Finanse gminy - sianow.beep.pl

Transkrypt

Finanse gminy - sianow.beep.pl
SKE Pomerania – Instytut Aktywizacji Społeczno-Gospodarczej Gmin i Regionu
7
FINANSE GMINY
Bezpośrednim odzwierciedleniem sytuacji ekonomicznej gminy jest jej budżet. Jest on
instrumentem w wyborze kierunków rozwojowych gminy.
Analizę budżetu przeprowadzono w oparciu o dane sprawozdawcze za okres 1996 – 1998 oraz
prognozę na rok 1999.
Podstawowym celem analizy było wskazanie źródeł dochodów budżetowych, struktury, oraz
kierunków wydatkowania środków budżetowych. Zasadniczą część analizy ujęto w formie tabel
i wykresów.
7.1
Uwarunkowania formalno – prawne budżetu
7.1.1 Podstawa prawna gospodarki finansowej gminy
• Ustawa z dn.14.12.1990r (Dz. U. 89 poz.518 o dochodach gmin i zasadach ich
subwencjonowania w 1991 r) oraz o zmianie ustawy o samorządzie terytorialnym, wraz z
późniejszymi zmianami (Dz. U. – z 1991 r Nr 4 poz.18, Nr 110 poz.473, z 1992 r. Nr 85 poz.
428 i Nr 100 poz..449, z 1993 r Nr 5 poz. 20, Nr 17 poz. 78 ,Nr 129 poz. 600);
• Ustawa z dn.26.11.1998 r o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 19992000;
• Ustawa z 26.11.1998 r o finansach publicznych;
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dn. 16.05.1994 r (Dz. U. Nr 66 poz.286) dotyczące
klasyfikacji dochodów i wydatków;
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dn. 21.12.1998 zmieniające rozporządzenie w sprawie
klasyfikacji dochodów i wydatków budżetowych oraz innych przychodów i rozchodów
Ważniejsze źródła dochodów gminy
• Podatki i opłaty, w tym
podatek rolny i leśny,
podatek od nieruchomości,
podatek od środków transportu,
podatek od działalności gospodarczej osób fizycznych,
podatki od spadków i darowizn,
inne podatki i opłaty,
• Opłaty skarbowe i inne;
• Odsetki za zwłokę;
• Odsetki od rachunków bankowych;
• Spadki, zapisy, darowizny;
• Subwencje dotacje;
• Nadwyżki budżetowe z lat poprzednich;
• Inne wpływy – przyznane gminie;
• Wpływy ze sprzedaży mienia;
• Dotacje na gospodarkę komunalną, opiekę społeczną i t p.;
44
Strategia rozwoju miasta i gminy Sianów
Ważniejsze kierunki wydatków gminy
• majątkowe
• bieżące – w tym wynagrodzenia i pochodne
• pozostałe wydatki
Główne wydatki gminy według działów, wynikają z realizowanych zadań własnych i zadań
zleconych. Należą do nich m.in.:
• inwestycje budowlane,
• szkolnictwo,
• ochrona zdrowia,
• opieka społeczna,
• gospodarka komunalna i mieszkaniowa,
• infrastruktura wiejska,
• fundusz socjalny,
• obrona cywilna
7.2
Ogólna analiza budżetu
Część analityczna obejmuje
• Tabele porównawcze
dochody budżetu wg wielkości i struktury rodzajowej,
dochody budżetu wg działów,
wydatki budżetu ogółem i wg działów,
• Wykresy
struktura dochodów,
struktura wydatków,
• Poziom dochodów i wydatków na 1 mieszkańca gminy
7.3
Ocena wyników
7.3.1 Ocena dochodów
Na dochody budżetu gminy wpływają:
• dochody własne gminy
• inne dochody gminy w formie dotacji, subwencji oraz udziału w podatkach stanowiących
dochody budżetu państwa
W analizowanych latach dochody własne gminy są znacznie niższe od innych dochodów gminy.
Dochody własne gminy (Tabela 33) są w pewnym stopniu zależne od gminy i wynoszą ok. 31%.
W dochodach własnych gminy dominują wpływy z dwóch podatków – rolnego i od
nieruchomości. Wynika to z naturalnego usytuowania gminy, rozmiarów gospodarki rolnej, a
także poziomu ulg , zwolnień lub obniżeń w stosunku do ustawowych stawek jednostkowych.
Na wysokość i wielkość podatków wpływ mają decyzje samorządu gminnego.
W grupie innych dochodów gminy największy udział mają subwencje i dotacje, których globalna
wielkość jest uzależniona od zakresu zadań zleconych gminie. W gminie Sianów stanowią one
ponad 50 % udziału w strukturze dochodów.
45
SKE Pomerania – Instytut Aktywizacji Społeczno-Gospodarczej Gmin i Regionu
W strukturze dochodów wg działów (Tabela 34) dominują różne rozliczenia (36 ÷ 43%) oraz
dochody od osób prawnych i fizycznych oraz innych jednostek (ok. 36 %).
Strukturę dochodów wg działów przedstawiają wykresy.
Ocena wydatków
W układzie rodzajowym wyróżniono wydatki na inwestycje, których poziom w latach 19961998 był wysoki i wahał się w granicach 21 ÷ 24%.
Wynagrodzenia i pochodne wykazują tendencje wzrostową (od 26 od 38%).
Pozostałe wydatki stanowią najwyższy udział w strukturze wydatków – ok. 50 %. (Tabela 35)
W układzie działów najwyższy poziom wydatków ponoszony jest na oświatę i wychowanie –
kształtuje się w granicach 37 ÷ 44 %. Wysoki poziom w strukturze wydatków stanowią także
wydatki na gospodarkę komunalną (12 ÷ 24 %) oraz opiekę społeczną (ok.14 %).
Powyższe wydatki stanowią ponad 50 % wydatków ogółem.
Stosunkowo niewielkie wydatki ponoszone są na kulturę fizyczną i sport, kulturę i sztukę.
Strukturę wydatków budżetu gminy wg działów przedstawiają wykresy.
Wykaz ważniejszych inwestycji przyjętych do realizacji w latach 1996-99
Lp.
Nazwa zadania
Transport
Wykonanie zatoki autobusowej w Skibnie
w Bielkowie
w Maszkowie
Zagospodarowanie terenu przy Domu Kultury w Wierciszewie
Wykonanie chodnika w Kłosie
w Osiekach (wraz z dojazdami)
w Skwierzynce
Remont nawierzchni ulic Kopernika i Chrobrego
Wykonanie drogi rolniczej w Gorzebądziu
Tabela 32
Rok
realizacji
Budowa parkingu w Iwięcinie
Wierciszewie (wraz z przystankiem)
w Sianowie przy gimnazjum gminnym (dla autobusu)
Modernizacja ul. Słowackiego w Sianowie
1996
1997, 1998
1999
1996, 1997
1996
1997, 1998
1999
1996
1996,
1997, 1998
1997
1998
1999
1997, 1998
Gospodarka komunalna
Sieć wodociągowa Sianów, ul. Słowackiego-Łużycka
ul. Łużycka – Dębowa
ul. Koszalińska
Uzbrojenie osiedla Łużycka-Dworcowa w Sianowie
Sieć wodno-kanalizacyjna w Sianowie, ul. Łużycka-Dworcowa
ul. Łubuszan, (z przepompownią)
Wykonanie oświetlenia ulicznego – doświetlenie wsi na terenie gminy
Sianów- Skibno, Mokre, Osieki, Maszkowo, Iwięcino, Węgorzewo
Elewacja i dach budynku Urzędu
1996
1997
1999
1996,1997
1998
1997, 1998
1996,
1997, 1999
1998
46
Strategia rozwoju miasta i gminy Sianów
Lp.
Nazwa zadania
Gazyfikacja m. Sianów
Elewacje budynków Starego Miasta w Sianowie
Rolnictwo
Sieć wodociągowa Sucha Koszalińska – kolonia Góra Jaźwinka
Skibno- kolonia (wraz z przyłączami)
Rok
realizacji
1998, 1999
1999
Dąbrowa – Karnieszewice
Modernizacja hydroforni w Dąbrowie
Oczyszczalnia ścieków Sierakowo-Sławieńskie
1996
1996,
1997, 1998
1999
1999
1998
Oświata
Wymiana stolarki okiennej w przedszkolach nr 1 i 2 w Sianowie
Remont szkoły nr 2 w Sianowie
Hala sportowa przy Szkole Podstawowej nr 1 w Sianowie
1996
1996
1998, 1999
Administracja
Modernizacja pomieszczeń Urzędu
1998
47
SKE Pomerania – Instytut Aktywizacji Społeczno-Gospodarczej Gmin i Regionu
Dochody budżetu gminy w wybranych latach. Porównanie wielkości i struktury
Tabela 33
Dochody budżetu gminy w wybranych latach
Porównanie wielkości i struktury
1996
Wyszczególnienie
DOCHODY OGÓŁEM
I. Dochody własne
Podatki i opłaty lokalne
- podatek rolny
- podatek leśny
- podatek od nieruchomości
- podatek od śr.transportu
- inne podatki i opłaty
- opłata skarbowa
Pozostałe dochody własne
II. Inne dochody gminy
Udział w podatkach
Subwencja ogólna
Subwencja drogowa
Dotacje z budżetu państwa
w tym na zadania zlecone
Środki pozabudżetowe
1997
1998
1999
Wartość Udział % Wartość Udział % Wartość Udział % Wartość Udział %
tys. zł
tys. zł
tys. zł
tys. zł
8 413,8
100,0% 11 026,1
100,0% 12 575,9
100,0% 12 228,6
100,0%
2 572,0
30,6%
3 597,1
32,6%
3 888,9
30,9%
4 141,2
33,9%
1 701,3
20,2%
2 412,9
21,9%
2 689,0
21,4%
2 492,2
20,4%
341,0
4,1%
542,3
4,9%
502,0
4,0%
440,9
3,6%
68,1
0,8%
145,6
1,3%
129,0
1,0%
139,7
1,1%
910,0
10,8%
1 177,3
10,7%
1 620,0
12,9%
1 454,3
11,9%
191,0
2,3%
329,2
3,0%
148,5
1,2%
65,8
0,5%
56,2
0,7%
60,8
0,6%
111,5
0,9%
126,5
1,0%
135,0
1,6%
157,7
1,4%
178,0
1,4%
265,0
2,2%
870,7
10,3%
1 184,2
10,7%
1 199,9
9,5%
1 649,0
13,5%
5 841,8
1 429,2
2 957,7
69,4%
17,0%
35,2%
7 429,0
1 511,3
3 613,0
67,4%
13,7%
32,8%
1 454,9
833,8
17,3%
9,9%
2 304,7
1 058,0
20,9%
9,6%
48
8 687,0
1 850,9
4 234,9
258,8
2 326,1
1 233,1
16,3
69,1%
14,7%
33,7%
2,1%
18,5%
9,8%
0,1%
8 087,4
1 948,3
5 216,7
66,1%
15,9%
42,7%
922,4
875,0
7,5%
7,2%
Struktura dochodów gm. Sianów
w latach
13000
12000
11000
10000
Dotacje z bud¸ etu paÂstwa
9000
8000
Subwencja drogowa
7000
Subwencja ogçlna
6000
5000
Udzia√w podatkach
4000
I. Dochody w√asne
3000
2000
1000
0
1996
1997
1998
1999
1996
1997
Dotacje z bud¿etu pañstwa
Dotacje z bud¿etu pañstwa
I. Dochody w³asne
Subwencja drogowa
I. Dochody w³asne
Subwencja drogowa
Subwencja ogólna
Subwencja ogólna
Udzia³ w podatkach
Udzia³ w podatkach
Struktura dochodów gminy Sianów
w latach
1998
1999
Dotacje z bud¿etu pañstwa
Subwencja drogowa
Dotacje z bud¿etu pañstwa
I. Dochody w³asne
I. Dochody w³asne
Subwencja drogowa
Subwencja ogólna
Subwencja ogólna
Udzia³ w podatkach
Udzia³ w podatkach
Dochody w³asne gminy
wg dzia³ów - w latach
4500
4000
Pozosta√e dochody w√asne
3500
- op√ata skarbowa
3000
- inne podatki i op√aty
2500
- podatek od Ôr.transportu
2000
- podatek od nieruchomoÔci
1500
- podatek leÔny
1000
- podatek rolny
500
0
1996
1997
1998
1999
1996
1997
- podatek rolny
- podatek rolny
- podatek leœny
Pozosta³e dochody w³asne
- podatek od nieruchomoœci
- op³ata skarbowa
Pozosta³e dochody w³asne
- podatek leœny
- op³ata skarbowa
- podatek od nieruchomoœci
- inne podatki i op³aty
- inne podatki i op³aty
- podatek od œr.transportu
- podatek od œr.transportu
Struktura dochodów w³asnych gminy
wg dzia³ów - w latach
1998
- podatek rolny
- podatek rolny
Pozosta³e dochody w³asne
1999
- podatek leœny
- podatek leœny
Pozosta³e dochody w³asne
- podatek od nieruchomoœci
- op³ata skarbowa
- inne podatki i op³aty
- podatek od œr.transportu
- podatek od nieruchomoœci
- op³ata skarbowa
- inne podatki i op³aty
- podatek od œr.transportu
Strategia rozwoju miasta i gminy Sianów
Dochody budżetu gminy w wybranych latach z uwzględnieniem dochodów w działach
Tabela 34
Dochody budżetu gminy w wybranych latach
z uwzględnieniem dochodów w działach
1996
Wyszczególnienie
I. Dochody ogółem
Dochody własne gminy
Pozostałe dochody gminy
II. Dochody wg działów
Rolnictwo
Leśnictwo
Transport
Łączność
Gospodarka komunalna
Gospod. mieszkaniowa
Oświata i wychowanie
Kultura i sztuka
Opieka społeczna
Różna działalność
Od osób prawnych
Od osób fizycznych i innych
Administracja
Kultura fizyczna
Różne rozliczenia
Urzędy naczelne
Ochrona zdrowia
1997
1998
1999
Wartość Udział % Wartość Udział % Wartość Udział % Wartość Udział %
tys. zł
tys. zł
tys. zł
tys. zł
8 413,9
100,0% 11 026,2
100,0% 12 575,9
100,0% 12 228,6
100,0%
2 572,1
30,6%
3 597,2
32,6%
3 888,9
30,9%
4 141,2
33,9%
5 841,8
69,4%
7 429,0
67,4%
8 687,0
69,1%
8 087,4
66,1%
8 413,9
116,4
12,9
227,0
316,3
343,4
17,5
928,2
8,3
3 173,1
106,5
3 148,9
15,4
100,0%
1,4%
0,0%
0,2%
0,0%
2,7%
3,8%
4,1%
0,2%
11,0%
0,1%
37,7%
0,0%
1,3%
0,0%
37,4%
0,2%
0,0%
11 025,2
32,2
696,9
327,2
346,3
26,9
1 313,2
110,1
4 069,4
123,0
3 854,5
29,5
96,0
49
100,0%
0,3%
0,0%
0,0%
0,0%
6,3%
3,0%
3,1%
0,2%
11,9%
1,0%
36,9%
0,0%
1,1%
0,0%
35,0%
0,3%
0,9%
12 575,9
59,0
533,6
339,0
267,1
22,0
1 448,6
0,1
4 537,4
620,5
90,0
4 641,1
17,5
100,0%
0,5%
0,0%
0,0%
0,0%
4,2%
2,7%
2,1%
0,2%
11,5%
0,0%
36,1%
0,0%
4,9%
0,7%
36,9%
0,1%
0,0%
12 228,6
400,0
344,0
24,0
860,4
20,0
4 450,5
913,0
5 216,7
100,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
3,3%
2,8%
0,2%
7,0%
0,2%
36,4%
0,0%
7,5%
0,0%
42,7%
0,0%
0,0%
SKE Pomerania – Instytut Aktywizacji Społeczno-Gospodarczej Gmin i Regionu
Wydatki budżetu gminy w wybranych latach
Tabela 35
Wydatki budżetu gminy w wybranych latach
Porównanie wielkości i struktury
1996
Wyszczególnienie
1. Wydatki wg rodajów
1. Wydatki majątkowe
w tym inwestycyjne
2. Wynagrodzenia ogółem
3. Pozostałe wydatki
1. Wydatki wg działów
Rolnictwo
Leśnictwo
Transport
Łączność
Gospodarka komunalna
Gospod.mieszkaniowa
Oświata i wychowanie
Kultura isztuka
Ochrona zdrowia
Opieka społeczna
Kultura fizyczna i sport
Turystyka i wypoczynek
Różna działalność
Administracja
Bezpieczeństwo publiczne
Różne rozliczenia
Finanse
Urzędy naczelne
1997
1998
1999
Wartość Udział % Wartość Udział % Wartość Udział % Wartość Udział %
tys. zł
tys. zł
tys. zł
tys. zł
9 118,1
100,0% 11 656,8
100,0% 12 918,9
100,0% 12 228,6
100,0%
1 915,3
21,0%
2 780,4
23,9%
2 709,0
21,0%
2 021,0
16,5%
1 915,4
21,0%
2 780,4
23,9%
2 709,0
21,0%
2 021,0
16,5%
2 438,2
26,7%
3 101,2
26,6%
3 493,4
27,0%
4 739,5
38,8%
4 764,6
52,3%
5 775,2
49,5%
6 716,5
52,0%
5 468,1
44,7%
9 118,1
296,6
189,9
7,8
1 401,8
280,4
3 984,1
208,1
20,6
1 343,4
144,2
225,1
917,8
82,9
15,4
100,0%
3,3%
0,0%
2,1%
0,1%
15,4%
3,1%
43,7%
2,3%
0,2%
14,7%
1,6%
0,0%
2,5%
10,1%
0,0%
0,9%
0,0%
0,2%
11 656,8
209,5
282,2
2 811,8
341,6
4 357,3
222,5
116,0
1 708,2
157,4
139,3
1 278,5
3,0
29,5
50
100,0%
1,8%
0,0%
2,4%
0,0%
24,1%
2,9%
37,4%
1,9%
1,0%
14,7%
1,4%
0,0%
1,2%
11,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,3%
12 918,9
374,5
447,5
9,8
1 904,1
688,8
4 869,9
254,5
111,5
2 009,7
564,0
51,3
1 543,4
72,4
17,5
100,0%
2,9%
0,0%
3,5%
0,1%
14,7%
5,3%
37,7%
2,0%
0,9%
15,6%
4,4%
0,0%
0,4%
11,9%
0,0%
0,0%
0,6%
0,1%
12 228,6
361,0
315,6
4,0
1 478,8
482,8
5 416,8
284,1
174,0
1 587,1
121,0
178,4
1 678,0
107,0
40,0
100,0%
3,0%
0,0%
2,6%
0,0%
12,1%
3,9%
44,3%
2,3%
1,4%
13,0%
1,0%
0,0%
1,5%
13,7%
0,0%
0,9%
0,3%
0,0%
Dochody bud¿etu gminy Sianów
wg dzia³ów - w latach
Ochrona zdrowia
OÔwiata i wychowanie
Urz› dy naczelne
Gospod. mieszkaniowa
Rç¸ ne rozliczenia
Gospodarka komunalna
Kultura fizyczna
¬ÿcznoÔ–
Administracja
Transport
Od osçb fizycznych i innych
LeÔnictwo
Od osçb prawnych
Rolnictwo
13000
12000
11000
10000
9000
8000
7000
6000
5000
4000
3000
Rç¸ na dzia√alnoÔ–
2000
Opieka spo√eczna
1000
0
1996
1997
1998
1999
Kultura i sztuka
1996
Urzêdy naczelne
1997
Ochrona zdrowia
£¹cznoœæ
Gospodarka komunalna
Rolnictwo
Gospod. mieszkaniowa
Leœnictwo
Oœwiata i wychowanie
Kultura i sztuka
Opieka spo³eczna
Ró¿ne rozliczenia
Ochrona zdrowia
Urzêdy naczelne
£¹cznoœæ
Gospodarka komunalna
Gospod. mieszkaniowa
Oœwiata i wychowanie
Kultura i sztuka
Ró¿ne rozliczenia
Opieka spo³eczna
Ró¿na dzia³alnoœæ
Ró¿na dzia³alnoœæ
Kultura fizyczna
Administracja
Od osób fizycznych i innych
Kultura fizyczna
Administracja
Od osób fizycznych i innych
Od osób prawnych
Od osób prawnych
Struktura dochodów bud¿etu gminy Sianów
1998
Urzêdy naczelne
wg dzia³ów - w latach
1999
£¹cznoœæ
Ochrona
zdrowia
Gospodarka komunalna
RolnictwoGospod. mieszkaniowa
Leœnictwo Oœwiata i wychowanie
Kultura i sztuka
Ochrona zdrowia
Gospodarka komunalna
Leœnictwo
Urzêdy
naczelne
Gospod.
mieszkaniowa
Opieka spo³eczna
Ró¿na dzia³alnoœæ
Opieka spo³eczna
Ró¿ne rozliczenia
Ró¿na dzia³alnoœæ
Ró¿ne rozliczenia
Od osób prawnych
Kultura fizyczna
Administracja
Od osób fizycznych i innych
Od osób prawnych
Kultura fizyczna
Administracja
Od osób fizycznych i innych
Wydatki bud¿etu gminy Sianów
wg dzia³ów - w latach
13000
Urz› dy naczelne
Kultura isztuka
Finanse
OÔwiata i wychowanie
Rç¸ ne rozliczenia
Gospod.mieszkaniowa
BezpieczeÂstwo publiczne
Gospodarka komunalna
Administracja
¬ÿcznoÔ–
Rç¸ na dzia√alnoÔ–
Transport
Turystyka i wypoczynek
LeÔnictwo
Kultura fizyczna i sport
Rolnictwo
12000
11000
10000
9000
8000
7000
6000
5000
4000
3000
2000
Opieka spo√eczna
1000
0
1996
1997
1998
1999
Ochrona zdrowia
1996
Urzêdy naczelne
Administracja Finanse
1997
Urzêdy naczelne
Finanse
Transport
Rolnictwo
£¹cznoœæ
Ró¿na dzia³alnoœæ
Kultura fizyczna i sport
Administracja
Gospodarka komunalna
Opieka spo³eczna
Gospod.mieszkaniowa
Ochrona zdrowia
Kultura isztuka
Transport
Ró¿na dzia³alnoœæ
Kultura fizyczna i sport
Gospodarka komunalna
Opieka spo³eczna
Gospod.mieszkaniowa
Ochrona zdrowia
Kultura isztuka
Oœwiata i wychowanie
Oœwiata i wychowanie
Struktura wydatków bud¿etu gminy
wg dzia³ów - w latach
1998
Urzêdy naczelne
Finanse
Administracja
Ró¿na dzia³alnoœæ
Kultura fizyczna i sport
1999
Finanse
Ró¿ne rozliczenia
Administracja
Transport
Rolnictwo
£¹cznoœæ
Gospodarka komunalna
Gospod.mieszkaniowa
Kultura fizyczna i sport
Transport
Gospodarka komunalna
Gospod.mieszkaniowa
Opieka spo³eczna
Opieka spo³eczna
Ochrona zdrowia
Kultura isztuka
Ochrona zdrowia
Kultura isztuka
Oœwiata i wychowanie
Oœwiata i wychowanie