Spis treści

Spis treści
Wstęp................................................................................................................................ 7
Rozdział II. Szkoła Brentana – język jako obraz aktów świadomości i narzędzie
porozumiewania się....................................................................................................... 34
1. Franz Brentano – znaczenie jako wyraz przeżyć i odniesienie do rzeczy.................. 34
1.1. Błędy językowe ................................................................................................... 37
2. Anton Marty – semantyka intencjonalna.................................................................... 41
2.1. Bycie i sądzenie.................................................................................................... 41
2.2. Aktualizm............................................................................................................. 42
2.3. Intencje i formy językowe.................................................................................... 42
2.4. Znaczenie jako funkcja komunikacyjna............................................................... 43
2.5. Wyrażenia bezpodmiotowe.................................................................................. 43
2.6. Mowa i myślenie ................................................................................................. 44
3. Alexius Meinong – przedmioty jako odpowiedniki zdań........................................... 45
3.1. Psychologia i ontologia........................................................................................ 45
3.2. Subsystencja ........................................................................................................ 46
3.3. Znaczenie ............................................................................................................ 47
4. Kazimierz Twardowski – znaczenie jako wytwór czynności psychicznych............... 48
4.1. Treść i przedmiot aktu.......................................................................................... 48
4.2. Czynności i wytwory ........................................................................................... 50
4.3. Znaczenie in concreto ......................................................................................... 51
4.4. Znaczenie in abstracto ......................................................................................... 51
4.5. Język i myślenie................................................................................................... 53
5. Edmund Husserl – idealność a historyczność znaczenia............................................ 56
5.1. Species.................................................................................................................. 57
5.2. Relacja egzemplifikacji........................................................................................ 59
5.3. Naoczność a język ............................................................................................... 60
5.4. Historyczność sensu językowego......................................................................... 61
Podsumowanie rozdziału II......................................................................................... 63
Spis treści
Rozdział I. Nowożytność – język jako głos umysłu i doświadczenia........................ 13
1.1. René Descartes – mathesis universalis................................................................. 18
1.2. John Locke – idee proste i złożone...................................................................... 21
1.3. David Hume – impresje i idee.............................................................................. 22
1.4. Gottfried Wilhelm Leibniz – characteristica universalis...................................... 23
1.5. Immanuel Kant – logiczny charakter czystego rozumu....................................... 27
1.6. John Stuart Mill – konotacja i denotacja.............................................................. 29
Podsumowanie rozdziału I.......................................................................................... 31
5
PW_151202_Filozofia.indd 5
09.12.2015 10:27
Rozdział III. Gottlob Frege – język jako idealna notacja......................................... 66
1. Język sztuczny a naturalny, logika a gramatyka, myśl a język................................... 67
2. Sens i nominat ............................................................................................................ 69
3. Odniesienie i prawda................................................................................................... 70
4. Wyrażanie myśli i uznawanie, akt i myśl.................................................................... 73
5. Obiektywność poznania – struktura sądu a geneza psychologiczna i historyczna .... 75
6. Struktura logiczna zdania, pojęcie i przedmiot, funkcja i argument........................... 77
7. Przykłady błędów kategorialnych .............................................................................. 83
Podsumowanie rozdziału III........................................................................................... 88
Marek Maciejczak / Filozofia jako krytyka języka
Rozdział IV. Początki brytyjskiej szkoły analitycznej
– język logiki i język potoczny .................................................................................... 91
1. George Edward Moore – język potoczny jako podstawowy dla nauki i filozofii....... 92
1.1. Definiowanie pojęć............................................................................................... 93
1.2. Rozkładanie pojęć................................................................................................ 95
2. Bertrand Russell – język idealny logicznie................................................................. 99
2.1. Atomizm logiczny.............................................................................................. 100
2.2. Teoria typów logicznych.................................................................................... 102
2.3. Teoria deskrypcji................................................................................................ 103
2.4. Analiza logiczna................................................................................................. 108
3. Ludwig Wittgenstein – analiza logiczna....................................................................110
3.1. Forma znaku językowego ..................................................................................112
3.2. Treść znaku językowego ....................................................................................113
3.3. Użycie znaku językowego...................................................................................116
Podsumowanie rozdziału IV......................................................................................118
Rozdział V. Rozkwit brytyjskiej filozofii analitycznej – analiza pojęć
i funkcji wyrażeń językowych.................................................................................... 123
1. Ludwig Wittgenstein – analiza gramatyczna ........................................................... 123
1.1. Przykłady błędów w myśleniu filozoficznym.................................................... 126
1.2. Gry językowe..................................................................................................... 135
1.3. Kierowanie się regułą......................................................................................... 137
1.4. Sposoby życia .................................................................................................... 141
2. Gilbert Ryle – dyscyplina kategorialna..................................................................... 148
3. John Langshaw Austin – czynności mowy............................................................... 151
4. Peter Frederic Strawson – pojęcia podstawowe........................................................ 156
5. Herbert Paul Grice – zasady konwersacji................................................................. 160
6. John R. Searle – doświadczanie świata w kategoriach językowych......................... 164
Podsumowanie rozdziału V....................................................................................... 171
Rozdział VI. Kontynuacje filozofii analitycznej....................................................... 174
1. Willard van Orman Quine – język jako przedmiot badań i narzędzie
referencyjnego odniesienia do świata ...................................................................... 174
2. Hilary Putnam – przyczynowa teoria znaczenia i semantyka
światów możliwych .................................................................................................. 183
3. Donald Davidson – semantyka warunków prawdziwości ....................................... 193
4. Michael Dummett – teoria rozumienia..................................................................... 198
Podsumowanie rozdziału VI..................................................................................... 206
Posłowie ....................................................................................................................... 212
Bibliografia.................................................................................................................. 217
6
PW_151202_Filozofia.indd 6
09.12.2015 10:27