mgr Zbigniew Wajda Podstawy pracy z grupą terapeutyczną

mgr Zbigniew Wajda
[email protected]
Podstawy pracy z grupą terapeutyczną
warsztaty
Fakultet, semestr zimowy, niestacjonarny, 18 godzin
Opis kursu:
Terapia grupowa jest uznaną, efektywną i bardzo popularną formą leczenia zaburzeń emocjonalnych
w Polsce i na świecie. Ta forma terapii jest podejściem, które uwzględnia wewnętrzne procesy
psychiczne pacjenta ale przede wszystkim korzysta ze specyficznych zjawisk zachodzących w grupach
społecznych. Zajęcia są wprowadzeniem w zasady pracy z grupą terapeutyczną w ujęciu
psychodynamicznym i interpersonalnym. Uczestnik będzie mógł nauczyć się jak kwalifikować
pacjentów do grupy terapeutycznej, jakie mogą być wskazania i przeciwwskazania do tej formy
leczenia. Nauczy się jak zorganizować grupę terapeutyczną i jak obserwować zjawiska związane z
procesem grupowym. Nauczy się również jak wzmacniać te czynniki i zjawiska w grupie, które
odgrywają kluczową rolę terapeutyczną.
Cele zajęć i efekty kształcenia:
1. Zapoznanie się z zagadnieniami związanymi z psychoterapią grupową prowadzoną w nurcie
psychodynamicznym i interpersonalnym. W efekcie tego uczestnik zajęć będzie potrafił m.in.:
- sformułować wskazania i przeciwwskazania do tej formy leczenia,
- będzie znał zasady organizacji grup terapeutycznych,
- będzie umiał wymienić podstawowe czynniki leczące w psychoterapii grupowej,
- będzie znał podstawowe techniki wykorzystywane w terapii grupowej,
- będzie potrafił nazwać i opisać fazy procesu grupowego,
- będzie znał zadania terapeuty i koterapeuty grupowego.
2. Ćwiczenie umiejętności pośrednio i bezpośrednio związanych z psychoterapią grupową. W
efekcie ćwiczeń uczestnik zajęć będzie potrafił m.in.:
- przeprowadzić wstępną rozmowę kwalifikującą i motywującą do podjęcia psychoterapii
grupowej,
- rozpoznać cechy pacjenta predysponujące do udziału lub wykluczające udział w psychoterapii
grupowej,
- będzie potrafił sformułować kontrakt z pacjentem do psychoterapii grupowej,
- będzie potrafił obserwować i nazywać poszczególne elementy procesu grupowego,
- będzie potrafił wzmacniać czynniki leczące w psychoterapii grupowej,
- będzie umiał posługiwać się podstawowymi technikami psychoterapii grupowej.
Formy pracy:
Analiza przypadków, odgrywanie symulowanych scenek, miniwykład, dyskusja grupowa, filmy
edukacyjne.
Warunki zaliczenia:
- 90% obecności na zajęciach
- aktywność (w tym aktywny udział w dyskusjach i w scenkach)
- znajomość tekstów (artykułów) podanych jako literatura obowiązkowa
- test
Kryteria oceniania: obecność na zajęciach, aktywność, znajomość artykułów, test
Tematy poszczególnych spotkań:
1. Podstawy teoretyczne psychoterapii grupowej
Łodej-Sobańska W. Geneza i rozwój analizy grupowej. Biuletyn Instytutu Analizy Grupowej Rasztów
01/2004.
Szeliga-Lewińska J. Ogólny model terapii grupowej. Psychiatria (czasopismo); 2010, tom 7, nr 3, 104–
116.
2. Kryteria, wskazania i przeciwwskazania do kwalifikacji pacjenta do grupy
Piper WE, McCallum M. Dobór pacjentów do grup terapeutycznych. W: Bernard HS, MacKenzie KR,
red. Podstawy terapii grupowej. GWP, Gdańsk 2003.
Sobański JA, Klasa K, Rutkowski K, Dembińska E, Müldner-Nieckowski Ł. Kwalifikacja do intensywnej
psychoterapii w dziennym oddziale leczenia nerwic. Psychiatria i Psychoterapia 2011, Tom 7,
Nr 4: s.20-34
Wajda Z. Nowy pacjent w grupie terapeutycznej. Czy początki są najtrudniejsze? Część 1.
Perspektywa osoby wchodzącej do grupy. Psychoterapia 2014; 1: 59-75
3. Organizacja grupy terapeutycznej i zadania terapeuty
Dies RR. Rola terapeuty w leczeniu grupowym. W: Bernard HS, MacKenzie KR, red. Podstawy terapii
grupowej. GWP, Gdańsk 2003.
Izydorczyk B, Nizołek E. Zastosowanie psychoterapii grupowej w leczeniu dziewcząt i kobiet z
diagnozą anoreksji psychicznej (prezentacja modelu terapeutycznej pracy w Ośrodku
Leczenia Nerwic i Zaburzeń Jedzenia „Dąbrówka” – doświadczenia własne). Psychiatria
Polska 2009, nr 4, 457–468.
4. Kontrakt terapeutyczny i zasady obowiązujące w grupie
Foulks SH. Sytuacja grupowo – analityczna. Ustalenia wstępne, zasady, styl grupowy. W: ŁodejSobańska W, Pierzgalska E, red. Analiza grupowa. Materiały szkoleniowe Instytutu Analizy
Grupowej Rasztów. Warszawa 1997.
Yalom I, Leszcz M. Psychoterapia grupowa. Teoria i praktyka. Wydawnictwo Uniwersytetu
Jagiellońskiego, Kraków 2006. (Rozdział 5: Terapeuta: podstawowe zadania)
5. Obserwowanie i komentowanie procesu grupowego
Jabłońska-Dzierża J, Łodej-Sobańska J, Marczewska J, Pawlik J. Podstawowe procesy i zjawiska w
terapeutycznej grupie analitycznej. W: Pawlik J, red. Psychoterapia analityczna. Procesy i
zjawiska grupowe. Warszawa: Wydawnictwo Eneteia; 2008.
Gajowy M, Marchewka D, Sala P, Simon W. Analiza przyczyn przerywania psychoterapii (drop-out) w
aspekcie czynników dotyczących pacjenta. Psychoterapia, 2004; 2: 47–55.
Gajowy M, Mikułowicz D, Sala P, Simon W. Przedwczesne przerywanie psychoterapii grupowej —
specyfika zjawiska i sugestie jego ograniczania. Psychoterapia 2010; 2: 33–48.
6. Czynniki leczące w psychoterapii grupowej a techniki terapeutyczne
Yalom I, Leszcz M. Psychoterapia grupowa. Teoria i praktyka. Wydawnictwo Uniwersytetu
Jagiellońskiego, Kraków 2006. (Rozdział 1: Czynniki terapeutyczne)
Wyrzykowski T, Kokoszka A. Analiza grupowa – założenia teoretyczne i przegląd badań jej
skuteczności. Psychiatria (czasopismo); 2005, tom 2, nr 4, 202–209
Prowadzący:
mgr Zbigniew Wajda – psycholog, psychoterapeuta z certyfikatem Sekcji Naukowej Psychoterapii i
Sekcji Naukowej Terapii Rodzin Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. Pracuje w Ośrodku
Leczenia Nerwic i Zaburzeń Odżywiania „Dąbrówka” w Gliwicach oraz w Poradni Psychologiczno –
Pedagogicznej w Rybniku. Prowadzi psychoterapię indywidualną, grupową (w ramach oddziału
dziennego – pacjenci z zaburzeniami nerwicowymi, zaburzeniami osobowości i zaburzeniami
odżywiania) oraz terapię rodzin. Jest autorem publikacji z zakresu psychologii i psychoterapii.