Łukasz Sobiech

„Ocena substancji wpływających na skuteczność działania
wybranych herbicydów”
Łukasz Sobiech
Stypendysta projektu pt. „Wsparcie stypendialne dla doktorantów na kierunkach uznanych za
strategiczne z punktu widzenia rozwoju Wielkopolski”, Poddziałanie 8.2.2 Programu
Operacyjnego Kapitał Ludzki
Współczesny konsument oczekuje bezpiecznej żywności, dlatego też wprowadzane
przez Unię Europejską przepisy mają na celu regulację oraz kontrolę nad wytwarzaniem
płodów
rolnych.
Dyrektywa
2009/128/WE
mówiąca
o zrównoważonym
stosowaniu
pestycydów, zmusi polskich producentów do wprowadzenia od 2014 roku zasad
integrowanej ochrony roślin. Zakłada ona między innymi możliwość stosowania obniżonych
dawek pestycydów. Jest to efekt bardzo pożądany przez konsumentów, ale trudny do
wykonania dla producentów rolnych. Stosowanie niższych dawek środków ochrony roślin
powoduje bowiem ryzyko obniżenia ich skuteczności a w wyniku tego spadek poziomu
plonowania, co przekłada się na mniej opłacalną produkcję. Wyniki badań naukowych
donoszą jednak, że możliwe jest stosowanie obniżonych dawek pestycydów łącznie z
substancjami wspomagającymi (adiuwantami) bez spadku ich skuteczności. Jest to
rozwiązanie, które umożliwia kompromis między ochroną środowiska naturalnego,
bezpieczeństwem
żywności
a
satysfakcją
z
ekonomicznej
opłacalności
produkcji.
Technologia ta wymaga jednak dużej wiedzy od producenta.
Stosowanie herbicydów (środki chwastobójcze) jest jedną z podstawowych metod
walki z chwastami. Zabiegi takie powinny się charakteryzować wysoką skutecznością
działania niezależnie od warunków środowiska oraz niskimi kosztami stosowania. W celu
optymalizacji
zabiegu
opryskiwania
do
cieczy
opryskowej
dodaje
się
adiuwanty
(wspomagacze). Obecność adiuwanta w formulacji herbicydu jest szczególnie istotna
wówczas, gdy preparat stosuje się z dużą ilością wody (zwłaszcza gdy zawiera ona wiele
zanieczyszczeń - mineralnych i organicznych), a także w warunkach niesprzyjających
działaniu środka. Aktywność biologiczna substancji aktywnych herbicydów jest w dużym
stopniu uzależniona od rodzaju zastosowanego adiuwanta. Łączne stosowanie adiuwantów
o wielokierunkowym mechanizmie działania z herbicydami z różnych grup chemicznych
może wpływać na ich skuteczność chwastobójczą. Mieszanina adiuwantów modyfikujących
Praca doktorska współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach
Europejskiego Funduszu Społecznego
(siarczan amonu, fosforan potasu, kwas cytrynowy) z odpowiednio dobranym surfaktantem
lub olejem wykazuje często oddziaływanie synergistyczne i pozwala na znaczne obniżenie
dawki herbicydu bez ograniczenia jego skuteczności chwastobójczej.
Korzystając z wyników badań i analiz przeprowadzonych w trakcie realizacji pracy
doktorskiej, chciałbym wprowadzić innowacyjną technologię stosowania adiuwantów w
praktyce rolniczej, mającą na celu optymalizację stosowania pestycydów. Jej celem jest
obniżenie dawek pestycydów co przekłada się na ograniczoną ilość wprowadzanych
substancji aktywnych do środowiska naturalnego.
Ponad to badania zakładają:
- optymalizację dawek herbicydów stosowanych do regulacji zachwaszczenia roślin
uprawnych;
- obniżenie dawki herbicydu przy zachowaniu odpowiednich parametrów cieczy (napięcie
powierzchniowe oraz kąt przylegania cieczy opryskowej) i uzyskanie podobnej skuteczności
jak w przypadku zastosowania pełnej dawki;
- ocenę substancji, które mogą wpływać na modyfikacje cieczy opryskowej i w ten sposób
podnosić skuteczność chwastobójczą herbicydów.
Zdobyta wiedza na temat syntezy adiuwantów w połączeniu z odpowiednim doborem
wspomagacza do właściwego pestycydu może zostać wykorzystana do opracowania
bardziej efektywnych adiuwantów, które w przyszłości mogą zostać opatentowane i w ten
sposób wdrożone bezpośrednio do praktyki podnosząc innowacyjność regionu jakim jest
Wielkopolska.
Praca doktorska współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach
Europejskiego Funduszu Społecznego