Wdrożenie systemu jakości szansą na sukces firmy

Paczewski
J. Wdrożenie systemu jakości szansą na sukces firmy
LISTY
/ LeTTers
151
Wdrożenie systemu jakości szansą na sukces firmy
Implementation of quality system as a chance of company success
Jacek Paczewski
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Stargardzie Szczecińskim
Właściwie zbudowany i wdrożony system jakości, pozwala na zbudowanie
zaufania wobec firmy, jej produktów i usług, poprzez stałą weryfikacje
wymagań jakościowych. System jakości obejmuje wszystkie obszary
działania organizacji, wszystkie procesy i wszystkie stanowiska pracy.
Properly created and implemented quality system management allows
gaining confidence in the company, its products and services by its
continuous verification of quality requirements. The quality system includes
all areas of organization activities, all processes and work positions.
Celem prezentowanej pracy jest udowodnienie, że chociaż opracowanie
i wdrożenie systemów jakości jest procesem długotrwałym i kosztownym, to
jednak dla funkcjonujących firm jest warunkiem niezbędnym dla dalszego
rozwoju.
The aim of the presented work is to prove that even though working out
the quality systems is a lengthy and expensive process, it is necessary for
the acting companies for their further development.
Przy realizowaniu tematu zastosowano metody badawcze takie jak
obserwacje, opis, wywiad bezpośredni i analizę. Zakres pracy obejmował
opracowanie i wdrożenie systemu zarządzania w Powiatowej Stacji
Sanitarno-Epidemiologicznej w Stargardzie Szczecińskim.
Analiza objęła okres od 1999 roku tj. od momentu rozpoczęcia prac nad
budową systemu zarządzania według międzynarodowych norm serii ISO
9000 do 2005 roku. Przez ten czas prowadzone były badania stanu systemu
zarządzania funkcjonującego w firmie od momentu podjęcia decyzji
o jego wdrażaniu, poprzez analizę bieżącego toku procesu implementacji
wymagań normatywnych.
Na podstawie przeprowadzonych obserwacji stwierdzono, że dzięki
wprowadzeniu systemu zarządzania PSSE w Stargardzie Szczecińskim
nie tylko poprawiła swój wizerunek, a nawet zaliczana jest do czołówki
najlepszych PSSE w województwie zachodniopomorskim.
Słowa kluczowe: system jakości, ISO 9000, Powiatowa Stacja Sanitarno
-Epidemiologiczna
To carry out the subject the research methods such as observation,
description, direct interview and analysis have been applied. The scope of
work included working out and implementation of quality management
system in the District Administration Unit for Control of Epidemics and
Hygiene Promotion in Stargard Szczeciński.
The analysis included the period from 1999 that is from the time the work
on quality management system creation according to the international
standards series ISO 9000 started to 2005. During this period the research
concerning the state of the quality management system functioning
in the company was being done, from the moment the decision of its
implementation was made, through the analysis of the current process of
normative requirements implementation.
On the basis of the observation made it was found out that thanks to
introduction of the management system the District Administration Unit
for Control of Epidemics and Hygiene Promotion in Stargard Szczeciński not
only improved its image but also it was recognized as one of the leaders
in the West Pomerania Province.
Key words: quality system, ISO 9000, District Administration Unit for Control
of Epidemics and Hygiene Promotion
© Probl Hig Epidemiol 2009, 90(1): 151-153
Adres do korespondencji / Address for correspondence
www.phie.pl
Jacek Paczewski
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna
ul.Czarnieckiego 34, 73-110 Stargard Szczeciński
tel./fax 091 577 04 26, e-mail: [email protected]
Nadesłano: 24.09.2008
Zakwalifikowano do druku: 28.03.2009
Wstęp i cel pracy
Jakość ma wiele definicji. Przyglądając się różnym
dziedzinom działalności człowieka w ciągu stuleci
natrafimy bez trudu na liczne przykłady wytworów
pracy ludzkiej, które bez wahania możemy określić
mianem produktów najwyższej jakości.
W warunkach zaostrzającej się w gospodarce światowej walki konkurencyjnej problemy jakości nabierają
nowego znaczenia. Dążenie przedsiębiorstw do produkowania wyrobów i usług odpowiadających wymogom
współczesnej cywilizacji zmusza do pilnego poszukiwania sposobów poprawy poziomu jakości. Dlatego
też systemy zarządzania jakością zgodne z normami
ISO 9000 stały się w ostatnich latach tak popularne,
że w wielu branżach trudno sobie wręcz wyobrazić
działanie bez odpowiedniego certyfikatu. [1].
Zgodnie z normami z serii ISO 9000 dotyczącymi
zarządzania jakością – jakość jest to ogół właściwości
obiektu wiążących się z jego zdolnością do zaspokajania potrzeb stwierdzonych i oczekiwanych. W laboratorium „obiektem” jest wynik badania (analiza)
przedstawiony w sprawozdaniu z badania. Laboratorium powinno wykazać, że posiada taki system organizacji, zarządzania i biegłości technicznej, który będzie
zawsze gwarantował wiarygodność wyniku badania.
Pierwszym krokiem w kierunku stworzenia systemu zarządzania jakością jest formalne określenie własnych zamierzeń laboratorium czyli polityki jakości.
152
Istotnym elementem realizacji polityki jakości, oprócz
zapewnienia biegłości technicznej laboratorium, jest
odpowiedni do badań system jakości, przez który
należy rozumieć strukturę organizacyjną, podział
odpowiedzialności, procedury, procesy i zasoby umożliwiające zarządzanie jakością. Aby zwiększyć zaufanie klientów do wyników badań, laboratorium może
ubiegać się o formalne uznanie swoich kompetencji,
poddać się niezależnej ocenie trzeciej strony. Takie
formalne uznanie kompetencji laboratorium do wykonywania określonych badań nosi nazwę akredytacji.
Akredytacja udzielana jest przez właściwą organizację (trzecią stronę), najczęściej państwową, powoływaną w trybie ustawowym. Akredytacji udziela się
na określony czas np. na cztery lata, a następnie może
być ona przedłużona.
Podejmując decyzję o akredytacji należy pamiętać,
że oprócz korzyści jakie może przynieść firmie, wymaga ona włożenia sporego wysiłku i pracy w tworzeniu
potrzebnej dokumentacji oraz wprowadzeniu systemu
zarządzania jakością.
Proces akredytacji składa się z kilku etapów. Na
początku należy złożyć wniosek do jednostki akredytującej o akredytację laboratorium wraz z dokumentacją systemu jakości i zakresem akredytacji. Jednostka
akredytująca podejmuje formalną ocenę dokumentacji
pod względem jej kompletności i treści merytorycznej.
Następnie powołuje zespół auditorów, który przeprowadza ocenę laboratorium, może również dokonać
wizytacji wstępnej wraz z auditem systemu jakości. Po
audicie auditor wiodący przekazuje raport do jednostki
akredytującej, a ta podaje go dalej do laboratorium. Na
podstawie wniosku auditora wiodącego dotyczącego
udzielenia akredytacji Komitet Techniczny jednostki
akredytującej ocenia przebieg procesu akredytacji i wydaje stosowną decyzję. Jednostka akredytująca prowadzi
stały nadzór nad akredytowanym laboratorium [2].
Celem prezentowanej pracy jest udowodnienie,
że chociaż opracowanie i wdrożenie systemów jakości
jest procesem długotrwałym i kosztownym, to jednak
dla funkcjonujących firm jest warunkiem niezbędnym
dla dalszego rozwoju.
Metody badawcze
Przy realizowaniu tematu zastosowano metody badawcze takie jak obserwacje, opis, wywiad bezpośredni
i analizę. Zakres pracy obejmował opracowanie i wdrożenie systemu zarządzania w Powiatowej Stacji SanitarnoEpidemiologicznej w Stargardzie Szczecińskim.
Analiza objęła okres od 1999 roku tj. od momentu
rozpoczęcia prac nad budową systemu zarządzania
jakością według międzynarodowych norm serii ISO
9000 do 2005 roku. Przez ten czas prowadzone były
badania stanu systemu zarządzania jakością funkcjonującego w firmie od momentu podjęcia decyzji o jego
wdrażaniu, poprzez analizę bieżącego toku procesu
implementacji wymagań normatywnych.
Probl Hig Epidemiol 2009, 90(1): 151-153
Opis systemu zarządzania jakością w PSSE
w Stargardzie Szczecińskim
Zamysł wprowadzenia systemu zarządzania jakością zrodził się w Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Stargardzie Szczecińskim w 1999 r.
Pracownicy zaczęli zapoznawać się z doniesieniami w fachowej prasie na temat systemu jakości, choć
w tym czasie doniesień nie było zbyt wiele. Pierwsze
konkretne informacje na ten temat uzyskano w Instytucie Medycyny Pracy w Łodzi. Zaczęto gromadzić
informacje o organizowanych w tym zakresie kursach
oraz wprowadzać dokumentację systemu zarządzania.
Dokumentacja obejmowała wszelkie formularze, druki,
karty pracy wyposażenia pomiarowego i badawczego.
W grudniu 2000 roku Powiatowy Inspektor Sanitarny w Stargardzie Szczecińskim wyraził chęć uczestniczenia w pilotażowym programie wdrażania systemu
zarządzania pod patronatem GIS. Opracowano potrzebne dokumenty dotyczące systemu zarządzania
jakością, do których należą: Księga Jakości, Procedury
Ogólne, Instrukcje Robocze, Procedury i Instrukcje
Badawcze, Dokumenty związane z administracją.
W celu dostosowania pomieszczeń do obowiązujących przepisów dokonano modernizacji pomieszczeń
laboratoryjnych.
Systematycznie szkolono pracowników na szkoleniach wewnętrznych i zewnętrznych w zakresie
systemu zarządzania jakością i kompetencji technicznych. Oszacowano niepewność i zwalidowano metody
badawcze. Określono podstawowe cele jakościowe dla
całej stacji. Stały się nimi: satysfakcja klienta, spełnienie wymagań ustawowych i przepisów oraz wysoka
jakość wykonywanych usług przy spełnieniu założeń
normy PN-EN ISO 17025.
W dniach 3-4 listopada 2004 roku w Powiatowej
Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Stargardzie
Szczecińskim odbył się audit akredytacyjny z udziałem
czterech auditorów PCA. W wyniku przeprowadzonego auditu uzyskano certyfikat akredytacji AB 568
na 29 metod badawczych.
Wynikiem dalszego doskonalenia systemu
w dniu 31 marca 2005 roku złożono do PCA wniosek
o akredytację kolejnych 38 metod. Obecnie wynikiem
dalszego doskonalenia systemu i rozszerzenia zakresu
akredytacji jest certyfikat na 80 metod badawczych,
w tym:
–Laboratorium Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku: 32 metody,
–Laboratorium Higieny Komunalnej: 25 metod,
–Laboratorium Higieny Pracy: 20 metod,
–Laboratorium Epidemiologii: 3 metody.
Podsumowanie
System akredytacji laboratoriów jest potrzebny nie
tylko do oceny ich biegłości technicznej, ale również
do zmniejszenia różnic jakościowych między labo-
Paczewski J. Wdrożenie systemu jakości szansą na sukces firmy
ratoriami oraz eliminacji powstawania i przepływu
błędnych danych.
Korzyści wynikające z akredytacji laboratorium to
przede wszystkim gwarancja wysokiej jakości badań,
spełnienie oczekiwań klientów, umocnienie pozycji na
rynku badań laboratoryjnych, udowodnienie kompetencji w wykonywaniu badań, poprawa konkurencyjności laboratorium oraz międzynarodowa akceptacja
wyników badań.
System zarządzania jest to działanie cykliczne
składające się z planowania, realizacji zapisów, auditów i doskonalenia. Postępowanie w ramach systemu
zarządzania musi zatem obejmować ustalenie celów,
dokumentowanie, wykonanie, zapisy, audity oraz
nieustanne doskonalenie.
Należy jednak pamiętać, że nasze działania nigdy
nie będą doskonałe, ponieważ to, co planowaliśmy
nie było doskonałe; to, co zrealizowaliśmy nie zawsze
będzie zgodne z przewidywaniami; to, co poprawimy nadal nie będzie doskonałe; to, co było właściwe
w chwili realizacji, z czasem może się zdezaktualizować
na skutek np.: zmienionych wymagań zleceniodawców,
nowych możliwości technicznych, nowych zagrożeń.
153
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Stargardzie Szczecińskim
Piśmiennictwo / References
1. Bieńkowski W, Sadza P. Rola instytucji w poprawie
konkurencyjności gospodarki – zadania dla rządu. [w:]
Podedworny H, Grabowiecki J, Wronowski H (red.).
Konkrecyjność gospodarki polskiej a rola państwa. s. 58, 61.
2. Norma ISO 9000.
Pomieszczenia laboratoryjne po modernizacji
Otrzymanie certyfikatu akredytacji nr AB568
Pracownicy PSSE w Stargardzie Szczecińskim