Jak skutecznie optymalizować koszty IT w spółkach energetycznych

Jak skutecznie optymalizować koszty IT w spółkach energetycznych
Autor: Wojciech Szczepanek
Obszar IT w branży energetycznej cechuje się szczególnie rozproszonym bogactwem
silosowych aplikacji, realizujących nierzadko pokrywające się funkcjonalności. Stan taki w
oczywisty sposób nie sprzyja prawidłowej, ukierunkowanej optymalizacji kosztów
związanych z eksploatacja oraz utrzymaniem architektury systemów. Składają się one z
różnorodnych komponentów, łączonych ze sobą na zasadzie „spaghetti” – bezpośrednich
hermetycznych interfejsów realizujących międzykomponentowe przepływy integracyjne
punkt do punktu. Architektura taka w naturalny sposób generuje duże koszty, związane
przede wszystkim z obszarem utrzymania i zarządzania zmianą. Wspominany proces CM,
przy tak rozproszonej architekturze, nigdy nie będzie optymalny kosztowo i czasowo. Niska
optymalizacja kosztów jest związana m.in. z wielokrotnym ponoszeniem wydatków na
modyfikację komponentów w różnych systemach de facto realizujących zbliżoną lub wręcz
identyczną funkcjonalność. Dlatego obszar związany z optymalizacją kosztów IT w sektorze
energetycznym jest kluczowy dla zwiększenia przychodów spółki.
Moim zdaniem, niezależnie od definicji rachunkowej, dobrze zorganizowane IT
zawsze powinno plasować się po stronie zysków, a nie kosztów. Sposób na efektywną
optymalizację kosztów IT, który przedstawię w dalszej części artykułu, opiera się na dwóch
filarach. Pierwszy to elastyczna architektura zorientowana usługowo SOA, a drugi to
bazujący na niej system zarządzania procesami biznesowymi BPMS. Wdrożenie architektury
SOA jak również podejścia procesowego do realizacji poszczególnych celów firmy wymaga
gruntownej reorganizacji postrzegania obszaru IT, zarówno przez użytkowników
biznesowych jak i samego działu IT.
Na początek pozwolę sobie przytoczyć krótką definicję SOA oraz systemów BPMS.
Koncepcja architektury zorientowanej na usługi została poddana do dyskusji już w 1994 roku
przez analityków grupy Garnera, którzy wskazywali na duży problem z integracją
międzysystemową. SOA - wg Gartnera - jest architekturą oprogramowania bazującą na
definicji interfejsów. Tworzy ona topologię aplikacji na podstawie usług, ich implementacji
oraz wywołania. Dla strony biznesowej wdrożenie architektury SOA w organizacji oznacza
przede wszystkim optymalizację procesów biznesowych, co w konsekwencji prowadzi do
oszczędności zasobów. Dla strony IT jest wzorcem architektonicznym, wyznaczającym nowe
trendy w projektowaniu i implementacji oprogramowania. BPMS natomiast, przytaczając
fragment referatu Carrywater Group S.A., koncentruje się na przebiegach procesów z
perspektywy ich uczestników. Jest ono środowiskiem bezpośrednio wykorzystywanym przez
użytkowników do definiowania procesów oraz do automatyzacji ich przebiegów.
W tym momencie trzeba postawić najważniejsze pytanie - jak implementacja
paradygmatów architektury SOA oraz dobrze zorganizowany system BPMS może odegrać
kluczową role w procesie efektywnej optymalizacji kosztów IT? Do zalet SOA, które mają
wpływ na przedmiotową optymalizację kosztów IT, zaliczamy m.in


skrócenie czasu osiągnięcia korzyści biznesowych,
wielokrotną używalność procesów biznesowych,
1



umożliwienie wdrożenia mechanizmów śledzenia procesów;
usprawnienie komunikacji wewnątrz organizacji,
uporządkowanie procesów w organizacji czy monitorowanie wyników
osiąganych przez poszczególne procesy.
Wszystkie te korzyści znacząco wpływają na redukcję kosztów. Najlepszym tego
potwierdzeniem jest wielokrotna używalność procesów biznesowych. Raz poniesiona
inwestycja na zaprojektowanie oraz implementację danej funkcjonalności procentuje
wielokrotnie, dzięki możliwości jej wielokrotnego wykorzystania w różnych obszarach.
Natomiast w obszarze BPMS podstawowe cechy, które pozwalają na znaczne obniżenie
kosztów IT, to m.in.









zwiększenie efektywności pracy (możliwość skupienia się na pracy, a nie na sposobie
jej realizacji),
zwiększenie jakości produktów i usług (osiągnięte poprzez standaryzację),
skrócenie czasu realizacji zadań,
jasne zdefiniowanie odpowiedzialności za poszczególne kroki w procesach,
jasne zdefiniowanie punktów styku między procesami,
zwiększenie świadomości procesowej w organizacji,
możliwość łatwego wprowadzania zmian w procesach,
zmniejszenie liczby aplikacji, z których muszą korzystać użytkownicy (ergonomia
pracy),
optymalizacja kosztów utrzymania funkcjonujących aplikacji oraz pełna
transparentność pracy w organizacji (miary, status, dokumenty, historia działań w
procesie).
Idealnym rozwiązaniem jest sytuacja, gdy większość modyfikacji w definicji
poszczególnych procesów wykonywana jest przez stronę biznesową, co jest możliwe dzięki
prostej budowie większości dostępnych platform BPMS. To rozwiązanie pozwala znacznie
obniżyć koszty eksploatacji systemu, a to przekłada się bezpośrednio na dodatkową
optymalizację kosztów IT.
Zrozumiałym jest, że nie da się w jednym artykule napisać wszystkiego w tak
obszernym temacie. Moim celem nie było jednak kompletne przedstawienie roli SOA i
BPMS, a jedynie wskazanie czytelnikowi kierunku działań w obszarze optymalizacji kosztów
IT. Zaletą tej idei nie jest jej świeżość czy odkrywczość, ale praktyczne potwierdzenie jej
skuteczności przez szereg korporacji. Dlaczego więc nie skorzystać ?
Źródła:
1. Software Developer’s Journal 10/2009 (178),
2. Referat Łukasza Tartanusa Carrywater Group S.A.
3. Architektura zorientowana na usługi (SOA) - Altkom
2