniorów z funkcjonariuszami Komendy Miejskiej Policji. Wszystkie osoby korzystające z usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania oraz na bazie domów dziennego pobytu otrzymały ulotki informacyjne dotyczące bezpieczeństwa seniorów przygotowane przez pracowników socjalnych. „Dziecięce żebractwo” Zespół ds. osób bezdomnych w roku sprawozdawczym realizował długoterminowy projekt mający na celu monitorowanie miejsc, w których nasilony jest proceder żebractwa zwłaszcza wśród dzieci. Realizacja projektu rozpoczęła się w listopadzie. W ramach wspólnych wyjazdów pracowników socjalnych i funkcjonariuszy Straży Miejskiej wizytowano najbardziej oblegane przez osoby żebrzące miejsca na terenie miasta. W roku sprawozdawczym wspomniane miejsca wizytowano 5 razy. W okresie od listopada do grudnia nie ujawniono żebrzących dzieci. Z monitoringu sporządzono każdorazowo notatki służbowe. „Grupa wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie“ W roku sprawozdawczym odbyły się 22 spotkania w ramach projektu, łącznie brało w nich udział 10 kobiet. Skład grup był nieregularny (grupa otwarta, anonimowa od 2 do 8 uczestników na jednym spotkaniu). Projekt ma charakter długoterminowy, jest realizowany przez psychologów ośrodka i będzie kontynuowany w kolejnym roku sprawozdawczym. „Wzajemna pomoc” W 2013 roku kontynuowano spotkania grupy samopomocowej grudziądzkich rodzin zastępczych „Wzajemna pomoc”, w okresie sprawozdawczym odbyło się 6 spotkań. Celem zawiązanej grupy było stworzenie wśród rodzin zastępczych właściwej atmosfery i warunków do powstania trwałego forum wymiany doświadczeń i wspólnego cyklicznego spotykania się. Powyższe umożliwia uzyskać pomoc w trudnych sprawach oraz wspólnie przeżywać radości z opieki nad powierzonym dzieckiem. Dodatkowym celem jest wzajemna mobilizacja do poświęcenia i wysiłku. Spotkania umożliwiają integrowanie się osób natrafiających na podobne trudności, rozmawianie o swoich problemach, uczuciach i emocjach z nimi związanych, z innymi osobami dotkniętymi podobnym problemem. Rodziny uzyskują wsparcie oraz poczucie, że nie jest się pozostawionym samemu ze swoimi kłopotami. Wsparcie uzyskane podczas spotkań, możliwość uwolnienia ciężaru emocji i bólu, ułatwia radzenie sobie w trudnej sytuacji. 25 „Baw się i ruszaj” Projekt o charakterze cyklicznym był realizowany przez Zespół ds. asysty rodzinnej w całym okresie sprawozdawczym. Podejmowane działania zapewniły dzieciom z rodzin objętych wsparciem asystentów możliwość aktywnego wypoczynku poprzez bezpłatne uczestnictwo w: - zajęciach na basenie krytym przy Szkole Podstawowej Nr 20 w Grudziądzu, dzięki podjętej współpracy z Pełnomocnikiem Prezydenta Grudziądza do Spraw Sportu Szkolnego oraz Dyrekcją SP Nr 20 uzyskano możliwość bezpłatnego doskonalenia technik pływania u dzieci, - zajęciach na kręgielni - realizowanych bezpłatnie w Klubie Skala, zajęcia odbywały się przez cały okres sprawozdawczy i nadal będą realizowane, udział rodzin w w/w zajęciach wzmacniał więzi rodzinne, ponadto usprawniał koordynację wzrokowo – ruchową, - zajęciach w Megahopland- zabawy realizowane były w Centrum Rozrywki Megahopland w Grudziądzu, zajęcia odbywały się przez cały okres sprawozdawczy i nadal będą realizowane. Wspólna zabawa gwarantowała małoletnim aktywny wypoczynek połączony ze wzmacnianiem więzi rodzinnych oraz rozwijaniem umiejętności społecznych. „Grupa wsparcia dla osób z problemem bezrobocia” W listopadzie pracownicy socjalni Zespołu aktywizacji i integracji społecznej rozpoczęli realizację projektu nastawionego na aktywizację bezrobotnych. Zorganizowane spotkania mają na celu wzmocnienie uczestników w dążeniu do pokonywania trudności związanych z poszukiwaniem pracy, zmianę percepcji własnej sytuacji, oceny własnego położenia, skupienie ludzi z analogicznym problemem oraz wzmocnienie pozytywnego myślenia wśród osób bezrobotnych. Projekt ma charakter cykliczny, będzie kontynuowany w latach następnych. W roku sprawozdawczym wzięły w nim udział 94 osoby. „Rodzice otwórzcie oczy” W listopadzie Zespół pracy socjalnej nr 2, przy współpracy z Centrum Profilaktyki i Terapii w Grudziądzu, rozpoczął realizację projektu adresowanego do rodziców, których dzieci narażone są na uzależnienie od środków psychoaktywnych. Przedsięwzięcie ma formę warsztatów o charakterze aktywnym, składającym się na część informacyjną oraz praktyczną. Projekt realizowany jest cyklicznie. Do udziału w warsztatach wytypowano dwunastu podopiecznych tutejszego ośrodka. Uczestnicy spotkań przechodzą trening umiejętności wychowawczych, podczas którego poznają 20 podstawowych błędów wychowawczych mogących przyczynić się do uzależnienia. Ponadto rodzice mają możliwość zapoznania się z problematyką potencjalnego zagrożenia uzależnieniem od środków psychoaktywnych. Zakończenie projektu przewidziano na luty 2014 r. „Stop uzależnieniom” W listopadzie Zespół aktywizacji i integracji społecznej zorganizował dwa spotkania dla rodziców i ich dzieci, mające na celu przeciwdziałanie wśród dzieci i młodzieży uzależnieniom od komputera, internetu oraz alkoholu. Do współpracy zaproszono terapeutów z Poradni Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Innych Uzależnień oraz Centrum Profilaktyki i Terapii. Łącznie w zajęciach służących przekazaniu informacji na temat postaw prozdrowotnych, skutków uzależnień oraz systemu pomocy osobom uzależnionym i ich rodzinom wzięło udział 25 osób. Wszystkim uczestnikom spotkań przekazano przygotowaną przez pracowników socjalnych broszurę informacyjną o miejscach udzielających wsparcia w zakresie uzależnień. „Rodzinne Kolędowanie” W grudniu 2013 r. w Bursie Szkolnej Dział Pieczy Zastępczej po raz piąty zrealizował projekt socjalny pn. „Rodzinne kolędowanie”. Zaproszono dzieci z rodzin zastępczych, ich opiekunów oraz rodziców biologicznych. Do organizacji tego przedsięwzięcia czynnie włączyły się rodziny zastępcze, które uświetniły uroczystość własnymi wypiekami. Podczas spotkania wspólnie 26 śpiewano kolędy, dzieci brały udział w przygotowanych zabawach i konkursach z nagrodami. Wszystkie dzieci otrzymały świąteczne paczki ze słodyczami z rąk Mikołaja. Zaangażowanie się wielu osób pozwoliło osiągnąć założone cele projektu m.in. zbliżyć dzieci z rodzinnej pieczy zastępczej z ich rodziną naturalną. Pracownicy socjalni i koordynator rodzinnej pieczy zastępczej biorąc czynny udział w spotkaniu mieli okazję obserwować relacje panujące między członkami rodzin, uzyskując cenne wskazówki do dalszej pracy z rodzinami. „Spotkanie Wigilijne 2013 ” Spotkanie zorganizowane zostało przez asystentów rodziny w grudniu. Pozyskano bezpłatnie salę w Zespole Placówek Młodzieżowych „Bursa” w Grudziądzu. W spotkaniu wzięło udział 58 rodzin z dziećmi (190 osób). Przy wspólnym poczęstunku zaśpiewano kolędy, rodziny zostały obdarowane paczkami pozyskanymi wcześniej od licznych sponsorów. Wykonanie kalendarza ściennego na rok 2014 – „Zostań rodzicem zastępczym” W 2013 r. już po raz drugi wykonano kalendarz ścienny, w roku sprawozdawczym z wizerunkiem dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej na terenie Grudziądza. Mając na celu propagowanie idei rodzicielstwa zastępczego wykonano 1.000 sztuk kalendarzy, które rozprowadzono w wielu grudziądzkich instytucjach, zakładach pracy, szkołach i przedszkolach. Promocja kalendarza odbyła się podczas realizacji projektu „Rodzinne kolędowanie”. Powyższy kalendarz wydrukowany został przy udziale sponsorów a częściowo sfinansowany ze środków własnych MOPR w Grudziądzu. 2.9.3. Projekt obejmujący rodziny niewydolne wychowawczo „Szkoła dla rodziców” Projekt skierowano do rodzin niewydolnych wychowawczo mających trudności z prawidłowym wypełnianiem ról rodzicielskich. Celem projektu było skuteczne doskonalenie umiejętności wychowawczych rodziców, pogłębienie ich więzi z dziećmi oraz budowanie prawidłowych relacji w rodzinie. Istota szkoły dla rodziców polegała na uświadomieniu rodzicom wartości i znaczenia wychowania dla rozwoju dziecka. W okresie od stycznia do grudnia 2013 r. prowadzone były trzy edycje warsztatów edukacyjnych „Szkoła dla Rodziców”(pierwsza edycja od 07.12.2012 r. – 29.03.2013 r., 12 spotkań, rozpoczęło ją 7 uczestników, ukończyło 5; druga edycja od 05.04.2013 r. do 14.06.2013 r., 10 spotkań, rozpoczęło ją 8 uczestników, ukończyło 2, trzecia edycja od 20.09.2013 r. – 29.11.2013 r., 10 spotkań, rozpoczęło ją 12 osób, ukończyły 3 osoby). 2.9.4. Projekt współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego W 2013 roku MOPR w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego kontynuował realizację projektu systemowego „Pierwszy krok do samodzielności” - Priorytet VII., Działanie 7.1 Rozwój i upowszechnienie aktywnej integracji, Poddziałanie 7.1.1 Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji przez ośrodki pomocy społecznej. Głównym celem projektu było zwiększenie kompetencji społecznych i kwalifikacji zawodowych u 395 klientów MOPR w Grudziądzu (237 kobiet i 158 mężczyzn), w tym 24 osób wykazujących bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych (15 kobiet, 9 mężczyzn). Instytucją Pośredniczącą był Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko – Pomorskiego, zaś Instytucją Wdrażającą Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Toruniu. W dniu 25 lipca 2008 r. została podpisana umowa ramowa na realizację projektu systemowego pomiędzy Regionalnym Ośrodkiem Polityki Społecznej w Toruniu a Miejskim Ośrodkiem Pomocy Rodzinie w Grudziądzu na okres od 1 kwietnia 2008 r. do 31 grudnia 2013 r. W dniu 7 maja 2012 r. podpisano aneks do w/w umowy przyznający dotację na rok 2013 w kwocie 1.470.917,91 zł. W projekcie w 2013 roku wzięło udział narastająco 532 beneficjentów (284 kobiety i 248 mężczyzn), udział w projekcie przerwało 99 osób (45 kobiet, 27 54 mężczyzn). Zgodnie z zaplanowaną ścieżką projekt ukończyły 433 osoby (239 kobiet, 194 mężczyzn). Projekt skierowany był do: • osób w wieku aktywności zawodowej, • niezatrudnionych, • korzystających ze świadczeń pomocy społecznej w rozumieniu przepisów ustawy o pomocy społecznej, • zagrożonych wykluczeniem społecznym. Uczestnikom projektu zagwarantowane zostały: - usługi wspierające - doradztwo zawodowe, - indywidualne poradnictwo psychologiczne, - warsztaty z zakresu kompetencji psychospołecznych, - warsztaty z zakresu autoprezentacji, - kursy zawodowe, - zajęcia w ramach KIS (dla 50 uczestników projektu), - zajęcia w ramach klubu samopomocowego, - skierowanie na Konferencję Grupy Rodzinnej (dla 10 uczestników), - bilety do kina. Uczestnicy projektu w ramach Programu Aktywności Lokalnej dodatkowo mieli zapewnione wsparcie asystenta rodziny, warsztaty z zakresu racjonalnego gospodarowania budżetem domowym i zarządzania własnym gospodarstwem domowym oraz warsztaty „Szkoła dla Rodziców”. Koszt w/w projektu zamknął się kwotą 1.287.124,05 zł. Na powyższe złożyły się: dotacja rozwojowa (środki UE i budżetu państwa) w wysokości 1.152.595,64 zł oraz środki budżetu miasta (jako wkład własny w projekcie) w wysokości 134.528,41 zł. 3. Inne zadania 3.1. Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie W okresie sprawozdawczym pracownicy socjalni będący koordynatorami grup roboczych Zespołu Interdyscyplinarnego prowadzili procedurę Niebieskie Karty w 485 środowiskach, w tym w 2013 r. wszczęto 272 procedury. Pracownicy socjalni zainicjowali procedurę w 40 środowiskach. Łącznie odbyły się 1.472 spotkania grup roboczych, w których uczestniczyli między innymi pracownicy socjalni. Pracownicy realizujący procedurę Niebieskie Karty w kontakcie z osobą, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie przedstawiają ofertę pomocy (proponują wsparcie prawne, psychologiczne, socjalne, pedagogiczne), organizują niezwłocznie dostęp do pomocy medycznej, jeśli wymaga tego stan zdrowia osoby, opracowują plan bezpieczeństwa i motywują do podejmowania działań zmierzających do zatrzymania przemocy. Informują o możliwości uzyskania bezpiecznego schronienia. W kontakcie z osobą, co do której istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc w rodzinie jest ona informowana o konsekwencjach prawnych stosowania przemocy. Ponadto sprawcom proponuje się wsparcie psychologiczne, prawne, socjalne. W sytuacji występowania problemu alkoholowego motywuje się klienta do podjęcia terapii odwykowej i wskazuje miejsca, w których można uzyskać powyższe wsparcie. Pracownicy socjalni będący członkami grup roboczych w okresie sprawozdawczym pomagali klientom w redagowaniu pozwów i pism między innymi o rozwód, separację, alimenty, eksmisję, odrębność majątkową, partycypowanie w kosztach utrzymania mieszkania i zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa z użyciem przemocy, o spowodowanie leczenia odwykowego i o wymeldowanie. W wyniku pracy prowadzonej z rodziną ofiary przemocy podniosły świadomość odnośnie przysługujących im praw, możliwości uzyskania 28 wsparcia, co zmotywowało je do działań zmierzających do zmiany sytuacji. Ofiary częściej wzywały policję w sytuacji zagrożenia życia. W okresie sprawozdawczym 219 osób doznających przemocy skorzystało z konsultacji psychologicznych. W efekcie działań motywujących składały: - zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa z użyciem przemocy (w 31 przypadkach), - występowały o nałożenie obowiązku leczenia odwykowego (w 21 przypadkach), - występowały o rozwód, alimenty (w 59 przypadkach), - występowały o eksmisję (w 22 przypadkach), - występowały o wydanie nakazu opuszczenia lokalu przez osobę stosującą przemoc (w 3 przypadkach), - występowały o lokal z zasobów miejskich (w 7 przypadkach), - składały wnioski o rozdzielność majątkową (w 6 przypadkach), - uczęszczały na terapię dla współuzależnionych (w 8 przypadkach), - występowały do sądu o obowiązek partycypowania sprawcy przemocy w kosztach utrzymania mieszkania (w 1 przypadku). Ponadto w wyniku podejmowanych czynności: - sprawca przemocy otrzymał wyrok za znęcanie lub inne przestępstwo z użyciem przemocy (w 13 przypadkach), - sprawca został osadzony w zakładzie karnym (w 1 przypadku), - sprawca przemocy w rodzinie podjął leczenie odwykowe (w 21 przypadkach). - spowodowali, że sprawca przestał stosować przemoc (w 200 przypadkach). Na rzecz ofiar przemocy prowadzono poradnictwo psychologiczne i rodzinne. W związku z doznawaniem przemocy psycholog dokonywał diagnozy doznawanych form przemocy, udzielał wsparcia, większość osób doświadczających przemocy konsultował pod kątem współuzależnienia. Ogółem w roku sprawozdawczym ofiarom przemocy udzielono 219 porad psychologicznych. W ramach poradnictwa rodzinnego klientom doznającym przemocy proponowano bezpieczne schronienie w Centrum pomocy osobom nietrzeźwym, bezdomnym kobietom i osobom w stanie kryzysu. Na rzecz klientów MOPR organizował również zajęcia grupowe w ,,Szkole dla Rodziców”, poradnictwo psychologiczne, prawne, a sprawcom przemocy konsultacje psychologiczne. W okresie sprawozdawczym odbyły się 42 indywidualne konsultacje psychologiczne ze sprawcami przemocy w rodzinie w ramach działalności grup roboczych powoływanych przez Zespół Interdyscyplinarny. 3.1.1. Zespół interdyscyplinarny Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie zapewniał obsługę organizacyjno-techniczną Zespołu. W okresie sprawozdawczym w skład Zespołu wchodzili przedstawiciele: Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie, Centrum Pomocy Dziecku i Poradnictwa Rodzinnego, Komendy Miejskiej Policji, Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Poradni PsychologicznoPedagogicznej, Sądu Rejonowego, Regionalnego Szpitala Specjalistycznego oraz Grudziądzkiego Centrum Caritas im. Błogosławionej Juty. W 2013 roku odbyło się 7 spotkań Zespołu, podczas których podejmowano między innymi działania zmierzające do usprawnienia współpracy pomiędzy podmiotami zajmującymi się problemem przemocy na terenie miasta oraz poszczególnymi członkami grup roboczych. Zespół Interdyscyplinarny zorganizował pod patronatem Prezydenta Grudziądza kampanię profilaktyczno-edukacyjną ,,Razem - przeciwko przemocy”. Miała ona na celu podniesienie świadomości mieszkańców miasta na temat zjawiska przemocy w rodzinie, form przemocy, wskazanie miejsc gdzie można uzyskać pomoc w sytuacji występowania przemocy w rodzinie i jakiej pomocy można oczekiwać. W ramach kampanii w instytucjach, różnych placówkach rozpowszechniono ulotki, które zawierają informacje nt. form 29 przemocy, mitów i stereotypów, oraz spis instytucji działających na terenie miasta gdzie można uzyskać pomoc. W lokalnych mediach przekazano informację o kampanii, zjawisku przemocy i miejscach udzielania wsparcia rodzinom, w których występuje przemoc. W okresie sprawozdawczym wszczęto procedurę Niebieskie Karty w 272 rodzinach z inicjatywy: policji (w 227 przypadkach), jednostek organizacyjnych pomocy społecznej (w 40 przypadkach), oświaty (w 2 przypadkach), ochrony zdrowia (w 1 przypadku) i komisji rozwiązywania problemów alkoholowych (w 2 przypadkach). Łącznie w 2013 r. prowadzono procedurę Niebieskie Karty w 485 środowiskach. We wszystkich sprawach powołano grupy robocze, gdzie działania koordynujące prowadziło 5 pracowników socjalnych MOPR. W okresie sprawozdawczym zakończono procedurę Niebieskie Karty w 210 przypadkach, w tym z powodu ustania przemocy i po zrealizowaniu indywidualnego planu pomocy w 200 prowadzonych sprawach i w 10 z powodu braku zasadności podejmowania działań. 3.2 Wspieranie rodziny W okresie sprawozdawczym zadania związane ze wspieraniem rodziny realizował Zespół ds. asysty rodzinnej składający się z 5 asystentów rodziny, który funkcjonuje w strukturze Działu Wspierania Rodziny i Interwencji Kryzysowej. W okresie sprawozdawczym asystenci rodziny prowadzili pracę z 76 rodzinami wykazującymi problemy w wypełnianiu funkcji opiekuńczowychowawczych, w szczególności opracowywali i realizowali plany pracy z rodziną, udzielali pomocy rodzinom w poprawie ich sytuacji życiowej, w tym w zdobywaniu umiejętności prawidłowego prowadzenia gospodarstwa domowego, rozwiązywaniu problemów socjalnych, psychologicznych oraz wychowawczych z dziećmi, motywowali członków rodzin do podnoszenia kwalifikacji zawodowych oraz udzielali pomocy w poszukiwaniu, podejmowaniu i utrzymywaniu pracy zarobkowej itp. Szczegółowe dane dotyczące realizacji powyższych zadań w roku sprawozdawczym zawiera Sprawozdanie z realizacji zadań z zakresu wspierania rodziny w roku 2013, które w terminie do dnia 31 marca 2014 roku Prezydent Grudziądza przedkłada Radzie Miejskiej w oparciu o zapis art. 179 ust.1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. 3.3. Piecza zastępcza Zadania z zakresu pieczy zastępczej realizowano w oparciu o ustawę z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 135 ze zm.). Na podstawie wyżej wymienionej ustawy Zarządzeniem Nr 407/11 Prezydenta Grudziądza z dnia 14 września 2011 r. Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie wyznaczony został Organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej dla mieszkańców Grudziądza. Poza ustawowo określonymi działaniami przypisanymi dla organizatora rodzinnej pieczy zastępczej, Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie realizował także zadania wyznaczone Uchwałą Nr XXVII/104/12 Rady Miejskiej Grudziądza z dnia 26 września w sprawie przyjęcia „Programu rozwoju pieczy zastępczej w gminie – miasto Grudziądz na prawach powiatu na lata 2012 - 2014”. Oceny uzyskiwanych efektów w realizacji powyżej wskazanych zadań, zgodnie z zapisami ustawy, będą przedmiotem dwóch odrębnych sprawozdań, które przedstawione zostaną Radzie Miejskiej Grudziądza oraz Prezydentowi Grudziądza. 3.4. Dodatki mieszkaniowe Podstawowe wymogi uprawniające do otrzymania dodatku mieszkaniowego, które należało spełniać to: posiadać tytuł prawny do zajmowanego mieszkania, dochód brutto na osobę w gospodarstwie domowym nie powinien być większy niż 125% najniższej emerytury tj. 998,98 zł do 28.02.2013 r. i 1.038,94 zł od 01.03.2013 r. w gospodarstwach wieloosobowych oraz 175% 30 najniższej emerytury w gospodarstwach jednoosobowych tj. 1.398,57 zł do 28.02.2013 r. i 1.454,51 zł od 01.03.2013 r. Ponadto powierzchnia użytkowa mieszkania nie powinna przekraczać dopuszczalnej powierzchni normatywnej tj. dla 1 osoby – 35 m2, dla dwóch – 40 m2, dla trzech – 45 m2, dla czterech – 55 m2, dla pięciu – 65 m2 i na każdą kolejną osobę o 5 m2 więcej. Wysokość dodatku mieszkaniowego stanowiła różnicę między faktycznymi wydatkami ponoszonymi za lokal, bądź też wydatkami przypadającymi na normatywną powierzchnię użytkową zajmowanego lokalu, a kwotą którą powinna opłacić osoba ubiegająca się o dodatek z własnych dochodów (stanowi ją określony procent tych dochodów w zależności od ilości osób w rodzinie). Maksymalna wysokość dodatku mieszkaniowego nie mogła przekraczać 70% wydatków przypadających na normatywną powierzchnię zajmowanego lokalu mieszkalnego lub 70% faktycznych wydatków ponoszonych za lokal, jeżeli powierzchnia tego lokalu jest mniejsza lub równa normatywnej powierzchni. Dodatek mieszkaniowy przyznawano na okresy 6-cio miesięczne. Środki na wypłatę dodatków mieszkaniowych pochodziły w całości z budżetu gminy. W 2013 r. średnia miesięczna wysokość dodatku mieszkaniowego kształtowała się na poziomie 219,00 zł i była wyższa od średniej miesięcznej wysokości dodatku mieszkaniowego w 2012 r. tj. 200,00 zł. W 2013 r. z dodatku mieszkaniowego skorzystało ok. 4.550 gospodarstw domowych. Zwiększyła się ilość złożonych wniosków o przyznanie dodatku mieszkaniowego w stosunku do roku ubiegłego. W 2012 r. złożono 7.739 wniosków, w 2013 r. złożono 7.899 wniosków, co stanowi wzrost o 2,07%. W 2013 r. dokonano wypłat dodatków mieszkaniowych na kwotę 9.759.996,51 zł z tego: - użytkownikom mieszkań tworzących zasób gminy 4.429.167,56 zł - użytkownikom spółdzielczych lokali mieszkalnych 2.090.712,55 zł - pozostałym uprawnionym 3.240.116,40 zł Łączna liczba wypłaconych dodatków mieszkaniowych wyniosła 44.496 z tego : - użytkownikom mieszkań tworzących zasób gminy 18.885 - użytkownikom spółdzielczych lokali mieszkalnych 11.590 - pozostałym uprawnionym 14.021 Najliczniejszą grupę korzystających z dodatku mieszkaniowego stanowili użytkownicy mieszkań tworzących zasób gminy, którym wypłacono 42,4% świadczeń. Użytkownikom spółdzielczych lokali mieszkalnych wypłacono 26,1% świadczeń, pozostałym uprawnionym wypłacono 31,5% dodatków mieszkaniowych. W 2013 r. wydano 227 decyzji odmawiających przyznania dodatku mieszkaniowego. W 19 sprawach podstawę wydania decyzji odmownej stanowiło przekroczenie dopuszczalnych norm powierzchni użytkowej lokalu mieszkalnego, 28 decyzji wydano z powodu przekroczenia kryterium dochodowego, 52 decyzje wydano w przypadku, gdy wysokość dodatku była niższa niż 2% najniższej emerytury obowiązującej w dniu wydania decyzji, 122 decyzje w przypadku, gdy kwota stanowiąca określony procent dochodów gospodarstwa domowego była wyższa od wydatków ponoszonych za lokal, 6 decyzji wydano w wyniku przeprowadzenia wywiadu środowiskowego i stwierdzenia rażącej dysproporcji między niskimi dochodami wykazanymi w złożonej deklaracji a faktycznym stanem majątkowym wnioskodawcy. Z powodu nie opłacania na bieżąco należności za zajmowany lokal mieszkalny, wstrzymano wypłatę dodatku mieszkaniowego w przypadku 132 gospodarstw domowych, z czego 37 gospodarstw domowych uregulowało powstałe zaległości. Wstrzymanie wypłaty dodatku mieszkaniowego dotyczyło najczęściej osób i rodzin nie posiadających żadnych własnych środków utrzymania lub dysponujących minimalnym dochodem. 31 W wyniku wznowionych postępowań administracyjnych w 4 sprawach stwierdzono obowiązek zwrotu nienależnie pobranego dodatku mieszkaniowego. Z tytułu dokonanych zwrotów nienależnie pobranych dodatków mieszkaniowych odzyskano kwotę 4.703,49 zł, która stanowi dochód własny gminy. 3.5. Świadczenia rodzinne W 2013 roku struktura wydatków na świadczenia rodzinne przedstawiała się następująco: RODZAJ ŚWIADCZEŃ ILOŚĆ ŚWIADCZEŃ Zasiłki rodzinne: - 77,00 zł miesięcznie na dziecko do 5 roku życia; - 106,00 zł miesięcznie na dziecko powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia; -115,00 zł miesięcznie na dziecko powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia; KWOTA ŚWIADCZEŃ 77.990 7.650.076,00 Dodatki do zasiłku rodzinnego z tytułu: - urodzenia dziecka - 1000 zł jednorazowo; 365 365.000,00 - opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego – 400 zł miesięcznie; 1.339 519.795,70 - samotnego wychowywania dziecka 170 zł miesięcznie lub 250 zł miesięcznie jeżeli dziecko legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności; 5.506 953.600,00 1.206 5.086 72.360,00 406.880,00 4.793 479.300,00 161 14.490,00 24 1.200,00 10.544 843.520,00 27.069 4.141.557,00 Świadczenia pielęgnacyjne – 520 zł do 30.06.2013 r./620 zł od 1.07.2013 r. miesięcznie; 4.599 2.533.910,00 Dodatek do świadczenia pielęgnacyjnego - 100 zł miesięcznie 1.547 154.700,00 Specjalny zasiłek opiekuńczy – 520 zł miesięcznie 145 74.707,00 Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka - 1000 zł; 749 749.000,00 - kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego do 5 roku życia – 60 zł miesięcznie; - kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego powyżej 5 roku życia - 80 zł miesięcznie; - rozpoczęcia roku szkolnego - 100 zł jednorazowo; - podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania na pokrycie wydatków związanych z zamieszkaniem - 90 zł miesięcznie; - podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania na pokrycie wydatków związanych z dojazdem do miejscowości, w której znajduje się szkoła - 50 zł miesięcznie; - wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej - 80 zł miesięcznie; Zasiłki pielęgnacyjne - 153 zł miesięcznie; 32 Razem Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe opłacane za osoby pobierające świadczenia opiekuńcze /świadczenie pielęgnacyjne i specjalny zasiłek opiekuńczy/ – podstawę wymiaru składki stanowi kwota świadczenia opiekuńczego; 7.748 18.960.095,70 1.016.411,49 Razem 19.976.507,19 Składki na ubezpieczenie zdrowotne opłacane za osoby pobierające świadczenia opiekuńcze /świadczenie pielęgnacyjne i specjalny zasiłek opiekuńczy/ - podstawę wymiaru składki stanowi kwota świadczenia opiekuńczego; 2.067 Razem 100.065,60 20.076.572,79 W 2013 roku ośrodek realizował zadania w zakresie świadczeń rodzinnych jako zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej. Nabycie uprawnień do świadczeń rodzinnych, tj. zasiłków rodzinnych i przysługujących dodatków do zasiłków rodzinnych uzależnione było od konieczności spełnienia kryterium dochodowego. Dochód rodziny osiągnięty w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy w przeliczeniu na osobę w rodzinie nie mógł przekroczyć miesięcznie 539,00 zł, a w przypadku, gdy członkiem rodziny było dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym bądź umiarkowanym stopniu niepełnosprawności 623,00 zł. Wysokość zasiłków rodzinnych uzależniona była od wieku dzieci, a prawo do poszczególnych dodatków do zasiłków rodzinnych od indywidualnych sytuacji rodzin (zawodowych, zdrowotnych itp.). Od 1 stycznia 2013 r. pojawiło się nowe świadczenie uzależnione od spełnienia kryterium dochodowego – specjalny zasiłek opiekuńczy oraz wprowadzone zostało kryterium dochodowe – 1922 zł na osobę - przy ubieganiu się o przyznanie jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka. Oprócz świadczeń rodzinnych uzależnionych od kryterium dochodowego ustalano uprawnienia do świadczeń rodzinnych, które przysługiwały niezależnie od posiadanego dochodu. Były to świadczenia pielęgnacyjne i zasiłki pielęgnacyjne. Niektórym osobom uprawnionym do świadczenia pielęgnacyjnego sprawującym opiekę nad członkiem rodziny, którego niepełnosprawność powstała do ukończenia 18 roku życia lub w trakcie nauki do ukończenia 25 roku życia przysługiwał do 30 czerwca 2013 r. dodatek do świadczenia pielęgnacyjnego. Ponadto w ramach rządowego programu wspierania niektórych osób jak wyżej pobierających świadczenia pielęgnacyjne w okresie od 1 kwietnia 2013 r. do 31 grudnia 2013 r. wypłacano pomoc finansową w wysokości 200,00 zł miesięcznie. Realizacja pomocy była zadaniem zleconym z zakresu administracji rządowej realizowanym przez gminy i była finansowana z budżetu państwa. Z pomocy tej skorzystało 279 rodzin na łączną kwotę 462.200,00 zł. Za niektóre osoby pobierające świadczenia pielęgnacyjne i specjalne zasiłki opiekuńcze (dotyczyło to osób niepodejmujących lub rezygnujących z zatrudnienia w celu sprawowania opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny) opłacano składki na ubezpieczenia: emerytalne i rentowe oraz ubezpieczenie zdrowotne. W przypadku osób, które nienależnie pobrały świadczenia rodzinne prowadzone były działania administracyjno-egzekucyjne, w wyniku czego odzyskano 110.570,00 zł, z czego kwota 81.909,00 zł stanowiła dochód budżetu państwa. W 2013 roku w zakresie świadczeń rodzinnych ośrodek ściśle współpracował z Regionalnym Ośrodkiem Polityki Społecznej w Toruniu jako instytucją właściwą w sprawach związanych z koordynacją systemów zabezpieczenia społecznego (obywatele Polscy w przypadku podjęcia legalnego 33 zatrudnienia w państwach Unii Europejskiej, Szwajcarii i Europejskiego Obszaru Gospodarczego mogą ubiegać się w tych państwach o przyznanie świadczeń rodzinnych przy zachowaniu zasady nie kumulowania świadczeń). W wyniku tej współpracy w 2013 roku wszczęto 50 postępowań oraz kontynuowano 104 postępowania dotyczące lat ubiegłych. Ogółem w 2013 roku ze świadczeń rodzinnych skorzystały 6.554 rodziny. 3.6. Fundusz alimentacyjny W 2013 roku ośrodek realizował również zadania związane z przyznawaniem i wypłatą świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Zadania te realizowano jako zlecone gminie z zakresu administracji rządowej. Nabycie uprawnień do świadczeń z funduszu alimentacyjnego uzależnione było od spełnienia kryterium dochodowego oraz bezskutecznej egzekucji alimentów. Dochód rodziny osiągnięty w roku kalendarzowym poprzedzającym okres świadczeniowy w przeliczeniu na osobę w rodzinie nie mógł przekraczać kwoty 725,00 zł miesięcznie. Wysokość świadczeń z funduszu alimentacyjnego uzależniona była od wysokości ustalonych alimentów, jednakże nie mogła przekraczać kwoty 500,00 zł miesięcznie na osobę uprawnioną. Ogółem w roku 2013 ze świadczeń z funduszu alimentacyjnego skorzystały 1.184 rodziny. Wypłacono 19.213 świadczeń na łączną kwotę 5.533.019,53 zł. Prowadzone były również postępowania wobec osób, które nienależnie pobrały świadczenia z funduszu alimentacyjnego. W wyniku prowadzonych działań odzyskano kwotę 19.525,00 zł, z czego kwota 17.073,00 zł stanowiła dochód budżetu państwa. W wyżej wymienionym okresie podejmowano także działania wobec dłużników alimentacyjnych. W ramach podejmowanych działań przeprowadzono 477 wywiadów alimentacyjnych i tyle samo odebrano oświadczeń majątkowych. W 156 sprawach pozyskano informacje o dłużnikach alimentacyjnych w oparciu o dane zawarte w rodzinnych wywiadach środowiskowych będących w posiadaniu innych działów tutejszego ośrodka. W stosunku do 454 dłużników alimentacyjnych wystąpiono do Powiatowego Urzędu Pracy w Grudziądzu o ich aktywizację zawodową. Wydano 181 decyzji ostatecznych uznających dłużników alimentacyjnych za uchylających się od zobowiązań alimentacyjnych. Złożono do Prokuratury 177 wniosków o ściganie za przestępstwo określone w art. 209 § 1 Kodeksu karnego. Ponadto skierowano 22 wnioski do Starosty o zatrzymanie prawa jazdy. Wnioski te dotyczyły sytuacji, w których dłużnik alimentacyjny uniemożliwiał przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego, odmówił złożenia oświadczenia majątkowego, odmówił zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny albo poszukujący pracy, bez uzasadnionej przyczyny w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy - odmówił przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej (wykonywania prac społecznie użytecznych, prac interwencyjnych, robót publicznych, prac na zasadach robót publicznych albo udziału w szkoleniu, stażu lub przygotowaniu zawodowym dorosłych) jeżeli jednocześnie przez okres ostatnich 6 miesięcy nie wywiązywał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów. Wydano 1.294 decyzje zobowiązujące dłużników alimentacyjnych do zwrotu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Dłużnicy, którzy posiadali zaległości z tytułu wypłaconych osobom uprawnionym świadczeń z funduszu alimentacyjnego lub zaliczki alimentacyjnej za okres dłuższy niż 6 miesięcy zostali zgłoszeni do Biura Informacji Gospodarczej – InfoMonitor. Dokonano 1.666 takich zgłoszeń. W wyniku egzekucji sądowych i administracyjnych oraz wpłat bezpośrednich dokonywanych przez dłużników alimentacyjnych w 2013 roku odzyskano 1.054.199,91 zł (w tym 169.873,80 zł stanowiących odsetki ustawowe), z czego kwota 690.772,82 zł stanowiła dochód budżetu państwa, kwotę 42.311,63 zł przekazano do gmin właściwych dłużnika, natomiast kwota 321.116,06 zł stanowiła dochód własny gminy34 miasto Grudziądz (w tym kwota 28.745,75 zł, którą przekazały inne gminy). Ogółem zarejestrowano 1.714 dłużników alimentacyjnych. Przyznawanie i wypłata świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz podejmowanie działań wobec dłużników alimentacyjnych jest zadaniem finansowanym w formie dotacji celowej z budżetu państwa. 3.7. Potrzeby Utrzymanie infrastruktury i poziomu finansowania w obszarze pomocy społecznej celem zachowania dotychczasowego standardu świadczonych usług. 35