pdf, 486 kB

Nr 17 – Lipiec 2011
Bank BGŻ
ul. Kasprzaka 10/16
01-211 Warszawa
tel. (22) 860 44 00
http://www.bgz.pl
Infolinia: 0 801 123 456
Opłata jak za 1 jt. u operatora
Główny Ekonomista
Dariusz Winek
tel. +48 22 860 43 56
[email protected]
Departament Analiz
Makroekonomicznych i Sektorowych
[email protected]
Analizy makroekonomiczne
i rynków finansowych
Konrad Soszyński
Kierownik Zespołu
Piotr Popławski
Analizy rynków rolnych
Marta Skrzypczyk
Kierownik Zespołu
tel. 22 860 59 55
[email protected]
Izabela Dabrowska-Kasiewicz
˛
tel. 22 860 56 54
[email protected]
Mariusz Dziwulski
tel. 22 860 46 31
[email protected]
Anna Jaworowska
tel. 22 860 52 23
[email protected]
Michał Koleśnikow
tel. 22 860 50 58
[email protected]
Analizy sektorowe
Monika Orłowska
Kierownik Zespołu
Artur Bubiło
Artur Kowalczyk
Łukasz Patoła
Godło Promocyjne przyznane Bankowi BGŻ za konsekwentne docenianie i efektywna˛ współprace˛ z małymi i średnimi przedsiebiorstwami
˛
zarówno z segmentu agro, jak i non
agro, wytrwałość w realizacji długofalowego programu budowy nowego
wizerunku oraz wspieranie lokalnej
przedsiebiorczości.
˛
Pod polskim przewodnictwem
W dniu 1 lipca 2011 roku Polska objeła
˛ półroczne przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej przyjmujac
˛ trzy priorytety: „Integracja europejska, jako
źródło wzrostu gospodarczego“, „Bezpieczna Europa“ oraz „Europa korzystajaca
˛ na otwartości“. Priorytet odnoszacy
˛ sie˛ do bezpieczeństwa Europy, jest
dość szeroki i obejmuje nie tylko bezpieczeństwo i stabilizacje˛ finansów publicznych, bezpieczeństwo energetyczne, czy działania na rzecz wzmacniania
polityki obrony oraz stabilizacji granic i bezpieczeństwa wewnetrznego,
˛
lecz
także bezpieczeństwo żywnościowe. Zgodnie z przyjetym
˛
stanowiskiem rzadu
˛
w odpowiedzi na rosnac
˛ a˛ liczbe˛ ludności na świecie Europa musi w zrównoważony sposób rozwijać swoje zdolności produkcyjne.
Jest to o tyle istotne, iż na okres polskiego przewodnictwa we Wspólnocie przypadaja˛ prace nad reforma˛ Wspólnej Polityki Rolnej (WPR), które zostana˛ jednak zakończonie nie wcześniej niż w 2012 roku. Należy zauważyć, iż
dyskusja nad przyszłościa˛ regulacji w obszarze rolnictwa i rozwoju obszarów
wiejskich splata sie˛ z negocjacjami w zakresie nowej perspektywy finansowej
na lata 2014-2020, która określa ramy dla budżetów rocznych Wspólnoty.
W dniach 28-29 lipca br. w Sopocie odbyło sie˛ nieformalne spotkanie
ministrów i sekretarzy stanu ds. europejskich, które rozpocz˛eło debate˛ na poziomie politycznym na ten temat. Spotkanie było m.in. okazja˛ do odniesienia
sie˛ do propozycji Komisji Europejskiej zawartych w dokumencie „Budżet dla
Europy 2020” opublikowanym 29 czerwca bieżacego
˛
roku.
Tematem, który łaczy
˛
dyskusje˛ nad przyszłościa˛ WPR, jak i budżetu
Wspólnotowego, jest m.in. kwestia dalszego finansowania wsparcia dochodów rolniczych oraz cen produktów rolnych, czyli płatności bezpośrednich
oraz mechanizmów interwencyjnych. Zgodnie z propozycja˛ Komisji wydatki
na te cele miałby być stopniowo ograniczane i spaść z poziomu 43,5 mld EUR
zaplanowanego już na 2013 r. do 38,0 mld EUR w 2020 roku. Oznacza to,
iż całkowita kwota zarezerwowana na wsparcie rolnictwa wyniosłaby w okresie 2014-2020 ponad 281,8 mld EUR. Według propozycji Komisji na rozwój
obszarów wiejskich w tym czasie przeznaczonoby blisko 89,9 mld EUR.
Dyskusja na styku budżetu i regulacji sektora rolnego nie ogranicza
sie˛ tylko do poziomu wsparcia, lecz także podziału środków wspólnotowych
oraz źródeł finansowania WPR. Tematy te koncentruja˛ sie˛ wokół watków
˛
reformy zasad ustalania stawek płatności bezpośrednich w poszczególnych
państwach członkowskich oraz możliwości dopuszczenia współfinansowania
polityki rolnej z budżetów krajowych, które miałoby polegać na opcjonalnym
rozszerzeniu płatności bezpośrednich przez państwa członkowskie z własnych środków.
Majac
˛ na uwadze stanowisko Komisji oraz cz˛eści państw członkowskich, mało prawdopodobne wydaje sie˛ ustanowienie jednolitej stawki płatności bezpośrednich w całej Wspólnocie. Jednakże oczekuje sie,
˛ iż Polska
bedzie
˛
beneficjentem reform w tym zakresie, gdyż zgodnie z obecnie obowia˛
zujacymi
˛
przepisami w 2013 r. (czyli po osiagni
˛ eciu
˛
pełnej wysokości wynegocjowanych płatności) stawka płatności bezpośrednich w przeliczeniu na 1 ha
byłaby nadal niższa od średniej nie tylko w UE-27, lecz również UE-10 (czyli
w grupie krajów, które w 2004 r. przystapiły
˛
do UE).
Dyskusja nad nowym wieloletnim budżetem UE oraz przyszłościa˛ WPR
bedzie
˛
wznowiona we wrześniu. Rozstrzygniecie
˛
omówionych kwestii bedzie
˛
mieć znaczacy
˛ wpływ na warunki konkurencji na wspólnotowym rynku surowców rolnych poczawszy
˛
od 2014 r., jak również na pozycje˛ konkurencyjna˛ poszczególnych państw i UE jako całości na rynku globalnym.
Nr 17 – Lipiec 2011
Najważniejsze fakty i komentarze
W trzecim kwartale 2011 r.
oczekiwany jest sezonowy spadek cen zbóż w kraju.
Oczekujemy, iż w trzecim kwartale możliwy jest sezonowy spadek cen zbóż,
jednakże może być on relatywnie niski, ze wzgledu
˛
na spodziewane zmniejszenie sie˛ poziomu zapasów zbóż w sezonie 2011/2012. Ponadto, nawet w
przypadku realizacji przedstawionych prognoz zbiorów, nastroje na rynkach
terminowych lub znaczace
˛ zmiany w otoczeniu makroekonomicznym moga˛
zaburzyć sezonowe zmiany cen. [wiecej
˛
str. 5]
Ceny skupu rzepaku w sezonie
2011/2012 roku moga˛ pozostać
wysokie.
Ceny skupu rzepaku w sezonie 2011/2012 bed
˛ a˛ prawdopodobnie wysokie.
Wspierać je bedzie
˛
m.in. wysokie zapotrzebowanie na surowiec, a także
przewidywany spadek zbiorów rzepaku w UE. Według Oil World, w sezonie
2011/2012 produkcja rzepaku w UE bedzie
˛
o ok. 5 mln t (tj. o 5%) mniejsza w
stosunku do zapotrzebowania. [wiecej
˛
str. 7]
W drugiej połowie 2011 r. wysokie bed
˛ a˛ zarówno ceny trzody
chlewnej jak i bydła.
Na skutek oczekiwanego ograniczenia podaży w drugiej połowie roku powinna
wzrosnać
˛ roczna dynamika cen trzody chlewnej. Nadal utrzymuja˛ sie˛ dobre
perspektywy dla producentów bydła - wysokiemu popytowi z zagranicy towarzyszy niska produkcja w kraju i w całej UE. [wiecej
˛
str. 9]
Ceny drobiu w III kwartale moga˛
być bardzo wysokie. Ceny jaj w
drugiej połowie roku także powinny rosnać.
˛
Oczekujemy stosunkowo niewielkiego poziomu produkcji drobiu i tym samym
wysokich cen w III kwartale roku. Spadek cen w IV kwartale może być stosunkowo głeboki,
˛
na skutek oczekiwanej odbudowy produkcji, spadku cen pasz
oraz umocnienia złotego. Wobec zbliżajacego
˛
sie˛ terminu zakazu stosowania
nieulepszonych klatek, w drugiej połowie prawdopodobny jest spadek produkcji jaj konsumpcyjnych i tym samym wzrost ich cen. [wiecej
˛
str. 11]
Spadać moga˛ za to ceny skupu
mleka.
Duży popyt importowy na rynkach światowych skutkował wzrostem cen przetworów mleczarskich a w konsekwencji cen skupu mleka w Polsce. W kolejnych miesiacach
˛
rosnacy
˛ skup, umocnienie złotego, czynniki sezonowe oraz
stabilizacja sytuacji na rynku globalnym prawdopodobnie wpłyna˛ na niewielkie
spadki cen skupu. [wiecej
˛
str. 13]
Ceny warzyw w III i IV kwartale
br. moga˛ być relatywnie wysokie, ceny jabłek prawdopodobnie spadna˛ w porównaniu do
roku poprzedniego.
Ceny warzyw i owoców w kolejnych miesiacach
˛
bed
˛ a˛ kształtować sie˛ pod
wpływem sezonowych spadków. Niemniej, przewidywane niskie, podobnie jak
w poprzednim sezonie, zbiory warzyw spowoduja,
˛ że ich średnie ceny moga˛
być stosunkowo wysokie. Odwrotnie bedzie
˛
w przypadku jabłek, których produkcja prawdopodobnie bedzie
˛
znacznie wieksza
˛
niż w 2010 roku. Zadowalajacy,
˛ z punktu widzenia producentów owoców i warzyw przemysłowych, poziom cen zapewniać powinno zapotrzebowanie ze strony zakładów przetwórczych, wynikajace
˛ z braku zapasów przetworów na poczatku
˛
nowego sezonu.
[wiecej
˛
str. 15]
Nr 17 – Lipiec 2011
Main findings
In the third quarter 2011 a seasonal decline in grain prices in
Poland is expected.
In the third quarter a slight seasonal decline in grain prices is possible, but it
can be relatively low, due to the expected reduction in the global level of cereal
stocks. Moreover, even in case of good harvest on the North Hemisphere, the
sentiments on the futures markets or significant changes in trade policy of the
major traders as well as any adjustments in the macroeconomic surrounding
may disrupt the seasonal price movements. [more p. 5]
Rapeseed prices in 2011/2012
season to stay high.
In the 2011/2012 season rapeseed prices are likely to stay high mainly because of high demand for raw material, as well as the expected decline in EU
and world rapeseed production. According to Oil World, in 2011/2012 season
EU rapeseed production has been lower about 5 million tons (ie about 5 %)
lower compared to demand. [more p. 7]
Pig and beef prices are likely to
be high in the second half of
2011.
Due to expected tightening of supplies in the second half of 2011 year-on-year
increase in pig prices are likely to accelerate. Perspectives for cattle producers
remain favorable. High demand from abroad will be accompanied with reduced
production both in Poland and in the EU as a whole. [more p. 9]
Poultry prices may reach high level in the third quarter. Egg prices are likely to grow in the second half of the year.
We expect that poultry production will be still relatively low in the third quarter
what will make the prices to hover at high levels. However, in the fourth quarter
prices may fall relatively steeply as production may rebound, feed prices are
expected to fall and Polish zloty may strengthen against euro. As the date of
ban on unenriched hen cages approaches a reduction in egg production is
likely as well as an increase in their prices. [more p. 11]
Milk procurement prices, in contrary, are likely to fall.
Improving import demand on global markets resulted in increase in dairy products prices and consequently in procurement prices in Poland. During the
next two quarters higher volume of milk collected, stabilization of the situation
on the international market and anticipated appreciation of Zloty may cause a
decrease in procurement prices. [more p. 13 ]
Prices of vegetables in the third
and fourth quarter may be relatively high, the price of apples is
likely to fall in comparison to the
previous year.
In the coming months prices of fruit and vegetables will shape under the influence of seasonal declines. Nevertheless, projected low, as well as in previous
season, harvest of vegetables will led to relatively high prices. Different situation will be in the case of apples, which production is likely to be much higher
than in 2010. Satisfactory price level for fruit and vegetable producers should
ensure reported demand by processors as a result of lack of stocks at the
beginning of the new season. [more p. 15]
3
Nr 17 – Lipiec 2011
Założenia do prognoz cen podstawowych produktów rolnych
(Forecasts of Main Agricultural Products’ Prices – Assumptions)
Aktualna prognoza cen podstawowych produktów rolnych szeniem perspektyw dla niemieckiej ekspansji na rynki
została opracowana w oparciu o dane dostepne
˛
do dnia azjatyckie. Ponadto zagrożeniem dla krajowego eksportu
może być szacowane w horyzoncie II połowy 2011 roku
29 lipca 2011 roku.
umocnienie złotego. Również dolar słabnacy
˛ w stosunku
Drugi kwartał przyniósł osłabienie globalnej i krajowej kodo
euro
oznaczać
może
gorsze
warunki
eksportu
dla unijniunktury gospodarczej, wywołane kłopotami fiskalnymi
nych
producentów.
krajów peryferyjnych strefy euro oraz słabnac
˛ a˛ wiarygodnościa˛ finansowa˛ Stanów Zjednoczonych. W Polsce było
to widoczne szczególnie w przemyśle, przy utrzymaniu
dobrych wyników w budownictwie i handlu. Jednocześnie po szybkim wzroście inflacji miedzy
˛
lutym a majem
(z 3,6% r/r do 5,0% r/r) w czerwcu nastapił
˛ spadek inflacji do 4,2% r/r. W drugiej połowie roku spodziewane jest
spowolnienie tempa wzrostu produkcji przemysłowej, nieznaczne zmniejszenie dynamiki w handlu oraz utrzymanie wzrostów produkcji w budownictwie. W drugim półroczu wyhamowaniu ulegnie też tempo wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych do przecietnie
˛
ok. 4,1% r/r.
Poziom kursu walutowego pozostaje jednym z ważniejszych czynników niepewności wspólnym dla wszystkich
kategorii produktów rolnych. Wolniejsze od założonego
umacnianie sie˛ złotego może oznaczać realizacje˛ cen powyżej prognoz. Wówczas zmniejszy sie˛ opłacalność importu i wzrosna˛ ceny importowanych zbóż, śrut roślin oleistych czy wieprzowiny, natomiast bardziej konkurencyjny
stanie sie˛ eksport takich produktów jak np. mleko, owoce,
mieso
˛ drobiowe lub wołowe. Taka sytuacja zmniejszy podaż surowców na rynku krajowym i tym samym podtrzyma obecne ceny.
Od strony popytu zagranicznego konsolidacja fiskalna
w krajach UE bedzie
˛
oddziaływać negatywnie na odbudowujacy
˛ sie˛ popyt wewnetrzny
˛
hamujac
˛ możliwy wzrost
popytu importowego na produkty z Polski. Pomimo dobrej
sytuacji na rynku pracy w Niemczech – naszego głównego partnera handlowego – możemy oczekiwać wyhamowania popytu również z tego rynku ze wzgledu
˛
na
spodziewane ograniczenie konsumpcji wywołane pogor-
Również założenia dotyczace
˛ pogorszenia koniunktury
gospodarczej w Polsce i w Europie, a tym samym osłabienia popytu na żywność i surowce rolne, stanowia˛ ważny
czynnik niepewności. Przy czym ewentualne spowolnienie gospodarcze i idacy
˛ za nim spadek rozporzadzalnych
˛
dochodów ludności może oznaczać realizacje˛ cen surowców rolnych poniżej naszej prognozy.
Prognoza kursów walutowych (stan na koniec miesiaca)
˛
Miesiace
˛
EUR/PLN
USD/PLN
VIII
4,03
2,88
IX
4,00
2,88
X
3,98
2,84
XI
3,96
2,79
Prognoza BGŻ AM z dnia 27.07.2011.
4
XII
3,93
2,74
I
3,90
2,70
II
3,87
2,69
III
3,85
2,69
Nr 17 – Lipiec 2011
Zboża
(Cereals)
Zgodnie z naszymi oczekiwaniami w drugim kwartale nie, bedzie
˛
udział zbóż o parametrach konsumpcyjnych
2011 r. wzrosły ceny zbóż na rynku krajowym. Przecietna
˛
w całkowitych zbiorach. Wynika to z faktu, iż w sezocena pszenicy paszowej w analizowanym okresie wynio- nie ubiegłym nie tylko w Polsce, ale również w Europie
sła 951 PLN/t (wg MRiRW), co oznacza, iż ukształtowała i wielu innych regionach świata, w wyniku niekorzystnego
sie˛ na poziomie o 1 PLN wyższym od prognozowanego przebiegu warunków pogodowych podaż zbóż o jakości
w kwietniowym numerze AgroMonitora przedziału. Śred- konsumpcyjnej była bardzo niska. W Polsce w przeszłonia cena pszenicy konsumpcyjnej w okresie kwiecień- ści 80% zebranej pszenicy miała jakość konsumpcyjna,
˛ a
czerwiec wyniosła natomiast 1005 PLN/t, czyli 5 PLN w ubiegłym sezonie zaledwie 45%. W całej Wspólnocie
powyżej górnej granicy prognozowanego przedziału. W odsetek ten spadł z 67% do 54%. W rozpoczynajacym
˛
przypadku kukurydzy średnia cen w kraju w tym czasie sie˛ sezonie 2011/2012 oczekuje sie,
˛ iż jakość zbiorów
wyniosła 952 PLN/t (wg MRiRW), przekraczajac
˛ o 19 PLN bedzie
˛
wyższa. Jednakże wg autorów raportu Strategie
granice˛ prognozowanego przedziału.
Grains odsetek pszenicy konsumpcyjnej w Polsce w seW drugim kwartale br. rosnacy
˛ wpływ na kształtowanie zonie 2011/2012 bedzie
˛
niższy od średniej z ostatnich 5
sie˛ cen miały informacje odnośnie oczekiwanych zbio- lat.
rów zbóż na półkuli północnej, coraz bardziej napieta
˛
Oczekujemy, iż oprócz czynników popytowo-podażowych
sytuacja na rynku roślin oleistych oraz informacje o za- oraz regulacyjnych (ewentualne zmiany w polityce hankończeniu w dniu 1 lipca 2011 r. ograniczeń w ekspor- dlowej Rosji), w sezonie 2011/2012 utrzyma sie˛ duży
cie zbóż. Ponadto, zgodnie z nasza˛ prognoza˛ pierwsze wpływ rynków terminowym na kształtowanie sie˛ cen zbóż
dane z lipca wskazuja˛ na poczatek
˛
sezonowego spadku na rynku polskim. Ponadto, w krótkim okresie tendencje
cen zbóż w trzecim kwartale. W naszej ocenie w okresie na rynku wewnetrznym
˛
bed
˛ a˛ kształtowane nastrojami wysierpień-wrzesień najważniejszym czynnikiem wpływaja˛ wołanymi informacjami okołorynkowymi, takimi jak wysocym na poziom cen i niestety również najtrudniejszym do kość pogłowia trzody chlewnej, czy pierwszymi informaprzewidzenia, bedzie
˛
pogoda.
cjami o zbiorach w głównych regionach upraw na półkuli
Z prognoz Miedzynarodowej
˛
Rady Zbożowej wynika, że północnej.
w bieżacym
˛
sezonie 2011/2012 globalne zbiory zbóż Oczekujemy, iż w trzecim kwartale możliwy jest sezonowy
wzrosna˛ nieznacznie, bo o blisko 4% do 1 817 mln t, spadek cen zbóż, jednakże może być on relatywnie niski,
co jednak stanowi najwyższy poziom w historii. Niemniej, ze wzgledu
˛
na spodziewane zmniejszenie sie˛ poziomu
przy oczekiwanym spadku zapasów poczatkowych
˛
oraz zapasów zbóż w sezonie 2011/2012. Ponadto, nawet w
wzroście popytu do 1 829 mln t (2% r/r), zapasy na świe- przypadku realizacji przedstawionych prognoz zbiorów,
cie moga˛ kolejny sezon z rz˛edu maleć (prognoza 27 lipca nastroje na rynkach terminowych lub znaczace
˛ zmiany
2011 r.).
w otoczeniu makroekonomicznym moga˛ zaburzyć sezoW samej UE również oczekuje sie,
˛ iż całkowita produkcja nowe zmiany cen.
zbóż wzrośnie do ponad 282 mln t, czyli o 2,5% w skali Jeżeli czynniki fundamentalne nie zmienia˛ sie˛ gwałtownie
roku (prognoza z 14 lipca 2011 r.). Według opublikowa- lub nie zostanie w inny sposób zachwiana obecna struknych w lipcu przez GUS wyników wstepnego
˛
szacunku tura rynku globalnego, to spodziewamy sie˛ utrzymania
produkcji głównych upraw rolnych i ogrodniczych, w 2011 spadkowej tendencji cenowej zbóż do końca pierwszego
r. zbiory zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi kwartału 2012 roku. Okresowe podwyżki cen ziarna na
(bez kukurydzy) oczekiwane sa˛ na poziomie 24,3 - 25,2 rynku polskim oczekiwane sa˛ jedynie na przełomie roku.
mln t, tj. o 5% - 1% niższym od zbiorów ubiegłorocznych.
Czynniki mogace
˛ wpływać na przyszły poziom cen
Warto zauważyć, iż nawet prognozy wielkości zbiorów
publikowane na poczatku
˛
żniw moga˛ nadal znaczaco
˛
obiegać od ostatecznych szacunków zbiorów w zwiazku
˛
⇑
Rosnacy
˛ popyt i globalny spadek zapasów zbóż
z niepełnym dostepem
˛
do informacji oraz nieprzewidy⇑⇓ Nastroje na rynku terminowym
walna˛ pogoda.
˛ Oprócz wolumenu produkcji zbóż w se⇓
Wznowienie eksportu zbóż z Rosji i Ukrainy
zonie 2011/2012 czynnikiem, który odegra znaczac
˛ a˛ role˛
⇓
Prognozowany wzrost produkcji zbóż w sezonie 2011/2012
w kształtowaniu sie˛ tendencji cenowych w całym sezo-
Prognozy przecietnych
˛
kwartalnych cen (PLN/t) zbóż*
Kwartały
Pszenica konsumpcyjna
Pszenica paszowa
Kukurydza
∗
II kw.’11**
1005
951
952
III kw.’11
892-951
834-889
900-961
IV kw.’11
792-879
712-790
734-814
I kw.’12
777-876
696-784
688-776
Ceny wg MRiRW ∗∗ Dane MRiRW
5 wynosi około 67%. Prognozowane sa˛ średnie arytmetyczne ceny w kwartałach
Prawdopodobieństwo, że rzeczywista cena znajdzie sie˛ we wskazanym przedziale,
wyliczone na podstawie miesiecznych
˛
cen skupu podawanych przez GUS.
Nr 17 – Lipiec 2011
Prognoza cen pszenicy i kukurydzy
Skup i ceny pszenicy w Polsce
Źródło: dane historyczne - MRiRW, GUS, prognoza - BGŻ AM
Źródło: GUS, opracowanie własne/own elaboration
Ceny skupu zbóż (PLN/t)
Wymiana handlowa (tys. t)
Procurement cereals prices (PLN/t)
Foreign trade (thou. t.)
Eksport/Export
2009 I-III
IV-VI
VII-IX
X-XII
2010 I-III
IV-VI
VII-IX
X-XII
2011 I-III
IV-VI
pszenica
wheat
żyto
rye
508
516
479
463
476
483
629
727
913
977
378
371
309
294
326
345
455
598
767
781
kukurydza
maize
455
546
552
409
487
519
657
635
866
944
jeczmie
˛
ń
paszowy
feed barley
488
460
395
390
430
408
518
627
780
783
owies
oats
pszenica
wheat
540
504
461
427
428
430
508
603
797
658
Import/Import
kukurydza
maize
615
525
518
320
146
169
270
355
121
bd
pszenica
wheat
86
185
24
87
31
52
39
37
10
bd
134
99
180
183
210
190
174
110
99
bd
126
493
63
529
67
433
102
284
70
66
62
74
44
240
109
394
111
-60
bd
bd
źródło / source: GUS, IERiGŻ
Przewagi cenowe polskich producentów zbóż
Ceny maki
˛ (PLN/kg)
Price advantages of Polish cereals producers
USA (SRW US Gulf )
Cena w
cena
Polsce
zł/t
=100
price in
Prices in
PLN/t
Poland
=100
Rosja (konsumpcyjna fob BS)
Cena w
Polsce
cena
=100
price
Prices in
(PLN/t)
Poland
=100
W˛egry
Cena w
Polsce
cena
=100
price
Prices in
(PLN/t)
Poland
=100
Saldo zbóż
kukurydza
maize
Flour prices PLN/kg
Niemcy
Cena w
Polsce
cena
=100
price
Prices in
(PLN/t)
Poland
=100
Cena:
producenta
producer
det.
retail
2009 I-III
667
141
496
105
436
92
591
125
0,85
1,99
IV-VI
626
127
520
106
487
99
576
117
0,83
1,94
VII-IX
482
105
398
86
386
84
463
101
0,85
1,93
X-XII
547
120
399
87
406
89
472
104
0,83
1,89
2010 I-III
564
118
399
84
407
86
461
97
0,82
1,87
IV-VI
599
123
460
95
408
84
503
104
0,81
1,85
VII-IX
755
127
bd
bd
558
94
660
111
1,13
1,88
X-XII
842
124
bd
bd
408
60
503
74
1,29
2,07
2011 I-III
922
104
bd
bd
558
63
660
75
1,38
2,19
IV-VI
868
91
bd
bd
558
6
59
660
69
bd
bd
źródło / source: IERiGŻ, MRiRW, FAO, obliczenia własne
Nr 17 – Lipiec 2011
Rośliny oleiste
(Oilseeds)
Według danych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi,
średnia cena skupu rzepaku netto w II kwartale 2011 roku
w Polsce ukształtowała sie˛ na poziomie ok. 1759 PLN/t.
Mimo iż była niższa niż prognozowaliśmy w AgroMonitorze z kwietnia br. (1805-1880 PLN/t), pozostawała znaczaco
˛ wyższa w odniesieniu do analogicznego okresu w
2010 roku, gdy rzepak skupowano po 1211 PLN/t netto.
Oczekujemy, że również sezon 2011/2012 (lipiec 2011czerwiec 2012) upłynie pod znakiem stosunkowo wysokich cen rzepaku.
Bilans rzepaku, podobnie jak w minionym sezonie
2010/2011, pozostanie napiety.
˛
Według prognoz Oil
World z lipca 2011 roku, zbiory rzepaku w UE w sezonie
2011/2012 moga˛ osiagn
˛ ać
˛ 18,8 mln t, co oznacza spadek
o ponad 8% w stosunku do sezonu poprzedniego. Jednocześnie bedzie
˛
to najsłabszy wynik od kilku lat. Niższe
bed
˛ a˛ zbiory m.in. w Niemczech i we Francji. Oil World
przewiduje, że produkcja rzepaku w UE bedzie
˛
o ok. 5
mln t (tj. o 5%) mniejsza w stosunku do zapotrzebowania.
Import bedzie
˛
w stanie jedynie w cz˛eści uzupełnić niedobór surowca. Przywóz rzepaku do Wspólnoty z państw
trzecich w sezonie 2011/2012 najprawdopodobniej wyniesie ok. 3,1 mln t. Wbrew wcześniejszym oczekiwaniom, tegoroczne zbiory rzepaku na Ukrainie, która w
ostatnich latach należała do najwiekszych
˛
dostawców do
UE, moga˛ być niższe od tych z 2010 roku. Według prognoz Oil World z końca drugiej dekady lipca br., moga˛
one osiagn
˛ ać
˛ poziom 1,3-1,4 mln t wobec ok. 1,47 mln
t w 2010 roku. Przypomnijmy, że wcześniejsze prognozy
zakładały, że w br. produkcja rzepaku na Ukrainie bedzie
˛
wyższa w stosunku do ub.r.
UE, w warunkach niższej podaży rzepaku, a w konsekwencji oleju rzepakowego, najprawdopodobniej zwiek˛
szy import oleju palmowego i słonecznikowego. Jednocześnie wzrośnie również import biodiesela, m.in. z Argentyny, Indonezji i Singapuru. Ponadto, w warunkach
niższej podaży śruty rzepakowej, Wspólnota może zwiek˛
szyć import śruty sojowej. Według Oil World, w sezonie
2010/2011 (październik 2010-wrzesień 2011) przywóz
śruty sojowej do Wspólnoty może osiagn
˛ ać
˛ poziom 24,2
mln t. Byłby to drugi najwyższy wynik w historii (rekor-
dowo wysoki import odnotowano w sezonie 2007/2008).
Także w Polsce bilans rzepaku pozostanie napiety.
˛ Według wstepnych
˛
prognoz IERiGŻ, tegoroczne zbiory rzepaku moga˛ wynieść ok. 1,8 mln t wobec 2,1 mln t w
ub.r. Obniżka zbiorów i zapasów poczatkowych
˛
bed
˛ a˛ na
tyle głebokie,
˛
że nie zrównoważy ich nawet spodziewany
wzrost importu. Oczekuje sie,
˛ że w całym 2011 roku, ze
wzgledu
˛ na niższa˛ podaż rzepaku w Polsce, jego przerób
i produkcja oleju rzepakowego moga˛ być mniejsze niż w
2010 roku.
W rezultacie w 2011 roku przemysł tłuszczowy (zakłady
liczace
˛ 9 i wiecej
˛
osób stałej załogi) wytworzy ok. 770 tys.
t surowego oleju rzepakowego, czyli ok. 2% mniej niż w
2010 roku. Z tego ok. 590 tys. t zostanie poddane rafinacji (tyle samo, co w 2010 roku). Oczekuje sie˛ mniejszej produkcji oleju rzepakowego rafinowanego na cele
spożywcze i wzrostu na cele techniczne (za Rynek rzepaku,IERiGŻ, czerwiec 2011).
Eksport rzepaku z Polski, w wyniku niższych zbiorów i
utrzymujacego
˛
sie˛ wysokiego zapotrzebowania na surowiec, prawdopodobnie bedzie
˛
niższy. IERiGŻ prognozuje,
że w sezonie 2011/2012 może on osiagn
˛ ać
˛ poziom 200
tys. t wobec ok. 290 tys. t w sezonie 2010/2011.
Ceny rzepaku w sezonie 2011/2012 najprawdopodobniej
pozostana˛ wysokie, czemu bedzie
˛
sprzyjać napiety
˛ bilans
rzepaku na rynku unijnym i krajowym oraz utrzymujacy
˛
sie˛ stosunkowo słaby złoty. Pamietać
˛
trzeba jednak, że
w kontekście kształtowania sie˛ cen oleistych, ważne sa˛
nie tylko uwarunkowania podażowo-popytowe, ale również m.in. ceny ropy naftowej oddziałujace
˛ na ceny olejów, czy sytuacja na giełdach (rynki terminowe).
Czynniki mogace
˛ wpływać na przyszły poziom cen
⇑
⇑
⇑
⇑⇓
⇓
⇓
⇓
Długoterminowy popyt na biodiesel w UE
Mniejsze zbiory rzepaku w UE
Duży popyt na oleiste i oleje
Nastroje na rynku terminowym
Wieksza
˛
światowa produkcja oleju palmowego
Czynniki sezonowe
Oczekiwana aprecjacja złotego i euro
Prognozy przecietnych
˛
kwartalnych cen (PLN/t) rzepaku
Kwartały
Rzepak
II kw.’11
1759
III kw.
1780-1870
IV kw.’11
1700-1800
Prawdopodobieństwo, że rzeczywista cena znajdzie sie˛ we wskazanym przedziale, wynosi około 67%. Prognozowane sa˛ średnie arytmetyczne ceny w kwartałach
wyliczone na podstawie miesiecznych
˛
cen skupu podawanych przez MRiRW.
7
Nr 17 – Lipiec 2011
Ceny skupu rzepaku i produktów ich przetwórstwa
Prognoza cen skupu rzepaku
Źródło: dane historyczne - MRiRW, prognoza - BGŻ AM
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych MRiRW
Ceny skupu rzepaku, ceny zbytu śrut oleistych i ceny olejów roślinnych (PLN/t)
Procurement prices of rape, sale prices of oil cakes and prices of vegetable oil (PLN/t)
rzepak
rapeseed
śruta
sojowaa
soy meal
a
olej
palmowya
palm oil
olej
słonecznikowy
sunflower oil
a
detal/retail PLN/l
3051
7,40
2419
7,61
olej sojowy
soya oil
śruta
rzepakowaa
rape meal
2008 VII-IX
X-XII
1258
1216
540
457
988
916
2968
2368
detal/retail PLN/l
6,69
6,89
2009 I-III
IV-VI
VII-IX
X-XII
1236
1322
1054
1122
715
738
547
568
1256
1380
1267
1164
2598
2814
2515
2604
7,05
7,07
7,27
7,49
2731
2926
2383
2595
7,55
7,36
7,28
7,14
1992
2424
1993
2070
2010 I-III
IV-VI
VII-IX
X-XII
1140
1211
1277
1509
646
658
776
839
1144
1122
1179
1240
2647
2754
3051
3631
7,58
7,78
7,97
b.d.
2756
2857
3230
4071
6,97
6,87
6,78
b.d.
2331
2559
2713
3242
1275
1103
3895
b.d.
b.d.
b.d.
4175
3919
b.d.
b.d.
2011 I-III
1684
834
IV-VI
1759
774
a) ceny światowe / international prices
2027
1463
3613
3153
źródło / source: FAO, IERiGŻ
Ceny tłuszczów roślinnych i zwierzecych
˛
(PLN/kg)
Prices of vegetable and animal fats (PLN/kg)
olej rzepakowy/ rape oil PLN/l
masmix/ butter-margarine
masło / butter
smalec / lard
2008 VII-IX
X-XII
zbyt/sale
4,66
4,59
detal/retail
6,18
6,14
zbyt/sale
b.d.
b.d.
detal/retail
13,84
13,99
zbyt/salea
12,93
12,43
detal/retailb
17,93
17,60
zbyt/sale
4,05
4,48
detal/retail
5,24
5,83
2009 I-III
IV-VI
VII-IX
X-XII
4,54
4,48
4,15
4,14
6,17
6,16
6,12
5,96
8,06
8,06
7,98
8,10
14,05
13,86
13,85
14,09
12,13
11,92
12,10
13,78
17,33
17,08
17,02
19,23
4,64
4,81
4,85
4,79
5,93
5,97
5,95
5,91
2010 I-III
IV-VI
VII-IX
X-XII
4,11
4,03
4,27
4,43
5,88
5,80
5,79
5,95
7,39
7,18
6,91
6,85
12,40
13,68
13,32
13,64
14,16
14,51
15,56
15,97
20,27
19,57
21,02
21,33
4,69
4,69
4,55
4,56
5,85
5,69
5,60
5,52
16,17
16,65
21,73
22,13
2011 I-III
5,16
6,23
6,87
13,73
IV-VI
5,13
6,77
7,07
13,65
a) masło świeże i chłodnicze o zawartości tłuszczu nie przekraczajacej
˛ 85% masy
b) masło świeże o zawartości tłuszczu 82-82,5% masy
8
4,58
5,53
4,71
5,66
źródło / source: IERiGŻ
Nr 17 – Lipiec 2011
Wołowina i wieprzowina
(Beef and Pork)
W II kwartale br., zgodnie z oczekiwaniami, drożała za- wane zmiany na rynkach walutowych. Oczekuje sie,
˛ że
równo trzoda chlewna jak i bydło. Przecietna
˛
cena żywca złoty utrzyma sie˛ na ścieżce aprecjacji wobec euro, z kowieprzowego ukształtowała sie˛ na poziomie 4,48 PLN/kg lei euro bedzie
˛
sie˛ umacniało wobec dolara.
wobec naszej prognozy 4,27-4,53 PLN/kg. Nasilaja˛ sie˛ Na rynku wołowiny nadal powinna utrzymywać sie˛ kotendencje wzrostowe cen trzody - o ile w I kwartale br. rzystna sytuacja zarówno dla krajowych producentów
cena była o 8% wyższa niż przecietnie
˛
w porównywal- żywca, jak i eksporterów. Eksportowi z naszego kraju i
nych kwartałach w poprzednich pieciu
˛
latach, to w II kwar- wysokim cenom bedzie
˛
sprzyjała m.in. niższa podaż bytale br. była już o 15% wyższa.
dła w UE. Na koniec roku pogłowie bydła było o 1,7%
Na rynku żywca wołowego do maja br. ceny kontynu- niższe niż rok wcześniej. Oznacza to umocnienie sie˛ tenowały wzrost rozpocz˛ety w sierpniu ub.r. i osiagn
˛ eły
˛ w dencji spadkowej.
tym miesiacu
˛ rekordowy poziom 5,80 PLN/kg. W czerwcu Wysoki jest również popyt na wołowine˛ w wielu regioceny po raz pierwszy od dziesieciu
˛
miesiecy
˛
spadły. W nach świata. Mimo spadku na poczatku
˛
br., poziom eksrezultacie tych zmian, o ile w pierwszym kwartale br. portu wołowiny z UE (w tym z Polski) do krajów trzecena wynosiła 5,42 PLN/kg, to w II kwartale wzrosła do cich był nadal dużo wyższy niż w pierwszej połowie ubie5,73 PLN/kg. Była to cena bliska środkowi prognozowa- głego roku. Wówczas przecietnie
˛
miesiecznie
˛
eksportonego przez nas przedziału 5,53-5,78 PLN/kg.
wano około 20 tys. t wołowiny i bydła, natomiast na poczatku
˛
br. wielkość ta oscylowała wokół 50-60 tys. ton.
Rekordowe ceny zbóż i pasz przemysłowych dla trzody
Pewnym zagrożeniem dla dużego eksportu wołowiny be˛
chlewnej spowodowały bardziej gwałtowna˛ reakcje˛ prodzie w dalszej cz˛eści roku stopniowe podnoszenie stawek
ducentów trzody niż ktokolwiek przypuszczał. Marcowe
celnych na import unijnej wołowiny przez rzad
˛ w Turcji,
badanie GUS pokazało silny spadek pogłowia świń i
która jest głównym odbiorca˛ tego towaru z UE.
wskazuje na możliwość dalszej jego redukcji. Pogłowie
Dużo wskazuje na to, że wysokim cenom bydła bedzie
˛
wyniosło zaledwie 13,1 mln szt. i było najniższe od
sprzyjała również niższa krajowa podaż żywca. Wg GUS
1964 roku. Prognozujemy, że badanie przeprowadzone
na koniec 2010 r. pogłowie krów było o 1,6% niższe niż
wg stanu na ostatni dzień lipca br. wykaże spadek krarok wcześniej, a pogłowie cielat
˛ o 2,4% niższe.
jowego pogłowia świń do 12,5 - 12,9 mln szt., co bedzie
˛
Oczekujemy, że pod wpływem opisanych powyżej czynstanowiło spadek w skali roku o 13 - 16%. Odwrócenie tej
ników oraz dotychczasowych tendencji, przecietna
˛
cena
tendencji spadkowej jest możliwe najwcześniej dopiero w
skupu żywca wieprzowego w całym 2011 r. może ukształprzyszłym roku.
tować sie˛ na poziomie o 10 - 15% wyższym niż w roku
Konsekwencja˛ niższej krajowej podaży bed
˛ a˛ wyższe
ubiegłym, a cena żywca wołowego o 18 - 23% wyższym.
ceny skupu. Prawdopodobnie wzrośnie import trzody i
miesa,
˛
lecz nie zahamuje on wzrostu cen. Szczególnie,
Czynniki mogace
˛ wpływać na przyszły poziom cen
że również w UE oczekiwane sa˛ wyższe ceny niż w ubiegłym roku. KE przewiduje, że produkcja tuczników w tym
⇑ Oczekiwany spadek podaży
roku wzrośnie o 0,9% wobec wzrostu o 1,2% w roku ubieżywca wieprzowego w Polsce i w UE
głym. Tegoroczny wzrost ma być jednak skoncentrowany
⇑ Niska produkcja wołowiny w Polsce i w UE
w pierwszym półroczu - w drugim półroczu produkcja ma
⇑ Wysokie światowe ceny wołowiny
być już minimalnie niższa niż rok wcześniej. Według KE,
⇑ Wysoki eksport wołowiny z UE
ceny trzody chlewnej w UE moga˛ w bieżacym
˛
roku być o
⇑ Czynniki sezonowe w III kwartale
około 7% wyższe niż w roku ubiegłym.
W czwartym kwartale na skutek czynników sezonowych
⇓ Oczekiwana aprecjacja złotego i euro
ceny trzody powinny spadać, jednak skala obniżek bedzie
˛
⇓ Wyższe cła na import unijnej wołowiny w Turcji
prawdopodobnie niższa niż zazwyczaj. Niewielka˛ presje˛
⇓ Uwalnianie prywatnych zapasów wieprzowiny
w kierunku niższych cen zarówno w przypadku trzody
⇓ Czynniki sezonowe w IV kwartale
chlewnej jak i bydła moga˛ wywierać z kolei prognozoPrognozy przecietnych
˛
kwartalnych cen (PLN/kg) trzody i bydła
Kwartały
Trzoda chlewna
Bydło
II kw.’11*
4,48
5,73
III kw.’11
4,76 - 5,05
5,45 - 5,79
IV kw.’11
4,24 - 4,68
5,21 - 5,70
I kw.’12
4,08 - 4,60
5,18 - 5,84
Prawdopodobieństwo, że rzeczywista cena znajdzie sie˛ we wskazanym przedziale, wynosi około 67%. Prognozowane sa˛ średnie arytmetyczne ceny w kwartałach
wyliczone na podstawie miesiecznych
˛
cen skupu podawanych przez GUS.
∗
Szacunek BGŻ AM
9
Nr 17 – Lipiec 2011
Ceny zakupu trzody chlewnej i bydła w UE
Prognoza cen skupu trzody i bydła w Polsce
Źródło: dane historyczne - GUS, prognoza - BGŻ AM
Ceny na rynkach wołowiny i wieprzowiny (PLN/kg)
Prices on beef and pork markets (PLN/kg)
wołowina z/k
bydłoa
cattlea
beef bone-in
dorosłe
cieleta
˛
zbyt
detal
adult
calves
sale
retail
VII-IX
4,08
7,41
17,61
18,26
X-XII
4,09
7,83
17,81
18,40
Źródło: Komisja Europejska
trzoda
pigs
skup
prosie˛ b
proc.
pigletb
4,54
110,94
4,37
138,40
schab z/k
pork loin bone-in
zbyt
detal
sale
retail
13,24
15,01
12,97
14,71
szynka
ham
zbyt
detal
sale
retail
16,78
20,87
16,77
21,10
kiełbasa
sausage
zbyt
detal
sale
retail
10,30
12,85
10,60
13,01
2009 I-III
IV-VI
VII-IX
X-XII
4,51
4,78
4,64
4,54
8,95
9,68
8,95
9,47
18,56
18,94
19,42
19,13
18,86
19,69
20,14
20,27
4,55
4,92
4,89
4,08
161,66
183,65
182,55
162,58
13,26
13,86
13,97
12,96
14,89
15,57
15,74
14,61
17,22
17,68
18,00
17,83
21,36
21,98
22,23
22,20
10,85
11,31
11,63
11,50
13,23
13,70
14,17
14,23
2010 I-III
IV-VI
VII-IX
X-XII
4,77
4,43
4,40
4,87
9,39
8,66
8,14
7,94
19,07
19,01
18,82
19,08
20,36
20,38
20,50
20,48
3,69
3,91
4,34
3,85
150,16
142,94
122,14
105,55
12,08
12,08
12,43
11,95
13,82
13,47
14,04
13,73
17,72
17,77
17,93
17,80
21,96
21,75
21,96
21,82
11,32
11,19
11,23
11,06
14,11
13,91
13,79
13,91
3,96
4,48
101,71
12,00
13,74
17,66
21,64
116,30
12,62
14,25
18,09
21,94
źródło / source: IERiGŻ, obliczenia / calculations: BGŻ
10,68
10,85
14,06
14,17
2011 I-III
5,42
IV-VI
5,73
a) skup / procurement
7,77
8,30
20,35
21,26
21,16
21,81
b) PLN/szt. / PLN/head
Relacje cen wołowiny i wieprzowiny w niektórych krajach Unii Europejskiej do cen w Polsce (Polska = 100)
Beef and pork prices in selected EU countries in comparison to prices in Poland (Poland = 100)
bydłoa / cattlea
trzoda chlewna / pigs
UE-27
Niemcy
Francja
Czechy
Włochy
UE-27
Niemcy
Czechy
W˛egry
EU-27
Germany
France
Czech Rep.
Italy
EU-27
Germany
Czech Rep.
Hungary
2010 V
132
128
127
122
146
109
113
107
104
VI
133
132
129
123
147
104
107
104
101
Dania
Denmark
102
97
VII
VIII
IX
133
128
128
130
127
126
130
125
125
126
120
118
144
139
139
103
99
100
104
101
100
108
101
103
104
99
102
95
89
90
X
XI
XII
125
119
119
126
123
129
125
117
114
116
108
105
127
124
127
104
105
104
106
110
112
108
107
104
107
105
106
95
96
94
2011 I
II
III
113
118
114
118
124
118
110
114
111
108
113
108
119
124
122
103
105
104
99
105
106
108
101
102
106
103
102
94
93
94
105
104
b.d.
104
103
b.d.
118
114
b.d.
101
103
100
105
105
102
101
101
91
106
103
93
103
101
90
źródło / source: Komisja Europejska
IV
110
112
V
109
110
VI
b.d.
b.d.
a) młode byki R3/young bulls R3
10
Nr 17 – Lipiec 2011
Drób i jaja
(Poultry and Eggs)
W II kwartale br. ceny kurczat
˛ i indyków osiagały
˛
rekor- czatku
˛
lipca była o 11% wyższa niż w tym samym okredowe poziomy i były odpowiednio o 6% i 14% wyższe sie przed rokiem. Według prognoz KE produkcja miesa
˛
niż kwartał wcześniej. Ceny kurczat
˛ wzrosły nieznacznie drobiowego w UE w 2011 r. wzrośnie jedynie o 0,2%. W
mniej niż prognozowaliśmy, a ceny indyków bardziej.
podobnym tempie ma rosnać
˛ eksport oraz podaż miesa
˛
Po tym jak w I kwartale wg danych MRiRW kurcz˛eta na rynek wewnetrzny.
˛
Wydaje sie,
˛ że prognoza KE jest
brojlery kosztowały przecietnie
˛
3,49 PLN/kg, oczeki- zbyt pesymistyczna. W pierwszych czterech miesiacach
˛
waliśmy wzrostu w II kwartale do 3,76-3,99 PLN/kg. unijny eksport miesa
˛
drobiowego był o 30% wyższy niż
Rzeczywista cena ukształtowała sie˛ jednak poziomie w porównywalnym okresie przed rokiem. Wprawdzie na
3,70 PLN/kg. Przecietna
˛
cena indyków w II kwartale wy- skutek zmniejszenia kontyngentów taryfowych spadł eksniosła 5,80 PLN/kg wobec 5,07 PLN/kg w I kwartale i wo- port do Rosji, ale spadek ten z naddatkiem został zniwebec prognozowanej przez nas na II kwartał ceny 5,40- lowany przez wzrost eksportu do Azji i Afryki.
5,74 PLN/kg.
Można jednak oczekiwać, że jesienia˛ zauważymy wyPo stabilizacji cen jaj obserwowanej na poczatku
˛
roku, raźny spadek cen drobiu. Oprócz prognozowanego wzrow II kwartale nastapił
˛ ich dalszy spadek. Według MRiRW stu produkcji, w kierunku spadków cen działać bed
˛ a˛ rówjaja klasy L kosztowały w II kwartale 26,7 PLN/100 szt. w nież czynniki sezonowe, umacniajacy
˛ sie˛ złoty oraz oczeporównaniu z 28,9 PLN/100 szt. kwartał wcześniej. Na- kiwane obniżki cen pasz. Dalsze spadki cen nie sa˛ wykludal jednak jest to poziom zbliżony do przecietnego
˛
dla czone także na poczatku
˛ przyszłego roku. Dużo wskazuje
drugich kwartałów w ostatnich pieciu
˛
latach.
jednak na to, że zarówno jesienia˛ jak i zima˛ ceny drobiu
nadal bed
˛ a˛ wyższe niż przecietnie
˛
w tym samym okresie
Rekordowo wysokie ceny pasz obserwowane w I połowie
w poprzednich pieciu
˛
latach.
br. spowodowały spadek opłacalności produkcji drobiu.
Prognozujemy, że na skutek działania opisanych powyW rezultacie na poczatku
˛
roku ograniczona została prożej czynników przecietna
˛
cena kurczat
˛ w całym 2011 r.
dukcja, a ceny drobiu osiagn
˛ eły
˛ w II kwartale najwyższy
ukształtuje sie˛ na poziomie o 11 - 15% wyższym niż w
poziom w historii. Ceny kurczat
˛ szybko rosły w marcu, a
roku ubiegłym, a cena indyków o 22 - 27% wyższym.
szczyt osiagn
˛ eły
˛ w kwietniu - powodujac
˛ krótkotrwała˛ poW tym roku bardzo trudno o rzetelna˛ prognoz˛e dla rynku
prawe˛ opłacalności. Wówczas za kilogram kurczat
˛ można
jaj. Wielkimi krokami zbliża sie˛ termin zakazu stosowania
było kupić 2,8 kg paszy przemysłowej. To spowodowało
nieulepszonych klatek. Trudno dziś wyrokować czy uda
ponowny wzrost wstawień i już w maju cena zacz˛eła
sie˛ uzyskać terminy przejściowe, ile gospodarstw zdaży
˛
gwałtownie spadać. Tymczasem pasze przemysłowe naprzystosować sie˛ do zwiekszonych
˛
wymogów i jakie podal drożały. W rezultacie w czerwcu wspomniana reladejma˛ działania. Generalnie jednak oczekujemy, że nowe
cja wymienna wyniosła niespełna 2,5 i była najniższa od
przepisy, przynajmniej w perspektywie krótko- i średniokwietnia 2008 roku. Wydaje sie,
˛ że spowoduje to kolejny
terminowej oznaczać bed
˛ a˛ spadek produkcji jaj. Obecne
spadek wstawień i silny wzrost cen kurczat
˛ w perspektydane o wylegach
˛
kurek do produkcji jaj konsumpcyjnych
wie III kwartału.
zdaja˛ sie˛ potwierdzać te przypuszczenia. W pieciu
˛
pierwZ punktu widzenia producentów znacznie lepsza jest syszych miesiacach
˛
br. były one o 22% niższe niż w tym
tuacja na rynku indyków. Ich ceny rosna˛ praktycznie niesamym okresie przed rokiem. Oczekujemy, że w drugiej
przerwanie od czerwca 2010 roku. W czerwcu tego roku
połowie roku ceny jaj bed
˛ a˛ rosły i moga˛ być o kilkanaście
osiagn
˛ eły
˛ niewyobrażalnie wysoki poziom 6,04 PLN/kg,
procent wyższe niż rok wcześniej.
podczas gdy poprzedni rekord z połowy 2009 r. wynosił
Czynniki mogace
˛ wpływać na przyszły poziom cen
5,31 PLN/kg. Jednak ze wzgledu
˛
na wysokie ceny pasz,
opłacalność produkcji nadal jest na przecietnym
˛
pozio⇑ Oczekiwana dosyć niska produkcja w III kwartale
mie. Reakcja na wysokie ceny po stronie produkcji na
⇑ Rosnacy
˛ eksport z Polski i z UE-27
tym rynku zajmuje wiecej
˛
czasu, niż w przypadku kurczat,
˛
stad
˛ prawdopodobnie dopiero w połowie III kwartału za⇑ Czynniki sezonowe w III kwartale
uważymy pierwsze symptomy zwiekszaj
˛
acej
˛
sie˛ produk⇓ Oczekiwana aprecjacja złotego i euro
cji. Dlatego oczekujemy, że w III kwartale ceny pozostana˛
⇓ Wzrost produkcji w dalszej perspektywie
na wysokich poziomach.
⇓ Czynniki sezonowe w IV kwartale
Wysokim cenom drobiu bedzie
˛
sprzyjała również sytu⇓ Prognozowane obniżki cen zbóż paszowych
acja za granica.
˛ Przecietna
˛
cena kurczat
˛ w UE-27 na poPrognozy średnich kwartalnych cen (PLN/kg) kurczat
˛ i indyków
Kwartały
Kurcz˛eta
Indyki
II kw.’11
3,70
5,80
III kw.’11
3,58 - 3,80
5,94 - 6,31
IV kw.’11
3,35 - 3,66
5,65 - 6,18
11
I kw.’12
3,20 - 3,61
5,04 - 5,68
Prawdopodobieństwo, że rzeczywista cena znajdzie sie˛ we wskazanym przedziale, wynosi około 67%. Prognozowane sa˛ średnie arytmetyczne ceny w kwartałach
wyliczone na podstawie miesiecznych
˛
cen skupu podawanych przez MRiRW.
Nr 17 – Lipiec 2011
Prognoza cen skupu drobiu w Polsce
Ceny kurczat
˛ i jaj w UE
Źródło: dane historyczne - MRiRW, prognoza - BGŻ AM
Źródło: Komisja Europejska
Ceny sprzedaży drobiu (PLN/kg) i jaj konsumpcyjnych przez zakłady pakujace
˛ (PLN/100 szt.)
Sale prices of poultry (PLN/kg) and eggs (PLN/100 pcs)
kurcz˛eta / chickens
skup
tuszka 65%
proc.
whole 65%
3,23
5,06
3,00
4,59
filet
fillet
12,76
12,22
piskleta
˛
chick
5,83
5,20
indyki / turkeys
skup
tuszka 73%
proc.
whole 73%
4,07
6,73
4,07
7,10
filet
fillet
12,59
12,29
jaja wg wagi / eggs by weight
XL
33,33
34,23
L
26,07
28,20
M
21,33
23,10
S
16,40
18,62
2008 VII-IX
X-XII
piskleta
˛
chick
1,22
1,18
2009 I-III
IV-VI
VII-IX
X-XII
1,19
1,25
1,26
1,26
3,27
3,54
3,56
3,02
5,55
5,76
5,50
4,66
13,20
13,77
13,63
12,45
5,37
5,60
5,57
5,50
4,45
5,24
5,00
4,66
7,45
7,97
7,54
7,83
12,84
14,59
13,90
13,22
35,75
37,45
38,33
41,05
30,68
30,65
31,03
35,32
26,65
27,78
27,01
31,68
23,18
25,69
24,25
25,08
2010 I-III
IV-VI
VII-IX
X-XII
1,29
1,32
1,31
1,28
3,00
3,25
3,44
3,05
4,73
5,13
5,36
4,46
12,24
13,03
13,81
12,72
5,50
5,55
5,57
5,57
4,33
4,37
4,71
4,94
7,69
7,66
7,37
7,56
11,93
12,89
14,71
14,90
42,07
38,67
38,48
37,52
35,74
32,10
29,91
28,98
33,45
27,76
23,66
23,75
27,32
22,32
20,07
19,03
2011 I-III
IV-VI
1,27
1,29
3,49
3,70
5,45
5,55
13,52
14,24
5,62
5,65
5,07
5,80
7,49
14,27
37,60
28,92
24,62
18,95
8,48
16,73
36,68
26,72
22,13
18,32
źródło / source: IERiGŻ, MRiRW , obliczenia / calculations: BGŻ
Relacje cen drobiu i jaj w niektórych krajach Unii Europejskiej do cen w Polsce (Polska = 100)
Prices of poultry and eggs in selected EU countries in comparison to prices in Poland (Poland = 100)
mieso
˛ kurczat
˛ / chicken meat
Niemcy
Francja
Czechy
Germany
France
Czech Rep.
191
149
130
183
146
125
W˛egry
Hungary
130
124
UE-27
EU-27
89
94
Niemcy
Germany
80
94
jaja / eggs
Francja
Czechy
France
Czech Rep.
79
82
80
87
V
VI
UE-27
EU-27
128
126
VII
VIII
IX
133
125
133
189
175
186
151
139
152
130
124
130
127
119
124
86
89
94
77
91
93
66
66
84
82
80
85
89
89
90
X
XI
XII
152
155
156
215
222
222
177
185
186
154
158
156
149
153
148
90
91
96
80
86
103
71
69
79
87
84
82
96
97
97
2011 I
II
III
140
131
122
198
182
168
172
160
148
144
133
121
133
123
114
89
90
103
80
84
104
74
72
86
79
79
86
90
84
93
IV
V
VI
121
139
140
163
188
191
142
165
168
119
132
136
113
128
133
98
97
99
93
78
86
79
88
99
84
79
99
92
77
98
źródło / source: Komisja Europejska
12
W˛egry
Hungary
90
90
Nr 17 – Lipiec 2011
Mleko i przetwory mleczne
(Milk and dairy products)
Od maja 2010 r. utrzymuje sie˛ wzrostowa tendencja cen br., w tym duży popyt importowy na mleko w proszku
skupu mleka w Polsce. W rezultacie w II kwartale br. za hl ze strony Algierii, dość umiejetnie
˛
wykorzystali krajowi
surowca rolnicy otrzymywali około 119,50 PLN, tj. o pra- przetwórcy. Według wstepnych
˛
danych Ministerstwa Fiwie 18% wiecej
˛
niż w analogicznym okresie ubiegłego nansów (za MRiRW) wartość eksportu przetworów mleroku. Powyższa cena mieściła sie˛ w środku prognozo- czarskich z Polski w okresie styczeń-maj 2011 r. zwiek˛
wanego przez nas w marcu br. przedziału 116,5-123,0 szyła sie˛ o około 17% do 511,4 mln EUR lub 16% do
PLN/hl.
2022,4 mln PLN, w tym wartość sprzedaży mleka zagesz˛
Wysoka skala podwyżek to przede wszystkim efekt utrzy- czonego na rynek algierski przyrosła prawie 8-krotnie do
mywania sie˛ na poczatku
˛
br. bardzo dobrej koniunktury 25,1 mln EUR. Z drugiej strony zwiekszenie
˛
wolumenu
na rynku światowym, co z kolei wynika z dużego popytu wywozu zaobserwowano jedynie w odniesieniu do masła
na przetwory mleczarskie zgłaszanego przez kraje roz- i w I kwartale br. mleka w proszku, zaś sprzedaż zagrawijajace
˛ sie,
˛ w tym głównie przez trzech czołowych im- niczna pozostałych przetworów obniżyła sie.
˛ Co wiecej,
˛
porterów: Chiny, Algierie˛ i Rosje˛ ale także Brazylie.
˛ W I w przypadku Rosji, jednego w najwiekszych
˛
importerów
kwartale br. Państwo Środka zakupiło o ponad 45% wie˛ przetworów mleczarskich, odnotowano spadek eksportu
cej mleka w proszku niż w analogicznym okresie ubie- o 32% do 16,6 mln EUR.
głego roku zaś Rosja zwiekszyła
˛
import o 21% w relacji Wysokie ceny eksportowe i w nastepstwie
˛
ceny zbytu
˛
o prawie 4%
rocznej. Ogółem światowy handel przetworami mleczar- przetworów przyczyniły sie˛ do zwiekszenia
skimi w trzech pierwszych miesiacach
˛
br. był o około 19% (w I półroczu br.) przychodów ze sprzedaży przetworów
wyższy niż przed rokiem.
mlecznych, a w rezultacie pozwoliły na wzrost cen skupu
W tej sytuacji, pomimo wzrostu produkcji mleka w krajach mleka. Biorac
˛ jednak pod uwage˛ zmieniajac
˛ a˛ sie˛ sytuacje˛
bed
˛ acych
˛
jego czołowymi eksporterami (według wstep˛
na rynkach światowych oraz czynniki sezonowe, spodzienych szacunków w I kwartale br. o około 3% r/r) praktycz- wamy sie˛ nieznacznych obniżek cen w III kwartale i ich
nie przez cały I kwartał br. rosły światowe ceny przetwo- stabilizacji w IV kwartale br.
rów mleczarskich, kształtujac
˛ sie˛ na poziomach o 25-30% Sprzyjać temu bedzie
˛
powoli rosnacy
˛ skup mleka. W I
wyższych niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. półroczu br. dostawy surowca do mleczarni ukształtoNiemniej, już od kwietnia obserwujemy duży spadek chiń- wały sie˛ na poziomie 4451,1 mln l, tj. o 2,5% wyższym
skiego i rosyjskiego importu, co nie pozostało bez wpływu niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Jest barna ceny, szczególnie pełnego mleka w proszku, które w dzo prawdopodobne, że podobna lub nieco wyższa dynaokresie kwiecień-lipiec potaniało o prawie 10%. W lipcu mika wzrostu utrzyma sie˛ przez reszte˛ roku. Jednoczebr. obniżyły sie˛ także ceny masła i odtłuszczonego mleka śnie brak jest przesłanek sugerujacych
˛
wyraźny wzrost
w proszku.
konsumpcji przetworów mleczarskich w kraju, a prognoWedług najnowszego raportu opracowanego przez Ame- zowane umocnienie złotego wobec euro może jeszcze
rykański Departament ds. Rolnictwa (USDA) po bardzo dodatkowo pogłebić
˛
spadek wolumenu eksportu z Polski.
dobrej I połowie roku, w kolejnych miesiacach
˛
można Zważywszy na powyższe oceniamy, iż w II półroczu za
spodziewać sie˛ korekty cen niektórych przetworów mle- litr mleka mleczarnie moga˛ płacić przecietnie
˛
około 1,15czarskich. Wprawdzie w odniesieniu do masła eksperci 1,22 PLN, tj. o około 5-12% wiecej
˛
niż w II półroczu 2010
przewiduja˛ stabilizacje˛ cen na poziomie powyżej 4000 roku.
USD/t (283 EUR/100 kg), niemniej w przypadku mleka w
proszku prawdopodobne sa˛ dalsze spadki cen, co zdaja˛ Czynniki mogace
˛ wpływać na przyszły poziom cen
sie˛ potwierdzać wyniki lipcowych aukcji kontraktów terminowych organizowanych przez nowozelandzka˛ Fonterre.
˛
⇑ Wzrost importu ze strony Indii
Wpłynie na to zarówno osłabienie popytu importowego,
⇑ Wysokie koszty produkcji mleka mogace
˛ skutkować
jak i zwiekszenie
˛
produkcji mleka, w tym rozpocz˛ecie nowyhamowaniem wzrostów podaży w UE i USA
wego sezonu w rejonie Oceanii. Według prognoz USDA
światowa podaż mleka krowiego w 2011 r. wzrośnie o
⇓ Wyższa produkcja mleka w kraju i na świecie
1,7% wobec 2010 r., głównie za sprawa˛ 5,1% przyrostu
⇓ Oczekiwana aprecjacja złotego
w Nowej Zelandii i 3% w Brazylii.
⇓ Zmniejszenie importu przez Rosje˛ i Chiny
Dobra˛ koniunkture˛ na światowym rynku masła i produk⇓ Czynniki sezonowe
tów w proszku utrzymujac
˛ a˛ sie˛ przez pierwsze miesiace
˛
Prognozy przecietnych
˛
kwartalnych cen (PLN/hl) mleka
Kwartały
Mleko
II kw.’ 11*
119,50
III kw.’11
116,5-122,0
IV kw.’11
115,0-122,0
I kw.’12
113,0-123,0
NB Prawdopodobieństwo, że rzeczywista cena znajdzie sie˛ we wskazanym przedziale, wynosi około 67%. Prognozowane sa˛ średnie arytmetyczne ceny w kwartałach
13
wyliczone na podstawie miesiecznych
˛
cen skupu podawanych przez GUS.
∗
Dane GUS
Nr 17 – Lipiec 2011
Ceny skupu mleka surowego w wybranych krajach
UE
Prognozy cen skupu mleka
Źródło: dane historyczne - GUS, prognoza - BGŻ AM
Źródło: Komisja Europejska
Ceny producenta i ceny detaliczne wyrobów mleczarskich
Producer and retail prices of milk products
mleko
surowea
raw milk
2008 VII-IX
X-XII
2009 I-III
IV-VI
VII-IX
X-XII
2010 I-III
IV-VI
VII-IX
X-XII
2011 I-III
IV-VI
a) PLN/l
0,95
0,90
0,87
0,87
0,87
0,99
1,02
1,01
1,05
1,15
1,17
1,19
b) PLN/kg
mleko / milka
UHT 1-2,5%
prod.
detal.
prod.
retail
1,83
2,74
1,81
2,71
1,78
2,71
1,78
2,69
1,77
2,69
1,78
2,67
1,76
2,64
1,74
2,64
1,77
2,65
1,89
2,64
1,94
2,71
1,97
2,76
śmietanab
cream 18%
prod.
detal.
prod.
retail
5,02
7,95
5,21
7,95
5,17
7,90
4,96
7,87
4,89
7,88
4,99
7,83
5,47
7,83
5,44
7,83
5,49
7,80
5,56
7,87
5,53
7,95
5,55
8,03
twarógb
ser dojrzewajacy
˛ b
jogurt owocowyb
curd cheese
ripening cheese
fruit yoghurt
prod.
detal.
prod.
detal.
prod.
detal.
prod.
retail
prod.
retail
prod.
retail
8,65
11,82
10,67
17,98
5,33
7,73
8,65
11,84
10,86
17,36
5,31
7,47
8,60
11,85
10,69
16,55
5,38
7,27
8,57
11,74
10,74
16,44
5,24
7,31
8,54
11,84
10,71
16,15
5,16
7,38
8,57
11,86
11,61
16,65
5,13
7,36
8,57
11,90
12,61
17,28
5,16
7,13
8,64
11,96
12,58
17,30
5,29
7,20
8,67
12,08
13,06
17,49
5,40
7,29
9,52
13,13
13,60
17,90
5,29
7,29
9,80
13,24
13,64
18,17
5,13
7,22
10,03
13,30
14,14
18,62
5,17
7,30
źródło / source: IERiGŻ, MRiRW, obliczenia własne / own calculations
Ceny eksportowe i importowe produktów mleczarskich (EUR/t)
Export and import prices of dairy products (EUR/t)
mleko w proszku
powdered milk
eksport
import
export
import
2009 I-III
IV-VI
VII-IX
X-XII
2010 I-III
IV-VI
VII-IX
VII-IX
X-XII
2011 I-III
IV
1259
1381
1383
1815
1818
1983
2166
2161
2178
2367
2324
1739
2115
1814
2227
1604
1894
2267
2034
2072
1939
2298
sery
cheeses
eksport
import
export
import
2646
2495
2419
2832
2721
2847
2915
2952
3121
3133
3150
3060
2557
2697
3050
2910
3094
3308
3269
3498
3189
3349
masło i tłuszcze mleczne
butter and milk fats
eksport
import
export
import
2154
2092
2305
3184
2803
3082
3423
3437
3484
3794
4081
2755
2527
2536
3065
2797
3224
3739
3634
3981
4150
4411
14
mleko płynne i śmietana
liquid milk and cream
eksport
import
export
import
jogurty i napoje mleczne
yoghurts and milk drinks
eksport
import
export
import
361
546
973
1062
429
449
942
1137
408
671
939
1178
579
754
999
1212
503
590
969
1041
643
525
997
1068
695
624
972
1037
695
787
986
1048
648
846
1020
1137
758
873
1026
1075
759
872
987
1290
źródło / source: IERiGŻ, obliczenia własne / own calculations
Nr 17 – Lipiec 2011
Warzywa i owoce
(Vegetables and fruit)
W drugim kwartale 2011 roku obserwowano sezonowe cym nawet 5 PLN/kg. Dodatkowym czynnikiem wywołuja˛
obniżki cen warzyw z tegorocznych zbiorów. Spadki te cym presje˛ na wzrost cen było duże zapotrzebowanie ze
były wieksze
˛
niż w analogicznym okresie w roku poprzed- strony zakładów przetwórczych, które chciały uzupełnić
nim, co wynikało głównie ze zwiekszonej
˛
podaży warzyw niedobory w magazynach zwiazane
˛
z mniejsza˛ produkwiosna˛ br. Z drugiej strony popyt także nie był wysoki, do cja˛ w sezonie poprzednim. Wysoki popyt i ceny skupu nie
czego przyczyniły sie˛ wysokie ceny warzyw w pierwszym dziwiły, zwłaszcza w kontekście spodziewanych wysokich
kwartale 2011 roku. Również niewielkie było zaintereso- cen przetworów w nowym sezonie. Z danych IERiGŻwanie ze strony eksportu. Ponadto na spadek cen wpły- PIB wynika, że cena eksportowa mrożonych truskawek
neła
˛ panika na rynku, wywołana fala˛ zachorowań spowo- w kwietniu br. była aż o 57% wyższa niż w analogicznym
dowana˛ bakteria˛ E. coli. Trudna˛ sytuacje˛ skomplikowało okresie roku poprzedniego. Należy jednak pamietać,
˛
że
dodatkowo rosyjskie embargo na warzywa świeże pocho- duży wpływ na przyszły poziom cen bedzie
˛
miała produkdzace
˛ z Unii Europejskiej. Było ono niekorzystne nie tylko cja mrożonek w krajach konkurencyjnych takich jak Chiny
dla eksporterów kierujacych
˛
warzywa na ten rynek, ale czy też Serbia.
również zmniejszyło możliwości eksportowe do krajów W trzecim kwartale 2011 roku nastepować
˛
bed
˛ a˛ sezozachodniej Unii Europejskiej, m. in. do Wielkiej Brytanii, nowe spadki cen warzyw. W odniesieniu do roku poprzedktóra obok Rosji jest najwiekszym
˛
odbiorca˛ polskich po- niego, ceny warzyw gruntowych moga˛ być jednak pomidorów. Znaczna cz˛eść polskich warzyw musiała wiec
˛
równywalne, szczególnie w ostatnim kwartale br. Przede
znaleźć zbyt na rynku krajowym, który i tak ze wzgledu
˛
wszystkim wynikać to bedzie
˛
z tegorocznych zbiorów wana spadek popytu był nasycony.
rzyw gruntowych w kraju, które według szacunkowych daNajbardziej kryzysem dotknieci
˛ zostali producenci pomi- nych GUS maja˛ wynieść 4,3 mln ton tj. zaledwie o 1,1%
dorów i ogórków spod osłon, które w czerwcu zacz˛eły wiecej
˛
od oszacowanych w 2010 roku, ale aż o 8,2%
pojawiać sie˛ na rynku w dużych ilościach. Ceny ogór- mniej od średniej w latach 2005-2009. Ponadto ceny waków krótkich spod osłon na rynkach hurtowych spadły rzyw do przetwórstwa bed
˛ a˛ wspierane przez wzmożony
w pierwszych dniach czerwca br. do poziomu kilkuna- popyt ze strony sektora przetwórczego.
stu groszy za kilogram, za pomidory szklarniowe płaMniejsza bedzie
˛
produkcja warzyw spod osłon. Prognozy
cono poniżej 2 PLN/kg, podczas gdy średnia cena w
IERiGŻ-PIB mówia,
˛ że w tym roku ma wynieść ona 715
czerwcu ubiegłego roku według IERiGŻ-PIB wynosiła
tys. t, wobec 760 tys. t w 2010 roku. Najbardziej widoczny
4,01 PLN/kg. Skutki kryzysu odczuli również producenci
może być spadek produkcji ogórków spod osłon, który
innych warzyw jak też i owoców, którzy skarżyli sie˛ na
wynikać bedzie
˛
z kryzysu na rynku warzyw i niezebrania
spadek zainteresowania kupnem ich produktów.
cz˛eści zbiorów.
Wyjaśnienie sprawy zachorowań przyczyniło sie˛ do przyNiższe niż w roku poprzednim, ale wyższe niż w latach
wrócenia cz˛eściowej równowagi na rynku. Ceny ogórków
2008-2009 bed
˛ a˛ prawdopodobnie ceny jabłek, których
jak też pomidorów zacz˛eły wzrastać. Ich poziom w ostatzbiory według GUS moga˛ ukształtować sie˛ na poziomie
niej dekadzie lipca wciaż
˛ był jednak niższy do tego sprzed
około 2,4 mln ton. Korzystne ceny jabłek do przetwórroku, szczególnie różnice widać było w cenach pomidostwa, z punktu widzenia ich producentów, gwarantować
rów. Można jednak powiedzieć o niewielkiej poprawie sybedzie
˛
jednak duże zapotrzebowanie ze strony producentuacji producentów w skali kraju. Pozytywnym czynnikiem
tów koncentratu, którzy podobnie jak producenci mrożobyło również zniesienie embarga przez Rosje,
˛ które w
nek owocowo-warzywnych, nowy sezon zaczna˛ praktyczpewnym stopniu uwolniło rynek zarówno krajowy jak też
nie bez zapasów.
europejski.
Z kolei presje˛ na spadek cen w eksporcie wywierał bedzie
˛
Zgodnie z wcześniejszymi przewidywaniami ceny owoprawdopodobnie umacniajacy
˛ sie˛ złoty wobec euro.
ców miekkich
˛
kształtowały sie˛ na wysokich poziomach,
co było konsekwencja˛ ich niskich zbiorów. Jednym z
Czynniki mogace
˛ wpływać na przyszły poziom cen
czynników działajacym
˛
na spadek produkcji było niekorzystne przezimowanie niektórych roślin, szczególnie
⇑ Niski poziom zbiorów niektórych
upraw truskawek, które poprzez mrozy i brak okrywy
owoców miekkich
˛
w 2011 roku
śnieżnej w niektórych regionach kraju w znacznej cz˛eści wymarzły. Negatywnie na poziom zbiorów owoców
⇑ Niskie zapasy mrożonek oraz koncentratu
miekkich
˛
wpłyneły
˛ także majowe przymrozki. W efekcie
jabłkowego na poczatku
˛
sezonu 2011/2012
ceny truskawek czy też porzeczek czarnych były znacz⇑ Odbudowujacy
˛ sie˛ popyt na warzywa świeże
nie wyższe w porównaniu do roku poprzedniego, w któpo kryzysie na rynku europejskim
rym ceny również uważane były za stosunkowo wyso⇓
Wzrost produkcji jabłek w kraju
kie. W skupie ceny truskawek czy też porzeczek czarnych
⇓ Aprecjacja złotego wobec euro
do mrożenia kształtowały sie˛ na poziomie przekraczaja˛
15
Nr 17 – Lipiec 2011
Eksport oraz ceny skupu warzyw na eksport
Źródło: IERiGŻ
Ceny skupu, ceny hurtowe i detaliczne warzyw przeznaczonych do konsumpcji bezpośredniej (PLN/kg)
Procurement, wholesale and retail prices of vegetables for direct consumption(PLN/kg)
skup
proc.
cebula/ onion
hurt
whol.
detal
retail
kapusta/ cabbage
skup
hurta
detal
proc.
whol.
retail
marchew / carrot
skup
hurt
detal
proc.
whol.
retail
2009 I-III
IV-VI
VII-IX
X-XII
0,57
0,79
1,04
0,62
0,67
0,85
1,10
0,68
1,47
1,72
2,12
1,52
0,26
0,31
0,67
0,46
0,36
0,37
1,20
1,17
0,74
0,78
1,48
0,95
0,92
2,14
0,92
0,64
1,09
2,10
1,04
0,69
1,85
3,19
2,10
1,55
8,00
5,64
2,15
3,23
17,19
6,23
2,11
3,25
2010 I-III
IV-VI
VII-IX
X-XII
1,19
1,89
1,25
1,09
1,16
1,90
1,73
1,17
1,89
2,86
2,64
2,19
0,70
1,16
1,36
0,90
0,82
1,31
1,12
1,05
1,28
1,57
1,94
1,67
0,81
1,08
1,01
0,83
0,95
1,19
1,00
0,85
1,75
2,16
2,05
1,76
8,54
5,24
3,45
5,44
b.d.
6,09
3,81
5,12
2,38
3,31 d
1,07
1,36
1,11
2,05
2,21
2,46 d
2011 I-III
IV-VI
a
szt./piece
b
1,44
1,67
szklarniowe/glasshouse
1,43
2,50
1,40
2,57 d
c
spod osłon/under cover
1,48
1,70
2,18
2,31
d
dane za IV-V
pomidory/ tomato
skup b
hurt c
proc.
whol.
5,38
10,34
3,96
4,17
źródło / source: IERiGŻ
Ceny zbytu i ceny detaliczne przetworów warzywnych (PLN/kg)
Sale and retail prices of vegetable products (PLN/kg)
zbyt
sale
detal
retail
zbyt
sale
detal
retail
zbyt
sale
detal
retail
mieszankib
warzywne
mrożone / frozen
vegetable mixtures
zbyt
detal
sale
retail
2009 I-III
IV-VI
VII-IX
X-XII
3,40
3,39
3,57
3,52
5,09
5,22
5,28
5,17
10,11
10,23
10,80
10,75
13,12
13,32
13,82
13,87
3,27
3,26
3,34
3,31
8,25
8,31
8,27
8,36
3,31
3,22
3,20
3,24
7,05
7,13
7,14
7,24
6,51
6,60
6,73
6,78
9,60
9,67
9,83
9,92
2,12
2,02
2,01
1,95
3,80
3,82
3,84
3,84
2010 I-III
IV-VI
VII-IX
X-XII
3,51
3,44
3,42
3,24
5,44
5,45
5,47
5,49
11,08
11,23
11,46
11,94
14,00
13,85
13,80
13,62
3,28
3,40
3,55
3,91
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
3,27
3,24
3,30
3,46
7,35
7,39
7,40
7,53
6,67
6,64
6,55
6,55
9,92
9,83
9,78
9,82
1,91
1,92
1,91
1,91
3,83
3,81
3,83
3,74
2011 I-III
IV-V
a
PLN/l
3,17
3,15
5,48
12,31
13,82
5,49
12,32
13,95
b
groszek i marchewka/peas and carrot
3,77
3,59
b.d.
b.d.
3,70
3,56
7,83
8,05
6,46
6,47
9,77
9,75
1,85
1,83
3,83
3,84
ogórkia
konserwowe
cucumbers
koncentrat
pomidorowy
tomato concentrate
fasola szparagowa mrożona
frozen haricot
soka
pomidorowy
tomato juice
keczup
ketchup
zbyt
sale
detal
retail
zbyt
sale
detal
retail
.
źródło / source: IERiGŻ
16
Nr 17 – Lipiec 2011
Eksport oraz ceny skupu owoców na eksport
Źródło: IERiGŻ
Ceny skupu, ceny hurtowe i detaliczne owoców przeznaczonych do konsumpcji bezpośredniej (PLN/kg)
Procurement, wholesale and retail prices of fruit for direct consumption(PLN/kg)
skup
proc.
jabłko / apple
hurt
detal
whol.
retail
skup
proc.
gruszka / pear
hurt
detal
whol.
retail
banan / banana
hurt
detal
whol.
retail
cytryna / lemon
hurt
detal
whol.
retail
pomarańcza / orange
hurt
detal
whol.
retail
2009 I-III
IV-VI
VII-IX
X-XII
0,91
1,34
1,44
0,93
1,05
1,76
1,66
1,06
1,94
2,60
2,95
1,98
2,92
3,60
1,43
1,40
3,37
4,62
2,79
1,91
5,94
7,11
5,31
3,53
4,81
4,96
3,88
3,62
5,51
6,23
5,06
4,67
3,48
3,46
4,64
4,36
5,32
5,08
6,05
6,12
3,97
4,32
4,29
4,34
5,24
5,73
5,76
5,54
2010 I-III
IV-VI
VII-IX
X-XII
0,98
1,03
1,51
1,77
1,20
1,20
1,75
1,92
2,05
2,24
2,89
3,14
2,04
b.d.
2,53
2,57
2,43
2,93
3,29
3,50
4,58
5,73
5,85
5,47
3,57
3,91
3,77
3,54
4,69
5,08
4,99
4,62
4,41
4,69
6,91
4,25
6,00
6,21
8,75
6,32
3,87
3,84
4,28
4,07
5,22
5,43
6,33
5,59
2011 I-III
1,87
IV-VI
2,33
a
dane za IV-V
2,00
2,50
3,46
3,96 a
3,14
3,28
3,40
3,55
5,98
6,17 a
4,49
4,30
5,40
5,36 a
3,62
3,46
5,12
4,89 a
3,62
4,86
3,71
4,85a
źródło / source: IERiGŻ
Ceny zbytu i ceny detaliczne przetworów owocowych (PLN/kg)
Sale and retail prices of fruit products (PLN/kg)
soki / juices
dżemy / jams
jabłko
apple
zbyt
detal
sale
retail
pomarańcza
orange
zbyt
detal
sale
retail
cz. porz.
blackcurrant
zbyt
sale
śliwka
plum
zbyt
sale
truskawka
strawberry
zbyt
sale
ogółem
overall
detal
retail
2009 I-III
IV-VI
VII-IX
X-XII
1,69
1,62
1,64
1,60
3,61
3,62
3,67
3,65
1,97
1,99
1,98
1,90
4,29
4,33
4,33
4,28
6,84
6,16
5,97
6,00
7,11
6,74
6,58
6,68
6,57
6,49
6,37
6,42
12,06
12,15
12,27
12,29
2010 I-III
IV-VI
VII-IX
X-XII
1,67
1,73
1,74
1,74
3,64
3,59
3,60
3,65
1,95
1,94
2,09
2,17
4,31
4,26
4,27
4,29
6,10
5,87
5,90
5,84
6,52
6,28
6,11
6,13
6,43
6,50
6,28
6,07
12,56
12,69
12,58
12,70
2011 I-II
IV-V
1,78
1,84
3,70
3,72
2,10
2,22
4,34
4,36
7,37
7,15
6,37
4,80
7,68
8,24
17
12,80
12,97
źródło / source: IERiGŻ
Nr 17 – Lipiec 2011
Środki produkcji dla rolnictwa
(Agricultural Inputs)
Nawozy i inne środki produkcji
Dane GUS za kwiecień i maj wskazuja,
˛ iż w drugim kwartale 2011 r. kontynuowany był wzrost cen nawozów na
rynku krajowym,podczas gdy przecietne
˛
ceny środków
ochrony roślin pozostały stabilne.
Jednakże warto zwrócić uwage,
˛ iż z badań Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej (IERiGŻ)
wynika, iż w maju 2011 r. (brak bardziej aktualnych danych) zmniejszyła sie˛ dynamika podwyżek cen nawozów mineralnych w porównaniu z pierwszymi miesiacami
˛
2011 roku. W maju przecietnie
˛
ceny tej grupy środków
produkcji wzrosły o niespełna 1% w porównaniu z miesiacem
˛
poprzednim. W dalszym ciagu
˛ najsilniej drożały
nawozy azotowe. Wg IERiGŻ w maju br. przecietna
˛
cena
saletrzaka w kraju wzrosła o 3,5%, a mocznika o 1,2%.
Wzrosły również średnie ceny superfosfatu prostego (o
1,4%).
r. wyniósł 19 429 zł w obrocie prywatnym i 15 157 PLN
ziem z Zasobu WRSP. Na przestrzeni roku ceny wzrosły
o 9,5% tj. o 1 681 PLN/ha (pomiedzy
˛
rolnikami) i o 4,3%
tj. o 624 PLN/ha (ziemie sprzedawane przez ANR).
Wysokie ceny zbóż i oleistych sa˛ i pozostana˛ w 2011 r.
istotnym czynnikiem wpływajacym
˛
na wzrost popytu na
ziemie.
˛ Jej ceny sezonowo moga˛ być najwyższe w okresie poprzedzajacym
˛
zbiory. W koszcie zakupu uwzgled˛
nione bowiem bed
˛ a˛ oczekiwane przychody z upraw znajdujacych
˛
sie˛ na tych ziemiach.
Ponadto czynnikiem zwiekszaj
˛
acym
˛
popyt na grunty,
choć w istotnie niższym stopniu niż ceny płodów rolnych, jest wzrost inwestycji na rynku mieszkaniowym. Co
prawda skala poprawy na tym rynku nie jest tak znaczna,
by generować tak silne jak w okresie boomu wzrosty cen,
ale na pewno wpływa na wzrost popytu na ten zasób
kapitałowy. Jednocześnie inwestowanie w rynek ziemi w
˛ postrzegane jest jako bezpieczniejsze zaW pierwszych pieciu
˛
miesiacach
˛
2011 r. średni wzrost dalszym ciagu
równo
od
inwestycji
na rynku mieszkaniowym, jak i kapicen nawozów mineralnych wg danych GUS wyniósł potałowym,
tym
samym
popyt inwestycyjny na grunty nadal
nad 13%. Natomiast, w okresie maj 2010 r. - maj 2011
jest
obecny
w
Polsce.
r. przecietne
˛
podwyżki cen nawozów mineralnych wg obliczeń IERiGŻ przekroczył 18%, w tym saletrzaka aż o Nie bez znaczenia na rynek ziemi ma dalszy rozwój enerblisko 55%, a saletry amonowej o 32%. W tym czasie su- gii wiatrowej. Cena ziemi, na której lokalizowane sa˛ /lub
perfosfat prosty nieznacznie potaniał ( o 2,4%). Zmiany sa˛ planowane elektrownie wiatrowe jest istotnie wyższa
w cennikach były przede wszystkim wynikiem znacznego od pozostałych gruntów regionu. Inwestorzy z tego segwzrostu popytu na środki produkcji na świecie w zwiazku
˛
mentu generuja˛ popyt nie tylko w kierunku kupna ale
z oczekiwanym utrzymaniem sie˛ wysokich cen zbóż i ro- przede wszystkim dzierżawy ziemi szczególnie w regioślin oleistych.
nach Polski północnej i środkowej. Popyt ten wpływa na
W przypadku pestycydów wzrost cen od poczatku
˛
roku wzrost cen ziemi, ale jest on jednocześnie łagodzony,
był znacznie niższy. Według IERiGŻ w okresie kwiecień- szczególnie w Polsce północnej wzrostem podaży ziem
maj 2011 r. ceny wiekszości
˛
pestycydów pozostawały na Zasobu ANR.
stabilnym poziomie. Od maja 2010 r. do maja br. prze- Zgodnie z zapowiedziami ANR w 2011 r. roku procecietnie
˛
ceny pestycydów wzrosły o 2,1%, w tym preparaty durom sprzedaży zostanie poddanych ok. 300 tys. ha.
owadobójcze o 6,7%, grzybobójcze o 1,2%, a herbicydy Natomiast bezpośrednio do sprzedaży Agencja wystawi
nieznacznie potaniały ( miniej niż 1%) (wg obliczeń IE- 200 tys. ha. ANR podaje, że intensyfikacja sprzedaży jest
RiGŻ). Warto zwrócić uwage,
˛ iż w analizowanym okresie zwiazana
˛
m.in. z jej planem finansowym w br. Zwiek˛
o ponad 13% potaniał herbicyd Roundup.
szona podaż ziemi bedzie
˛
przynajmniej w cz˛eści regionów Polski wyhamowywała potencjalne wzrosty cen. JedCeny ziemi
nocześnie prognozowane utrzymanie sie˛ wysokich cen
˛
istotWraz z nieznaczna˛ poprawa˛ sytuacji gospodarczej w płodów rolnych, nawet w kolejnym sezonie, bedzie
kraju, ale przede wszystkim poprawa˛ koniunktury w rol- nie oddziaływało w kierunku wzrostu cen ziemi. Tym sanictwie, szczególnie na rynku zbóż, pojawiły sie˛ symp- mym oczekiwana stabilizacja cen ziemi może przerodzić
tomy ożywienia również na rynku gruntów, a ceny w I kw. sie˛ we wzrosty, a w II półroczu br. roczna dynamika cen
może być nieznacznie wyższa od ubiegłorocznej.
2011 r. zanotowały istotne roczne wzrosty.
Przecietny
˛
koszt nabycia 1 ha ziemi rolnej w I kw. 2011
18
Nr 17 – Lipiec 2011
Ceny wybranych nawozów w Polsce
Ceny ziemi rolnej w latach 2000-2011
Źródło:IERiGŻ, GUS
Źródło: GUS, Agencja Nieruchomości Rolnych (ANR)
Ceny nawozów mineralnych (PLN/dt) i ceny środków ochrony roślin (PLN/l)
Prices of natural fertilizers (PLN/dt) and prices of agrochemicals (PLN/l)
nawozy mineralne / mineral fertilizers
saletrzaka
saletra amonowa / ammonium
nitrate
mocznik
urea
fosforan amonu
ammonium
phosphate
XI-XII
90,00
99,18
122,72
184,92
I-II 2010
91,43
100,66
124,58
181,39
III-IV
92,38
102,76
126,18
177,48
V
92,00
102,36
125,52
172,76
VII-VIII
88,36
91,43
123,84
175,66
IX-X
92,66
99,68
128,54
187,58
XI-XII
97,84
105,42
135,10
197,20
I-II2011
106,02
115,44
145,90
205,04
III-IV
125,48
131,92
157,76
211,16
V
133,12
134,92
160,88
212,04
a) a mixture of nitrogen ammonium and carbonate calcium
b) a mixture of ammonium phosphate, potassium chloride and others
c) Oxafun T (PLN/0,8kg) do XI 2008 r. Funaben T (PLN/kg)
polifoskab
wapno
tlenkowe
burnt lime
183,68
180,24
174,58
167,20
168,02
174,16
177,66
184,30
191,24
192,88
74,38
76,02
77,89
78,75
81,95
80,43
79,06
79,99
78,40
78,24
środki ochrony roślin / agrochemicals
Decis
zaprawac naRoun2,5EC
Chwastox
sienna / seed
dup
250
extra
dressing
ml
28,40
45,62
43,84
16,04
28,42
45,73
43,70
16,03
28,94
46,41
42,62
16,24
29,30
46,62
42,17
16,31
29,44
46,70
41,58
16,24
29,50
46,54
41,15
16,17
29,53
46,45
41,31
16,17
29,59
46,34
41,51
16,28
29,67
45,29
38,96
16,44
29,96
43,49
36,65
16,66
źródło / source: IERiGŻ , obliczenia własne
Ceny źródeł energii (PLN/l) i ceny jednostkowe maszyn rolniczych (tys. PLN)
Prices of energy sources (PLN/l) and unit prices of agricultural machines (thous PLN)
środki energii / energy sources
wegiel
˛
kam.a
coal
684,13
697,28
696,63
698,78
776,35
691,27
712,89
734,02
749,02
745,40
VII-VIII
IX-X
XI-XII
I-II 2010
III-V
VII-VIII
IX-X
XI-XII
I-II 2011
III-V
a) zł/t
b) Ekoterm Plus
benzyna
petrol
ES 95
4,54
4,30
4,29
4,38
4,59
4,66
4,58
4,71
4,87
5,11
olej naolejb
pedowy
˛
opałowy
diesel oil
fuel oil
3,82
2,55
3,73
2,53
3,80
2,58
4,00
2,66
4,23
2,80
4,41
2,91
4,40
2,95
4,53
3,10
4,73
3,34
5,03
3,63
c) zł/10 kWh
d) 25 redlic
propan-butan
propane-butane
LPG
1,92
1,95
2,06
2,18
2,17
2,17
2,25
2,40
2,62
2,55
maszyny rolnicze / agricultural machines
energia
elektr.c
energy
5,63
5,05
5,63
5,92
5,94
5,94
5,94
5,94
6,14
6,34
19
kombajn do ziemniaków / potato
combine harvester
64,08
64,68
64,86
64,94
64,84
67,35
67,89
68,10
69,21
70,72
siewnik zboż.d
cereal seeder
16,56
16,56
16,62
bd
16,70
17,16
17,23
17,27
19,24
19,58
ciagnik
˛
ciagnik
˛
tractor
tractor
Ursus 3512
90 kW
104,38
162,23
104,68
160,23
104,55
159,14
bd
159,87
77,94
163,70
77,55
165,65
77,42
165,04
77,28
164,73
114,71
165,20
113,87
167,14
źródło / source: IERiGŻ