termomodernizacja budynku mieszkalnego wielorodzinnego przy ul
Transkrypt
termomodernizacja budynku mieszkalnego wielorodzinnego przy ul
TERMOEXPERT S.A. 47-225 Kędzierzyn-Koźle, ul. Broniewskiego 15 www.termoexpert.com.pl [email protected] tel/fax: +48 77 483 66 72 Zadanie: PROJEKT BUDOWLANY Temat: TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU Inwestor: SPÓŁDZIELNIA MIESZKANIOWA „MAKOSZOWIANKA” 41 – 819 ZABRZE ul. GRUNWALDZKA 8 Obiekt: BUDYNEK MIESZKALNY WIELORODZINNY 41 – 800 ZABRZE ul. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 Projektował: mgr inż. arch. MAGDALENA KRAUSE Projektował: dr inż. PAWEŁ KRAUSE Opracował: inż. ŁUKASZ KOSOBUCKI Kędzierzyn – Koźle, Sierpień 2013 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU SPIS TREŚCI 1. PODSTAWY OPRACOWANIA _____________________________ 3 2. PRZEDMIOT OPRACOWANIA _____________________________ 3 3. CEL I ZAKRES OPRACOWANIA ___________________________ 3 4. CHARAKTERYSTYKA OBIEKTU ISTNIEJĄCEGO _____________ 3 5. STAN TECHNICZNY PRZEGRÓD ZEWNĘTRZNYCH ___________ 7 6. CHARAKTERYSTYKA ENERGETYCZNA BUDYNKU _________ 11 7. REMONT PRZEGRÓD ZEWNĘTRZNYCH ___________________ 26 8. INFORMACJA BIOZ _____________________________________ 43 9. NADZÓR TECHNICZNY __________________________________ 47 10. UWAGI KOŃCOWE ____________________________________ 47 Załącznik 1 – Uprawnienia projektanta Załącznik 2 – Część rysunkowa - S 1 – Sytuacja - PB 2 – Elewacja północna – stan istniejący - PB 3 – Elewacja północno-zachodnia – stan istniejący - PB 4 – Elewacja zachodnia – stan istniejący - PB 5 – Elewacja południowa – stan istniejący - PB 6 – Elewacja wschodnia – stan istniejący - PB 7 – Elewacja północna – kolorystyka - PB 8 – Elewacja północno-zachodnia – kolorystyka - PB 9 – Elewacja zachodnia – kolorystyka - PB 10 – Elewacja południowa – kolorystyka - PB 11 – Elewacja wschodnia – kolorystyka - PB 12 – Układ warstw dociepleniowych ścian zewnętrznych - PB 13 – Schemat przyklejania siatki zbrojącej przy otworach okiennych (drzwiowych) - PB 14 – Układ płyt styropianowych i kołków - PB 15 – Rozmieszczenie kotew wzmacniających na płytach wielowarstwowych - PB 16 – Rozmieszczenie prefabrykowanych płyt na elewacjach segmentu nr 45 - PB 17 – Rozmieszczenie prefabrykowanych płyt na elewacjach segmentu nr 49 - D 1 – Cokół - D 2 – Naroże zewnętrzne - D 3 – Nadproże - D 4 – Podokiennik - D 5 – Ościeże okienne - D 6 – Dylatacja - D 7 – Kratka wentylacyjna - D 8 – Szczegóły mocowania warstw fakturowych ścian trójwarstwowych skala 1:500 skala 1:150 skala 1:150 skala 1:150 skala 1:150 skala 1:150 skala 1:150 skala 1:150 skala 1:150 skala 1:150 skala 1:150 skala 1:10 skala 1:20 skala 1:20 skala 1:100 skala 1:200 skala 1:200 skala 1:5 skala 1:5 skala 1:5 skala 1:5 skala 1:5 skala 1:5 skala 1:5 skala 1:5 2 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU 1. PODSTAWY OPRACOWANIA 1.1. Zlecenie Inwestora, 1.2. Umowa na wykonanie prac projektowych, 1.3. Wizje lokalne przeprowadzone w sierpniu 2013 r., 1.4. Dokumentacja fotograficzna, 1.5. Dokumentacja archiwalna „PROJEKT TECHNICZNY budynku mieszkalnego nr 1 przy ul. Grunwaldzkiej w Zabrzu osiedle M. Skłodowskiej - Curie III, branża: architektoniczno-konstrukcyjna” wykonany przez Pracownie projektową ZRB-PW „Zachód” w Zabrzu, 1.6. Informacje uzyskane od Inwestora, 1.7. Literatura fachowa, Normy i Rozporządzenia. 1.8. Opracowania własne. 2. PRZEDMIOT OPRACOWANIA Przedmiotem opracowania jest wielorodzinny budynek mieszkalny zlokalizowany w Zabrzu przy ul. M. Curie-Skłodowskiej 45,47,49 będący w administracji Spółdzielni Mieszkaniowej „Makoszowianka” w Zabrzu. 3. CEL I ZAKRES OPRACOWANIA Celem opracowania jest projekt techniczny remontu przegród zewnętrznych z uwzględnieniem poprawy stanu ochrony cieplnej budynku. Tak przyjętemu celowi pracy podporządkowano zakres obejmujący: • Wizje lokalne. • Ocenę stanu technicznego przegród zewnętrznych. • Identyfikację stanu ochrony cieplnej – obliczenie grubości materiału izolacyjnego. • Technologię ocieplenia i remontu przegród zewnętrznych. • Kolorystykę elewacji. • Detale rysunkowe. 4. CHARAKTERYSTYKA OBIEKTU ISTNIEJĄCEGO Charakterystykę obiektu, dla celów niniejszego opracowania, przedstawiono na podstawie wizji lokalnych przeprowadzonych w lipcu 2013 roku. Rozpatrywany obiekt jest budynkiem wolnostojącym, składającym się z trzech segmentów 3 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU mieszkalnych. Wejście do segmentu nr 45 i 47 znajduje się od strony ul. M. CurieSkłodowskiej, natomiast wejście do segmentu nr 49 znajduje się od strony podwórza. Segment nr 45 i 49 są wzniesione w technologii wielkopłytowej W70, segment nr 47 jest wzniesiony w technologii tradycyjnej z elementów drobnowymiarowych. Budynek posiada pięć kondygnacji mieszkalnych, w segmencie nr 47 na poddaszu znajdują się mieszkania i suszarnie. Przedmiotowy obiekt jest w całości podpiwniczony. Parter budynku stanowią pomieszczenia usługowe. Rys. nr 1. Lokalizacja budynku będącego przedmiotem opracowania. Rys. nr 2. Widok ogólny budynku przy ul. M. Curie-Skłodowskiej w Zabrzu – elewacja północno-zachodnia. [1.4] 4 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU Rys. nr 3. Widok ogólny budynku przy ul. M. Curie-Skłodowskiej w Zabrzu – elewacje od strony podwórza. [1.4] 4.1 Opis techniczny przegród 4.1.1. Segment nr 45 i 49 Ściany − ściany piwnic: żelbetowe monolityczne, grubość 30,0 cm, obustronnie otynkowane; − ściany zewnętrzne szczytowe: prefabrykowane wielkopłytowe trójwarstwowe, grubość 30,0 cm, obustronnie otynkowane; − ściany zewnętrzne podłużne: prefabrykowane wielkopłytowe trójwarstwowe, grubość 24,0 cm, obustronnie otynkowane; − ściany wewnętrzne: prefabrykowane wielkopłytowe, grubość 15 cm, obustronnie otynkowane. 1 – warstwa fakturowa (beton łupkoporytowy λ = 1,35 W/mK) 2 – izolacja termiczna z wełny mineralnej (uwzględniono komprymację wełny mineralnej w płytach betonowych warstwowych, λ = 0,055 W/mK) 3 – warstwa konstrukcyjna (żelbetowa , λ = 2,30 W/mK) 4 – zbrojenie warstwy fakturowej φ 4,5 mm 5 – wieszak φ 12 mm 6 – pręt kotwiący φ 8 – 12 mm Rys. nr 4. Przekrój przez typową prefabrykowaną ścianę trójwarstwową szczytową. 5 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU Stropy Stropy nad piwnicą i miedzykondygnacyjne wykonane z płyt kanałowych o grubości 22 cm, ocieplone płytami paździerzowymi. Stropodach wentylowany − strop nad ostatnia kondygnacja – płyta kanałowa, − wełna żużlowa gr. 5 cm, − wełna mineralna gr. 5 cm, − przestrzeń wentylacyjna, − krokwie stalowe z dwuteowników – przestrzeń między krokwiami wypełniona wełną mineralną gr. 12 cm, − pokrycie w dachu w postaci blachy fałdowej. 4.1.2. Segment nr 47 Ściany − ściany piwnic: elementy drobnowymiarowe - cegła, grubość 51,0 cm, obustronnie otynkowane; − ściany zewnętrzne: elementy drobnowymiarowe - cegła, grubość 38,0 cm, obustronnie otynkowane; − ściany wewnętrzne: elementy drobnowymiarowe - cegła, grubość 25 cm, obustronnie otynkowane; − ściany wewnętrzne oddzielające mieszkania na poddaszu od suszarni: elementy drobnowymiarowe - cegła, grubość 25 cm, ocieplone styropianem gr. 5 cm, obustronnie otynkowane. Stropy Stropy nad piwnicą i międzykondygnacyjne gęstożebrowe typu Akerman o grubości 25 cm, ocieplone płytami paździerzowymi. Dach Dach dwuspadowy o konstrukcji stalowej (krokwie z dwuteowników), przestrzeń między krokwiami wypełniona wełną mineralną gr. 12 cm, pokrycie w postaci blachy fałdowej. 6 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU 5. STAN TECHNICZNY PRZEGRÓD ZEWNĘTRZNYCH Ocenę stanu technicznego przegród zewnętrznych dokonano pod kątem ich termomodernizacji. Stwierdzono występowanie uszkodzeń widocznych od strony zewnętrznej: - zabrudzenia, miejscowe odspojenie i ubytki wyprawy tynkarskiej; - lokalne uszkodzenia warstwy fakturowej ścian zewnętrznych; - spękania ściany zewnętrznej przy dachu; - ubytki lub spękania uszczelnień na złączach płyt ścian zewnętrznych; - rdzawe naloty na powierzchni elewacji; - uszkodzenia obróbek blacharskich występujących w złączach płyt prefabrykowanych; - zabrudzenia powierzchni elewacji w postaci napisów graffiti; - korozja biologiczna na powierzchni elewacji; - miejscowe uszkodzenia płyt loggii, kruszenie betonu, odsłonięcie i korozja zbrojenia; - odsłonięcie materiału konstrukcyjnego ścian przyziemia, lokalne uszkodzenia; - zawilgocenia w strefie cokołowej; - miejscowa łuszczenie powłok malarskich balustrad; - korozja balustrad loggii i obróbek blacharskich; - zabrudzenia, miejscowe uszkodzenia, ubytki i odspojenie płytek elewacyjnych w strefie cokołowej; - korozja obróbek blacharskich, metalowych elementów instalacji odgromowej, płatwi stalowych. Rys. nr 5. Odspojenie i ubytki wyprawy tynkarskiej, rdzawe naloty. Uszkodzenia warstwy fakturowej ściany zewnętrznej. Ubytki i spękania uszczelnień w złączach płyt. [1.4] 7 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU Rys. nr 6. Ubytki i spękania uszczelnień i uszkodzenia obróbek blacharskich w złączach płyt. [1.4] Rys. nr 7. Zabrudzenia i zacieki na powierzchni elewacji, napisy graffiti. Zabrudzenia płytek w strefie cokołowej. [1.4] Rys. nr 8. Zawilgocenia ściany cokołowej. Korozja biologiczna ściany nadziemnej i cokołowej. [1.4] 8 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU Rys. nr 9. Uszkodzenia płyt loggii, odsłonięcie i korozja zbrojenia. [1.4] Rys. nr 10, 11. Ubytki płytek w strefie cokołowej, osłonięcie i miejscowe uszkodzenie materiału konstrukcyjnego ścian cokołowych. [1.4] 9 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU Rys. nr 12. Łuszczenie i korozja płatowi stalowych. Spękania ściany zewnętrznej przy dachu. [1.4] Rys. nr 13. Korozja elementów instalacji odgromowej. [1.4] Stan techniczny przegród zewnętrznych kwalifikuje je do remontu. Występują zacieki, przebarwienia i zabrudzenia elewacji, miejscowe ubytki wyprawy tynkarskiej. Stwierdzono wykruszenie uszczelnień na złączach płyt ścian zewnętrznych. Lokalne uszkodzenia płyt loggii z odsłonięciem zbrojenia. Obróbki blacharskie loggii i płatwie występujące na zewnątrz budynku miejscowo skorodowane. Stan techniczny okien i drzwi zewnętrznych : - okna w mieszkania w większości wymienione na nowe z PCV, - drzwi wejściowe – wymienione na nowe - stan techniczny bardzo dobry, - okna na klatce schodowej i w piwnicach – wymienione na nowe PCV - stan techniczny dobry. 10 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU 6. CHARAKTERYSTYKA ENERGETYCZNA BUDYNKU 6.1. ŚCIANY ZEWNĘTRZNE SZCZYTOWE W-85 SG Obliczenia cieplno – wilgotnościowe. Współczynnik przenikania ciepła. Współczynnik przenikania ciepła U obliczono dla ściany szczytowej w dwóch wariantach – przed i po ociepleniu ściany. Ściana zewnętrzna nadziemna szczytowa segmentu wielkopłytowego: Tabela 1. Zestawienie oporów cieplnych ściany zewnętrznej szczytowej W-85 SG – stan istniejący Rodzaj materiału Wewnętrzna strona przegrody Tynk cementowo-wapienny Warstwa konstrukcyjna (żelbetowa) Wełna mineralna Warstwa fakturowa (beton łupkoporytowy) Zewnętrzna strona przegrody λ [W/mK] 0,820 2,300 0,050 1,700 d [m] R [m2K/W] 0,005 0,160 0,080 0,060 0,130 0,006 0,070 1,600 0,035 0,040 Razem 1,881 Wartość współczynnika U dla ściany zewnętrznej szczytowej w stanie istniejącym: U = 0,53 > 0,30 [W/(m2K)] Tabela 2. Zestawienie oporów cieplnych ściany zewnętrznej szczytowej W-85 SG – stan projektowany Rodzaj materiału Wewnętrzna strona przegrody Tynk cementowo-wapienny Warstwa konstrukcyjna (żelbetowa) Wełna mineralna Warstwa fakturowa (beton łupkoporytowy) Styropian EPS 70-040 Tynk silikonowy Zewnętrzna strona przegrody λ [W/mK] 0,820 2,300 0,050 1,700 0,040 1,000 d [m] R [m2K/W] 0,005 0,160 0,080 0,060 0,140 0,005 0,130 0,006 0,070 1,600 0,035 3,500 0,005 0,040 Razem 5,386 Wartość współczynnika U dla ściany zewnętrznej szczytowej w stanie projektowanym: U = 0,19 < 0,30 [W/(m2K)] Warunek został spełniony 11 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU Poprawkę z uwagi na łączniki mechaniczne nie uwzględnia się gdyż projektuje się wykorzystanie łączników do mocowania płyt z tworzywa sztucznego o współczynniku przewodzenia ciepła mniejszym niż 1,0 W/mK. Kondensacja pary wodnej po termomodernizacji Kondensację pary wodnej sprawdzono dla płaskiej ściany zewnętrznej dla okresu całego roku – część przegrody usytuowanej w górnej strefie pomieszczenia (naroża pod stropem, ściany zasłonięte zasłoną) poza miejscami występowania mostków cieplnych. Na rys. nr 14 przedstawiono wykres prężności pary wodnej oraz rozkład temperatury w przegrodzie jak dla warunków zimowych, dla grudnia. W obliczeniach przyjęto temperaturę powietrza zewnętrznego te = - 2,0°C i wilgotność względną powietrza zewnętrznego φe = 85,0% (średnie wartości dla miesiąca grudnia na podstawie bazy klimatycznej Katowic). Dla przyjętych warunków eksploatacji, tj. wilgotności względnej powietrza wewnętrznego φi = 50,0% i temperatury powierza wewnętrznego ti = 20,0°C, kondensacja nie występuje w przekroju przegrody. Rys. nr 14. Wykres prężności pary wodnej oraz rozkład temperatury w przegrodzie projektowanej w grudniu. Analizowana przegroda została zaprojektowana prawidłowo pod kątem uniknięcia kondensacji miedzywarstwowej. 12 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU Współczynnik temperaturowy fRsi po termomodernizacji Obliczanie czynnika temperaturowego na powierzchni wewnętrznej wykonuje się w celu sprawdzenia ryzyka wystąpienia kondensacji na wewnętrznej powierzchni przegrody. Kondensacja powierzchniowa może powodować przyśpieszenie procesu destrukcji materiałów budowlanych wrażliwych na wilgoć. Zjawisko to można akceptować, jeżeli dotyczy krótkiego czasu i występuje na przegrodach nie chłonących wilgoci, np. na ramach okiennych, okładzinach ceramicznych (glazura, terakota). Zgodnie z wymaganiami Rozporządzenia w sprawie Warunków Technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, spełniony powinien być warunek fRsi > fRsi,max, gdzie fRsi to efektywna wartość czynnika temperaturowego na powierzchni wewnętrznej przegrody, a fRsi,max to wartość czynnika temperaturowego dla krytycznego miesiąca i dla danej lokalizacji budynku. Efektywna wartość czynnika temperaturowego na powierzchni wewnętrznej projektowanej przegrody wyznaczona zostaje na podstawie wartości współczynnika przenikania ciepła komponentu oraz oporu przejmowania ciepła na powierzchni wewnętrznej, zgodnie ze wzorem (1): (1) i wynosi: fRsi = 0,953 Wartość fRsi obliczona została dla przypadku: ściana zewnętrzna – część przegrody usytuowana w górnej strefie pomieszczenia (naroże przy stropie). Wartość obliczeniowego czynnika temperatury fRsi,max wykonano na podstawie bazy klimatycznej Katowic, dla każdego miesiąca w roku. Wyniki zestawiono w poniższej tabeli: Tabela 3. Wartość obliczeniowego czynnika temperaturowego fRsi,max dla 12 miesięcy w roku 0,697 Styczeń 0,703 miesiąc krytyczny Luty 0,609 Marzec 0,437 Kwiecień Maj -0,007 Czerwiec -0,661 -2,021 Lipiec -1,889 Sierpień 0,051 Wrzesień 0,379 Październik Listopad 0,579 0,698 Grudzień 13 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU Aby spełnić wymagania Warunków Technicznych należy porównać wartość czynnika obliczeniowego fRsi,max dla miesiąca krytycznego z współczynnikiem fRsi przegrody. Wartość czynnika temperaturowego fRsi,max dla krytycznego miesiąca wynosi: fRsi, max = 0,703 fRsi = 0,953 > fRsi, max = 0,703 Warunek fRsi > fRsi,max jest spełniony, zatem analizowana przegroda została zaprojektowana prawidłowo pod kątem uniknięcia rozwoju pleśni. 6.2. ŚCIANY ZEWNĘTRZNE PODŁUŻNE W-85 SG Obliczenia cieplno – wilgotnościowe. Współczynnik przenikania ciepła Współczynnik przenikania ciepła U obliczono dla ściany podłużnej w dwóch wariantach –przed i po ociepleniu ściany. Ściana zewnętrzna nadziemna podłużna segmentu wielkopłytowego: Tabela 4. Zestawienie oporów cieplnych ściany zewnętrznej podłużnej W-85 SG – stan istniejący Rodzaj materiału Wewnętrzna strona przegrody Tynk cementowo-wapienny Warstwa konstrukcyjna (żelbetowa) Wełna mineralna Warstwa fakturowa (beton łupkoporytowy) Zewnętrzna strona przegrody λ [W/mK] 0,820 2,300 0,050 1,700 d [m] R [m2K/W] 0,005 0,120 0,060 0,060 0,130 0,006 0,052 1,200 0,035 0,040 Razem 1,463 Wartość współczynnika U dla ściany zewnętrznej podłużnej w stanie istniejącym: U = 0,68 > 0,30 [W/(m2K)] Tabela 5. Zestawienie oporów cieplnych ściany zewnętrznej podłużnej W-85 SG – stan projektowany Rodzaj materiału Wewnętrzna strona przegrody Tynk cementowo-wapienny Warstwa konstrukcyjna (żelbetowa) Wełna mineralna Warstwa fakturowa (beton łupkoporytowy) Styropian EPS 70-040 Tynk silikonowy Zewnętrzna strona przegrody λ [W/mK] 0,820 2,300 0,050 1,700 0,040 1,000 d [m] R [m2K/W] 0,005 0,120 0,060 0,060 0,140 0,005 0,130 0,006 0,052 1,200 0,035 3,500 0,005 0,040 Razem 4,968 14 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU Wartość współczynnika U dla ściany zewnętrznej szczytowej w stanie projektowanym: U = 0,20 < 0,30 [W/(m2K)] Warunek został spełniony Poprawkę z uwagi na łączniki mechaniczne nie uwzględnia się gdyż projektuje się wykorzystanie łączników do mocowania płyt z tworzywa sztucznego o współczynniku przewodzenia ciepła mniejszym niż 1 W/mK. Kondensacja pary wodnej po termomodernizacji Kondensację pary wodnej sprawdzono dla płaskiej ściany zewnętrznej dla okresu całego roku – część przegrody usytuowanej w górnej strefie pomieszczenia (naroża pod stropem, ściany zasłonięte zasłoną) poza miejscami występowania mostków cieplnych. Na rys. nr 15 przedstawiono wykres prężności pary wodnej oraz rozkład temperatury w przegrodzie jak dla warunków zimowych, dla grudnia. W obliczeniach przyjęto temperaturę powietrza zewnętrznego te = - 2,0°C i wilgotność względną powietrza zewnętrznego φe = 85,0% (średnie wartości dla miesiąca grudnia na podstawie bazy klimatycznej Katowic). Dla przyjętych warunków eksploatacji, tj. wilgotności względnej powietrza wewnętrznego φi = 50,0% i temperatury powierza wewnętrznego ti = 20,0°C, kondensacja nie występuje w przekroju przegrody. 15 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU Rys. nr 15. Wykres prężności pary wodnej oraz rozkład temperatury w przegrodzie projektowanej w grudniu. Analizowana przegroda została zaprojektowana prawidłowo pod kątem uniknięcia kondensacji miedzywarstwowej. Współczynnik temperaturowy fRsi po termomodernizacji Obliczanie czynnika temperaturowego na powierzchni wewnętrznej wykonuje się w celu sprawdzenia ryzyka wystąpienia kondensacji na wewnętrznej powierzchni przegrody. Kondensacja powierzchniowa może powodować przyśpieszenie procesu destrukcji materiałów budowlanych wrażliwych na wilgoć. Zjawisko to można akceptować, jeżeli dotyczy krótkiego czasu i występuje na przegrodach nie chłonących wilgoci, np. na ramach okiennych, okładzinach ceramicznych (glazura, terakota). Zgodnie z wymaganiami Rozporządzenia w sprawie Warunków Technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, spełniony powinien być warunek fRsi > fRsi,max, gdzie fRsi to efektywna wartość czynnika temperaturowego na powierzchni wewnętrznej przegrody, a fRsi,max to wartość czynnika temperaturowego dla krytycznego miesiąca i dla danej lokalizacji budynku. Efektywna wartość czynnika temperaturowego na powierzchni wewnętrznej projektowanej przegrody wyznaczona zostaje na podstawie wartości współczynnika przenikania ciepła elementu oraz oporu przejmowania ciepła na powierzchni wewnętrznej, zgodnie ze wzorem (1): 16 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU (1) i wynosi: fRsi = 0,948 Wartość fRsi obliczona została dla przypadku: ściana zewnętrzna – część przegrody usytuowana w górnej strefie pomieszczenia (naroże przy stropie). Wartość obliczeniowego czynnika temperatury fRsi,max wykonano na podstawie bazy klimatycznej Katowic, dla każdego miesiąca w roku. Wyniki zestawiono w poniższej tabeli: Tabela 6. Wartość obliczeniowego czynnika temperaturowego fRsi,max dla 12 miesięcy w roku. 0,697 Styczeń 0,703 miesiąc krytyczny Luty 0,609 Marzec Kwiecień 0,437 Maj -0,007 Czerwiec -0,661 -2,021 Lipiec -1,889 Sierpień 0,051 Wrzesień Październik 0,379 Listopad 0,579 0,698 Grudzień Aby spełnić wymagania Warunków Technicznych należy porównać wartość czynnika obliczeniowego fRsi,max dla miesiąca krytycznego z współczynnikiem fRsi przegrody. Wartość czynnika temperaturowego fRsi,max dla krytycznego miesiąca wynosi: fRsi, max = 0,703 fRsi = 0,948 > fRsi, max = 0,703 Warunek fRsi > fRsi,max jest spełniony, zatem analizowana przegroda została zaprojektowana prawidłowo pod kątem uniknięcia rozwoju pleśni. 6.3. ŚCIANY PODŁUŻNE LOGGII W-85 SG Obliczenia cieplno – wilgotnościowe. Współczynnik przenikania ciepła Współczynnik przenikania ciepła U obliczono dla ściany podłużnej loggii w dwóch wariantach – przed i po ociepleniu ściany. 17 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU Ściana podłużna loggii: Tabela 7. Zestawienie oporów cieplnych ściany podłużnej loggii segmentu W-85 SG – stan istniejący Rodzaj materiału Wewnętrzna strona przegrody Tynk cementowo-wapienny Warstwa konstrukcyjna (żelbetowa) Wełna mineralna Warstwa fakturowa (beton łupkoporytowy) Zewnętrzna strona przegrody λ [W/mK] d [m] R [m2K/W] 0,820 2,300 0,050 1,700 0,005 0,120 0,060 0,060 0,130 0,006 0,052 1,200 0,035 0,040 Razem 1,463 Wartość współczynnika U dla ściany bocznej loggii w stanie istniejącym: U = 0,68 > 0,30 [W/(m2K)] Tabela 8. Zestawienie oporów cieplnych ściany podłużnej loggii segmentu W-85 SG – stan projektowany Rodzaj materiału Wewnętrzna strona przegrody Tynk cementowo-wapienny Warstwa konstrukcyjna (żelbetowa) Wełna mineralna Warstwa fakturowa (beton łupkoporytowy) Styropian EPS 031 Tynk silikonowy Zewnętrzna strona przegrody λ [W/mK] 0,820 2,300 0,050 1,700 0,031 1,000 d [m] R [m2K/W] 0,005 0,120 0,060 0,060 0,100 0,005 0,130 0,006 0,052 1,200 0,035 3,226 0,005 0,040 Razem 4,694 Wartość współczynnika U dla ściany podłużnej loggii w stanie projektowanym: U = 0,21 < 0,3 [W/(m2K)] Warunek został spełniony Poprawkę z uwagi na łączniki mechaniczne nie uwzględnia się gdyż projektuje się wykorzystanie łączników do mocowania płyt z tworzywa sztucznego o współczynniku przewodzenia ciepła mniejszym niż 1,0 W/mK. Kondensacja pary wodnej po termomodernizacji Kondensację pary wodnej sprawdzono dla płaskiej ściany zewnętrznej dla okresu całego roku – część przegrody usytuowanej w górnej strefie pomieszczenia (naroża 18 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU pod stropem, ściany zasłonięte zasłoną) poza miejscami występowania mostków cieplnych. Na rys. nr 16 przedstawiono wykres prężności pary wodnej oraz rozkład temperatury w przegrodzie jak dla warunków zimowych, dla grudnia. W obliczeniach przyjęto temperaturę powietrza zewnętrznego te = - 2,0°C i wilgotność względną powietrza zewnętrznego φe = 85,0% (średnie wartości dla miesiąca grudnia na podstawie bazy klimatycznej Katowic). Dla przyjętych warunków eksploatacji, tj. wilgotności względnej powietrza wewnętrznego φi = 50,0% i temperatury powierza wewnętrznego ti = 20,0°C, kondensacja nie występuje w przekroju przegrody. Rys. nr 16. Wykres prężności pary wodnej oraz rozkład temperatury w przegrodzie projektowanej w grudniu. Analizowana przegroda została zaprojektowana prawidłowo pod kątem uniknięcia kondensacji miedzywarstwowej. Współczynnik temperaturowy fRsi po termomodernizacji Obliczanie czynnika temperaturowego na powierzchni wewnętrznej wykonuje się w celu sprawdzenia ryzyka wystąpienia kondensacji na wewnętrznej powierzchni przegrody. Kondensacja powierzchniowa może powodować przyśpieszenie procesu destrukcji materiałów budowlanych wrażliwych na wilgoć. Zjawisko to można akceptować, jeżeli dotyczy krótkiego czasu i występuje na przegrodach nie 19 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU chłonących wilgoci, np. na ramach okiennych, okładzinach ceramicznych (glazura, terakota). Zgodnie z wymaganiami Rozporządzenia w sprawie Warunków Technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, spełniony powinien być warunek fRsi > fRsi,max, gdzie fRsi na powierzchni to efektywna wartość czynnika temperaturowego wewnętrznej przegrody, a fRsi,max to wartość czynnika temperaturowego dla krytycznego miesiąca i dla danej lokalizacji budynku. Efektywna wartość czynnika temperaturowego na powierzchni wewnętrznej projektowanej przegrody wyznaczona zostaje na podstawie wartości współczynnika przenikania ciepła elementu oraz oporu przejmowania ciepła na powierzchni wewnętrznej, zgodnie ze wzorem (1): (1) i wynosi: fRsi = 0,945 Wartość fRsi obliczona została dla przypadku: ściana zewnętrzna – część przegrody usytuowana w górnej strefie pomieszczenia (naroże przy stropie). Wartość obliczeniowego czynnika temperatury fRsi,max wykonano na podstawie bazy klimatycznej Katowic, dla każdego miesiąca w roku. Wyniki zestawiono w poniższej tabeli: Tabela 9. Wartość obliczeniowego czynnika temperaturowego fRsi,max dla 12 miesięcy w roku 0,697 Styczeń 0,703 miesiąc krytyczny Luty 0,609 Marzec Kwiecień 0,437 Maj -0,007 -0,661 Czerwiec -2,021 Lipiec -1,889 Sierpień 0,051 Wrzesień Październik 0,379 Listopad 0,579 0,698 Grudzień Aby spełnić wymagania Warunków Technicznych należy porównać wartość czynnika obliczeniowego fRsi,max dla miesiąca krytycznego z współczynnikiem fRsi przegrody. Wartość czynnika temperaturowego fRsi,max dla krytycznego miesiąca wynosi: fRsi, max = 0,703 20 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU fRsi = 0,945 > fRsi, max = 0,703 Warunek fRsi > fRsi,max jest spełniony, zatem analizowana przegroda została zaprojektowana prawidłowo pod kątem uniknięcia rozwoju pleśni. 6.4. ŚCIANY ZEWNĘTRZNE SEGMENTU NR 47 Obliczenia cieplno – wilgotnościowe. Współczynnik przenikania ciepła Współczynnik przenikania ciepła U obliczono dla ściany zewnętrznej segmentu nr 47 w dwóch wariantach –przed i po ociepleniu ściany. Ściana zewnętrzna ceglana: Tabela 10. Zestawienie oporów cieplnych ściany zewnętrznej seg. nr 47 – stan istniejący Rodzaj materiału Wewnętrzna strona przegrody Tynk cementowo-wapienny Cegła pełna Tynk cementowy Zewnętrzna strona przegrody λ [W/mK] 0,820 0,770 1,000 d [m] R [m2K/W] 0,025 0,380 0,025 0,130 0,030 0,494 0,025 0,040 Razem 0,719 Wartość współczynnika U dla ściany podłużnej loggii w stanie istniejącym: U = 1,39 > 0,30 [W/(m2K)] Tabela 11. Zestawienie oporów cieplnych ściany zewnętrznej seg. nr 47 – stan projektowany Rodzaj materiału Wewnętrzna strona przegrody Tynk cementowo-wapienny Cegła pełna Tynk cementowy Styropian EPS 70-040 Tynk silikonowy Zewnętrzna strona przegrody λ [W/mK] 0,820 0,770 1,000 0,040 1,000 d [m] R [m2K/W] 0,025 0,380 0,025 0,140 0,005 0,130 0,030 0,494 0,025 3,500 0,005 0,040 Razem 4,224 Wartość współczynnika U dla ściany podłużnej loggii w stanie projektowanym: U = 0,24 < 0,30 [W/(m2K)] Warunek został spełniony 21 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU Poprawkę z uwagi na łączniki mechaniczne nie uwzględnia się gdyż projektuje się wykorzystanie łączników do mocowania płyt z tworzywa sztucznego o współczynniku przewodzenia ciepła mniejszym niż 1,0 W/mK: Kondensacja pary wodnej po termomodernizacji Kondensację pary wodnej sprawdzono dla płaskiej ściany zewnętrznej dla okresu całego roku – część przegrody usytuowanej w górnej strefie pomieszczenia (naroża pod stropem, ściany zasłonięte zasłoną) poza miejscami występowania mostków cieplnych. Na rys. nr 17, przedstawiono wykres prężności pary wodnej oraz rozkład temperatury w przegrodzie jak dla warunków zimowych, dla grudnia. W obliczeniach przyjęto temperaturę powietrza zewnętrznego te = - 2,0°C i wilgotność względną powietrza zewnętrznego φe = 85,0% (średnie wartości dla miesiąca grudnia na podstawie bazy klimatycznej Katowic). Dla przyjętych warunków eksploatacji, tj. wilgotności względnej powietrza wewnętrznego φi = 50,0% i temperatury powierza wewnętrznego ti = 20,0°C, kondensacja nie występuje w przekroju przegrody. Rys. nr 17. Wykres prężności pary wodnej oraz rozkład temperatury w przegrodzie projektowanej w grudniu. Analizowana przegroda została zaprojektowana prawidłowo pod kątem uniknięcia kondensacji miedzywarstwowej. 22 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU Współczynnik temperaturowy fRsi po termomodernizacji Obliczanie czynnika temperaturowego na powierzchni wewnętrznej wykonuje się w celu sprawdzenia ryzyka wystąpienia kondensacji na wewnętrznej powierzchni przegrody. Kondensacja powierzchniowa może powodować przyśpieszenie procesu destrukcji materiałów budowlanych wrażliwych na wilgoć. Zjawisko to można akceptować, jeżeli dotyczy krótkiego czasu i występuje na przegrodach nie chłonących wilgoci, np. na ramach okiennych, okładzinach ceramicznych (glazura, terakota). Zgodnie z wymaganiami Rozporządzenia w sprawie Warunków Technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, spełniony powinien być warunek fRsi > fRsi,max, gdzie fRsi to efektywna wartość czynnika temperaturowego na powierzchni wewnętrznej przegrody, a fRsi,max to wartość czynnika temperaturowego dla krytycznego miesiąca i dla danej lokalizacji budynku. Efektywna wartość czynnika temperaturowego na powierzchni wewnętrznej projektowanej przegrody wyznaczona zostaje na podstawie wartości współczynnika przenikania ciepła elementu oraz oporu przejmowania ciepła na powierzchni wewnętrznej, zgodnie ze wzorem (1): (1) i wynosi: fRsi = 0,940 Wartość fRsi obliczona została dla przypadku: ściana zewnętrzna – część przegrody usytuowana w górnej strefie pomieszczenia (naroże przy stropie). Wartość obliczeniowego czynnika temperatury fRsi,max wykonano na podstawie bazy klimatycznej Katowic, dla każdego miesiąca w roku. Wyniki zestawiono w poniższej tabeli: Tabela 12. Wartość obliczeniowego czynnika temperaturowego fRsi,max dla 12 miesięcy w roku 0,697 Styczeń 0,703 miesiąc krytyczny Luty 0,609 Marzec 0,437 Kwiecień Maj -0,007 Czerwiec -0,661 -2,021 Lipiec -1,889 Sierpień 0,051 Wrzesień 0,379 Październik Listopad 0,579 0,698 Grudzień 23 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU Aby spełnić wymagania Warunków Technicznych należy porównać wartość czynnika obliczeniowego fRsi,max dla miesiąca krytycznego z współczynnikiem fRsi przegrody. Wartość czynnika temperaturowego fRsi,max dla krytycznego miesiąca wynosi: fRsi, max = 0,703 fRsi = 0,940 > fRsi, max = 0,703 Warunek fRsi > fRsi,max jest spełniony, zatem analizowana przegroda została zaprojektowana prawidłowo pod kątem uniknięcia rozwoju pleśni. 6.5. STROP NAD OSTATNIĄ KONDYGNACJĄ OGRZEWANĄ - STROPODACH WENTYLOWANY SEGMENTÓW W-85 SG Obliczenia cieplne. Współczynnik przenikania ciepła Współczynnik przenikania ciepła U obliczono dla stropu nad ostatnią kondygnacją w dwóch wariantach – przed i po ociepleniu stropu. Tabela 13. Zestawienie oporów cieplnych stropu nad ostatnią kondygnacją - stropodach – stan istniejący Rodzaj materiału d [m] R [m2K/W] λ [W/mK] λ Wewnętrzna strona przegrody Tynk cementowo-wapienny Strop - płyty kanałowe Wełna żużlowa Płyty z wełny mineralnej Zewnętrzna strona przegrody 0,820 0,055 0,042 - 0,010 0,220 0,050 0,050 Razem 0,100 0,012 0,180 0,909 1,191 0,100 2,492 Wartość współczynnika U dla stropu nad ostatnią kondygnacją ogrzewaną: U = 0,40 > 0,25 [W/(m2K)] Tabela 14. Zestawienie oporów cieplnych stropu nad ostatnią kondygnacją - stropodach – stan projektowany Rodzaj materiału d [m] R [m2K/W] λ [W/mK] λ Wewnętrzna strona przegrody Tynk cementowo-wapienny Strop - płyty kanałowe Wełna żużlowa Płyty z wełny mineralnej Granulat wełny mineralnej Zewnętrzna strona przegrody 0,820 0,055 0,042 0,043 - 0,010 0,220 0,050 0,050 0,100 Razem 0,100 0,012 0,180 0,909 1,191 2,326 0,100 4,818 Wartość współczynnika U dla stropu nad ostatnią kondygnacją ogrzewaną: 24 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU U = 0,21 < 0,25 [W/(m2K)] Warunek został spełniony 6.6. STROP NAD OSTATNIĄ KONDYGNACJĄ OGRZEWANĄ – STROP PODDASZA W SEGMENCIE NR 47 Obliczenia cieplne. Współczynnik przenikania ciepła Współczynnik przenikania ciepła U obliczono dla stropu poddasza segmentu nr 47 w dwóch wariantach – przed i po ociepleniu stropu. Tabela 15. Zestawienie oporów cieplnych stropu nad ostatnią kondygnacją – strop poddasza segmentu nr 47 – stan istniejący Rodzaj materiału d [m] R [m2K/W] λ [W/mK] λ Wewnętrzna strona przegrody Tynk cementowo-wapienny Strop Akermana Wełna żużlowa Wylewka cementowa Zewnętrzna strona przegrody 0,820 0,055 1,000 0,010 0,250 0,100 0,030 Razem 0,100 0,012 0,260 1,818 0,030 0,100 2,320 Wartość współczynnika U dla stropu nad ostatnią kondygnacją ogrzewaną: U = 0,43 > 0,25 [W/(m2K)] Tabela 16. Zestawienie oporów cieplnych stropu nad ostatnią kondygnacją - strop poddasza segmentu nr 47 – stan projektowany Rodzaj materiału d [m] R [m2K/W] λ [W/mK] λ Wewnętrzna strona przegrody Tynk cementowo-wapienny Strop Akermana Wełna żużlowa Wylewka cementowa Styropian EPS 035 DACH/PODŁOGA Wylewka cementowa Zewnętrzna strona przegrody 0,820 0,055 1,000 0,035 1,000 0,010 0,250 0,100 0,030 0,080 0,040 Razem 0,100 0,012 0,260 1,818 0,030 2,286 0,040 0,100 4,556 Wartość współczynnika U dla stropu nad ostatnią kondygnacją ogrzewaną: U = 0,22 < 0,25 [W/(m2K)] Warunek został spełniony 25 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU 6.7. ZESTAWIENIE CHARAKTERYSTYK ENERGETYCZNYCH Charakterystyki energetyczne budynku jak dla stanu projektowanego, wyrażono przy pomocy współczynnika przenikania ciepła U oraz wskaźnika EP. Parametry materiałowe wg PN-EN 12524, PN-EN 1745, załącznik normatywny, producenci – Aprobaty Techniczne. Obliczenia współczynnika przenikania ciepła wykonano na podstawie PN-EN ISO 6946 i innych. ściany zew. szczytowe W-85 SG, stan projektowany U = 0,19 W/m2K ściany zew. podłużne W-85 SG, stan projektowany U = 0,20 W/m2K ściany podłużne loggii W-85 SG, stan projektowany U = 0,21 W/m2K ściany zew. segmentu nr 47, stan projektowany U = 0,24 W/m2K strop nad ost. kondygnacją ogrzewaną, stropodach wentylowany segmentów W-85 SG, stan projektowany U = 0,21 W/m2K strop nad ost. kondygnacją, strop poddasza w segmencie nr 47, stan projektowany U = 0,22 W/m2K Obliczeniowe zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną obliczone zgodnie z rozporządzeniem w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielna całość techniczno-użytkowa oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej. EP = 180,64 kWh/(m2·rok) 7. REMONT PRZEGRÓD ZEWNĘTRZNYCH 7.1. ZAKRES ROBÓT BUDOWLANYCH wzmocnienie ścian fakturowych (segment nr 45 i 49), wykonanie warstwy ocieplenia ścian zewnętrznych, ocieplenie stropu nad ostatnią kondygnacją - stropodach wentylowany (segment nr 45 i 49), ocieplenie stropu nad ostatnią kondygnacją - pomieszczenia suszarni (segment nr 47), naprawa płyt loggii przy użyciu systemu naprawczego, wykonanie izolacji pionowej ścian fundamentowych, wypełnienie dylatacji pomiędzy segmentami budynku oraz między budynkiem a wymiennikownią z wymianą obróbek blacharskich, wykonanie opaski wokół budynku. 26 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU 7.2. WZMOCNIENIE WIELKOPŁYTOWYCH ŚCIAN ZEWNĘTRZNYCH Przed przystąpieniem do robót ociepleniowych należy przeprowadzić wzmocnienie ścian zewnętrznych w segmentach nr 45 i 49 (wykonanych w technologii wielkopłytowej). W celu wzmocnienia prefabrykowanych płyt warstwowych, wydłużenia czasu ich użytkowania oraz ochrony elewacji przed ewentualnymi uszkodzeniami (zarysowania, spękania) należy wzmocnić połączenie warstwy fakturowej z warstwą konstrukcyjną. Do wzmocnienia ścian wielkopłytowych przyjęto system COPY ECO firmy KOELNER. Przywoływany system składa się z dwóch kotew: poziomej i ukośnej. Dodatkowymi elementami składowymi są żywica winyloestrowa R-KER/R-KER-W/RV-200/RV-200-W, pręt nierdzewny ze stali A2 oraz tuleja z siatki stalowej jako zabezpieczenie nadmiernego zużycia żywicy. Do zalet systemu należą: zgodność z instrukcją ITB 360/99, możliwość instalowania w betonie C 12/15, możliwość instalowania w podłożu mokrym, minimalna grubość warstwy nośnej - 70 mm, zakres temperatur podłoża od -20oC do 40oC. Do wzmocnienia ścian przyjęto kotwy o następujących parametrach: dla ścian podłużnych: o poziome – długość 200 mm, średnica Ø12 mm, stal min. A2, gwintowany; o ukośne – długość 360 mm, średnica Ø12 mm, stal min. A2, gwintowany. dla ścian szczytowych: o poziome – długość 220 mm, średnica Ø12 mm, stal min. A2, gwintowany; o ukośne – długość 360 mm, średnica Ø12 mm, stal min. A2, gwintowany. Minimalne długości zakotwienia w warstwie konstrukcyjnej: poziome – 60 mm, ukośne – 110 mm. Otwory do osadzenia kotew należy wykonać wiertłem o średnicy Ø18 mm. Z uwagi na zastosowanie dwóch rodzajów kotew, należy nawiercić dwa typy otworów: nachylone pod kątem 30o do płaszczyzny ściany, prostopadłe do ściany. 27 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU W trakcie wykonywania otworów należy kontrolować ich średnicę oraz głębokość w ścianie. Zaleca się sprawdzenie łącznej grubości warstwy fakturowej oraz termoizolacyjnej, w celu zachowania odpowiedniej długości zakotwienia w warstwie nośnej – w ten sposób uniknie się możliwości przebicia do pomieszczeń w budynku. Wywiercone otwory należy oczyścić z zalegającego w nich pyłu poprzez zastosowanie odkurzacza lub urządzenia tłoczącego powietrze (np. pompka ręczna). Do oczyszczonego otworu należy wprowadzić stalową tuleję siatkową o śr. Ø16 mm w celu uniemożliwienia wylewania się żywicy w warstwie dociepleniowej. Umieszczoną tuleję przyciąć do zlicowania jej z powierzchnią ściany zewnętrznej. Następnie należy wprowadzić zaprawę żywiczną (np. KOELNER R-KER) do otworu za pomocą urządzenia iniekcyjnego. Po wprowadzeniu żywicy ręcznie wkręcić kotew aż do wyczuwalnego oporu. Na lekko wystający trzpień kotwy nałożyć podkładkę oraz nakrętkę dociskową. Po wyschnięciu zaprawy żywicznej należy dokręcić nakrętkę do osiągnięcia wyczuwalnego oporu. Przed wykonaniem prac związanych z kotwieniem elementów należy wykonać odwiert kontrolny przez warstwę fakturową do warstwy ociepleniowej celem sprawdzenia zgodności grubości tych warstw. Przy odwiertach należy sprawdzać głębokość zakotwienia. W przypadku braku możliwości spełnienia warunku minimalnej głębokości zakotwienia, należy skontaktować się z autorami niniejszego opracowania. Mocowanie i układ kotew przedstawia poniższy rysunek. 28 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU Rys. nr 18. Schemat mocowania kotew wzmacniających w systemie COPY ECO. 1,2 – Nagwintowany pręt stalowy R-STUDS-A2 (A4)-FL. 3 – Stalowa tuleja siatkowa. 4 – Kotwa chemiczna winyloestrowa. 5 – Nakrętka z podkładką hef – minimalna głębokość zakotwienia, a1 – grubość warstwy fakturowej betonowej ściany warstwowej, a2 – grubość warstwy izolacyjnej betonowej ściany warstwowej. Kotwy wzmacniające należy rozmieszczać w płytach zgodnie z poniższym rysunkiem, zaczerpniętym z instrukcji ITB 374/2002 „Budynki wielkopłytowe – wymagania podstawowe. Bezpieczeństwo konstrukcji. Dodatkowe połączenia warstwy fakturowej z warstwą konstrukcyjną wielkopłytowych ścian zewnętrznych.” 29 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU Rys. nr 19. Schemat rozmieszczenia łączników. a – ściana pełna, b – ściana z otworem okiennym. Ilość łączników oraz ich rozmieszczenie należy dobrać w zależności od typu zinwentaryzowanej płyty ścian zewnętrznych. Ilość i rozstaw przyjęto na podstawie obliczeń statyczno-wytrzymałościowych kotwy oraz zaleceń instrukcji ITB nr 374/202. Zestawienie typów płyt wraz z ilością łączników zamieszczono w poniższej tabeli. ściany szczytowe ściany podłużne Tabela 17. Zestawienie typów płyt oraz ilości dobranych do nich łączników. Oznaczenie typu płyty Ilość płyt [szt.] P1 P2 P3 P4 P5 P6 P7 P10 6 10 10 20 20 10 2 10 Ilość łączników przypadających na płytę (prosty+ukośny) [kpl] 5 5 5 7 4 4 3 2 P8 7 8 P9 7 8 Ilość kotew prostopadłych przypadających na płytę [szt.] 3 1 Suma ilości łączników (prosty+ukośny) [kpl] Suma kotew prostopadłych [szt.] 30 50 50 140 80 40 6 20 6 10 - 56 - - 56 - 30 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU 7.3. DOCIEPLENIE ŚCIAN ZEWNĘTRZNYCH Projektuje się przyjęcie izolacji cieplnej ze styropianu EPS 70-040 FASADA o grubości 14,0 cm dla ścian zewnętrznych, ze styropianu EPS 031 FASADA o grubości 10,0 cm dla ścian podłużnych i bocznych loggii oraz izolację ze styropianu ekstrudowanego XPS o gr. 12,0 cm dla ściany cokołowej. Roboty przygotowawcze przed ociepleniem przegród Przygotowanie podłoża wykonać zgodnie z instrukcją ITB 447/2009 − demontaż anten satelitarnych, metalowych elementów i innych elementów zamocowanych na powierzchni elewacji, − demontaż rur spustowych, − demontaż istniejących obróbek blacharskich, − demontaż instalacji odgromowej, − usunięcie słabo przylegających do podłoża i odparzonych tynków oraz powłok malarskich na płaszczyznach ścian, − oczyszczenie podłoża z kurzu, pyłu poprzez oczyszczenie szczotką, − usunięcie ze ścian cokołowych okładzin klinkierowych, − demontaż ścianek działowych występujących na loggiach segmentu nr 47 (ceglanego). Technologia ocieplenia ścian zewnętrznych Ocieplenie ścian zewnętrznych wykonać w systemie ETICS. Metoda polega na wykonaniu dodatkowej warstwy izolacyjnej termicznej z płyt styropianowych EPS 70-040 FASADA oraz płyt EPS 031 FASADA (ściany boczne i podłużne loggii). Płyty są przyklejane do podłoża za pomocą zaprawy klejowej. Na warstwę termoizolacyjną nakłada się warstwę wypraw tynkarskich (zaleca się akrylowe) zbrojonych tkaniną szklaną. Prace należy wykonać zgodnie z instrukcją ITB nr 447/09. Systemem Ceresit monolityczne ściany Classic można betonowe, ocieplać ściany otynkowane wymurowane lub z nieotynkowane cegieł, bloczków gazobetonowych, pustaków betonowych i pustaków ceramicznych. Podłoże powinno być nośne, równe i oczyszczone z wszelkich elementów mogących powodować osłabienie przyczepności zaprawy. Luźne lub słabo przylegające fragmenty tynku należy skuć, a ubytki uzupełnić materiałami zalecanymi do tego typu prac, np. Ceresit CT 83 zaprawa klejąca. Resztki 31 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU słabo przylegających powłok malarskich powinno się zmyć pod ciśnieniem bądź zeskrobać. W przypadku podłoża słabego, pylącego, bądź też podłoża o dużej chłonności należy przeprowadzić gruntowanie emulsją Ceresit CT 15 lub CT 16 (uzależnione od zastosowanego tynku). W razie konieczności klejenia płyt styropianowych na słabych podłożach, o nośności trudnej do określenia (np. niestabilnych, pylących, trudnych do oczyszczenia) zaleca się wykonać próbę przyczepności. Polega ona na przyklejeniu w różnych miejscach na elewacji, 8÷10 kostek styropianu o wymiarach 10x10 cm i sprawdzeniu połączenia po 3 dniach. Wytrzymałość podłoża można uznać za dostateczną, jeżeli podczas odrywania ręką styropian ulegnie rozerwaniu. Gdy kostka zostanie oderwana wraz z zaprawą i warstwą podłoża oznacza to, że podłoże nie jest wystarczająco nośne. Dalsze postępowanie w takim przypadku, np. określenie sposobu usunięcia słabej warstwy, powinno być opisane w projekcie technicznym ocieplenia. Mocowanie płyt styropianowych Zaprawę klejącą Ceresit CT83 należy nanieść na wewnętrzną stronę płyty metodą “obwodowo-punktową”. Polega ona na wykonaniu ciągłej pryzmy obwodowej (o szerokości co najmniej 3-4 cm) przy krawędzi płyty i równomiernym rozłożeniu na całej powierzchni 6 placków o średnicy ok. 10 cm. W sumie należy nałożyć taką ilość masy, aby pokrywała ona co najmniej 40% powierzchni płyty (po dobiciu płyty do podłoża min. 60%) i zapewniała w ten sposób odpowiednie połączenie płyty ze ścianą. Bezpośrednio po nałożeniu zaprawy klejącej płytę należy przyłożyć do podłoża, a następnie dobić do żądanego położenia tak, by grubość zaprawy pod płytą nie przekraczała 1 cm. Przy równych i gładkich podłożach, dopuszczalne jest równomierne rozprowadzanie zaprawy pacą ząbkowaną po całej powierzchni płyty tak, by po przyklejeniu tworzyła warstwę o grubości 2÷5 mm. Ponadto należy zastosować dodatkowo mocowanie płyt termoizolacyjnych za pomocą kołków z tworzywa sztucznego w ilości 8 sztuk/m2 (min 2 szt. na jedną płytę o wym. 500x1000 mm). Wykonanie warstwy zbrojnej Warstwę zbrojoną stanowi siatka zbrojąca, wykonana z włókna szklanego, zatopiona w zaprawie klejącej. Do wykonania warstwy zbrojonej można przystąpić nie wcześniej niż po trzech dniach od przyklejenia płyt. W celu zwiększenia odporności warstwy termoizolacji na uszkodzenia mechaniczne, na wszystkich narożach pionowych 32 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU budynku oraz na narożach ościeży drzwi i okien, należy stosować specjalną, samoprzylepną listwę. Przy uszczelnianiu podokienników lub połączeniach ocieplenia z elementami elewacji o innej rozszerzalności termicznej zaleca się stosowanie rozprężnych taśm uszczelniających. W dalszej kolejności należy wzmocnić powierzchnie ścian w sąsiedztwie styku pionowych i poziomych naroży otworów okiennych i drzwiowych, poprzez zatopienie w zaprawie pasków siatki o wymiarach 30x30 cm. Paski te powinny być ustawione pod kątem 45° do linii wyznaczonych przez krawędzie ościeży. Warstwę zbrojoną wykonuje się najwcześniej po upływie 24 godzin, po nałożeniu płyt termoizolacyjnych. Zaprawę zbrojącą nakłada się i rozprowadza pacą zębatą 10x12 mm tworząc łoże grzebieniowe. Szerokość pasa nałożonej zaprawy wynosi ok. 120,0 cm. Tkaninę zbrojącą z włókna szklanego należy ułożyć pasami na naniesionym kleju delikatnie wciskając ją pacą stalową, a następnie ściągnąć płasko zaprawę wydostającą się przez oczka tkaniny. Tkanina powinna być niewidoczna i całkowicie zatopiona w 1/3 grubości warstwy zbrojonej. Tkaninę należy układać pasami, na zakład ok. 10 cm, względnie przeciągnąć ją poza krawędzie i otwory okienne. Przy wykańczaniu cokołu, po zatopieniu tkaniny zbrojącej należy obciąć ją natychmiast ostrym nożem przy dolnej krawędzi listwy cokołowej. Warstwa wykończeniowa Warstwę wykończeniową systemu Ceresit, może stanowić tynk cienkowarstwowy lub tynk cienkowarstwowy pomalowany farbą elewacyjną. Dobór warstwy wykończeniowej przeprowadzony m.in. w oparciu o obliczenia cieplno-wilgotnościowe ocieplanej ściany i warunki użytkowania układu ociepleniowego wskazuje na celowość zastosowania tynku akrylowego. Do wykonania warstwy wykończeniowej można przystąpić po około 48 godzinach od nałożenia warstwy zbrojonej. Materiały Wszystkie materiały stosowane przy ociepleniu powinny posiadać świadectwo jakości gwarantujące ich skuteczne zastosowanie i trwałość w czasie. Materiały powinny być przechowywane w warunkach uwzględniających ich właściwości. Materiały stosować według ścisłych wytycznych producenta. Podstawowe materiały: 1. Styropian EPS 70-040 FASADA Frezowany o grubości 14,0 cm. 2. Styropian EPS 031 FASADA o gr. 10,0 cm dla ścian podłużnych i bocznych loggii. 33 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU 3. Styropian XPS o grubości 12,0 cm dla pasa cokołowego. 3. Układ Warstw Systemu CERESIT: - ściana zewnętrzna istniejąca, - mocowanie podstawowe: zaprawa klejąca Ceresie CT 83, - izolacja termiczna ze styropianu 70-040 FASADA/EPS 031 FASADA, - warstwa zbrojona, - wyprawa tynkarska (tynk akrylowy). 4. Łączniki systemowe do styropianu posiadające Aprobatę Techniczną lub ETA (europejską do aprobatę europejskich techniczną), aprobat zgodna technicznych), z w ETAG ilości 014 (wytycznymi przewidzianej przez systemodawcę, nie więcej niż 8 szt/m2 . Zalecenia dodatkowe Zaleca się ocieplenie cokołu styropianem ekstrudowanym gr. 12,0 cm z zastosowaniem tynku mozaikowego CERESIT. Szczegół wykonać zgodnie z rysunkiem zamieszczonym w załączniku. Do wysokości pierwszej kondygnacji nad powierzchnię terenu należy zastosować siatkę pancerną lub podwójną warstwę siatki z włókna szklanego. Narożniki budynku należy dokładnie okleić płytami styropianowymi, zwracając uwagę na ścisłe przyleganie do siebie płyt styropianowych i właściwe przyklejenie ich przy krawędziach narożników. Do zabezpieczenia narożników wypukłych min. do wysokości 2 m od poziomu terenu, zaleca się stosować kątowniki z perforowanej blachy aluminiowej. Ościeża okienne i drzwi balkonowych należy docieplić styropianem EPS 70 - 040 FASADA o gr. 3 cm wraz z wykonaniem zabezpieczeń naroży okien i drzwi balkonowych stosując kątowniki z perforowanej blachy aluminiowej. Ściany boczne i podłużne wnęk loggiowych należy ocieplić styropianem grafitowym EPS 031 FASADA o gr. 10,0 cm. Spody płyt loggiowych we wszystkich segmentach należy ocieplić za pomocą polistyrenu ekstrudowanego XPS o gr. 5,0 cm (mocowanie płyt analogicznie jak przy docieplaniu ścian zewnętrznych płytami EPS). 34 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU Uwagi dodatkowe: - docieplenie dylatacji na połączeniach segmentów oraz pomiędzy przedmiotowym budynkiem a budynkiem wymiennikowni wraz z wymianą obróbek blacharskich, zastosować profil dylatacyjny; - przełożenie i uporządkowanie istniejących na elewacji instalacji energetycznych, RTV i innych; - wiatrołapy i wejścia do budynku należy dostosować do projektowanej kolorystyki elewacji poprzez wykonanie systemowej wyprawy tynkarskiej (jak opisano w punkcie 7.3. niniejszego opracowania); - wykonanie nowych obróbek blacharskich parapetów zewnętrznych; - przesunięcie wpustów pionów odwodnienia (geigerów), na odpowiednią odległość od budynku, tak aby umożliwić swobodny montaż nowoprojektowanej izolacji cieplnej, - sposób obudowy izolacją cieplną, lub możliwość przesunięcia zaworu gazowego (skrzynki poza płaszczyznę docieplenia) do budynku istniejącego na elewacji należy uzgodnić z dostawcą gazu przed rozpoczęciem robót ociepleniowych; - montaż nowej instalacji odgromowej, nową instalację odgromową należy umieścić w rurkach ochronnych pod tynkiem w warstwie ocieplenia średnica wewnętrzna rurki min. 30 mm zewn. maks. 50 mm; - całość robót związaną z urządzeniami piorunochronnymi wykonać zgodnie z PN-EN 50164 - 1 oraz PN-EN 50164 – 2. Ocieplenie ścian zewnętrznych z wykorzystaniem samogasnącego polistyrenu spienionego wykonać w sposób zapewniający nierozprzestrzenianie się ognia. Dopuszcza się zastosowanie równorzędnego systemu dociepleń ścian zewnętrznych zgodnie z informacjami zawartymi w materiałach technicznych producenta. 7.4. STROP NAD OSTATNIĄ KONDYGNACJĄ - STROPODACH WENTYLOWANY W SEGMENTACH NR 45 i 49 Ocieplenie przestrzeni stropodachu wykonać przez ułożenie na stropie ostatniej kondygnacji ogrzewanej termoizolacji w postaci granulatu z wełny mineralnej o współczynniku przewodzenia ciepła λ ≤ 0,043 W/mK. Materiał powinien posiadać dopuszczenie do stosowania zgodne z Aprobata techniczną, Atest higieniczny 35 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU oraz Certyfikat Zgodności. Materiał powinien być odporny na działania korozji biologicznej (grzybów pleśniowych i innych). Grubość warstwy izolacji termicznej Stosowany materiał powinien posiadać współczynnik przewodzenia ciepła λ ≤ 0,040 W/mK. Docelowo grubość warstwy koryguje się zwiększając wyliczona grubość o efekt osiadania o 15%. W obliczenia cieplnych przyjęto grubość materiału 10 cm. Skorygowana grubość warstwy ocieplenia wymaganego przy układaniu wynosi: Dla ocieplenia stropodachów wentylowanych przyjęto warstwę o gr. 12 cm – grubość wymagana przy odbiorze. Montaż warstwy izolacji termicznej Ułożenie termoizolacji wykonać metodą nadmuchu. Nadmuch można prowadzić od strony dachu, poprzez otwory włazowe do przestrzeni stropodachu, jak również od strony wewnętrznej. Przed przystąpieniem do robót należy dokładnie sprawdzić wysokość dostępnej przestrzeni dachowej. Kontrola układania izolacji termicznej Kontrole ułożonej warstwy izolacji termicznej powinna obejmować sprawdzenie: − grubości warstwy izolacyjnej, − gęstości objętościowej materiału. Kontrole grubości dokonać co najmniej w 5 punktach pomiarowych na każde 100 m2 powierzchni izolowanej. Ponadto należy prowadzić na bieżąco rejestrację zużytego materiału na daną powierzchnię działki roboczej. Dodatkowo na zlecenie Inwestora można wykonać badania termowizyjne. Wentylacja przestrzeni dachowej W celu wentylacji przestrzeni stropodachu należy wykonać otwory wentylacyjne w ścianach zewnętrznych. Należy przyjąć wymiary otworu 14 x 14 cm co 1,5 m. Otwory wentylacyjne w ścianach zewnętrznych stropodachu wykonać w następujący sposób: − w warstwie izolacyjnej ścian zewnętrznych wyciąć otwór większy o ok. 4 mm od istniejącego otworu wentylacyjnego, − rozciąć siatkę promieniście i wywinąć do środka otworu, 36 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU − zatrzeć zaprawą klejącą, − na dolnej krawędzi wyrobić spadek 5 % na zewnątrz budynku, − otwór zabezpieczyć kratka wentylacyjną, − ramkę osadzić i uszczelnić silikonem montażowym. Zakończenie prac Po wykonaniu całości prac należy dokonać kontroli sprawności instalacji odgromowej. 7.5. STROP NAD OSTATNIĄ KONDYGNACJĄ - POMIESZCZENIA SUSZARNI W SEGMENCIE NR 47 Projektuje się ocieplenie stropu nad ostatnią kondygnacją styropianem EPS 035 Dach/Podłoga o gr. 8,0 cm. Prace należy wykonać w następujący sposób: - przygotowanie podłoża poprzez oczyszczenie szczotką powierzchni stropu z kurzu i pyłu, - w przypadku występowania nierówności podłoże wyrównać szlichtą cementową, - ułożenie pierwszej warstwy folii budowlanej, - ułożenie płyt styropianowych o grubości nie mniejszej niż 8,0 cm, - ułożenie drugiej warstwy folii paroprzepuszczalnej, - wykonanie wylewki cementowej o grubości 4,0 cm zbrojonej przeciwskurczowo siatką lub zbrojeniem rozproszonym w celu umożliwienia korzystania z suszarni. 7.6. NAPRAWA LOGGII Należy wykonać naprawę płyt loggii kompleksowym systemem naprawczym PCC do betonu i żelbetu np. firmy Schomburg lub równorzędnym. Poniżej przedstawiono poszczególne etapy prac wchodzące w skład systemu renowacji betonów ASOCRET-PCC: Przygotowanie podłoża usunąć wierzchnie warstwy płyty loggii (płytki ceramiczne), oczyścić całą powierzchnię płyty loggii (płytę dolną i boczne krawędzie) z luźnych fragmentów betonu i zaprawy, odkryte zbrojenie (jeśli wystąpi) dokładnie oczyścić (powierzchnia powinna być wolną od kurzu i tłuszczu, zwilżyć podłoże do stanu matowo-wilgotnego. 37 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU Prace naprawcze odkryte zbrojenie (jeśli wystąpi) zabezpieczyć systemową powłoką antykorozyjną ASOCRET-P/KS, na oczyszczone powierzchnie betonowe (czyste, mocne, porowate, chłonne, bez żadnych zabrudzeń) zastosować warstwę sczepną pod dalsze zaprawy naprawcze, ASOCRET-P/HB (nanoszenie na matowo-wilgotne podłoże pędzlem lub szczotką), na warstwę sczepną nakładać drobnoziarnistą zaprawę naprawczą ASOCRET-P/FM30 (czas aplikacji 0 - 30 minut od naniesienia warstwy sczepnej), stosowaną do uzupełniania ubytków betonu warstwą o grubości 5 – 40 mm, nakładanie i dalsza obróbka zaprawy ASOCRET-P/FM30 jak przy wykonywaniu tynków (narzędzia: kielnia, paca, łata), po naniesieniu produktu ASOCRET-P/FM30 powierzchnie należy zabezpieczyć (np. folią) przez co najmniej 24 godziny, przed zbyt szybkim wysychaniem w wyniku bezpośredniego nasłonecznienia, cyrkulacji powietrza lub/i skoków temperatury. Warstwy wierzchnie – rozwiązanie na wylewce zastosować elastyczną, cienkowarstwową zaprawę uszczelniającą (zabezpieczenie przeciwwodne) AQUAFIN-2K, warstwę wierzchnią – płytki mrozoodporne kleić na elastycznym kleju do płytek UNIFIX-2K, spoiny wypełnić spoiną elastyczną ASO-Flexfuge, zaleca się hydrofobowym pomalowanie całości (systemowym), powierzchni poprawiającym betonu preparatem odporność istniejących elementów betonowych na wpływ środowiska zewnętrznego. Uwagi dodatkowe odnowienie balustrad loggii - usunięcie obecnej powłoki malarskiej, miejscowe naprawy, zabezpieczenie antykorozyjne oraz ponowne malowanie farbą wierzchniego krycia; ocieplenie spodniej części płyt loggii warstwą styropianu XPS o gr. 5,0 cm wraz z wykonaniem wyprawy tynkarskiej (jak dla ścian zewnętrznych), wykonanie obróbek blacharskich loggii, 38 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU odtworzenie ścianek działowych występujących na loggiach segmentu nr 47 (ceglanego). 7.7. WYKONANIE IZOLACJI PIONOWEJ ŚCIAN FUNDAMENTOWYCH 7.7.1. Technologia wykonania wykopów odcinkowych By móc wykonać izolację pionową ścian fundamentowych, należy je odsłonić, wykonując odcinkami wykopy nie dłuższe niż 2 m, nie szersze niż 1,5 m od ściany i na głębokość górnej powierzchni ław fundamentowych. Skarpy danego odcinka wykopu należy zabezpieczyć za pomocą systemowego zabezpieczenia listwowego wykopów typu „PODLASIE 5”. Umożliwia on zabezpieczenie wykopu do głębokości 2,0 m. Wykonywanie odcinka wykopu należy rozpocząć od przygotowania wstępnego wykopu o głębokości 50-80 cm. Następnie należy ustawić w nim dwa słupy zabezpieczenia w odległości ok. 140 cm (tworzą krótszy bok wykopu w rzucie poziomym) oraz połączyć poprzez wsunięcie w uchwyty słupów końce rygla dolnego. Rygiel należy zabezpieczyć przetyczkami blokującymi. Następnie ustawić trzeci słup zabezpieczenia w odległości około 170 cm i podobnie jak wyżej zamontować dolną belkę dłuższą. Potem należy ustawić czwarty słupek przy zachowaniu odległości 170 cm (dłuższy bok) i 140 cm (krótszy bok) od sąsiednich słupów i wstawić brakujące rygle dolne. Zamontować górne rygle w uchwytach słupów analogicznie jak rygle dolne. Uzyskuje się w ten sposób ramę zabezpieczenia, którą należy obudować listwami (będącymi elementami systemu zabezpieczenia). Listwy należy wkładać pionowo przez otwory w górnych ryglach ramy opierając je na zewnętrznych powierzchniach rygli dolnych. Głębokość ustawienia każdej listwy ustawia się za pomocą przetyczek – każdą zamontować w wybranym otworze listwy nad górnym ryglem zabezpieczenia. zabezpieczenia, od Listwy których należy będzie zamontować występował w grunt. tych Po ściankach przygotowaniu systemowego zabezpieczenia należy pogłębić wykop poprzez wybranie gruntu z wnętrza zabezpieczenia. Równolegle do pogłębiania wykopu należy opuszczać całe zabezpieczenie do momentu osiągnięcia górnej powierzchni ław fundamentowych. Mając tak przygotowany wykop odcinkowy należy przystąpić do robót opisanych w punkcie 7.7.3. Po ich zakończeniu należy zasypać wykop warstwami zagęszczonymi o grubości ok. 30 cm. Po zagęszczeniu każdej warstwy należy podnieść zabezpieczenie wykopu o grubość tej warstwy. 39 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU Rys. nr 20. Zabezpieczenie do wykopów „PODLASIE 5”: 1,5,7 – słupek; 2 – uchwyt na rygiel; 3,8 – belka prowadząca dolna L=134,5 cm; 4 – przetyczka; 6,9 – belka prowadząca dolna L=170 cm; 10 – belka prowadząca górna L=170 cm; 11 – belka prowadząca górna L=134,5 cm; 12 – komplet listew; 13 – przetyczka hakowa 7.7.2. lzolacja pionowa Wzdłuż całego budynku (z pominięciem budynku wymiennikowni) należy odkopać odcinkami ściany fundamentowe (zgodnie z punktem 7.7.1. niniejszego opracowania) i w każdym odcinku wykonać izolację pionową ścian fundamentowych. Odsłonięte ściany oczyścić z resztek starej izolacji (w przypadku jej występowania), skuć pozostałości tynku i wyrównać wszelkie nierówności oraz pęknięcia. Na odpowiednio przygotowanej powierzchni – zatartej tynkiem cementowym, wykonać izolację pionową w postaci: − warstwa podkładowa np. 1 x Ceresit CP 41, − 2 warstwy izolacji bitumicznej (Ceresit CP 43) z warstwą zbrojącą z włókna szklanego, − folia kubełkowa. Folię należy mocować do ściany za pomocą specjalnie do tego przeznaczonej listwy zamykającej. 40 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU Po wykonaniu izolacji pionowej należy ocieplić ściany fundamentowe styropianem XPS o gr. 12,0 cm. Zagłębienie izolacji termicznej względem poziomu terenu powinno wynosić 30-50 cm. Folię kubełkową należy doprowadzić do dolnej krawędzi izolacji cieplnej z XPS. W strefie cokołowej wykonać tynk mozaikowy Ceresit. Następnie należy zasypać odsłonięte fundamenty i wykonać wzdłuż ścian opaskę z kostki brukowej. 41 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU INFORMACJA BIOZ mgr inż. arch. Magdalena Krause dr inż. Paweł Krause 42 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU 8. INFORMACJA BIOZ Teren wokół remontowanego pionu powinien być zabezpieczony zgodnie z przepisami BHP. Przed rozpoczęciem robót należy dokonać komisyjnego odbioru rusztowań i stanowisk pracy przez służby BHP. Zespoły powinny być przeszkolone w zakresie eksploatacji rusztowań i urządzeń transportu pionowego. Członkowie zespołu wykonawczego muszą posiadać aktualne badania lekarskie stwierdzające przydatność do prac na wysokościach. Należy ściśle przestrzegać instrukcji producenta sytemu naprawczego. 8.1. ŚRODKI OCHRONY PRACOWNIKÓW wszyscy pracownicy powinni posiadać aktualne zaświadczenia lekarskie dopuszczające do pracy na wysokości, przed rozpoczęciem prac konieczne jest przeprowadzenie instruktażu pracowników, osoby pracujące na wysokości powinny być zabezpieczone przed upadkiem z wysokości, wszyscy pracownicy powinni posiadać kaski ochronne i odzież roboczą, do zabezpieczenia prac na wysokości stosować środki ochrony zbiorowej jak: rusztowania, siatki ochronne, siatki bezpieczeństwa, gdy nie ma możliwości stosowania środków ochrony zbiorowej stosować środki ochrony indywidualnej (np. szelki bezpieczeństwa), w przypadku korzystania w pracach z drabin i rusztowań stosować szczegółowe środki ochrony pracowników określone w Rozporządzeniu, rusztowania robocze powinny być wykonywane, montowane, eksploatowane i demontowane zgodnie z dokumentacją producenta, instrukcją producenta lub projektem indywidualnym, stosować jedynie drabiny i rusztowania posiadające certyfikat dopuszczający do stosowania w budownictwie, przed rozpoczęciem robót należy dokonać komisyjnego odbioru rusztowań i stanowisk pracy przez służby BHP, na rusztowaniu winna znajdować się tablica określająca: wykonawcę montażu z danymi kontaktowymi, dopuszczalne obciążenia, 43 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU w przypadku gdy rusztowania usytuowane są w sąsiedztwie napowietrznych linii elektroenergetycznych przed rozpoczęciem robót, napięcie w liniach powinno być wyłączone, należy ściśle przestrzegać instrukcji obsługi wszelkich elektronarzędzi wykorzystanych w pracach, przestrzegać zaleceń wykonawczych producenta systemu naprawczego, wydzielić pomieszczenia sanitarno-higienicznych (szatnie z szafkami na odzież czystą i brudną, umywalnie, ustępy), wyznaczyć miejsca do spożywania posiłków, dopuścić palenie tytoniu w miejscach do tego przeznaczonych, zorganizować punkt pierwszej pomocy medycznej wyposażony w apteczkę pierwszej pomocy, ewentualnie przewidzieć miejsce dla suszenia ubrań roboczych gdy roboty mogą być też prowadzone przy opadach deszczu. 8.2. ŚRODKI OCHRONY OSÓB POSTRONNYCH zapewnić bezpieczeństwo w trakcie wykonywania prac oraz po ich zakończeniu, miejsca prac pozostawiać w stanie gwarantującym bezpieczeństwo osób postronnych – zabronione jest pozostawianie narzędzi, materiałów i wyrobów na pomostach rusztowań, w miejscach zagrożonych spadaniem przedmiotów wyznaczyć strefę niebezpieczną – min szerokość strefy: 1/10 wysokości, z której mogą spadać przedmioty, nie mniej jednak niż 6m, zapewnić odpowiednie ogrodzenie, dobre oświetlenie i oznakowanie znakami ostrzegawczymi i zakazu strefy niebezpiecznej, rusztowania usytuowane przy przejazdach i ciągach pieszych zaopatrzyć w daszki ochronne zabezpieczające przed spadaniem przedmiotów z wysokości, wejście na rusztowanie z poziomu ogólnie dostępnego dla osób postronnych powinno być odpowiednio zabezpieczone przed możliwością wejścia na rusztowanie w okresie przerwy w pracy (np. okres nocny), należy w odpowiednich miejscach umieścić informacje o pracy na rusztowaniu i nie przechodzeniu osób pod rusztowaniami, a ewentualnie konieczne przejścia pod rusztowaniem zabezpieczyć daszkiem ochronnym, przy przejściach i przejazdach stosować siatki ochronne na konstrukcji zewnętrznej rusztowań. 44 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU 8.3. ŚRODKI OCHRONY PLACU BUDOWY teren budowy zabezpieczyć – wyznaczyć strefę niebezpieczną – min. szerokość strefy to 1/10 wysokości , z której mogą spadać przedmioty , nie mniej jednak niż 6 m, wysokość ogrodzenia co najmniej 1,5 m, zaopatrzyć budowę w wymagane przepisami tablice informacyjne i ostrzegawcze, ustalić miejsca magazynowania materiałów budowlanych oraz sposób ich składowania wykluczający możliwość wywrócenia lub spadnięcia elementu lub materiału w czasie robót, zabezpieczyć istniejące urządzenia podziemne oraz nadziemne przed uszkodzeniem, prace w pobliżu urządzeń podziemnych i nadziemnych elektroenergetyki wykonać ze szczególną ostrożnością z zachowaniem przepisowych, bezpiecznych odległości, utrzymywać stały porządek na terenie budowy, na bieżąco uprzątać resztki materiałów budowlanych, gruz, opakowania itp. 8.4. ZABEZPIECZENIE PRZECIWPOŻAROWE teren budowy wyposażyć w odpowiednią ilość sprzętu pożarowego jak: gaśnice, łopaty, siekiery i inne wg potrzeby, miejsca rozmieszczenia sprzętu pożarowego wyraźnie oznakować, w miejscach umieszczenia sprzętu pożarowego wywiesić instrukcję o postępowaniu w razie powstania pożaru, umożliwić szybką ewakuację na wypadek pożaru poprzez zapewnienie stałego dojazdu na teren budowy i w rejon składowania surowców i materiałów dla wozów straży pożarną oraz zapewnić dojazd i dojście do przyłącza wody hydrantu dla celów p.poż. 8.5. MASZYNY I URZĄDZENIA eksploatowane maszyny i urządzenia muszą posiadać stosowne świadectwa wymagane przepisami dopuszczającymi je do stosowania, maszyny i urządzenia techniczne oraz urządzenia zmechanizowane należy stosować i używać zgodnie z dokumentacją techniczno-ruchową tzw. DTR producenta na zasadach przez niego ustalonych, 45 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU pracownik obsługujący dany sprzęt mechaniczny lub urządzenie winien zostać przeszkolony i posiadać stosowne uprawnienie, ewentualną naprawę maszyn lub urządzeń mogą wykonywać osoby i warsztaty upoważnione przez producenta i wykazane w dokumentacji DTR, przed rozpoczęciem pracy każdego dnia oraz w okresach ustalonych przez producenta w DTR maszyny i urządzenia winny być przeglądnięte pod względem stanu technicznego i sprawdzone pod względem prawidłowego bezpiecznego działania i użytkowania, transport i rozładunek na placu budowy materiałów powinien odbywać się za pośrednictwem maszyn i urządzeń do tego przeznaczonych z zachowaniem wszelkich środków bezpieczeństwa. 8.6. ROBOTY NA WYSOKOŚCI stanowiska pracy oraz przejścia znajdujące się na wysokości powyżej 2,0 m nad poziomem terenu należy zabezpieczyć balustradą (poręczą) o wysokości co najmniej 1,1m oraz deską krawężnikową wysokości 15 cm, roboty na wysokości należy obowiązkowo wykonywać z użyciem szelek bezpieczeństwa, linek asekuracyjnych i innych środków zabezpieczających dostosowanych do wysokości i rodzaju prowadzonych prac, pomosty robocze powinny być dostosowane do przewidzianego obciążenia, szczelne i zabezpieczone przed zmianą ich położenia, zrzucanie materiałów, narzędzi i innych przedmiotów z wysokości jest zabronione; wykonywanie robót z drabin jest zabronione. 8.7. ROBOTY TYNKARSKIE pomost rusztowania do robót murarskich powinien znajdować się poniżej opracowywanego fragmentu budowli co najmniej o 30 cm, stanowiska robocze należy stale utrzymywać w czystości i porządku, a narzędzia potrzebne do wykonywania robót winny być ułożone w odpowiednich miejscach, trasy komunikacji na pomostach winny być wolne dla przejścia, czyste i nie zastawiane materiałami, pracownicy winni być wyposażeni w stosowny do wykonywanej pracy sprzęt ochronny, opieranie się o balustrady i barierki jest zabronione. 46 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO PRZY UL. MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 45,47,49 W ZABRZU 9. NADZÓR TECHNICZNY Roboty należy prowadzić pod merytorycznym nadzorem inwestorskim. Prowadzenie i odbiór robót zgodnie z Warunkami Technicznymi Wykonania i Odbioru Robót Budowlanych, część C: Zabezpieczenia i izolacje, zeszyt 8, zawartymi w instrukcji ITB 447/2009. 10. UWAGI KOŃCOWE Przy wykonywaniu robót należy stosować wyroby budowlane spełniające wymogi określone w art. 10 Ustawy Prawo Budowlane (Dz. U. nr 89 z późniejszymi zmianami). Remont powinien być wykonany przez wyspecjalizowaną firmę budowlaną. W celu kontroli jakości prac termomodernizacyjnych zaleca się wykonanie badań termowizyjnych przez wyspecjalizowaną, niezależną od wykonawcy prac firmę. 47