Nr wniosku: 219404, nr raportu: 19211. Kierownik (z rap.): prof. dr

Nr wniosku: 219404, nr raportu: 19211. Kierownik (z rap.): prof. dr hab. Elżbieta Czarny
Mimo emocji, także negatywnych, towarzyszących negocjacjom TTIP (tylko częściowo wynikających z prognozy
potencjalnych zagrożeń, częściowo zaś przenoszących na TTIP wady innych porozumień – np. w Europie ACTA,
konfliktów między UE i USA – np. afery podsłuchowej, czy sporu handlowego o stal – oraz obawy przed siłą i
intencjami partnera) przedstawiliśmy stany faktyczne dotyczące wszystkich aspektów Partnerstwa. Analizowaliśmy
najbardziej kontrowersyjne kwestie jak sposoby rozstrzygania sporów między inwestorem zagranicznym i państwem
(ISDS), handel produktami modyfikowanymi genetycznie (GMO), potencjalne obniżenie standardów (np. ochrony
środowiska, zdrowia, konsumentów i pracowników), skutki wzajemnego uznawania standardów sanitarnych i
fitosanitarnych (SPS) oraz barier technicznych (TBT)). Na podstawie statystyk, dokumentów oraz wypowiedzi
zbadaliśmy obecny stan współpracy stron TTIP wskazując największe problemy, na jakie napotyka jej rozwijanie.
Określiliśmy TTIP jako porozumienie zarówno defensywne mające na celu obronę pozycji UE i USA w światowej
polityce i gospodarce, jak i porozumienie ofensywne mające poprawić miejsce sygnatariuszy w gospodarce światowej i
stworzyć nowy wzorzec porozumień regionalnych (RTA) oraz ożywić negocjacje liberalizacji niedyskryminacyjnej (np.
w ramach WTO).
Na podstawie wyników negocjacji oraz analizy charakterystyki RTA, w których uczestniczą UE i USA, sformułowaliśmy
przewidywania odnośnie do rozwiązań, możliwych do przyjęcia w ramach TTIP. Szczególnie dużo uwagi poświęciliśmy
ocenie (zwłaszcza z punktu widzenia Polski) celów Unii Europejskiej w trzech obszarach negocjacyjnych TTIP (tzw.
filarach ekonomicznych).
Analizowaliśmy m.in. politykę handlową, w tym możliwości likwidacji lub zmniejszenia ceł i barier pozataryfowych,
liberalizacji handlu usługami, a także nowego podejścia do ochrony inwestycji zagranicznych. Zbadaliśmy stan
negocjacji w odniesieniu do sektorów wrażliwych z punktu widzenia polskiej gospodarki (w tym rolnictwa).
Dokonany przez nas przegląd możliwych w TTIP rozwiązań i konsekwencji dla Polski ich przyjęcia oraz sporządzenie
protokołu rozbieżności stanowisk Stron jest doskonałym punktem wyjścia i odniesienia dla dalszych badań problematyki
współpracy transatlantyckiej.
Dowiedliśmy, że do badania wielu kwestii potrzebne jest podejście wielo- i interdyscyplinarne, nie zaś ściśle
ekonomiczne. Np., udział prawników okazał się niezbędny do badania problematyki znaków towarowych i oznaczeń
geograficznych oraz sposobów rozstrzygania sporów między inwestorem zagranicznym i państwem.
Dorobkiem projektu jest szczegółowa analiza potencjalnego wpływu TTIP na Polskę. Dotychczas niewiele państw
członkowskich samodzielnie przeprowadziło takie analizy poprzestając na sięganiu do wniosków dotyczących całej UE i
zlokalizowanych w niej branż.
Przy okazji organizacji międzynarodowej konferencji kończącej projekt zorganizowaliśmy spotkanie z oboma obu
głównymi negocjatorami TTIP reprezentującymi strony Partnerstwa: Ignacio Garcią Bercero z UE oraz L. Danielem
Mullaneyem z USA. Przygotowaliśmy szereg publikacji w językach polskim i angielskim (w tym dwie monografie).
Występowaliśmy na kilkudziesięciu konferencjach (krajowych i zagranicznych) przedstawiając nasze poglądy na temat
TTIP. E.Czarny, J.Menkes i M. Słok-Wódkowska występowali jako eksperci w licznych instytucjach (m.in. w Sejmie i
Senacie RP, Ministerstwie Spraw Zagranicznych i Przedstawicielstwie Komisji Europejskiej w Polsce), a ich wypowiedzi
były cytowane w mediach.