Forum Przyszłości FZZ - Fundacja im. Friedricha Eberta

„Forum Przyszłości FZZ“
www.feswar.org.pl
___________________________________________________________________________
Pobudka! Idzie Nowe!
W dniach 21-23 marca spotkało się ponad 100 wiodących związkowców i związkowczyń z
FZZ, aby wypracować ofertę dla młodych osób w związkach zawodowych.
Rowy. W poniedziałek, 21 marca rozpoczęło się współorganizowane przez Fundację im.
Friedricha Eberta Forum Przyszłości centrali związkowej Forum Związków Zawodowych
(FZZ). Po intensywnych naradach wewnętrznych uczestników i uczestniczek odbyły się
panele dyskusyjne.
Panel na temat przyszłości osób młodych w związkach zawodowych można z
pewnością uznać za centralny element
jeśli chodzi o cały przebieg Forum Przyszłości - mnóstwo pozytywnej energii,
ciekawych wniosków, pozytywnie wróżących na przyszłość deklaracji. Moderatorem dyskusji był Michał Syska,
dyrektor Ośrodka Myśli Społecznej im.
Lasselle’a (OMS Lassalle), panelistami i panelistkami - Dorota Gardias, Przewodnicząca
FZZ, Wioletta Janoszka, Przewodnicząca Komisji Młodych FZZ oraz Łukasz Bukowski,
Wiceprzewodniczący Komisji Młodych FZZ.
Michał Syska we wstępie do dyskusji poruszył kilka kwestii, między innymi te dotyczące
edukacji, kapitału społecznego, problemów tzw. śmieciówek oraz zaufania opinii publicznej do organizacji związkowych. Dyrektor OMS
im. Lasselle’a zarysował obraz aktualnej rzeczywistości społeczno-politycznej. Główne akcenty
padły na polską szkołę uprawiającą kult przedsiębiorcy, biznesu, samozatrudnienia, lekceważąc
jednocześnie
rolę
jaką
w
całym
społeczno-
gospodarczym ekosystemie odgrywa pracownik.
Z tego powodu ludzie młodzi traktują szeroko
pojęte ruchy związkowe jako relikt z poprzedniej
epoki, który co prawda doprowadził do obalenia komunizmu, a dziś jest zbędny. Dodatkowym elementem osłabiającym kondycje związków zawodowych stanowi niski kapitał
społeczny, system nastawiony na jednostkę i dogmatyczną konkurencyjność. Efektem
tego typu myślenia jest między innymi postępujące uelastycznienie rynku pracy, które
stawia pracownika w coraz gorszej pozycji względem pracodawcy.
1
„Forum Przyszłości FZZ“
www.feswar.org.pl
___________________________________________________________________________
Dorota Gardias wyraźnie w swojej odpowiedzi podkreśliła, że problem tzw.
śmieciówek nie jest tak oczywisty jak może się wydawać organizacjom związkowym. W wyniku takiej, a nie innej doktryny społecznej i ekonomicznej część
młodego pokolenia aprobuje umowy cywilnoprawne ze względu na jej zalety (w
ocenie młodych) jeśli chodzi o mobilność i
często realnie wyższe wynagrodzenie netto. „W tym zakresie pojawia się problem niskiego zaufania do instytucji państwa”, podkreśliła Gardias. „Otóż, młody człowiek nie ma
przekonania, że pieniądze, które są odprowadzane w formie składek i podatków do budżetu państwa są wydawane efektywnie.” Z drugiej strony Przewodnicząca FZZ zaznaczyła, że obecna oferta związków zawodowych jest wciąż aktualna i trafia do osób młodych z
małych miasteczek i obszarów wiejskich. Tam nastawienie na bezpieczne zatrudnienie,
stabilność, przywiązanie do tradycyjnych wartości jest większe. Trzeba więc zrozumieć
zmiany, które dokonały się na rynku pracy w rozumieniu ogólnym. Należy wyjść poza
myślenie czysto branżowe i trafić do ludzi, którzy są reprezentantami nowych realiów.
Stąd też oferta skierowana do młodych powinna być wielowymiarowa, celowana do poszczególnych grup z silnym akcentem na akceptacje mentalności nowej generacji pracownika. Za główny cel liderka FZZ postawiła zmianę definicji pracownika. Skończenie z
segmentacją rynku pracy pozwoli wyjść ideom
związkowym na zewnątrz - właśnie do tych, którzy dzisiaj stoją za betonowym murem wybudowanym przez system dzielący pracujących na
lepszych i gorszych. Możliwość zakładania i
wstępowania do organizacji związkowych przez
osoby zatrudnione w oparciu o umowy cywilnoprawne oraz inne formy zatrudnienia ma szansę
spowodować, że nasza gospodarka przestanie
być konkurencyjna wyłącznie w oparciu o niższe koszty pracy. Konkluzja płynąca z wypowiedzi Przewodniczącej Gardias była próbą zdefiniowania tego, czym jest i czym powinna być nowoczesna centrala związkowa - dynamiczną, opartą o dialog międzypokoleniowy organizacją, nieustająco stawiającą sobie nowe wyzwania.
2
„Forum Przyszłości FZZ“
www.feswar.org.pl
___________________________________________________________________________
Wioletta Janoszka, Przewodnicząca Komisji Młodych FZZ przekonywała z kolei, że gwarancją wiarygodności dla osób młodych musi być osiągnięcie wewnętrznego dialogu międzypokoleniowego. W szczególności chodzi o wzmacnianie obecności Komisji Młodych w
przedsięwzięciach realizowanych przez centralę. ”Dynamicznie rozwijająca się organizacja
młodzieżowa działająca w ramach FZZ spowoduje wzrost uzwiązkowienia na poziomie
zakładów
pracy”
przekonywała
Janoszka.
Przedstawicielka młodych FZZ zwracała również
uwagę
na
potrzebę
komunikowania
oferty dla młodych właśnie na poziomie organizacji zakładowych, czyli tam, gdzie działalność związkowa jest najcięższa i najistotniejsza. Warto zwrócić również uwagę na
elementy wypowiedzi Przewodniczącej Komisji Młodych dotyczące promocji tej komisji
na zewnątrz nie tylko poprzez typowe działania, do których opinia publiczna w Polsce już
się przyzwyczaiła - warto czerpać z doświadczeń organizacji europejskich, gdzie związki
zawodowe promują młodych poprzez pozytywne wydarzenia - pikniki, happeningi, koncerty, nie zawsze związane stricte z ideami propracowniczymi. Pytana o relacje z mediami Wioletta Janoszka odpowiadała przytaczając przykłady niskiego poziomu zainteresowania dziennikarzy przy poszczególnych akcjach realizowanych przez KM FZZ wskazując
jednocześnie na potrzebę szerszej komunikacji w mediach społecznościowych.
Wiceprzewodniczący Komisji Młodych FZZ, Łukasz
Bukowski dodał, że warto w ramach działalności
centrali rozmawiać o relacjach pomiędzy młodymi,
a doświadczonymi działaczami w poszczególnych
organizacjach członkowskich. Panelista mówił także
o doświadczeniach, które Komisja Młodych zdobyła
w ramach współpracy międzynarodowej, między
innymi w ramach współpracy w sieci CEYTUN, powołanej przez regionalny Projekt ds.
Stosunków Pracy i Dialogu Społecznego FES. Zwracał on również uwagę, że „młodość nie
idzie w parze z metryką”, zachęcał działaczy do otwarcia się na nowe modele myślenia o
działaczach związkowych.
3
„Forum Przyszłości FZZ“
www.feswar.org.pl
___________________________________________________________________________
Potem rozpoczęła się dyskusja ze związkowcami i związkowczyniami z sali. Padło wiele
ciekawych głosów. Działacze i działaczki mówili o tym, że należy uświadomić młodych
ludzi co do tego, że prawa pracownicze nie są dane raz na zawsze - tylko związki zawodowe stoją na straży godności i szacunku do pracowników. Liderzy poszczególnych organizacji członkowskich deklarowali chęć budowania
dialogu międzypokoleniowego, co spotykało się z
aplauzem osób młodych siedzących na widowni.
Michał Syska podsumowując panel mówił także o
potrzebie zmiany języka, którym posługują się
związkowcy. Wedle jego oceny powinien być on
bardziej przystępny. Opinia publiczna powinna widzieć więcej korzyści płynących
z
działalności
związków zawodowych.
W środę 23 marca odbyła się dyskusja o roli i miejscu Forum Związków Zawodowych w
ramach europejskiej związkowej współpracy międzynarodowej. Dyskusje panelową poprzedziła krótka prezentacja radcy ds. międzynarodowych FZZ Tomasza Jasińskiego o
dotychczasowych działaniach organizacji na niwie
europejskiej. Przedstawił po krótce zadania Europejskiej Konfederacji Związków Zawodowych (EKZZ),
którego członkiem FZZ jest od 2012 roku, Europejskiego Instytutu Związków Zawodowych (ETUI) i Europejskiego
Komitetu
Ekonomiczno–Społecznego
(EKES). Prowadzono ponadto działania w ramach
współpracy regionalnej (m.in. wpierane przez FES Związkowa Sieć Morza Bałtyckiego
BASTUN, Związkowa Grupa Wyszehradzka, Sieć Młodych Związkowców z Europy Środkowo – Wschodniej CEYTUN, Polsko – Niemieckie Forum Związków Zawodowych). Innym
elementem działań na arenie międzynarodowej jest współpraca bilateralna z poszczególnymi organizacjami związkowymi w Europie (np. z niemieckim ver.di).
Dyskusja w ramach panelu międzynarodowego Forum Przyszłości moderowana była przez
Julię Kubisę – socjolożkę, adiunkta w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego i Marie Curie Experienced Researcher
na Uniwersytecie w Goteborgu. W dyskusji
wzięli
udział
Krzysztof
członek
Małecki,
Prezydium
FZZ
-
Wiceprzewodniczący
4
„Forum Przyszłości FZZ“
www.feswar.org.pl
___________________________________________________________________________
Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Marynarzy i Oficerów – Henryk Piątkowski oraz
radca. ds. międzynarodowych FZZ - Tomasz Jasiński.
Uczestnicy dyskusji zaprezentowali swoje doświadczenia z prowadzenia współpracy międzynarodowej. Podkreślili wagę kontaktów bezpośrednich do działaczy i działaczek związkowych. Europejski ruch związkowy jest homogeniczny w swoich celach poprawy warunków pracy i życia pracowników, ale różne rozwiązania i modele funkcjonowania powodują, iż cele te mogą być osiągane różnymi metodami i przy użyciu różnych narzędzi. Przykładem jest tu kwestia partycypacji pracowniczej, układów zbiorowych, dyskusji o wyznaczeniu na poziomie europejskim płacy minimalnej.
W swoich wystąpieniach uczestnicy panelu międzynarodowego odnieśli się także do konkretnych problemów i wyzwań jakie stoją przez ruchem związkowych. Krzysztof Małecki zaprezentował działania
MOP w obszarze konwencji, które bezpośrednio dotyczą świata pracy, jak np. dot. prawa
do strajku. Henryk Piątkowski zaprezentował mechanizmy funkcjonowania układów
zbiorowych i korzyści płynące z nich dla pracowników. Podkreślił, iż różne kraje stosują
różne rozwiązania w tym obszarze, ale zawsze są one oparte o aktywny udział przedstawicieli organizacji związkowych. Tomasz Jasiński odniósł się do kwestii informacji i
promocji o współpracy międzynarodowej, zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz organizacji. Celem tych działań zawsze jest szerzenie informacji, ale także nauka z doświadczeń
zagranicznych partnerów i organizacji członkowskich FZZ.
Dyskusja panelowa została zakończona rundą komentarzy i pytań do panelistów ze strony uczestników i uczestniczek Forum Przyszłości. Podkreślano konieczność dalszego
wzmacniania pozycji FZZ na arenie międzynarodowej, szerszego zaangażowania organizacji członkowskich FZZ w działania na poziomie branżowej
współpracy międzynarodowej.
Forum Przyszłości zakończyło się szczegółowym
podsumowaniem
przez
Gardias,
również
która
Przewodniczącą
wskazała
Dorotę
perspektywy
krótko- i długofalowe organizacji,
5