SEGMENT WP3 – Final Report

Transkrypt

SEGMENT WP3 – Final Report
DELIVERABLE 3.6
SEGMENT WP3 –
Final Report
Dr Jillian Anable, University of Aberdeen
09/04/2013
SEGMENT WP3 – Final Report 2013
SEGMENT WP3: Final Report
Dr Jillian Anable, University of Aberdeen
April 2013
1.0 Introduction
W ramach finansowanego przez Intelligent Energy Europe projektu SEGMENT kampanie zarządzania
mobilnością w sześciu europejskich miastach (Hounslow (Londyn), Sofia (Bułgaria), Utrecht
(Holandia), Monachium (Germany) and Almada (Portugal)) zostały poddane ewaluacji by ocenić
wartość ukierunkowanego podejścia w projektowaniu kampanii i powiązanych materiałów
marketingowych. Kampanie skupione zostały na konkretne, ważne życiowe momenty, jak
rozpoczęcie nauki w szkole, zmiana miejsca pracy, rozpoczęcie nauki na uniwersytecie, zabieranie
przez nowych rodziców dzieci do ośrodków zdrowia, zdiagnozowanie u osób nowej choroby i
osiedlenie się nowych mieszkańców. Wewnątrz każdej z tych grup docelowych zostały wydzielone
konkretne, dobrane według podejścia (nawyków transportowych), segmenty.
W celu ewaluacji sukcesu tego podejścia, każda kampania została oceniona z wykorzystaniem
kwestionariuszy „przed” i „po”. Raport ten podsumowuje kluczowe odkrycia wynikające z dwóch tur
badań. Pozwala to oszacować zmianę nawyków transportowych (udział poszczególnych środków)
jaka nastąpiła w ważnych życiowych momentach grup docelowych i każdego segmentu w każdym z
miast. Rezultaty dla każdego z sześciu miast przedstawione zostały w osobnych raportach
dostępnych w jęz. angielskim oraz urzędowym języku miasta partnerskiego (Dokument 3.4). Raport
ten powinien być czytany w połączeniu z Dokumentem 4.4 (Projektowanie Kampanii), Dokumentem
5.4 (Wdrażanie kampanii) oraz Dokumentem 3.2(Rezultaty badania Linii Bazowej) nakreślającym
podejście obrane przy zbieraniu danych na potrzeby SEGMENTu.
2.0 Survey Administration
Dla każdej kampanii podjętej w każdym z sześciu partnerskich miast, przeprowadzono badania
“przed” i “po”. Składały się na nie kwestionariusze zbierające dane o nawykach transportowych i
podejściu do podróży. Pierwsze badanie („linia bazowa”) przeprowadzono na przełomie 2010/11,
drugą ankietę przeprowadzono zaś na przełomie 2012/13. W drugiej turze, dane zostały pozyskane
od osób z grup, które były objęte kampanią (“grupa docelowa”), jak i od ludzi z tych samych lub
podobnych instytucji, szkół czy sąsiedztw, którzy nie byli objęci kampanią („grupa kontrolna”). Rolą
grupy kontrolnej było przedstawienie ogólnego trendu i tego co prawdopodobnie by się stało bez
przeprowadzenia kampanii SEGMENT.
Dane z badań linii bazowej zebrano również w Atenach, które miały status obserwatora projektu.
W każdej turze przeprowadzenia ankiet, liczba zebranych kwestionariuszy w miastach była
następująca:
Page | 2
SEGMENT WP3 – Final Report 2013
Tabela 1 Kwestionariusze zebrane w każdej fali ankietowania dla każdej kampanii w
każdym mieście SEGMENTu
Hounslow
Almada
Ateny
Sofia
Linia
bazowa
250
397
Grupa
kontrolna
98
0
Zdrowie
234
117
84
435
Razem
484
215
515
1,611
Szkoła
300
100
200
600
Mieszkańcy
300
*
*
300
Uniwersytet
300
100
200
600
Razem
900
200
400
1,500
Szkoła
Mieszkańcy
300
300
n/a
n/a
n/a
n/a
300
300
Uniwersytet
307
n/a
n/a
307
Total
907
n/a
n/a
907
Szkoła
313
100
204
617
Praca
300
112
201
613
Szkoła
Praca
Mieszkańcy
Utrecht
584
100
200
884
1,197
312
605
2,114
Szkoła
Praca
433
320
160
103
403
31
996
454
304
228
165
697
Razem
1,057
491
599
2,147
Szkoła
624
240
932
1796
Praca
275
98
124
497
Zdrowie
455
140
350
945
1,354
478
1406
3,238
403
706
149
102
159
274
711
1082
1,109
251
433
1,793
7,008
1,947
3,958
13,310
Razem
Monachium
Szkoła
Mieszkańcy
Razem
RAZEM
Razem
485
691
Razem
Mieszkańcy
Gydnia
Badani
137
294
Uwaga: liczby w tabeli odpowiadają całkowitej liczbie zebranych ankiet. Nie wszystkie ankiety nadawały się do użycia w
analizie segmentacji opisanej poniżej, jako że wymaga ona 100% odpowiedzi w kwestionariuszu na wszystkie pytania
dotyczące nastawienia do transportu. Oznacza to, że rozmiar prób był o 0%-20% mniejszy w analizie segmentacji.
*Dane niedostępne w czasie sporządzania raportu.
3.0 Wyniki: Ostateczne Segmenty
Analiza statystyczna podzieliła całą próbę na segmenty w oparciu o odpowiedzi na pytania o
stosunek do transport zebrane w ankietach1. Kluczowymi odkryciami są:
1
W analizie linii bazowej, analiza segmentu w każdej grupie docelowej została przprowadzona niezależnie (np.
szkoły, nowi mieszkańcy, uniwersytety itp.) i segment określono dla każdej z nich. Po zakończeniu kampanii,
wszystkie dane zarówno z pierwszej jak i drugiej tury badań ze wszystkich miast oraz grup docelowych zostały
połączone (by stworzyć bazę danych z 13 310 respondentami) i analiza segmentów została przeprowadzona w
oparciu o odpowiedzi respondentów ze wszystkich miast i grup docelowych jednocześnie. Wynikowe segmenty
były bardzo podobne (jeśli nie takie same) jak w linii bazowej, gdyż użyto tych samych pytań do jej stworzenia,
lecz ostateczny zestaw segmentów jest dokładniejszy ze względu na dużą wielkość próby. Te ostateczne
segmenty są tymi użytymi w końcowej analizie.
Page | 3
SEGMENT WP3 – Final Report 2013



Końcowe osiem segmentów (5 samochodowych i 3 nie samochodowe segmenty) zostało
wyłoniono na podstawie danych.
Każdy segment przedstawia unikalną kombinację preferencji i nastawienia w stosunku do
jazdy samochodem, na rowerze, chodzenia i używania komunikacji zbiorowej, a także
tożsamości, zdrowia i środowiska. Nastawienie, które najmocniej determinuje
przynależność do segment, pokazano na Wykresie 1.
Wszystkie segmenty są obecne w każdym z miast partnerskich, lecz w różnych proporcjach.
Te proporcje pokazano na Wykresie 2.
Wykres 1: Najmocniejsze prognostyki przynależności do segmentu








Obecne i planowane użycie samochodu: jeśli samochód używany był w ostatnich 12
miesiącach; prawdopodobieństwo użycia samochodu w kolejnych 12 miesiącach
Przywiązanie do jazdy samochodem: wybór jazdy samochodem przed innymi środkami
transport, jeżdżenie samochodem dla zabawy, chęć (lub nie) redukcji jazdy samochodem
Przywiązanie do jazdy rowerem: lubienie jazdy na rowerze, uważanie jazdy na rowerze za
stresujące; uważanie, że jazda na rowerze jest szybka
Przywiązanie do transport zbiorowego: preferowane użycie transport zbiorowego
Tożsamość: jazda samochodem jako forma wyrażenia siebie; utożsamianie się z jazdą na
rowerze, chodzeniem lub jazdą autobusem.
Chęć bycia zdrowym: chęć do chodzenia i/lub jazdy na rowerze ze względów zdrowotnych
Środowisko: poczucie moralnej obligacji by zredukować osobistą emisję CO2
Sympatia do samochodu: wiara w to że ludzie powinni móc korzystać ze swoich
samochodów dowoli
Wykres 2: Dystrybucja ostatecznych segmentów w każdej turze ankietowania
dla każdego miasta partnerskiego
100%
11.2%
90%
7.2%
9.1%
6.4%
8.2%
8.6%
.6%
3.0%
5.8%
8.5%
80%
5.8%
3.6%
70%
20.5%
22.0%
13.8%
8.4%
Car-free Choosers
6.4%
PT Dependents
2.4%
20.7%
50%
18.8%
4.2%
14.1%
11.1%
60%
14.2%
5.9%
1.6%
5.9%
38.5%
2.5%
5.7%
14.9%
11.8%
Car Contemplators
Practical Travellers
0.1%
4.6%
17.5%
30.0%
40%
21.5%
20.5%
15.1%
Active Aspirers
Malcontented Motorists
29.1%
39.3%
16.1%
30%
Image Improvers
4.4%
21.2%
18.2%
20%
18.6%
12.0%
Devoted Drivers
19.8%
23.4%
10%
15.7%
12.5%
9.2%
5.0%
0%
Hounslow
(N=884)
Almada
(N=1494)
Sofia
(N=1615)
Utrecht
(N=2054)
6.0%
15.1%
3.8%
Gdynia
(N=2521)
Munich
(N=1561)
Athens
(N= 840)
Page | 4
SEGMENT WP3 – Final Report 2013
Uwaga: Próba z Hounslow nie uwzględnia respondentów linii bazowej z ankiet dla pracowników, jako że było to
badanie pilotażowe i wiele pytań w kwestionariuszu zostało później zmienionych. Próba z Almady nie zawiera ankiet
“po” dla Nowych Mieszkańców. Próba z Aten uwzględnia wyłącznie dane z linii bazowej.
Możemy tu zauważyć co następuje:







Hounslow ma proporcjonalnie największy udział respondentów w segmencie Kierowców
Malkontentów oraz relatywnie wysoki udział Niezmotoryzowanych z wyboru
Almada ma mniej więcej równomierny udział w trzech pierwszych samochodowych
segmentach lecz niewielu Aspirujących do aktywności i Pragmatycznych podróżnych. Ma też
stosunkowo dużą liczbę Rozważających Samochód (głównie w Uniwersyteckiej grupie
docelowej).
Sofia ma duży udział respondentów w segmentach nie samochodowych z wyjątkowo wysoką
liczbą Zależnych od Transportu Publicznego. Miasto ma także wysoką liczbę posiadaczy
samochodów w kategorii Oddanych Kierowców, lecz niską liczbę Pragmatycznych
Podróżnych.
Utrecht ma największy udział respondentów w segmentach samochodowych. Zależni od
Transportu Publicznego są w mieście nieliczni. Jest tam też największa liczba
Pragmatycznych Podróżnych, a wśród nich głównie rowerzyści. Występuje tu najniższa liczba
Oddanych Kierowców.
Gdynia ma największą liczbę Dbających o wizerunek oraz wysoką liczbę Rozważających
Samochód, lecz niską liczbę Pragmatycznych Podróżnych.
Monachium ma największą liczbę Aspirujących do aktywności i Niezmotoryzowanych z
wyboru oraz bardzo małą liczbę Oddanych kierowców.
Ateny mają największą liczbę osób w segmentach nie samochodowych z największym
udziałem Rozważających Samochód i Niezmotoryzowanych z wyboru. W segmentach
samochodowych, Pragmatyczni Podróżni nie są w tym mieście reprezentowani i Aspirujący
do aktywności są względnie małym segmentem w porównaniu z innymi miastami. Jednakże
Oddani Kierowcy, Kierowcy Malkontenci i Dbający o wizerunek reprezentowani są w mniej
więcej równych proporcjach.
Końcowe osiem segmentów (5 samochodowych i 3 nie samochodowe segmenty) przedstawiono w
Tabeli 2:
Page | 5
SEGMENT Survey No 2: Data Evaluation Report - Hounslow
2013
Table 2: Final Segment travel, attitude and demographic characteristics
Samochód
Korzystanie
Nastawienie
Dbający o
wizerunek






Woli wybrać
samochód niż inny
tryb
podróżowania. Nie
interesuje go
zmianą; uważa że
ludzie sukcesu
podróżują autem.
Lubi prowadzić,
samochodem
wyraża siebie; nie
chce restrykcji w
jeździe
samochodem ale
chce ją trochę
ograniczyć
Ruch rowerowy
Korzystanie
Nastawienie
Osoby bez samochodu
Zależni od
Niezmotoryzowa
Transportu
ni z wyboru
Publicznego
Pragmatyczni
Podróżni
Rozważający
Samochód

X

X/
XX

XX
X
XX
XX
Nie lubi prowadzićuważa jazdę autem
za stresującą; chce
ją ograniczyć, ale i
tak woli samochód
Ma poczucie winy
gdy jeździ
samochodem na
krótkich odcinkach
i chciałby je
ograniczyć. Nie
uważa, że potrzeba
więcej dróg.
Auto jest tylko
sposobem na
przemieszczenie
się z punktu A do
B; Jeździ tylko
kiedy konieczne,
Samochody
obniżają jakość
życia
Samochody to
symbol statusu i
ludzie powinni
móc korzystać z
nich bez
ograniczeń;
Najbardziej
chciałby więcej
podróżować
samochodem
Nie lubi prowadzić;
chciałby
zmniejszenia
obciążenia autami
ale uważa, że
ludziom nie
powinno się
zabraniać jeździć
samochodami i
sam chciałby
częściej nimi
podróżować.
Nie lubi jeździć
autem I uważa, że
korzystanie z
samochodów
prowadzą do
niezdrowego trybu
życia i powinno się
je ograniczyć.
XX
XX
XX
X
X
X

XX
XX

X


X/

Nie jest typem
osoby jeżdżącym
autobusemm;
uznaje to za
stresujące
Nie jest typem
osoby jeżdżącym
autobusem–
wybrałby raczej
rower
Raczej pojechałby
autobusem niż na
rowerze, lecz
uznaje autobus za
problematyczny
Zgadza się, że
autobus może być
szybszy, lecz
uznaje autobus za
bardzo
problematyczny
Wolałby jechać na
rowerze niż
autobusem
Korzystaniem gdyż
jest szybszy
Wolałby
podróżować autem
niż autobusem lecz
dostrzega w tym
wiele problemów i
uznaje to za
stresujące
Autobus nie jest
najszybszy lecz jest
lepszy niż jazda na
rowerze, czasem
lepsze jest
chodzenie
Nie uważa jazdy
autobusem za
stresującą czy
problematyczną
ale woli jazdę na
rowerze
XX
XX
X/

XX
X




X
X
XX
XX


Nie jest typem
osoby, która jeździ
na rowerze. Nie
Rower może być
formą wyrażenia
siebie i dobrym
Nie uważa się za
cyklistę i nie widzi
w jeździe na
Uważa się za
cyklistę I wierzy, że
rower daje mu
Uważa się za
cyklistę, jednak nie
uważa, że go to
Neutralnie
nastawiony do
podróży rowerem.
Zdecydowanie nie
uważa się za
cyklistę. Nie widzi
Widzi wiele
korzyści w jeździe
na rowerze. Uważa
Transport publiczny (TP)
Korzystanie
XX
Nastawienie
Posiadacze samochodów
Kierowcy
Aspirujący do
Malkontenci
aktywności
Oddani
Kierowcy
SEGMENT WP3 – Final Report 2013
Ruch pieszy
Korzystanie
Nastawienie
widzi w niej
korzyści.
sposobem na
utrzymanie formy.
rowerze korzyści
poza utrzymaniem
kondycji.
wolność, zdrowie I
szybkość
przemieszczania
się.
określa. Widzi
wszystkie korzyści;
podróż rowerem
nie stresuje go.
Nie utożsamia się z
nim za mocno i
uważa że jest
trochę stresujący.
korzyści w jeździe
na rowerze i uważa
ją za stresującą.
ją za sposób na
wyrażenie siebie i
nie uważa jej za
stresującą.
XX
XX
X/
X/

X





X




Nie lubi chodzić
choć wie, że daje
to dużo swobody;
uważa chodzenie
za zbyt wolne.
Chciałby chodzić
dla zdrowia ale
martwi go
czasochłonność
spacerowania.
Nie widzi żadnych
korzyści z
chodzenia.
Uważa
spacerowanie za
zdrowe i chciałby
chodzić więcej dla
kondycji.
Postrzega
chodzenie jako
stosunkowo
zdrowe i będzie
chodził kiedy
będzie to
wygodniejsze niż
jazda rowerem.
Nie uważa, że
chodzenie jest
bardzo wygodne
lecz mógłby chcieć
spacerować wiecej
dla zdrowia
Chciałby chodzić
więcej dla zdrowia
Uważa chodzenie
za zdrowe i
chciałby
spacerować więcej
dla zachowania
kondycji
Nastawienie w stosunku do:
Środowisko
XX
Bardzo niskie
moralne poczucie
obowiązku.
Zdrowie
Intencje
Ograniczenie
jazdy
samochodem
Transp. Pub.
Rower
X/
X/

X
X/
X

Neutralne /
umiarkowane
nastawienie
prośrodowiskowe
Niski poziom
świadomości
środowiskowej
Wysokie moralne
poczucie i wiara, że
redukcja użycia
własnego
samochodu ma
znaczenie.
Nie zmotywowany
przez zmiany
klimatu chociaż
lokalne
zanieczyszczenie
/przeciążenie
ruchem jest
problemem
Neutralne /
umiarkowane
nastawienie
prośrodowiskowe
Nie motywowany
przez środowisko,
ale uważa, że
potrzeba więcej
dróg by odciążyć
ruch
Czuje moralny
obowiązek i
wierzy, że
ograniczenie przez
nieco jazdy
samochodem
może sprawić
różnicę
XX

X/

X/
X/
X

Nie motywuje go
aspekt zdrowotny
Motywuje go
zdrowie, zwłaszcza
do jazdy na
rowerze
Czuje, że powinien
więcej chodzić dla
zdrowia, ale nie
jeździć na rowerze
Aspekt zdrowotny
mocno motywuje
go do chodzenia i
jazdy na rowerze
Nie motywowany
przez zdrowie, lecz
może być, bo
uważa się za
wysportowanego
Nie motywowany
korzyści zdrowotne
lecz wierzy, że
chodzenie jest
zdrowe
Chodzi dla
zachowania
kondycji (zdrowia)
Uważa chodzenie
za zdrowe I chce
spacerować I
jeździć na rowerze
dla kondycji
XX
X/


XX
XX
XX
XX


X
X/

XX

-



XX
X/

Page | 7
SEGMENT WP3 – Final Report 2013
Transp. Pieszy
XX



XX



Nie zamierza
ograniczać podróży
samochodem
Nie bardzo chce
zredukować użycie
samochodu lecz
chciałby więcej
jeździć rowerem i
chodzić
Stosunkowo duża
chęć do
wykorzystania
alternatywnych
środków
transportu (nie
Transportu
Publicznego)ale
dostrzega w tym
problemy
Mocno
zmotywowany by
używać aktywnych
metod transportu
Prawdopodobnie
uważają, że
korzystają
dostatecznie ze
wszystkich
środków transport.
Zamierza korzystać
z innych metod
transport, ale
istnieje największa
szansa, że zacznie
jeździć autem
Chętnie będzie
chodził więcejnajmniejsza
szansa, że zacznie
jeździć autem
Chętnie korzysta z
aktywnych
środków
transportu.
Wysoki udział
zatrudnionych na
pełen etat
Wysoki udział
zatrudnionych na
pełen etat
Najwięcej kobiet
pośród wszystkich
typów kierowców
Ponad przeciętny
udział
zatrudnionych w
niepełnym
wymiarze godzin
Wykształceni;
Ponad przeciętny
udział
zatrudnionych w
niepełnym
wymiarze godzin
Najmłodsi; raczej
kobiety, w dużej
części uczniowie
Przeważnie
kobiety; najgorzej
wykształceni;
największa liczba
emerytów
Przeważnie
kobiety; w dużej
części uczniowie
Demografia
Page | 8
SEGMENT Survey No 2: Data Evaluation Report - Hounslow
4.0 Wyniki: Zmiany udziału poszczególnych środków
transportu
4.1 Zmiany udziału poszczególnych środków transportu dla grup
docelowych
Obliczenie udziału poszczególnych środków transportu przed i po przeprowadzeniu kampanii jest
sposobem na ocenę “sukcesu” projektu SEGMENT. Są dwa sposoby na bu tego dokonać. Pierwszym
jest sprawdzenie zmiany udziału środków transport w każdej grupie docelowej w punkcie zwrotnym
w życiu w każdym z miast partnerskich (np. wszyscy badani uczniowie, wszyscy pracownicy), bez
względu na segment, do którego należeli. Tabela 3 przedstawia taką analizę. Wykresy biorą pod
uwagę co działo się w „tle” co sprawdzono poprzez grupę kontrolną dzięki czemu zmiana może być
powiązana z kampaniami SEGMENTu. Wartości zakolorowane na zielono pokazują korzystny (w
stronę zrównoważenia transportu) trend, a różowy przeciwnie2.
Tabela 3: Zmiany w procentowym udziale poszczególnych środków transport w czasie
podróży do szkół/pracy itd. dla rezultatów przed i po, z uwzględnieniem grupy kontrolnej*
(w punktach procentowych)
SCHOOL
WORK
RESIDENTS
HEALTH
UNIVERSITY
Car (driver or passenger)
Cycle
Walk
PT
Other
Car (driver or passenger)
Cycle
Walk
PT
Other
Car (driver or passenger)
Cycle
Walk
PT
Other
Car (driver or passenger)
Cycle
Walk
PT
Other
Car (driver or passenger)
Cycle
Walk
PT
Other
HOUNSLOW
1.0%
-6.0%
6.3%
-1.2%
0.0%
6.8%
2.1%
-0.3%
-9.5%
0.8%
ALMADA
-10.0%
-1.0%
7.5%
0.0%
3.5%
to be inserted
1.8%
0.8%
2.1%
-3.8%
-0.9%
SOFIA
-3.0%
0.0%
-1.7%
3.2%
1.4%
0.5%
0.4%
-8.5%
7.6%
0.0%
-7.0%
2.2%
3.5%
0.1%
1.1%
UTRECHT
-2.6%
-1.4%
3.4%
0.4%
0.3%
-23.1%
8.6%
-1.1%
9.2%
6.3%
-3.6%
1.5%
-1.2%
3.0%
0.4%
GDYNIA
12.3%
0.2%
-9.9%
-1.9%
-0.7%
-11.6%
2.5%
1.1%
6.4%
1.7%
1.8%
-5.7%
3.6%
0.9%
-0.7%
0.5%
-1.8%
23.9%
-19.9%
-2.6%
0.5%
0.0%
-3.5%
3.0%
0.0%
Uwaga: Nie zawiera wyników dla Nowych Mieszkańców w Almadzie. Trzeci segment w Monachium poddano ewaluacji
metodą jakościową; Wartości zapisane kursywą oznaczają, że różnica między linią bazową, a tą po właściwym badaniu są
statystycznie nieistotne (np. kampanie dla szkół w Hounslow i Utrechcie). Nie użyto koloru dla wartości =<0.5%. Kolor
zielony = zmiana w kierunku równoważenia; Kolor różowy = zmiana przeciwna do kierunku równoważenia.
Podsumowując, najbardziej godne uwagi wyniki to:
2
MUNICH
-0.7%
-26.9%
6.4%
19.3%
-0.7%
Biorąc pierwszą wartość w tabeli jako przykład, uczniowie zawożeni do szkół samochodami w Hounslow
stanowili 17.7% w linii bazowej. W grupie kontrolnej wartość wzrosła do 23.3%. Różnica między wartością z
grupy kontrolnej i grupy badanej wynosi +1.0% punkt procentowy.
SEGMENT Survey No 2: Data Evaluation Report - Munich



2013
Ogółem więcej jest wyników “zielonych”/korzystnych niż niekorzystnych.
Największym sukces osiągnęła kampania dla szkół w Monachium (na rzecz chodzenia I
transport publicznego), w kampanii dla nowych pracowników w Gdyni (wszystkie
zrównoważone środki transportu), Utrechcie (transport publiczny I ruch rowerowy) oraz w
kampaniach dla nowych mieszkańców w Sofii i Utrechcie.
Największe zmiany nastąpiły w kampaniach dla nowych mieszkańców.
W niektórych przypadkach, udział samochodów zdaje się wzrosnąć. Jest kilka powodów, dla których
zauważalny mógł być wzrost wykorzystania samochodu w grupie docelowej:




Rozmiary prób zebranych w ramach projektu często były niewystarczające po podziale
względem miast i grup docelowych. Przeprowadzono testy by ocenić czy zmiany pomiędzy
wynikami „przed” i „po” były statystycznie znaczące i jak pokazano w Tabeli 3 często nie
były. W tym przypadku, mały rozmiar próby wyolbrzymi nawet małe zmiany w
wykorzystaniu środków transportu.
Silna metoda została wypróbowana w ewaluacji SEGMENTu poprzez zebranie danych z grup
kontrolnych. Wartości przedstawione w Tabeli 3 uwzględniają grupę kontrolną co oznacza,
że każda zmiana w wykorzystaniu środków transportu w grupach docelowych jest nad i pod
pierwotnym trendem. Jednakże, to podejście zakłada, że próba kontrolna (i) rozpoczęła się w
tym samym momencie co linia bazowa (ii), doświadczyła takich samych warunków innych niż
ekspozycja na działanie kampanii(iii). Często to grupa kontrolna nie była dobrym
porównaniem dla grupy docelowej i mogła prowadzić do mylny wyników. W Monachium na
przykład, uczniowie z grupy kontrolnej byli starsi niż te z grupy docelowej, więc mimo że
liczby wskazywały, że ruch rowerowy jest mniejszy w grupie docelowej, najpewniej
spowodowane to było większym wpływem rodziców na zachowania transportowe
młodszych dzieci. Również możliwe jest, że grupy kontrolne wystawione były na inne
warunki (jak np. mniejszy dystans do nowej stacji metra), a takie różnice wpływają na
rezultaty.
Ankiety “po” zostały przeprowadzone zaledwie kilka miesięcy po zakończeniu kampanii.
Możliwe jest, że nie upłynęło dostatecznie dużo czasu by zachowania transportowe uległy
zmianie.
Wpływ kampanii zdaje się być różny pośród kampanii w jednym mieście (np. w Gdyńskiej
kampanii dla mieszkańców odnotowano redukcję użycia samochodu, a w kampanii dla szkół
już nie). Niektóre grupy docelowe mogą wymagać więcej czasu by odpowiedzieć zmianą
przyzwyczajeń niż inne i mogło to wpłynąć na część różnic w skali zmian zachować pomiędzy
segmentami. Nowi mieszkańcy, na przykład, mogą być chętni do otrzymania informacji o ich
nowym otoczeniu i przez to zareagują na nie szybciej niż rodzice uczniów, którzy mogli
zadecydować o wyborach transportowych kilka miesięcy przed nowym rokiem szkolnym. Nie
możemy wyciągać wniosków o tych problemach z SEGMENTu, ponieważ więcej badań
byłoby konieczne by zrozumieć skalę czasu i motywacje dla takich zmian zachowań.
4.2 Zmiany w udziale poszczególnych środków transport dla grup
docelowych i segmentów nastawień
Powyższa analiza sugeruje, że kampania skierowana w zmieniające życie momenty może być
skuteczna. Drugim sposobem na ocenę „sukcesu” projektu SEGMENT jest obserwacja zmian w
Page | 10
SEGMENT Survey No 2: Data Evaluation Report - Munich
2013
udziale poszczególnych środków transportu w każdej grupie postaw w każdej grupie docelowej i
mieście oddzielnie. W ten sposób zauważymy czy segmentacja przyczyniła się do zwiększenia zmiany
przyzwyczajeń w segmentach, do których skierowane były kampanie.
Jest zbyt wiele różnych kampanii I indywidualnych segmentów docelowych by przedstawić
szczegółowe rezultaty w tym ostatecznym raporcie. Wszystkie wyniki przedstawione są w
indywidualnych raportach- Survey No 2, stworzonych dla każdego partnerskiego miasta (Dokument
3.4). Niemniej, można wyciągnąć kilka wniosków na temat tego czy podejście zastosowane w
projekcie SEGMENT- by określić specyficzne segmenty nastawień, na których skupić miały się
kampanie- okazało się skuteczne.



Wyniki pokazują, że te same segment postaw występują w różnych proporcjach w każdym
z miast. Każdy segment motywują inne czynniki i każdy wymaga innych zabiegów
marketingowych i informacji o kampanii by jak najskuteczniej zachęcić ludzi do zmiany
zachowań. Dowodzi to wartości zrozumienia do jakiego przekroju społeczeństwa kierowana
jest konkretna kampania. Miasta partnerskie doceniły korzyści jakie niesie myślenie o
odbiorcach w ten sposób oraz to jak ich zrozumienie pomaga w projektowaniu kreatywnych
kampanii (zob. Dokument 4.4(Projektowanie kampanii), Dokument 5.4(Wdrażanie
kampanii)). Dedykowane wiadomości skierowanie do konkretnych segmentów (jak Dążący
do aktywności chcą spędzać więcej czasu ze swoimi dziećmi, a Dbający o wizerunek skupieni
są na swoim statusie) zmieniły myślenie o komunikatach kampanii. Identyfikacja grupy
Rozważających Samochód w każdym mieście sprawiła, że oczywista stała się potrzeba by
skupić się nie tylko na posiadaczach samochodów lecz również na osobach, które rozważają
jego zakup.
Wyniki pokazują, że ukierunkowanie wiadomości do konkretnych segmentów może
prowadzić do większych zmian przyzwyczajeń w tych segmentach. Analiza zmian zachowań
w różnych segmentach dla każdej kampanii pokazuje, że wielkość tych zmian była różna dla
różnych segmentów i często właśnie w tych segmentach, do których bezpośrednio
skierowana była kampania odnotowano największe zmiany w kierunku równoważenia
środków transportu. Część wartych odnotowania sukcesów widocznych w rezultatach to np.
Kampania dl szkół w Hounslow(gdzie nastąpiła największa redukcja jazdy samochodem i
największy wzrost chodzenia w segmentach Kierowców Malkontentów i Dbających o
wizerunek); Kampania dla ośrodków zdrowia w Hounslow (gdzie odnotowano największy
wzrost podróży pieszych w segmentach samochodowych w docelowej grupie Dbających o
wizerunek oraz wzrost podróży rowerem wśród Dążących do aktywności); Gdyńska
kampania dla nowych pracowników (gdzie odnotowano duży wzrost podróży rowerem w
segmencie Dbających o wizerunek); Kampania dla szkół w Sofii (gdzie spadło użycie
samochodu i wzrósł udział podróży pieszych w grupie Kierowców Malkontentów).
Wyniki nie były całkowicie wiarygodne w kwestii zmiany przyzwyczajeń w grupach
docelowych. Jest to najprawdopodobniej spowodowane kilkoma czynnikami związanymi
zarówno ze sposobem w jaki zbierane były dane oraz projektami kampanii w partnerskich
miastach. Wyciągnięte nauki w Sekcji 5.0 tego raportu podsumowują w jaki sposób
skuteczność metody segmentacji można polepszyć.
Page | 11
SEGMENT Survey No 2: Data Evaluation Report - Munich
2013
5.0 Dośwdczenie w ankietowaniu i pozyskiwaniu danych
zdobyte w projekcie SEGMENT
Doświadczenia zdobyte podczas wdrażania Pakietu roboczego 3 (WP3: Ankiety I zbieranie danych)
zostały zebrane w Dokumencie 3.5 (Raport na temat barier, czynników sukcesu i wyciągniętych
lekcji). Tu przedstawiamy podsumowanie zebranych doświadczeń, które wykorzystane powinny
doprowadzić do bardziej wydajnego i oszczędniejszego przeprowadzani kampanii na rzecz
mobilności:
Pytanie: Ile pytań jest potrzebnych w ankiecie? Odpowiedź: 18.
Metodologia projektu SEGMENT wykorzystywała bardzo długi kwestionariusz by określić jakie
pytania były bardziej przydatne w ankietach mających określić segmenty w przyszłości. Silna metoda
wykorzystana w projekcie SEGMENT pozwoliła na identyfikację małego zestawu 18 Złotych Pytań. Są
one zawarte w Dokumencie 7.8.2 („Złote Pytania”). Najlepiej gdyby pytania te dodane do ankiet
podróżnych lub innej społecznej/ miejskiej ankiety, która zbierałaby także dane socio-demograficzne
i dane o ogólnych przyzwyczajeniach transportowych by móc wydzielić segmenty i śledzić
zachodzące w nich zmiany.
Pytanie: Czy możliwa jest segmentacja ludzi w oparciu jedynie o socio-demograficzne
charakterystyki (wiek, płeć, dochód, status zatrudnienia itp.)? Odpowiedź: Nie.
SEGMENT pokazał, że segment są najbardziej wartościowe gdy są oparte na nastawieniu badanych
do mobilności, a nie na czysto socio-demograficznych danych. Analiza rezultatów sugeruje, że
nastawienie jest mocniejszą determinantą obecnego wykorzystania lub możliwości użycia
zrównoważonych środków transportu niż socio-demograficzne charakterystyki. Oznacza to, że dwoje
ludzi w tym samym wieku, przychodzie i sytuacji mieszkaniowej może korzystać z zupełnie innego
wzorca w swoich podróżach, ponieważ ich motywacje i nastawienie jest inne. By móc motywować
zmianę zachowania w oparciu o to co ludzie myślą o mobilności, grupy docelowe wydzielone na
podstawie danych socio-demograficznych są mniej użyteczne.
Pytanie: Czy ankiety są naprawdę konieczne do identyfikacji segmentów? Odpowiedź: Nie.
SEGMENT dowiódł wartości dokładnego zrozumienia przekroju ludzi należących do grupy docelowej
w relacji do ich stosunku do wybieranych przez nich środków transportu. Jednakże, nie jest
konieczne przeprowadzone dużej zrobionej na zamówienie ankiety, jak ta użyta w projekcie
SEGMENT i korzystanei z usług drogiej wyspecjalizowanej firmy do analizy danych. Zamiast tego
„Złote Pytania” opracowane na potrzeby SEGMENTu mogą zostać dodane do każdej
przeprowadzanej ankiety, by móc automatycznie wyodrębnić segmenty opisane w tym projekcie.
Dodatkowo, możliwe jest umieszczenie tych pytań na stronie internetowej by automatycznie
przypisać użytkownika do segmentu i wysłać mu przygotowane specjalnie dla segmentu informacje
bez przeprowadzania długich ankiet.
Pytanie: Jaki rozmiar próby jest potrzebny jeśli zbieramy nowe dane? Odpowiedź: Zależy co
zamierzasz zrobić z danymi…
Page | 12
SEGMENT Survey No 2: Data Evaluation Report - Munich
2013
Because the Golden Questions have been based on very large survey samples already, these
Questions can be applied to a single person or many hundreds of people. The Golden Questions
calculator includes a formula which can cope with a single respondent or many more. However,
there are two main reasons why a sample size of at least 200 respondents might be necessary:
i.
If the purpose is to understand which segments are most dominant in any given population
(e.g. in a set of workplaces, schools or neighbourhoods), data will need to be collected from
a sample of people who represent the whole target population. This sample will also need to
be large enough to be reliably divided into up to eight segments so that when the division is
made, at least 20 people exist in each segment. The ideal sample size will depend on the size
of the target population with large populations needing larger samples. A sample size of 200
is the minimum required to allow conclusions about segments to be drawn but 600 is the
most desirable sample size if affordable.
ii.
If a mobility management campaign or intervention will be evaluated to understand how
much behaviour change has taken place over time, then data needs to be collected from a
sufficient number of people to be able to detect small amounts of behaviour change. This
data needs to be collected both before and after the intervention and the rules of thumb in
(i) need to be used.
Pytanie: Czy grupa kontrolna jest konieczna? Odpowiedź: Grupy kontrolne są pożądane, lecz nie
konieczne.
Grupy kontrolne (lub porównawcze) bardzo trudno uwzględnić w badaniach społecznych i ewaluacji
polityki publicznej takiej jak zarządzanie mobilnością. Może być bardzo trudno znaleźć grupy ludzi (i)
o charakterystykach podobnych do grupy docelowej, takich, żeby nie różniły się cechami kluczowymi
jak posiadanie samochodu, wiek, przychód, dostępność do infrastruktury transportu publicznego (ii) i
jednocześnie nie były poddane różnym wpływom (np. nowa stacja metra jest budowana blisko i
miejsca zamieszkania, ale nie obok osób z grupy docelowej)(iii) oraz cechują się takim samym
wzorcem zachowań transportowym w momencie rozpoczęcia kampanii. Nauką płynąca z SEGMENTu
jest to, że gdy nie możemy znaleźć grupy kontrolnej będącej dobrym porównaniem dla grupy
docelowej możemy osiągnąć bardzo mylące wyniki. Jeśli nie jest możliwe znalezienie bardzo
podobnych grup ludzi, którzy mogliby posłużyć za próbę kontrolną, wtedy przeprowadzenie badań
na próbie mieszkańców przed i po będzie lepsze niż brak jakiejkolwiek ewaluacji.
Jako dodatek do tych pytań, jest wiele wskazówek pomocnych w przeprowadzaniu ankiet. Są one
przedstawione w Dokumencie 3.5, a wśród nich:



Elastyczność w przeprowadzaniu ankiet jest potrzebna by dotrzeć do pewnych grup, takich
jak: młode matki, imigranci, nowi mieszkańcy
Często potrzebne jest partnerstwo z instytucjami takimi jak szkoły czy miejsca pracy by
zapewnić pomyślne przeprowadzenie badań.
Trudne może okazać się znalezienie odpowiedniej firmy zajmującej się badaniami rynku,
której można by zlecić zbieranie danych I projektowanie kampanii. Dodatkowo utrudnia to
specjalistyczna natura segmentacji. Przykład SEGMENTu jasno pokazuje, że przejrzyste
wytyczne i planowanie w przód jest wymagane oraz pożądane jest korzystanie z usług jednej
firmy w kilku kampaniach (i turach ankietowania tych kampanii).
Page | 13
SEGMENT Survey No 2: Data Evaluation Report - Munich

2013
Wyczucie czasu w przeprowadzaniu ankiet I kampanii jest ważne. Czynniki, takie jak inne
kampanie, pogoda i fakt, że zmiany przyzwyczajeń wymagają czasu po kampanii, wpływają
na czas w którym ankietowanie powinno zostać przeprowadzone.
6.0 Wnioski
Podsumowując, rezultaty ankiet projektu SEGMENT pokazują, że te same segmenty postaw istnieją
w różnych miastach europejskich lecz w różnych proporcjach. Segmenty te zostały wydzielone na
podstawie stosunku do samochodu, identyfikacji z alternatywnymi środkami transportu oraz
motywacją pozostania w dobrym zdrowiu i ochroną środowiska. Identyfikacja tych segmentów była
wartościowym procesem dla zespołów planujących transport w miastach partnerskich i zwróciła
uwagę na istotność zrozumienia indywidualnych barier i sposobności w zmianie przyzwyczajeń
transportowych, z których wiele nie było rozważanych przed SEGMENTem.
Wyniki analizy danych zebranych przed i po przeprowadzeniu kampanii pokazały, że punkty zwrotne
w życiu są dobrymi okazjami by podjąć próbę wpłynięcia na zachowania transportowe, przy czym
ukierunkowanie na niektóre punkty zwrotne może być łatwiejsze i skuteczniejsze. Najważniejsze, że
zmiany stosunku do alternatywnych dla samochodu środków transportu często zmieniają się
najbardziej w segmentach postaw, do których skierowane były kampanie. Tym samym metoda
„podwójnej segmentacji” okazała się być wartościowa w zarządzaniu mobilnością w ramach projektu
SEGMENT.
Niemniej jednak, procedura zbierania danych w projekcie SEGMENT okazała się uciążliwa i droga, a
procedura statystyczna wykorzystana w identyfikacji segmentów z danych na temat postaw może
być złożona. Dlatego konieczne jest wykorzystanie tej wiedzy by określić jak przeprowadzić
opłacalne, ukierunkowane zarządzanie mobilnością w przyszłości. W ramach projektu SEGMENT
opracowano uproszczoną i możliwą do wykorzystania gdzie indziej, metodę umożliwiającą
segmentację postaw z wykorzystaniem minimalnej liczby pytań w kwestionariuszu lub prostego
sieciowego kalkulatora. To uproszczone podejście, wraz z wyciągniętymi podczas projektowania i
wdrażania kampanii lekcjami są opisane w szczegółach w dodatkowych dokumentach projektu
SEGMENT (3.5 (WP3 Zdobyte Doświadczenia); 4.4 (Projekt kampanii); 5.4 (Wdrażanie kampanii); 6.1
(Raport transferowalności) and 7.8.2 (Złote pytania).
Page | 14

Podobne dokumenty