Ostatnio dokonano wielu prób kategoryzacji schizofrenii na

Ostatnio dokonano wielu prób kategoryzacji schizofrenii na podstawie
objawów, przebiegu, podatności na leczenie, wyniku oraz strukturalnych
nieprawidłowości mózgu. Oto przykłady:
n
1
2
3
4
5
6
Typ 1. Dominujące objawy pozytywne, ostry początek, dobre przystosowanie przedchorobowe, dobra podatność na leczenie, normalne czynności poznawcze i struktura mózgu, odwracalne zaburzenia neurochemiczne.
Typ 2. Dominujące objawy negatywne, podstępny początek, słabe przystosowanie przedchorobowe, słaba podatność na leczenie, zaburzone
czynności poznawcze, nieprawidłowości w strukturze mózgu (powiększenie komór), leżące u podłoża nieodwracalne ubytki neuronów.
7
n
8
Objawy schizofrenii mogą być uważane za wyraz wybryku bądź zniekształcenia normalnego funkcjonowania (objawy pozytywne) lub zmniejszenia albo utraty zdolności funkcjonowania (objawy negatywne). Już
w 1931 roku Hughlings-Jackson uznawał objawy pozytywne za „czynniki
wyzwalające” występujące w zdrowej tkance, a objawy negatywne przypisywał utracie neuronów. Andreasen i Olsen (1982) potwierdzili tę koncepcję
przy użyciu analizy czynnikowej, a następnie stworzyli skale oceny objawów pozytywnych i negatywnych (SAPS i SANS).
Objawy pozytywne. Formalne zaburzenia myślenia, zdezorganizowane
zachowanie, nieadekwatny nastrój, urojenia i omamy.
Objawy negatywne. Ubóstwo myśli i mowy, zaburzenia woli, stępienie
uczuciowe i brak odczuwania przyjemności oraz wycofanie społeczne.
9
10
11
12
13
14
15
16
17
n
18
Przy użyciu badań symptomatologii oraz obrazowania czynnościowego
mózgu Liddle i wsp. zidentyfikowali trzy zespoły objawów w procesie chorobowym schizofrenii, z którymi związane są wzory perfuzji.
Zespół ubóstwa psychomotorycznego. Uboga mowa, spłaszczone
uczucia i redukcja ruchów spontanicznych; hipoperfuzja w okolicy grzbietowej przedczołowej okolicy kory mózgowej, rozszerzającej się do pośredniej przedczołowej okolicy kory mózgowej, oraz kory obręczy, a także
hipoperfuzja w głowie jądra ogoniastego; zmniejszona zdolność do rozpoczynania czynności.
Zespół dezorganizacji. Formalne zaburzenia myślenia i niedostosowany afekt; hipoperfuzja prawej brzusznej kory przedczołowej oraz wzrost
aktywności w okolicy przedniej obręczy i grzbietowo-przyśrodkowego jądra wzgórza, promieniujący do kory przedczołowej; względna hipoperfuzja
w okolicy pola Broca i obustronna hipoperfuzja w ciemieniowej okolicy
kory asocjacyjnej; zmniejszona zdolność hamowania nieodpowiedniej aktywności umysłowej.
19
20
21
22
23
24
Zespół zaburzenia spostrzegania rzeczywistości. Omamy i urojenia;
wzmożona czynność w lewym obszarze przyhipokampowym oraz w lewym ciele prążkowanym; zaburzenia kontroli wewnętrznej.
n
Bazuje na danych dotyczących histopatologicznych zmian w układzie limbicznym, międzymózgowiu i przedczołowej okolicy kory mózgowej u pacjentów z rozpoznaną schizofrenią. Patologia ta (postać stałej „zmiany
patologicznej”) występuje wcześnie w rozwoju i oddziałuje na normalny
przebieg dojrzewania mózgu, które następuje znacznie później. Sugeruje
się, że wystąpienie objawów diagnostycznych jest związane z procesem
dojrzewania obszarów mózgu, które wcześniej zostały dotknięte przez patologię rozwojową, szczególnie w grzbietowo-bocznej przedczołowej korze mózgowej. Przebieg choroby i istotność stresu mogą być związane
z normalnymi aspektami dojrzewania nerwowych systemów dopaminergicznych, szczególnie unerwiających okolicę przedczołową kory mózgu.
1
Crow T.J. (1980) Molecular pathology of schizophrenia: more than one disease
process? BMJ 280, 66-68.
2
Andreasen N.C. i Olsen S. (1982) Negative v positive schizophrenia. Definition
and validation. Arch. Gen. Psychiatry 39, 789-794.
3
Liddle P.F. (1987) The symptoms of chronic schizophrenia. A re-examination of
the positive-negative dichotomy. BJP 151, 145-151.
4
Liddle P.F., Friston K.J., Frith C.D. i wsp. (1992) Patterns of cerebral blood flow
in schizophrenia. BJP 160, 179-186.
5
Weinberger D.R. (1987) Implications of normal brain development for the pathogenesis of schizophrenia. Arch. Gen. Psychiatry 44, 660-669.