Prawna kontrola metrologiczna

Liczniki energii elektrycznej czynnej
- prawna kontrola metrologiczna
Główny Urząd Miar
Piknik AMI w Krakowie, 19 listopada 2015 r.
Liczniki energii elektrycznej czynnej prawna kontrola metrologiczna
Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. — Prawo o miarach
(Dz. U. z 2013 r. poz. 1069)
Art. 1
Celem ustawy jest zapewnienie jednolitości miar i wymaganej
dokładności pomiarów wielkości fizycznych w Rzeczypospolitej
Polskiej.
Prawna kontrola metrologiczna jest jednym z ustawowych środków,
za pomocą których ma być realizowany zasadniczy cel ustawy
Prawo o miarach, określony w art. 1.
Liczniki energii elektrycznej czynnej prawna kontrola metrologiczna
Prawna kontrola metrologiczna jest to działanie zmierzające do
wykazania, że przyrząd pomiarowy spełnia wymagania
określone we właściwych przepisach
Podstawa: Art. 4, pkt 9 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. — Prawo o miarach (Dz. U. z 2013 r., poz. 1069).
Liczniki energii elektrycznej czynnej prawna kontrola metrologiczna
Zagadnienia prawnej kontroli metrologicznej przyrządów pomiarowych
regulują:
Rozdział 3
ustawy z dnia 11 maja 2001 r. Prawo o miarach
(Dz. U. z 2013 r., poz. 1069)
oraz
rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 7 stycznia 2008 r.
w sprawie prawnej kontroli metrologicznej przyrządów pomiarowych
(Dz. U. Nr 5, poz. 29 i z 2010 r. Nr 110, poz. 728).
Liczniki energii elektrycznej czynnej prawna kontrola metrologiczna
Przyrządy pomiarowe, które mogą być stosowane:
1) w ochronie zdrowia, życia i środowiska,
2) w ochronie bezpieczeństwa i porządku publicznego,
3) w ochronie praw konsumenta,
4) przy pobieraniu opłat, podatków i innych należności budżetowych oraz
ustalaniu opustów, kar umownych, wynagrodzeń i odszkodowań, a także
przy pobieraniu i ustalaniu podobnych należności i świadczeń,
5) przy dokonywaniu kontroli celnej,
6) w obrocie
i są określone w rozporządzeniu Ministra Gospodarki w sprawie rodzajów
przyrządów pomiarowych podlegających prawnej kontroli metrologicznej,
podlegają prawnej kontroli metrologicznej.
Przyrządy pomiarowe wprowadzone do obrotu lub do użytkowania po dokonaniu
oceny zgodności z zasadniczymi wymaganiami, które są stosowane w
dziedzinach, o których mowa powyżej i zostały określone w powyższym
rozporządzeniu podlegają w użytkowaniu prawnej kontroli metrologicznej.
Podstawa: Art. 8, ust. 1 oraz ust. 2a ustawy z dnia 11 maja 2001 r. — Prawo o miarach (Dz. U. z 2013 r., poz. 1069).
Liczniki energii elektrycznej czynnej prawna kontrola metrologiczna
Prawna kontrola metrologiczna przyrządów pomiarowych jest
wykonywana przez:
1) zatwierdzenie typu przyrządu pomiarowego na podstawie
badania typu – przed wprowadzeniem typu przyrządu
pomiarowego do obrotu lub
2) legalizację pierwotną albo legalizację jednostkową – przed
wprowadzeniem danego egzemplarza przyrządu pomiarowego
do obrotu lub użytkowania, a także
3) legalizację ponowną – w stosunku do przyrządów pomiarowych
wprowadzonych do obrotu lub użytkowania.
Podstawa: Art. 8, ust. 2 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. — Prawo o miarach (Dz. U. z 2013 r., poz. 1069).
Liczniki energii elektrycznej czynnej prawna kontrola metrologiczna
Rodzaje przyrządów pomiarowych podlegających prawnej kontroli
metrologicznej oraz zakres tej kontroli w odniesieniu do każdego
rodzaju przyrządu określone są w:
Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 27 grudnia
2007 r. w sprawie rodzajów przyrządów pomiarowych
podlegających prawnej kontroli metrologicznej oraz
zakresu tej kontroli.
(Dz. U. z 2014 r., poz. 1066).
Liczniki energii elektrycznej czynnej prawna kontrola metrologiczna
Zakres prawnej kontroli metrologicznej liczników energii elektrycznej czynnej
aktualnie obejmuje legalizację pierwotną lub ponowną, natomiast
po 30 października 2016 r. będzie obejmował wyłącznie legalizację
ponowną (po tej dacie liczniki energii elektrycznej czynnej podlegające
prawnej kontroli metrologicznej będą mogły być wprowadzane do obrotu
wyłącznie w wyniku dokonania oceny zgodności).
Liczniki energii elektrycznej czynnej prądu przemiennego, do stosowania w
gospodarstwach domowych, w usługach i handlu oraz w przemyśle drobnym,
wprowadzone do obrotu lub użytkowania po dokonaniu oceny zgodności z zasadniczymi
wymaganiami (klasy dokładności A; B; C) podlegają prawnej kontroli metrologicznej w
zakresie:
- legalizacji ponownej.
Podstawa: § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 27 grudnia 2007 r. w sprawie rodzajów przyrządów
pomiarowych podlegających prawnej kontroli metrologicznej oraz zakresu tej kontroli (Dz. U. z 2014 r.,
poz. 1066).
Liczniki energii elektrycznej czynnej prawna kontrola metrologiczna
legalizacja - zespół czynności obejmujących sprawdzenie, stwierdzenie i
poświadczenie dowodem legalizacji, że przyrząd pomiarowy spełnia
wymagania;
dowód legalizacji - świadectwo legalizacji lub cecha legalizacji
umieszczana na przyrządzie pomiarowym, poświadczające dokonanie
legalizacji.
Podstawa: Art. 4 pkt 13 i 20 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. — Prawo o miarach (Dz. U. z 2013 r., poz. 1069).
Liczniki energii elektrycznej czynnej prawna kontrola metrologiczna
Legalizacja ponowna przyrządu pomiarowego jest dokonywana na wniosek:
1) użytkownika;
2) wykonawcy naprawy lub instalacji przyrządu pomiarowego.
Prawna kontrola przyrządów pomiarowych może być przeprowadzona w:
1) siedzibie organu administracji miar;
2) punkcie legalizacyjnym;
3) miejscu zainstalowania lub użytkowania przyrządu pomiarowego, jeżeli
wynika to z wymagań;
4) miejscu wykonywania legalizacji pierwotnej lub legalizacji
ponownej przez podmiot, któremu Prezes udzielił upoważnienia
do wykonywania legalizacji pierwotnej lub legalizacji ponownej.
Punkt legalizacyjny - miejsce wykonywania przez organy administracji miar czynności związanych z legalizacją dużej
ilości określonych rodzajów przyrządów pomiarowych u producenta, importera albo u przedsiębiorcy dokonującego
napraw lub instalacji (art. 4, pkt 17 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. — Prawo o miarach).
Podstawa: Art. 8k ust. 1, art. 8c ustawy z dnia 11 maja 2001 r. — Prawo o miarach (Dz. U. z 2013 r., poz. 1069).
Liczniki energii elektrycznej czynnej prawna kontrola metrologiczna
Przyrząd pomiarowy powinien być zgłoszony do legalizacji ponownej:
1) przed upływem okresu ważności legalizacji pierwotnej, albo
poprzedniej legalizacji ponownej,
2) przed upływem terminu od dokonania oceny zgodności,
3) po zainstalowaniu w miejscu użytkowania, przed upływem okresu ważności
legalizacji pierwotnej, jeżeli sprawdzenie zgodności z wymaganiami jest
wykonywane przed lub po jego zainstalowaniu w tym miejscu;
4) w przypadku zmiany miejsca instalacji lub użytkowania, w którym była
dokonana ocena zgodności albo legalizacja;
5) w przypadku uszkodzenia albo zniszczenia cech legalizacji lub cech
zabezpieczających naniesionych podczas legalizacji,
6) w przypadku uszkodzenia albo zniszczenia oznaczeń lub cech
zabezpieczających
naniesionych
podczas
dokonywania
oceny
zgodności,
7) po naprawie.
Podstawa: Art. 8k ust. 2 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. — Prawo o miarach (Dz. U. z 2013 r., poz. 1069).
Liczniki energii elektrycznej czynnej prawna kontrola metrologiczna
Wniosek o dokonanie legalizacji ponownej przyrządów pomiarowych powinien
zawierać:
1) dane identyfikujące wnioskodawcę:
a) imię i nazwisko lub nazwę oraz jego adres,
b) numer identyfikacji podatkowej;
2) dane identyfikujące zgłaszany przyrząd pomiarowy, w szczególności:
a) nazwę lub znak fabryczny przyrządu pomiarowego,
b) numer fabryczny przyrządu pomiarowego,
c) liczbę sztuk zgłaszanych przyrządów pomiarowych, jeżeli jest większa niż
jeden;
3) datę i podpis wnioskodawcy.
Jeżeli dowodem legalizacji przyrządu pomiarowego jest świadectwo legalizacji,
do wniosku o dokonanie legalizacji ponownej powinno być dołączone
świadectwo legalizacji pierwotnej lub poprzedniej legalizacji ponownej albo ich
kopia, a w przypadku przyrządu pomiarowego zgłaszanego do legalizacji
ponownej po raz pierwszy po dokonaniu oceny zgodności - kopia deklaracji
zgodności.
Podstawa: § 28 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 7 stycznia 2008 r. w sprawie prawnej kontroli
metrologicznej przyrządów pomiarowych (Dz. U. Nr 5, poz. 29 i z 2010 r. Nr 110, poz. 728).
Liczniki energii elektrycznej czynnej prawna kontrola metrologiczna
Zgodnie z przepisem Załącznika nr 6 do rozporządzenia Ministra Gospodarki
z dnia 7 stycznia 2008 r. w sprawie prawnej kontroli metrologicznej
przyrządów pomiarowych, dowodem legalizacji liczników energii
elektrycznej czynnej jest cecha legalizacji.
Na cechę legalizacji składa się cecha:
1) identyfikująca urząd podległy organowi administracji miar albo
podmiot upoważniony i
2) roczna - jeżeli okres ważności legalizacji wyrażony jest w latach,
albo
3) roczna i miesięczna - jeżeli okres ważności legalizacji jest wyrażony w
miesiącach.
Cecha stosowana
przez Prezesa GUM
Cecha urzędu
okręgowego
Cecha urzędu
obwodowego
Cecha podmiotu
upoważnionego
Cecha roczna
Cecha
miesięczna
Podstawa: § 21, ust. 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 7 stycznia 2008 r. w sprawie prawnej kontroli
metrologicznej przyrządów pomiarowych (Dz. U. Nr 5, poz. 29 i z 2010 r. Nr 110, poz. 728)
Liczniki energii elektrycznej czynnej prawna kontrola metrologiczna
Dowodem legalizacji pierwotnej EWG licznika energii elektrycznej czynnej
jest cecha legalizacji o specjalnym wzorze.
1) pierwszy element stanowi mała litera „e”, zawierająca:
a) w górnej części duże litery PL, ustalone jako oznaczenie
Rzeczypospolitej Polskiej,
b) w dolnej części wyróżnik cyfrowy identyfikujący właściwy urząd
miar albo podmiot upoważniony;
2) drugi element składa się z dwóch ostatnich cyfr roku, w którym
dokonano legalizacji, umieszczonych w sześciokącie foremnym.
Dotyczy wyłącznie liczników energii elektrycznej
czynnej prądu przemiennego indukcyjnych, do
przyłączenia bezpośredniego, klasy dokładności 2,
którym nadano znak zatwierdzenia typu EWG
(potwierdzający zgodność licznika z dyrektywą Unii
Europejskiej starego podejścia 76/891/EWG).
Podstawa: § 25, ust. 2 i ust. 3 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 7 stycznia 2008 r. w sprawie prawnej kontroli
metrologicznej przyrządów pomiarowych (Dz. U. Nr 5, poz. 29 i z 2010 r. Nr 110, poz. 728).
Liczniki energii elektrycznej czynnej prawna kontrola metrologiczna
Cechy zabezpieczające - Legalizacja ponowna
Cechy identyfikujące urząd podległy organowi administracji miar albo
podmiot upoważniony są umieszczane na przyrządach pomiarowych jako cechy
zabezpieczające przed dostępem osób
nieuprawnionych we wszystkich
przypadkach i miejscach wskazanych w:
1) przepisach określających szczegółowy zakres, sposoby oraz metody
przeprowadzania badań i sprawdzeń podczas prawnej kontroli metrologicznej
poszczególnych rodzajów przyrządów pomiarowych, wydanych na podstawie
art. 9a ustawy Prawo o miarach;
2) decyzji
zatwierdzenia
typu
w
przypadku
przyrządów
pomiarowych
podlegających zatwierdzeniu typu, albo
3) certyfikacie badania typu WE, certyfikacie zatwierdzenia typu WE albo
certyfikacie badania projektu WE w przypadku przyrządów pomiarowych
wprowadzonych do obrotu lub użytkowania po dokonaniu oceny zgodności, albo
4) przepisach określających wymagania dla urządzeń rejestrujących
stosowanych w transporcie drogowym – tachografów samochodowych.
Podstawa: § 37, pkt 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 7 stycznia 2008 r. w sprawie prawnej kontroli metrologicznej
przyrządów pomiarowych (Dz. U. Nr 5, poz. 29 i z 2010 r. Nr 110, poz. 728).
Liczniki energii elektrycznej czynnej prawna kontrola metrologiczna
Okresy ważności legalizacji liczników wprowadzonych do obrotu lub
użytkowania po dokonaniu oceny zgodności:
Podstawa: Pkt 2 załącznika Nr 6 do rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 7 stycznia 2008 r. w sprawie prawnej
kontroli metrologicznej przyrządów pomiarowych (Dz. U. Nr 5, poz. 29 i z 2010 r. Nr 110, poz. 728).
Liczniki energii elektrycznej czynnej prawna kontrola metrologiczna
Termin zgłoszenia przyrządu pomiarowego po raz pierwszy do legalizacji
ponownej po dokonaniu oceny zgodności liczony jest od pierwszego dnia
grudnia roku, którego oznaczenie zostało naniesione na przyrządzie
podczas dokonywania oceny zgodności
Podstawa: Art. 8k ust. 3 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. — Prawo o miarach (Dz. U. z 2013 r., poz. 1069).
Liczniki energii elektrycznej czynnej prawna kontrola metrologiczna
Okresy ważności legalizacji liczników wprowadzonych do obrotu lub
użytkowania na podstawie zatwierdzenia typu i legalizacji pierwotnej:
Podstawa: Pkt 1 załącznika Nr 6 do rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 7 stycznia 2008 r. w sprawie prawnej
kontroli metrologicznej przyrządów pomiarowych (Dz. U. Nr 5, poz. 29 i z 2010 r. Nr 110, poz. 728).
Liczniki energii elektrycznej czynnej prawna kontrola metrologiczna
Okresy ważności dowodów legalizacji liczników energii elektrycznej wprowadzonych
do obrotu lub użytkowania na podstawie zatwierdzenia typu i legalizacji pierwotnej
liczone są od dnia 1 stycznia roku następującego po roku, w którym legalizacja
została dokonana.
Podstawa: § 27, ust. 2 oraz § 38, ust. 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 7 stycznia 2008 r. w sprawie prawnej
kontroli metrologicznej przyrządów pomiarowych (Dz. U. Nr 5, poz. 29 i z 2010 r. Nr 110, poz. 728).
Liczniki energii elektrycznej czynnej prawna kontrola metrologiczna
Legalizacja licznika traci ważność w przypadku:
1) stwierdzenia, że przyrząd pomiarowy przestał spełniać wymagania;
2) uszkodzenia przyrządu pomiarowego;
3) uszkodzenia albo zniszczenia cechy legalizacji lub cechy
zabezpieczającej.
Podstawa: Art. 8n ust. 4 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. — Prawo o miarach (Dz. U. z 2013 r., poz. 1069).
Liczniki energii elektrycznej czynnej prawna kontrola metrologiczna
Ponadto:
Jeżeli w wyniku przeprowadzonych czynności sprawdzenia organ administracji
miar lub podmiot upoważniony stwierdzą, że przyrząd pomiarowy nie spełnia
wymagań, cechy legalizacji umieszczone na przyrządzie pomiarowym podczas
legalizacji uprzedniej są kasowane za pomocą znaku:
Podstawa: § 34, ust. 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 7 stycznia 2008 r. w sprawie prawnej kontroli
metrologicznej przyrządów pomiarowych (Dz. U. Nr 5, poz. 29 i z 2010 r. Nr 110, poz. 728).
Liczniki energii elektrycznej czynnej prawna kontrola metrologiczna
Zmiany planowane w prawnej kontroli metrologicznej liczników energii
elektrycznej czynnej
W przygotowanym projekcie rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie
rodzajów
przyrządów
pomiarowych
podlegających
prawnej
kontroli
metrologicznej oraz zakresu tej kontroli, proponowany jest zapis:
§ 6. Prawnej kontroli metrologicznej w zakresie legalizacji ponownej podlegają
następujące rodzaje przyrządów pomiarowych wprowadzonych do obrotu lub
użytkowania na podstawie decyzji zatwierdzenia typu lub legalizacji albo po
dokonaniu oceny zgodności:
(…)
5) liczniki energii elektrycznej czynnej prądu przemiennego klasy dokładności
A, B i C oraz klasy dokładności 2, 1 i 0,5;
Propozycja ta oznacza wyłączenie z zakresu prawnej kontroli metrologicznej
liczników energii elektrycznej czynnej prądu przemiennego klasy dokładności
0,2 (których typ został zatwierdzony).
Projekt rozporządzenia dostępny jest na stronie internetowej BIP GUM:
http://bip.gum.gov.pl/pl/bip/projekty_aktow_prawnych/rozporzadzenia
Liczniki energii elektrycznej czynnej prawna kontrola metrologiczna
Dziękuję