technik_ teleinformatyk_312.[02].Z2.02_n

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Grzegorz Lis
Eksploatowanie
312[02].Z2.02
systemów
radiokomunikacyjnych
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
Recenzenci::
prof. PŁ dr hab. inż. Krzysztof Pacholski
dr inż. Marian Jerzy Korczyński
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Ryszard Zankowski
Konsultacja:
mgr Małgorzata Sienna
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 312[02].Z2.02,
„Eksploatowanie systemów radiokomunikacyjnych”, zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu technik teleinformatyk.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy Radom 2007
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
1
SPIS TREŚCI
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Wprowadzenie
Wymagania wstępne
Cele kształcenia
Przykładowe scenariusze zajęć
Ćwiczenia
5.1. Radiowe sieci dostępowe
5.1.1. Ćwiczenia
5.2. CB–Radio
5.2.1. Ćwiczenia
5.3. System radiokomunikacji cyfrowej TETRA
5.3.1. Ćwiczenia
5.4. System radiokomunikacji DECT
5.4.1. Ćwiczenia
Ewaluacja osiągnięć ucznia
Literatura
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
2
3
6
7
8
12
12
12
13
13
15
15
18
18
20
34
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik teleinformatyk. W poradniku
zamieszczono:
− wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,
− cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy z poradnikiem,
− przykładowe scenariusze zajęć,
− przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania –
– uczenia oraz środkami dydaktycznymi,
− ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,
− literaturę uzupełniającą.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej
pracy uczniów do pracy zespołowej.
Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik dla
ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika do
nich adresowanego.
Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które zawierają
podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest zwrócenie uwagi
na następujące elementy:
− materiał nauczania – w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować samodzielnie.
Obserwuje się niedocenianie przez nauczycieli niezwykle ważnej umiejętności, jaką
uczniowie powinni bezwzględnie posiadać – czytanie tekstu technicznego ze
zrozumieniem,
− pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy jest
przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić uczniom
samodzielne odpowiedzenie na pytania lub wspólne z całą grupą uczniów, w formie
dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza, ponieważ
nauczyciel sterując dyskusją może uaktywniać wszystkich uczniów oraz w trakcie dyskusji
usuwać wszelkie wątpliwości,
− dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ćwiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę
teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną propozycję
ćwiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia, uwzględniając różne
możliwości ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które z zaproponowanych
ćwiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu technodydaktycznym szkoły.
Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia, które sam opracował,
− sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest udzielenie
odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone w nim stwierdzenia potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego
zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień
wrócić, sprawdzając czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem niezrozumienia przez
ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania.W tym
miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od postawy nauczyciela, sposobu
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
3
−
prowadzenia zajęć zależy między innymi zainteresowanie ucznia. Uczeń niezainteresowany
materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie w pełni umiejętności
założonych w jednostce modułowej. Należy rozbudzić wśród uczniów tak zwaną
„ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania
rozdziału może stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności
ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizując jednostkę modułową powinien zwracać
uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne, czy
może lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,
testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki osiągnięte
przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej nauczyciela
realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano określoną liczbę
możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa uzależniona jest od
ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według własnego projektu
oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy pamiętać, żeby tak przeprowadzić proces
oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie swoich umiejętności.
−
−
−
−
Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:
pokaz,
ćwiczenie (laboratoryjne lub inne),
projektów,
przewodniego tekstu.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
4
312[02].Z2
Urządzenia i systemy telekomunikacyjne
312[02].Z2.01
Badanie urządzeń radiowo-telewizyjnych
312[02].Z2.02
Eksploatowanie systemów
radiokomunikacyjnych
312[02].Z2.03
Eksploatowanie sieci telefonii
komórkowych
312[02].Z2.04
Eksploatowanie telekomunikacyjnych
systemów przewodowych
Schemat układu jednostek modułowych
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
5
2. WYMAGANIA WSTĘPNE
−
−
−
−
−
−
−
−
−
−
−
−
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
interpretować podstawowe pojęcia z zakresu elektroniki,
czytać schematy ideowe i montażowe układów i podzespołów elektronicznych,
wyjaśniać zjawiska związane z przesyłaniem sygnałów analogowych i cyfrowych,
wyjaśniać zasady przetwarzania analogowo-cyfrowego sygnałów,
posługiwać się pojęciami z zakresu radiofonii i telewizji,
obliczać wielkości elektryczne związane z radiofonią i telewizją,
wyjaśniać zasady tworzenia i przetwarzania sygnałów analogowych w urządzeniach
radiowo-telewizyjnych,
posługiwać się dokumentacją techniczną urządzeń radiowo-telewizyjnych,
charakteryzować poszczególne bloki funkcjonalne nadajników i odbiorników radiowych
oraz telewizyjnych,
wykonywać montaż elementów i podzespołów urządzeń i sieci telekomunikacyjnych,
użytkować systemy telekomunikacyjne oraz dokonywać ich przeglądów i napraw,
stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
6
3. CELE KSZTAŁCENIA
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
posłużyć się pojęciami z zakresu systemów telefonii komórkowej,
posłużyć się pojęciami z zakresu radiokomunikacji,
wyjaśnić budowę i działanie systemów radiokomunikacyjnych,
odczytać schematy blokowe i ideowe sprzętu radiokomunikacyjnego,
wyjaśnić zasadę działania radiokomunikacji publicznej CB,
wyjaśnić zasadę działania radiokomunikacji służb ratunkowych,
wyjaśnić zasadę działania radiokomunikacji trankingowej,
rozróżnić systemy oraz sieci łączności radiokomunikacji cyfrowej,
zastosować przyrządy pomiarowe stosowane w radiokomunikacji,
wyjaśnić zastosowanie radiokomunikacji w sieciach teleinformatycznych,
zintegrować urządzenia radiokomunikacyjne ze sprzętem teleinformatycznym,
zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy podczas użytkowania i konserwacji
sprzętu radiokomunikacyjnego,
posłużyć się językiem angielskim zawodowym w zakresie zagadnień radiokomunikacji,
udzielić pierwszej pomocy osobom poszkodowanym podczas obsługi sprzętu
radiokomunikacyjnego,
posłużyć się sprzętem ratunkowym i ratowniczym.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
7
4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ
Scenariusz nr 1
Osoba prowadząca
………………………………………………………….
Modułowy program nauczania: Technik teleinformatyk 312[02]
Moduł:
Urządzenia i systemy telekomunikacyjne312[02].Z2
Jednostka modułowa:
Użytkowanie systemów radiokomunikacyjnych312[02].Z2.02
Temat: Analiza porównawcza systemów TETRA i DECT.
Cel ogólny: Określenie zakresu stosowalności wybranych systemów radiokomunikacji.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
– zdefiniować pojęcie systemu radiokomunikacji,
– przeprowadzić analizę techniczną wybranego systemu,
– określić zakres zastosowań danego systemu,
– przeprowadzić analizę zastosowań wybranego systemu,
Metody nauczania–uczenia się:
– metoda projektu.
Formy organizacyjne pracy uczniów
– praca w grupach 2–3 – osobowych.
Czas trwania – 90 minut
Środki dydaktyczne
– komputer z zainstalowanym systemem operacyjnym i dostępem do sieci Internet,
– plansze z przykładowymi konfiguracjami systemu,
– fachowa literatura obcojęzyczna,
– poradnik dla ucznia.
Przebieg zajęć
Faza I
1. Wprowadzenie uczniów w istotę zagadnienia projektu.
2. Przedstawienie efektów jakie mają być osiągnięte.
3. Zapoznanie uczniów z dostępnymi źródłami niezbędnych informacji.
Faza II
1. Uczniowie tworzą zespoły robocze.
2. Zespoły opracowują koncepcję działania i sposoby osiągnięcia zamierzonych celów.
3. Uczniowie zbierają informacje na temat poszczególnych elementów projektu.
4. Następuje ustalenie terminów konsultacji i terminu zakończenia projektu.
5. Nauczyciel zawiera z uczniami kontrakt co do warunków wykonania projektu.
Faza III
1. Uczniowie realizują czynności zaplanowane w fazie II, zbierają informacje, konsultują
z nauczycielem swoje pomysły, stosują odpowiednie narzędzia i techniki informatyczne.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
8
Faza IV
1. Przebieg prezentacji projektów:
2. zespoły uczniowskie prezentują projekty przygotowane w określonym przedziale
czasowym uwzględniając zagadnienia zawarte w załączniku 1,
3. dyskusja i analiza stworzonych rozwiązań,
4. ocena projektów w oparciu o wymagania wstępne.
Załącznik 1
Zespół uczniowski otrzymuje zadanie dotyczące analizy technicznej wybranych systemów
komunikacji mających zastosowanie w technologiach teleinformatycznych.
–
–
–
–
–
Aby wykonać zadanie należy opracować następujące zagadnienia:
określić pojęcie systemu teleinformatycznego,
sprawdzić zakres stosowalności danego systemu,
przeanalizować stosowane w systemie metody kodowania sygnałów telekomunikacyjnych,
określić sposób i metody przesyłania sygnałów w eterze,
porównać odpowiednie zagadnienia technologiczne stosowane w wybranych systemach.
Zakończenie zajęć
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
– ankieta ewaluacyjna dotycząca sposobu prowadzenia zajęć, trudności podczas
realizowania zadania i zdobytych umiejętności.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
9
Scenariusz nr 2
Osoba prowadząca
…………………………………………………………….
Modułowy program nauczania: Technik teleinformatyk 312[02][2]
Moduł:
Urządzenia i systemy telekomunikacyjne312[02].Z2
Jednostka modułowa:
Użytkowanie systemów radiokomunikacyjnych312[02].Z2.02
Temat: Zaprojektowanie rozwiązania telekomunikacyjnego dla trzech grup odbiorców.
Cel ogólny: Poznanie elementów składowych systemu TETRA.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umięć:
– opisać modułowość systemu,
– określić zakres odbiorców końcowych,
– nazwać poszczególne elementy systemu.
Metody nauczania–uczenia się:
– ćwiczenie,
– tekst przewodni,
Formy organizacyjne pracy uczniów
– praca w grupach 2–3 – osobowych.
Czas trwania – 90 minut
Środki dydaktyczne
– poradnik dla ucznia,
– plansze z przykładowymi rozwiązaniami,
– plansze w urządzeniami końcowymi,
– komputer z dostępem do Internetu.
Przebieg zajęć
TEKST
PRZEWODNI
DO
ĆWICZENIA:
telekomunikacyjnego dla trzech grup odbiorców”
„Zaprojektowanie
rozwiązania
Faza I: Informacje
Postaraj się odpowiedzieć na pytania:
1. Co to jest system rankingowy ?
2. Jakimi zasadami kierowali się projektanci systemu TETRA ?
3. Czy jest możliwe rozbudowywanie systemu?
4. Jak system zarządza użytkownikami ?
5. Jakie są elementy składowe systemu i jak pracują ?
Faza II: Planowanie
1. Ustal kolejność czynności do wykonania.
2. Zastanów się jakie efekty powinieneś osiągnąć stosując taki przebieg czynności.
Faza III: Ustalenia
1. Przedstaw nauczycielowi swoją koncepcję planu działania.
2. Skonsultujcie swoje koncepcje i sposoby rozwiązania problemu.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
10
Faza IV: Realizacja
1. Określ dla jakich grup docelowych będzie przeznaczony projektowany system.
2. Na podstawie danych o strukturze systemu podłącz do niego twoje trzy grupy odbiorców.
3. Określ w każdej grupie ilość i rodzaj użytkowników końcowych.
4. Dla każdego użytkownika określ rodzaj stacji abonenckiej.
5. Wyszukaj w Internecie odpowiedni model i producenta.
Faza V: Sprawdzenie
1. Sprawdź czy uwzględniłeś wszystkie grupy użytkowników.
2. Sprawdź czy każda grupa ma swoich użytkowników końcowych.
3. Przeanalizuj budowę swojego systemu pod kątem poprawności użycia elementów
technicznych systemu
Faza VI: Analiza przebiegu ćwiczenia
Odpowiedz na następujące pytania:
1. W jaki sposób system TETRA pozwala dodawać nowe elementy do systemu?
2. Jak przedstawia się modułowość systemu?
3. W jaki sposób można zarządzać użytkownikami?
4. Z jakich elementów składa się system?
5. Jakie interfejsy działają w systemie?
Zakończenie zajęć
1. Wyloguj się z systemu i wyłącz komputer.
2. Pozostaw porządek na swoim biurku.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
– ankieta ewaluacyjna.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
11
5. ĆWICZENIA
5.1. Radiowe sieci dostępowe
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Porównaj na podstawie danych zamieszczonych w instrukcji ćwiczenia najważniejsze
parametry różnych sieci dostępowych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment
rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na rodzaj modulacji stosowanej w danej
sieci.
Sposób wykonania ćwiczenia.
1)
2)
3)
4)
Uczeń powinien:
zapisać wszystkie posiadane dane liczbowe niezbędne do wykonania zadania,
ustalić, które wartości parametrów są bardziej korzystne, a które mniej,
dokonać analizy porównawczej,
sformułować odpowiedź i wnioski.
−
−
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
pogadanka,
ćwiczenie.
−
−
−
−
−
Środki dydaktyczne:
zeszyt,
długopis,
instrukcja do ćwiczenia,
kalkulator,
literatura.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
12
5.2. CB–Radio
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przeprowadź symulację komunikacji CB (zgodnej z regulaminem) w warunkach podanych
w instrukcji zadania
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment
rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na wybór zakresu częstotliwościowego.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) rozpozanć założenia podane w instrukcji.
2) zapisać wszystkie kroki procesu wywołania i wyboru częstotliwości,
3) wykonać połączenie CB.
−
−
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
pogadanka,
ćwiczenie.
−
−
−
Środki dydaktyczne:
instrukcja do zadania.
rządzenie stacjonarne CB.
papier, długopis, kalkulator
Ćwiczenie 2
Oblicz częstotliwość końcową 6 kanału na zakresie C nadajnika CB
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment
rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na precyzyjne wyznaczenie szerokości
kanału.
Sposób wykonania ćwiczenia
1)
2)
3)
4)
Uczeń powinien:
ustalić przedział częstotliwości dla zakresu C,
ustalić początek i koniec pierwszego kanału w tym zakresie,
obliczyć częstotliwość końcową 6 kanału na zakresie C,
obliczyć łączne pasmo dostępne dla transmisji danych.
−
−
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
pogadanka,
ćwiczenie.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
13
−
−
−
−
Środki dydaktyczne:
zeszyt do ćwiczeń,
ołówek, długopis,
kalkulator,
literatura.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
14
5.3. System radiokomunikacji cyfrowej TETRA
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Porównaj protokoły ALOHA i Slotted ALOHA.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment
rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na cechy protokołu ALOHA.
Sposób wykonania ćwiczenia.
1)
2)
3)
4)
5)
Uczeń powinien:
przeczytać fragment poradnika dla ucznia,
przeanalizować działanie obu protokołów,
wskazać główne wady protokołu ALOHA,
przeanalizować rozwiązania wprowadzone w systemie s – ALOHA,
zapisać wnioski z analiz.
−
−
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
pogadanka,
ćwiczenie.
–
–
Środki dydaktyczne:
poradnik dla ucznia,
komputer z dostępem do Internetu.
Ćwiczenie 2
Zaprojektuj system w oparciu o system TETRA zawierający dwie komórki sieci.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment
rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na częstotliwości stosowane w systemie
TETRA.
Sposób wykonania ćwiczenia.
1)
2)
3)
4)
5)
Uczeń powinien:
przeczytać fragment poradnika dla ucznia,
przeanalizować działanie bloków systemu,
połączyć dwie stacje bazowe wykorzystując odpowiednie moduły sprzęgające,
dołączyć brakujące moduły zewnętrzne,
ewentualnie wyszukać dodatkowe informacje w sieci.
−
−
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
pogadanka,
ćwiczenie.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
15
–
–
–
Środki dydaktyczne:
poradnik dla ucznia,
plansze z topologią systemu,
komputer z dostępem do Internetu.
Ćwiczenie 3
Opisz zasadę przydziału i zarządzania dostępnymi kanałami w obrębie stacji bazowej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment
rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na komunikację ze stacją bazową.
Sposób wykonania ćwiczenia.
1)
2)
3)
4)
5)
Uczeń powinien:
przeczytać fragment poradnika dla ucznia,
przeanalizować zasady przydziału kanałów dla grup odbiorców,
zwrócić uwagę na priorytety w zarządzaniu przydziałami,
poszukać przy kładowych rozwiązań w Internecie,
sformułować wnioski.
−
−
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
pogadanka,
ćwiczenie.
–
–
Środki dydaktyczne:
poradnik dla ucznia,
plansze z topologią systemu.
Ćwiczenie 4
Scharakteryzuj usługi dostępne w systemie TETRA.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment
rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na szybkość wykonywania tych usług.
Sposób wykonania ćwiczenia.
1)
2)
3)
4)
5)
Uczeń powinien:
przeczytać fragment poradnika dla ucznia,
wynotować dostępne usługi,
wyszukać w sieci opisy tych rozwiązań,
wyszukać dostawców urządzeń działających na rynku,
sprawdzić czy wszystkie usługi oferowane przez system są zaimplementowane
w rozwiązaniach sprzętowych.
−
−
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
pogadanka,
ćwiczenie.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
16
–
–
Środki dydaktyczne:
poradnik dla ucznia,
komputer z dostępem do Internetu.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
17
5.4. System radiokomunikacji DECT
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Scharakteryzuj sposoby kodowania stosowane w systemie DECT.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment
rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na szybkość kodowania.
Sposób wykonania ćwiczenia.
1)
2)
3)
4)
Uczeń powinien:
przeczytać fragment poradnika dla ucznia,
wynotować technologie kodowania sygnałów,
wyszukać w sieci opisy tych sposobów kodowania,
przedstawić zakres ich stosowania.
−
−
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
pogadanka,
ćwiczenie.
–
–
Środki dydaktyczne:
poradnik dla ucznia,
komputer z dostępem do Internetu.
Ćwiczenie 2
Scharakteryzuj system kodowania TDMA.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment
rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na zastosowanie tego rodzaju kodowania.
Sposób wykonania ćwiczenia.
Uczeń powinien:
1) przeczytać fragment poradnika dla ucznia,
2) wyszukać dane w sieci na temat systemu TDMA,
3) dokonać analizy i scharakteryzować ten system kodowania informacji.
−
−
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
pogadanka,
ćwiczenie.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
18
–
–
–
Środki dydaktyczne:
plansze i dane katalogowe,
poradnik dla ucznia,
komputer z dostępem do Internetu.
Ćwiczenie 3
Implementacja systemu DECT w rozwiązaniach telekomunikacyjnych dostępnych na
rynku.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment
rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na powszechność stosowanych
rozwiązań.
Sposób wykonania ćwiczenia.
1)
2)
3)
4)
5)
Uczeń powinien:
przeczytać fragment poradnika dla ucznia,
przeanalizować założenia techniczne systemu,
uzupełnić dane na temat systemu korzystając z Internetu,
dokonać analizy rynku tego typu rozwiązań,
przedstawić
spektrum
zastosowań
założeń
systemu
telekomunikacyjnych.
−
−
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
pogadanka,
ćwiczenie.
–
–
–
Środki dydaktyczne:
plansze i dane katalogowe,
poradnik dla ucznia,
komputer z dostępem do Internetu.
w
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
19
rozwiązaniach
6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Eksploatowanie systemów
radiokomunikacyjnych”
−
−
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
zadania 1, 2, 4, 6, 9, 10, 11, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20 są poziomu podstawowego,
zadania 3, 5, 7, 8, 12, są poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:
−
−
−
−
dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 15 zadań z poziomu podstawowego,
dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. a, 4. d, 5. b, 6. a, 7. d, 8. c, 9. a, 10. b, 11. a,
12. c, 13. b, 14. c, 15. d, 16. a, 17. c, 18. d, 19. a, 20. b.
Plan testu
Nr Cel operacyjny
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia)
Scharakteryzować
pojęcie
systemu
1
trankingowego
2 Rozpoznać rodzaj protokołu w systemie
3 Rozpoznać sterujące sygnały systemowe
Analizować parametry techniczne systemu
4
TETRA
Analizować budowę ramki pakietu systemu
5
w systemie TETRA
6 Analizować założenia systemu DECT
7 Analizować budowę systemu DECT
Analizować dane wynikające z parametrów
8
technicznych systemu DECT
Analizować parametry techniczne systemu
9
DECT
Rozpoznać strukturę warstwową systemu
10
DECT
11 Rozpoznać strukturę pętli abonenckiej
12 Opisać działanie sieci dostępowej
13 Rozróżniać sieci dostepowe
14 Określać parametry systemów dostępowych
Kategoria
celu
Poziom
Wymagań
Poprawna
odpowiedź
A
P
c
B
C
P
PP
b
a
A
P
d
C
PP
b
A
C
P
PP
a
d
C
PP
c
A
P
a
A
P
b
B
C
A
B
P
PP
P
P
a
c
b
c
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
20
15
16
17
18
19
20
Określać właściwości systemów telefonii
cyfrowej
Określać parametry systemów dostępowych
Rozróżniać nazwy różnych pasm radiowych
Wskazać zakresy częstotliwości CB
Stosować
zasady regulaminu
pracy
w paśmie CB
Określać parametry urządzeń CB
B
P
d
B
A
B
P
P
P
a
c
d
B
P
a
B
P
b
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
21
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Przeczytaj uważnie instrukcję.
Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.
Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
Na rozwiązanie testu masz 40 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
−
−
−
instrukcja,
zestaw zadań testowych,
karta odpowiedzi.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
22
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1.
System trankingowy to system
a) operacyjny komputerów w sieciach telekomunikacyjnych.
b) inwigilacji użytkowników sieci informatycznych.
c) o dynamicznie przydzielanym kanale z dostępnej puli.
d) zabezpieczania sieci telekomunikacyjnych.
2.
Algorytm ALOHA to
a) nowoczesny algorytm szyfrowania danych.
b) protokół przypadkowego dostępu do kanału.
c) sposób na włamania do sieci komputerowych.
d) mechanizm ochrony systemów teleinformatycznych.
3.
Sygnał ACK to
a) sygnał potwierdzenia odbioru pakietu.
b) sygnał końca nadawania.
c) sygnał informujący o zagubieniu pakietu.
d) informacja o próbie włamania do systemu.
4.
Pasmo częstotliwości w systemie TETRA zostało podzielone nośnymi w odstępach
a) co 10 kHz.
b) co 15 kHz.
c) co 20 kHz.
d) co 25 kHz.
5.
Ramka pakietu TETRA to przykład budowy
a) liniowej.
b) hierarchicznej,
c) mieszanej.
d) chaotycznej.
6.
System DECT zapewnia łączność
a) dwukierunkową
b) jednokierunkową.
c) poziomową.
d) szeregową.
7.
Architektura systemu DECT
a) nie jest elastyczna.
b) jest raz określona i niezmienna.
c) jest starym I zarzuconym rozwiązaniem.
d) pozwala na rozbudowę w miarę potrzeb.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
23
8.
Zasięg systemu DECT
a) wynosi max. 150 m.
b) wynosi ok. 10 m.
c) może być zwiększony do ok. 3 km.
d) nie jest jednoznacznie określony.
9.
Odstęp między kanałami w systemie DECT wynosi
a) 1728 kHz.
b) 1500 kHz.
c) 1250 kHz.
d) 25 KHz.
10. System DECT posiada strukturę
a) liniową dyskretną.
b) warstwową.
c) dyskretną.
d) równoległą.
11. Pętla abonencka składa się z
a) centrali i koncentratora.
b) centrali i bazy.
c) koncentratora i bazy.
d) komórki i centrali.
12. W systemie sieci dostępowych terminale muszą
a) być zarejestrowane u operatora i posiadają kilka stacji radiowych.
b) powiadomić operatora o działalności i posiadają kilka stacji radiowych.
c) być zarejestrowane u operatora i posiadają tylko jedną stację radiową.
d) powiadomić operatora o działalności i posiadają tylko jedną stację radiową.
13. Do standardów telefonii komórkowej analogowej zaliczamy
a) AMPS i GSM.
b) AMPS/TACS i NMT.
c) DCS i NMT.
d) DAMPS i NMT.
14. Systemy cyfrowe sieci dostępowych działają w pasmach
a) 900 MHz i 800 MHz.
b) 1900 MHz i 800 MHz.
c) 900 MHz i 1800 MHz
d) 800 MHz i 1800 MHz.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
24
15. Systemy DECT i CT 2
a) stosują kompresję cyfrową i mają niewielkie opóźnienia sygnału.
b) nie stosują kompresji cyfrowej i mają duże opóźnienia sygnału.
c) stosują kompresję cyfrową i mają duże opóźnienia sygnału,
d) nie stosują kompresji cyfrową i mają niewielkie opóźnienia sygnału.
16. Systemy MPMP działają w paśmie
a) od 1,7 GHZ do 2,4 GHz.
b) od 0,17 GHZ do 0,24 GHz.
c) od 1,7 GHZ do 1,8 GHz.
d) od 0,9 GHZ do 1,2 GHz.
17. Skrót CB – Radio oznacza
a) Amatorskie radio.
b) Radio cyfrowe.
c) Obywatelskie Pasmo Radiowe.
d) Powszechne Pasmo Radiowe.
18. Zakres A pasma CB mieści się w granicach
a) 27,865 do 27,995 (MHz).
b) 27,415 do 27,855 (MHz).
c) 26,965 do 27,405 (MHz).
d) 26,065 do 26,505 (MHz).
19. Na żądanie korespondenta należy podczas łączności CB podać
a) znak wywoławczy.
b) podpis elektroniczny.
c) nazwisko i imię.
d) numer PESEL.
20. Urządzenia przenośne CB działają najczęściej w systemie modulacji
a) FM o mocy 4W.
b) AM o mocy 4W.
c) FM o mocy 14W.
d) AM o mocy 14W.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
25
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko………………………………………………………………………………….
Eksploatowanie systemów telefonii komórkowych
Zakreśl poprawną odpowiedź.
Nr
zadania
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Odpowiedź
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
Punkty
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
Razem:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
26
Test 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Eksploatowanie systemów
radiokomunikacyjnych”
Test składa się z zadań 20 wielokrotnego wyboru, z których:
zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 13, 15, 18, 19 są z poziomu podstawowego,
zadania 12, 14, 16, 17, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.
−
−
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:
−
−
−
−
dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 15 zadań z poziomu podstawowego,
dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. b, 3. d, 4. d, 5. c, 6. c, 7. d, 8. a, 9. b, 10. c, 11. b,
12. a, 13. d, 14. b, 15. a, 16. d, 17. c, 18. a, 19. a, 20. b.
Plan testu
Nr
zad.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
Cel operacyjny
Kategoria
(mierzone osiągnięcia ucznia)
celu
Rozpoznać typ łączy w systemie
A
Scharakteryzować systemy analogowe
B
Zidentyfikować rodzaj modulacji w systemie NMT
A
Wskazać cechy charakterystyczne systemu CDMA
A
Zidentyfikować zakres pasma CB
A
Określić parametr techniczny pasma CB
B
Scharakteryzować zalety i wady systemu CB
B
Określić wymagania formalne korzystania z pasma
B
krótkofalarskiego
Scharakteryzować parametry techniczne nadajnika
B
w modulacji SSB
Zidentyfikować pojęcie systemu trankingowego
A
Określić rodzaj protokołu w systemie
B
Zaprezentować systemowe sygnały sterujące
C
Analizować parametry techniczne systemu TETRA
A
Zaprezentować budowę ramki pakietu TETRA
C
Zidentyfikować założenia systemu DECT
A
Analizować budowę systemu DECT
C
Zaprezentować parametry techniczne systemu
C
DECT
Poziom Poprawna
wymagań odpowiedź
P
d
P
b
P
d
P
d
P
c
P
c
P
d
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
27
P
a
P
b
P
P
PP
P
PP
P
PP
c
b
a
d
b
a
d
PP
c
18
19
20
Zidentyfikować parametry techniczne systemu
DECT
Zdefiniować strukturę warstwową systemu DECT
Analizować budowę ramki pakietu TETRA
A
P
a
A
C
P
PP
a
b
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
28
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Przeczytaj uważnie instrukcję.
Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
Test zawiera 30 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.
Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem
poprawnego wyniku.
Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
Na rozwiązanie testu masz 60 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
−
−
−
instrukcja,
zestaw zadań testowych,
karta odpowiedzi.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
29
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1.
W pętli abonenckiej wykorzystywane typy łączy to
a) para miedziana.
b) przewód koncentryczny.
c) łącze światłowodowe.
d) wszystkie wymienione powyżej.
2.
Wadą sieci opartych na analogowych systemach komórkowych jest
a) duża wrażliwość na zakłócenia odbioru.
b) możliwość podsłuchiwania rozmów w kanale.
c) nakładanie się pasm rozmównych.
d) skomplikowanie budowy systemu.
3.
W systemie NMT stosowanym rodzajem modulacji jest modulacja
a) AM.
b) BM.
c) TM.
d) FM.
4.
Cechą charakterystyczną systemu opartego na wielodostępie kodowym CDMA jest jego
a) szerokopasmowość.
b) selektywność.
c) niska odporność na zakłócenia.
d) duże przesunięcie czasowe.
5.
Pasmo CB obejmuje zakres częstotliwości
a) 22–24 MHz.
b) 24–26 MHz.
c) 26–28 MHz.
d) 28–29 MHz.
6.
Odległość kanału w zakresie C dla pasma CB wynosi
a) 6 kHz.
b) 8 kHz.
c) 10 kHz.
d) 12 kHz.
7.
Podstawową zaletą systemu CB jest
a) bardzo wysoka jakość połączenia.
b) szyfrowanie połączenia.
c) duża wielkość komórki sieci.
d) możliwość łączności z użytkownikami będącymi w ruchu.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
30
8.
Pasmo krótkofalarskie, korzystanie z którego wymaga posiadania licencji krótkofalarskiej,
to zakres częstotliwości
a) 28–29,7 MHz.
b) 27–28,05 MHz.
c) 26–27,1 MHz.
d) 25,5–26,5 MHz.
9.
Moc nadajnika pracującego w modulacji SSB wynosi
a) 3 W.
b) 4 W.
c) 5 W.
d) 6 W.
10. System, w którym użytkownikowi zostaje automatycznie przydzielony kanał z puli
dostępnych nazywamy systemem
a) operacyjnym.
b) wewnętrznym.
c) trankingowym
d) dostępowym.
11. Protokół przypadkowego i kolizjogennego sposobu dostępu do kanałów to
a) system TETRA.
b) algorytm ALOHA.
c) algorytm haszujący.
d) Algorytm dostępu bezpośredniego.
12. Potwierdzając odbiór pakietu protokół ALOHA generuje
a) sygnał ACK.
b) sygnał OK.
c) ciąg sygnałów PBX.
d) ciąg ośmiu bitów o wartości 1.
13. Podział pasma nośnymi co 25 kHz ma miejsce w systemie
a) ALPHA.
b) OMEGA.
c) TERTA.
d) TETRA.
14. Hierarchiczną budowę pakietów zaimplementowano w systemie
a) DELTA.
b) TETRA.
c) ALOHA.
d) MCCH.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
31
15. Działanie systemu DECT opiera się na
a) cyfrowej łączności radiowej.
b) analogowych łączach komutowanych.
c) cyfrowej łączności satelitarnej.
d) rodzaju łączności GSM.
16. System DECT jest systemem
a) wysokowydajnej łączności przewodowej.
b) łączności w paśmie GSM.
c) cyfrowym w paśmie CB.
d) ewolucyjnym przewidującym możliwość rozbudowy i dostosowywania go do zmiany
potrzeb odbiorców.
17. Po wykorzystaniu wszystkich kanałów szybkość transmisji danych nie może przekroczyć
a) 1 Mb/s.
b) 5 Mb/s.
c) 20 Mb/s.
d) 25 Mb/s.
18. Promień komórki sieci w systemie DECT waha się w granicach
a) 50–300 m.
b) 100–500 m.
c) do 1 km.
d) do 3 km.
19. Za parametry transmisji w systemie DECT odpowiada warstwa
a) sieciowa.
b) fizyczna.
c) sprzętowa.
d) transmisyjna.
20. Ramka pakietu TETRA to przykład budowy
a) liniowej.
b) hierarchicznej.
c) mieszanej.
d) chaotycznej.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
32
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko………………………………………………………………………………….
Eksploatowanie systemów telefonii komórkowych
Zakreśl poprawną odpowiedź.
Nr
zadania
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Odpowiedź
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
Punkty
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
Razem:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
33
7. LITERATURA
1.
2.
3.
4.
5.
Witold Chołubowicz, Maciej Szwabe, GSM – Ależ to proste! WKiŁ, Warszawa 2006
http://www.wikipedia.pl
http://www.elektroda.pl
www.ire.pw.edu.pl/zrk/PL/SRKO/srko – kf2.pdf
www.wlipinski.ps.pl/download/DYDAKTYKA/1 – DYPLOMY/Prezentacje/Wyklad –
Telefonia_2.ppt
6. www.um.warszawa.pl/konferencje_bk/pliki/r2_8_6_tetra_podstawowe.pdf
7. http://speed.boy.webpark.pl/wlan3.htm
8. „Transport publiczny w Warszawie” dr inż. Zbigniew Jóskiewicz
9. „Mobility In Disttributed Systems” Prof. Dr. ing. Jems B. Schmitt rozdział 3, strona 14
10. Michalina J., Wielgosiński B.: CB i radiokomunikacja. Wydawnictwo Bogmar, Olsztyn
1994
11. Rutkowski J.: Teletransmisja. PWSZ, Warszawa 1970
12. Jajszczyk A.: Wstęp do telekomutacji. WNT, Warszawa 2000
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
34