docSesja 1.5 Urlich Hammerschmidt
download 
Reklamacja Transkrypt
Sesja 1.5 Urlich Hammerschmidt
Jak rozumieć rozwój szkoły? Krytyczna refleksja i próba rekonstrukcji pojęcia Co to jest – „ucząca się szkoła”? Metafora albo koncepcyjna kategoria? Czy jest fikcją? Ulrich Hammerschmidt, 2014 Strach, to nowotwór/rak, który przenika system edukacyjny: Obawa przed niepowodzeniem Strach przed nauczycielem – dyrektorem – nadzorem - rodzicami – adwokatami ... Strach o utratę kontroli – nad sobą albo nad sytuacją albo nad innymi ludźmi ... Strach przed testami, kontrolami, ewaluacją ... Obawa przed popełnieniem błędu Strach przed (publicznym) skompromitowaniem się Strach – to choroba, która uniemożliwia uczenie się! Ulrich Hammerschmidt, 2014 Struktura wykładu 1. Co jest krytykowane w związku z „rozwojem szkoły” i teorią „uczącej się szkoły”? 2. Dlaczego organizacje są inne – próba opisu organizacji jaką jest „szkoła” i tego konsekwencje. 3. Próba rekonstrukcji określenia „rozwój szkoły” i „ucząca się szkoła” z perspektywy „obrazu człowieka.” 4. Trzy przykłady: - zarządzanie szkołą oparte na ludziach, - uczący się nauczyciel wykorzystujący „obserwacje koleżeńskie”, - „uczenie się w działaniu.” Ulrich Hammerschmidt, 2014 Co jest krytykowane w koncepcji „rozwój szkoły”? Obmyślano wiele koncepcji, włożono dużo pracy jednak brak wyników empirycznych skuteczności tych koncepcji. Stracono z oczu „serce” szkoły: lekcję. Dla szkoły przydatność koncepcji stosowanych w ekonomii okazała się niewystarczająca. Brakuje konkretnych wskazań, zamiast tego jest „bukiet kolorowych metafor.” Wygrywa neoliberalna penetracja koncepcji, które na początku były demokratycznymi. Ulrich Hammerschmidt, 2014 Co jest krytykowane w koncepcji „rozwoju szkoły”? Nie daje odpowiedzi na podstawowe pytania dotyczące interakcji z lekcją. Koncepcja „rozwoju szkół” jest działaniem politycznym mającym na celu zrzucenie systemowej odpowiedzialności na szkoły (rozwiązywanie problemów). Starania o „rozwój szkoły” i „uczącą się szkołę” są zabieganiem o to, aby ludzie w szkole dobrowolnie robili to co muszą – i to z dużym zaangażowaniem! (Jörg SCHLEE) Ulrich Hammerschmidt, 2014 Trzy choroby codzienności systemu edukacyjnego: Testeritis Ewaluitis Ulrich Hammerschmidt, 2014 Dlaczego szkoła jest różna? Złożoność pracy w strukturach „Dyktatura” modeli mentalnych Luźne powiązanie elementów systemu Konieczność innych modeli, instrumentów, metod,... i innej mentalności przywództwa Logiki systemów Zakład produkcyjny Technologia produkcji -Surowość -ścisła logiki - Często skomplikowane, ale rzadko złożone - łatwość operacjonalizacji - bezpośredna kontrola -Bezpośredna sterowalność Zarządzanie Akt zarządzania - surowość - wyjątkowe procesy - Łatwość operacjonalizacji (ISO 9000/2002) - Łatwa kontrola procesów - Bezpośredna sterowalność - Hierarchia linii Szkoła Nauczanie/ uczenie się „Przedsiębiorstwo kreatywne“ Projekt -„luźne powiązanie“ - złożność - procesy trudne do kontrolowania - wyniki są poźno widoczne - płaska hierarchia - odpowiedzialność/ autonomia nauczyciela - więcej nieformalniej niż formalniej kommunikacji „Mieszana logika“ Ulrich Hammerschmidt, 2014 -Niepewność skutków -autonomia pracowników -niepewność procesów - luźne sieci (sojusze z wyborów) -płaska hierarchia - Mało sformalizowanej kommunikacji Jak się rozwija szkoła? Ewolucja – to zwyczajowy sposób rozwoju szkoły! Nie w ciągłym „cyklu rozwoju jakości“! Nie z „fajerwerkiem inowacji”! Nie na skutek rozporządzeń jakichkolwiek urzędów! Wskazany sposób rozwoju to: ostrożna nawigacja między misją społeczną, opcjami, celami, zmieniającymi się warunkami, ograniczeniami ekonomicznymi i politycznymi, ... Ulrich Hammerschmidt, 2014 O co chodzi? Miejsce, gdzie zrealizuje się użyteczność szkoły, to – lekcja. Zdarzenie, w którym objawia się użyteczność szkoły, to – wzajemne oddziaływanie między uczniami i nauczycielem. Wszystko w szkole musi temu służyć. Lekcja, to początek i cel wszystkich starań. Wszystko zależy od człowieka. Ulrich Hammerschmidt, 2014 Pomyśleć od wewnątrz do zewnątrz! Kształtowanie warunków ekonomicznych, rozporządzenia Określenie logiki procesu nauczania/ uczenia się (dydaktyka, pedagogika, psychologia) Określenie potrzebnych struktur, procesów warunków w szkole Ulrich Hammerschmidt, 2014 Trzy inspiracje „uczącej się szkoły” 1. Przywództwo i zarządzanie z perspektywy człowieka. 2. Doskonalenie działań nauczyciela z wykorzystaniem „obserwacji koleżeńskiej.” 3. „Uczenie się w działaniu” (action learning). Ulrich Hammerschmidt, 2014 Dygresja: uczenie się z wykorzystaniem obserwacji koleżeńskiej Przykład obserwacji koleżeńskiej Bardzo proszę Państwa o obserwowanie podczas wykładu przydatności omawianych treści a zwłaszcza mojej mowy ciała i głosu. Proszę o refleksję i wrażenia dotyczące oddziaływania mojej mowy ciała i głosu na słuchaczy. Ulrich Hammerschmidt, 2014 Człowiek jest początkiem i celem wszystkich myśli i działań w szkole. Ulrich Hammerschmidt, 2014 To znaczy: Nasz obraz człowieka decyduje o kierunku naszych poczynań w szkole. Ulrich Hammerschmidt, 2014 Przesłanki obrazu człowieka Człowiek tworzy swoje działania na podstawie swoich subjektywnych teori. Racjonalność Komunikacyjność Autonomia Refleksyjność Ulrich Hammerschmidt, 2014 Czy istnieje „ucząca się szkoła”? Uczyć się – to zmieniać indywidualne struktury działania. Uczenie się jest najintymniejszą sprawą. Jest intymniejsze niż miłość. Uczenia się w sensie neurobiologicznym nie można odnieść do rzeczy ani instytucji ani organizacji. Dlatego: „Ucząca się szkoła” nie istnieje jako przedmiot. Jest metaforą- niczym więcej i niczym mniej. Ulrich Hammerschmidt, 2014 Co oznacza metafora „uczącej się szkoły”? „Ucząca się szkoła” jest szkołą, która troszczy się: o najlepsze warunki indywidualnego uczenia się, o wspieranie autonomii, o komunikację między ludźmi w szkole, o wyzwalanie gotowości do zmian, o procesy i struktury sprzyjające refleksyjności, o dokumentowanie wiedzy i dobrych praktyk, o rozpoznawanie „zbiorowego myślenia”(modeli myślowych), jest szkołą, która zmniejsza strach ludzi. Ulrich Hammerschmidt, 2014 Typy mentalne w szkole Każdy z nich ma swoje miejsce! Ulrich Hammerschmidt, 2014 Zarządzanie oparte o cele? Może być, ale nie musi! Cele pokazują kierunek działań. Cele umożliwią mierzenie wyników. Cele są początkiem planowania działań. Ale: Cele ograniczą możliwości. Kto patrzy tylko prosto nie zauważy szans po lewej i po prawej stronie drogi. Polityczne (odgórne) rozporządzania zmieniają się szybczej niż szkoły mogą zrealizować swoje cele. Ulrich Hammerschmidt, 2014 Ulrich Hammerschmidt, 2014 ZAUFANIE Kultura racjonalności Kultura refleksji Orientacja na uczenie się uczniów Świadomość autonomii osób Kultura komunikacji Ucząca się szkoła: konsekwencje dla przywództwa SZACUNEK Zaufanie 1. Zaufanie jest podstawowym warunkiem przywództwa. 2. Podwładni nie muszą zasługiwać na zaufanie nadzorującego – zaufanie to dar nadzorującego. 3. Zaufanie prowadzi! 4. Zaufanie jest najpewniejszą kontrolą! 5. Zaufanie faktycznie nic nie kosztuje – tylko odwagę nadzorującego. Szacunek 1. Szacunek jest elementarną potrzebą człowieka jako istoty społecznej. 2. Brak szacunku nadzorującego do podwładnych jest przestępstwem przeciwko ludzkości. 3. Brak szacunku boli i prowadzi do choroby. 4. Najwyższy szacunek: zlecenie profesjonalnych zadań Podsumowanie Uważam że należy: 1. Myśleć o rozwoju szkoły zaczynając od człowieka i od interakcji nauczyciela i ucznia na lekcji. 2. Stosować przywództwo dla człowieka. 3. Rozumieć przywództwo szkoły jako „żywą istotę”, która rozwija się ewolucyjnie. 4. Zaakceptować powolności zmiań i strategię małych kroków. 5. Zawsze służyć uczniowi. Ulrich Hammerschmidt, 2014 Chętnie z Państwem dalej porozmawiam, być może majlem: [email protected] 25 Bardzo dziękuję Państwu za zainteresowanie i uwagę!
