pobierz

STRESZCZENIE
Celem pracy było zbadanie reakcji roztoczy łąkowych na różne formy i dawki
powszechnie stosowanego nawożenia naturalnego. Roztocze glebowe są ściśle uzależnione
od otaczającego je środowiska, dlatego zbadano także wpływ zastosowanych nawozów
na glebę i roślinność łąki. Testowane na roztoczach nawozy i ich różne dawki oceniono
również z punktu widzenia istotnego dla rolnictwa, aby określić optymalne dawki nawożenia
naturalnego na roślinność, plonowanie łąki i wartość pokarmową zielonki, przy minimalizacji
zagrożenia dla środowiska naturalnego.
Łąka trwała, na której przeprowadzono badania należy do zbiorowisk klasy
Molinio-Arrhenatheretea, która stanowi jedną z najbardziej wartościowych łąk i pastwisk.
Na łące wyznaczono 7 poletek doświadczalnych, każde o wymiarach 4 x 4 m, które
rozdzielono pasami izolacyjnymi o szerokości 5 m. Wykorzystane w badaniach nawozy
(obornik bydlęcy świeży i obornik bydlęcy granulowany), zastosowano według zawartości
azotu w 3 dawkach: 80 kg N·ha-1, 140 kg N·ha-1, 200 kg N·ha-1. Próby roztoczy pobierano
ze wszystkich poletek w 3 porach roku: wiosną, latem i jesienią, każdorazowo
w 10 powtórzeniach i poddawano procesowi wypłaszania w zmodyfikowanych aparatach
Tullgrena przez 8 dób, konserwowano w 75 % alkoholu etylowym i preparowano w kwasie
mlekowym.
W
glebie
badanej
łąki
trwałej
średnia
liczebność
roztoczy
była
niska
(18,1 tys. osobn.·m-2), a najliczniejszą grupą roztoczy były mechowce, stanowiąc 76 %
ich ogółu. Zaobserwowano, że liczebność roztoczy oraz wielkość plonu malały wraz
ze wzrostem dawki azotu. Dawka 200 kg N·ha-1 znacząco ograniczyła liczebność roztoczy
i mechowców, a także wielkość plonu z hektara, co potwierdza słuszną zasadę ograniczenia
nawożenia do 170 kg N·ha-1 w ciągu roku. Zastosowane nawożenie naturalne wpłynęło także
na inne parametry roztoczy glebowych. Nawozy naturalne, szczególnie w małych dawkach,
zmieniły sezonową dynamikę roztoczy na korzyść jesieni. Na poletkach nawożonych
zaobserwowano także większą różnorodność gatunkową mechowców, prowadzącą do zmian
w strukturze dominacji wśród tej grupy roztoczy. Występowanie nowych gatunków
mechowców mogło być spowodowane zachodzącymi zmianami w środowisku glebowym
po
przeprowadzonym
nawożeniu.
Nawożenie
naturalne
nie
zmieniło
natomiast
rozmieszczenia roztoczy w układzie pionowym oraz struktury wiekowej mechowców,
które zależą przede wszystkim od biologii i ekologii gatunków, danego okresu, cyklu
rozwojowego poszczególnych gatunków czy dostępności pożywienia.
SUMMARY
The aim of this study was to examine the reaction of meadow mites to different forms
and doses of commonly used natural fertilization. Soil mites are strictly dependant on their
surrounding environment, therefore, the influence of the fertilizers used on the soil
and vegetation of the meadow was also studied. The fertilizers and their different doses tested
on the mites were also evaluated from the viewpoint essential for the agriculture in order
to determine the optimal doses of natural fertilization on vegetation, meadow harvesting
and the nutrition value of the green matter, while minimizing the threats to the natural
environment.
The permament meadow on which the study was conducted belongs to the community
of Molinio-Arrhenatheretea class that is one if the most valuable meadows and pastures.
Seven experimental plots were determined on the meadow, each measuring 4 x 4 m, which
were separated with isolating space with the width of 5 m. The fertilizers used in the studies
(fresh cattle manure and granulated cattle manure), were used according to the nitrogen
content in 3 doses: 80 kg N·ha-1, 140 kg N·ha-1, 200 kg N·ha-1. The samples of mites were
extracted from every plots during the 3 seasons: spring, summer and autumn, everytime
in 10 repeats; they were submitted to the process of extraction in the modified Tullgren
funnels for 8 days, conserved in 75% ethyl alcohol and dissected in lactic acid.
In the soil of the studied permament meadow the average number of mites was low
(18,1 thous. indiv.·m-2) and the largest group of mites were the oribatida (76% of the total).
It was observed that the number of mites and the size of the harvest were decreasing
with the increase of the nitrogen dose. The dose of 200 kg N·ha-1reduced the number of mites
and oribatida significantly, as well as the size of the harvest per hectare, which confirms
the rightful rule of limiting the fertilization to 170 kg N·ha-1 in a year. The natural fertilization
applied also affected other parameters of the soil mites. Natural fertilizers, especially in small
doses, changed the seasonal dynamic of mites in favor of the autumn. It was also observed
that on the fertilized plots there is a greater species diversity of oribatida, which leads
to changes in the structure of domination in this group of mites. The presence of new species
of oribatida could have been caused by the changes taking place in the soil environment after
the fertilization conducted. The natural fertilization did not alter the arrangement of mites
in the vertical structure and the oribatid age structure, which depend mainly on the biology
and ecology of the species, the given period, the life cycle of particular species and food
availability.