labts-cw1

labts-cw1
Technologie sieciowe — Forma zajęć, warunki zaliczenia i wprowadzenie do infrastruktury laboratoryjnej
Podstawa zaliczenia
Podstawą zaliczenia jest średnia z ocen cząstkowych.
Organizacja zajęć
Zajęcia odbywają się cotygodniowo, łącznie 15 w semestrze. Podzielone są następująco:
• zerowe zajęcia wprowadzające (nieoceniane),
• ~13 zajęć merytorycznych (oceniane),
• wystawienie ocen (ew. nadrabianie zaległości i wyjaśnianie oceny).
Dodatkowe oceny
Istnieje możliwość uzyskania dodatkowych ocen z tzw. „wejściówek”.
Forma zajęć
Zajęcia laboratoryjne polegają na wykonaniu instrukcji do danych zajęć.
Zajęcia trwają 1:30h (dwie jednostki).
Instrukcje do ćwiczeń dostępne są w formie strony html, dokumentu pdf, oraz
lokalnie w wirtualnym systemie jako pliki dokumentacji (polecenie man labtscwX) oraz pliki info (polecenie pinfo labts-cwX).
Organizacja zajęć
Zajęcia rozpoczynają się krótkim (max. 10 min) wprowadzeniem do tematyki
oraz omówieniem celu ćwiczenia i wykorzystywanych narzędzi. Następnie studenci przystępują do wykonania zadań nakreślonych w instrukcji do danych zajęć. Na 30 min przed końcem prowadzący rozpoczyna indywidualne ocenianie
wykonanego zadania. Wystawiona ocena jest jawna.
Podpowiedź
Prowadzący jest dostępny w trakcie wykonywania ćwiczenia w celach
konsultacji (rozwiązywanie problemów, pomoc w wykonaniu ćwiczenia, dodatkowe objaśnienia).
Środowisko wykonawcze
Laboratoria odbywają się głównie z wykorzystaniem wirtualizowanych maszyn
(VMWare Server 2) z preinstalowanym systemem operacyjnym GNU/Linux (Debian). Dostępny jest wyłącznie tryb tekstowy (emulacja konsoli) i powłoka systemowa bash. Student działa jako superużytkownik (root) automatycznie zalogowanym na 6 wirtualnych konsolach.
1
labts-cw1
Wprowadzenie do infrastruktury laboratoryjnej
Celem niniejszego wprowadzenia jest zapoznanie/przypomnienie podstaw operowania w trybie tekstowym systemu GNU/Linux.
Konfiguracja trybu sieci VMWare
Kluczowa do wykonania ćwiczeń jest umiejętność konfiguracji trybu emulacji
sieci przez program VMWare. Dla każdego interfejsu sieciowego istnieje możliwość ustawienia jednego z trzech trybów:
NAT
Tryb translacji adresów. VMWare udostępnia dla tak skonfigurowanego interfejsu możliwość pobrania adresu IP poprzez mechanizm
DHCP oraz zapewnia transparentną translację adresów wyjściowych (maskarada).
Emulowana sieć naśladuje separowany segment sieci lokalnej LAN,
podłączony do internetu (zewnętrznej sieci) przy pomocy routera
brzegowego z możliwością automatycznej konfiguracji adresów IP.
host-only
Sieć wirtualnej maszyny jest odseparowana od sieci rzeczywistego komputera. Nie jest dostępny mechanizm tłumaczenia adresów
(NAT) oraz automatyczna konfiguracja adresów IP (DHCP).
Jest to preferowany tryb, kiedy wirtualne komputery nie wymagają
komunikacji z żadną siecią zewnętrzną.
bridged
Tryb zmostkowany. Interfejsy wirtualnej maszyny oraz natywnego
systemu są w tym trybie skonfigurowane jako mostek (bridge) sieciowy. Pozwala to na bezpośrednie uczestniczenie komputerów wirtualnych w sieci natywnego systemu.
Tryb ten nie jest wykorzystywany na zajęciach.
Dla trybów NAT i host-only VMWare instaluje wirtualne interfejsy sieciowe w natywnym systemie. Interfejsy te bardzo wiernie naśladują fizyczne urządzenia:
posiadają adres MAC, IP, etc...
Istnienie tych wirtualnych interfejsów pozwala na używanie zewnętrznych narzędzi, jak np. Wireshark, do monitorowania ruchu wewnątrz wirtualnej sieci.
Należy w tym celu manipulować odpowiednim interfejsem wirtualnym, do którego podłączone są wirtualne systemy.
Podpowiedź
Jeżeli wirtualna karta sieciowa ustawiona jest w tryb NAT, to możliwe
jest automatyczne pobranie adresu IP z serwera DHCP dostarczonego
przez infrastrukturę VMWare. W tym celu należy wywołać polecenie:
click:~# dhclient eth0
Wiadomości podstawowe
Po uruchomieniu wirtualnej maszyny rozpoznasz procedurę ładowania systemu
GNU/Linux. Po jej udanym zakończeniu zostaniesz automatycznie zalogowany
2
labts-cw1
jako użytkownik rooot na 6 wirtualnych konsolach. Możesz się między nimi przełączać klawiszami Alt+[1-6] (odpowiednio dla konsol 1 do 6).
Czytanie instrukcji do ćwiczeń
Pierwszą czynnością jaką powinieneś zrobić po zalogowaniu, to otworzyć w jednej z konsol instrukcję do danego ćwiczenia. Możesz to zrobić uruchamiając jeden z dwóch czytników dokumentacji:
man
czytnik standardowej dokumentacji systemu GNU/
Linux,
pinfo
czytnik dokumentacji texinfo.
Narzędzia wspólne
W trakcie wykonywania ćwiczeń wykorzystywać będziesz często następujące narzędzia:
• podręcznik użytkownika man,
• podstawowe komendy powłoki bash (zobacz TLDP [4], man bash),
• edytor tekstu.
WAŻNE
Jeżeli w instrukcji do ćwiczenia wymieniony jest program do użycia,
zakłada się, iż przeczytasz o nim instrukcję obsługi (man program).
Podpowiedź
Zwyczajowo każdy program uruchomiony bez parametrów, lub z parametrem --help wyświetla skróconą instrukcję obsługi.
Do Twojej dyspozycji dostępne są edytory tekstu (z których będziesz intensywnie
korzystał): vim, nano oraz mcedit.
Podpowiedź
Do Twojej dyspozycji jest też program Midnignt Commander (mc), który jest klonem znanego z systemu DOS programu Norton Commander.
Pomoże on w orientowaniu się w drzewie katalogów.
Autorzy
dr inż. Andrzej Szwabe <[email protected]>
mgr inż. Cezary Krzyżanowski <[email protected]>
Bibliografia
Teoria
Publikacje o charakterze ogólnym pomocne do wszystkich ćwiczeniach.
[1] The Internet And Its Protocols. A Comparative Approach. Adrian Farrel. Morgan Kauffman. Elsevier. San Francisco. 2004.
3
labts-cw1
[2] Layering as optimization decomposition: A mathematical theory of network architectures. Muang Chiang. Steven H. Chiang. A. Robert Calderbanks. John C. Doyle.
IEEEE. Piscataway NJ . 2007.
[3] The Mathematics of Internet Congestion Control. Rayadurgam Srikant. Birkhauser.
Boston-Basel-Berlin . 2004.
Narzędzia
[4] The Linux Documentation Project.
[5] Introduction to Linux - A Hands on Guide. Machtelt Garrels. The Linux Documentaiton
Project. lipiec 2008. v1.27.
[6] GNU/Linux Command-Line Tools Summary. Gareth Anderson. The Linux Documentaiton Project. kwiecień 2008. v1.2.
[7] Linux Filesystem Hierarchy. Binh Nguyen. The Linux Documentaiton Project. lipiec
2004. v0.65.
[8] Bash Guide for Beginners. Machtelt Garrels. The Linux Documentaiton Project. lipiec
2008. v1.10.
4