Grażyna Bartkowiak Potocki Arkadiusz (2008) Instrumenty

92
Recenzje. Omówienia
w zależności od tego, czy reprezentuje zarządzanie kadrami, psychologię zarządzania,
nauki o organizacji i zarządzaniu, czy ekonomię, może znaleźć interesujący dla siebie
obszar, rozważania, analizę czy też konkretne badania, na które może się powołać i wykorzystać zarówno pod względem aplikacyjnym, jak i poznawczym.
Pracę rekomenduję szerokiemu gronu odbiorców: nie tylko studentom psychologii,
specjalizującym się w psychologii zarządzania, ale także uczelni ekonomicznych, w ramach przedmiotu zarządzanie kadrami, zarówno na poziomie studiów licencjackich, jak
i magisterskich, doktoranckich oraz podyplomowych. Stanowi ona także użyteczne źródło wiedzy dla praktyków wykonujących pracę w jednostkach organizacyjnych zwanych
HR i wszystkich innych osób, które są zainteresowane prezentowaną problematyką,
posiadających świadomość rosnącego znaczenia psychologii zarządzania i zarządzania
zasobami ludzkimi w firmach.
Grażyna Bartkowiak
Potocki Arkadiusz (2008)
Instrumenty komunikacji wewnętrznej w przedsiębiorstwie
Wydawnictwo Difin sp. z o.o., Warszawa
Wiadomo, że komunikowanie się jest podstawowym działaniem organizacji dotyczącym
funkcji zarządzania i wszelkich relacji z otoczeniem. Jest podstawą zarządzania każdą
organizacją, jak pisze R.W. Griffin, czyli zestawem działań skierowanych na jej zasoby i wykonywanych z zamiarem osiągnięcia celów sprawnie i skutecznie. Strategicznym
zasobem każdej organizacji są ludzie, bliżej – kapitał ludzki, który dla swego rozwoju,
uczenia się wymaga m.in. rozwijania takiej kultury organizacyjnej, która wydatnie wspomagałaby komunikowanie między pracownikami w przedsiębiorstwie, a w następstwie
– współpracę między nimi.
Recenzowana książka, pióra Arkadiusza Potockiego, poszerza wiedzę o komunikowaniu w przedsiębiorstwie. Charakteryzuje ją wysoka użyteczność, bowiem autor prezentuje nie tylko treść teoretyczną dotyczącą komunikowania w organizacji, ale również metody komunikacji służące twórczemu rozwiązywaniu problemów w organizacji
i partycypowaniu pracowników w zarządzaniu. Całość oparta jest na analizie bogatej
literatury związanej z zarządzaniem i komunikowaniem, zarówno krajowej, jak i zagranicznej. W rezultacie czytelnicy, przybliżmy – zarządzający, pracownicy, studenci – otrzymują wiedzę pozwalającą lepiej zrozumieć znaczenie komunikowania w organizacji oraz
Recenzje. Omówienia
93
zastosowanie jej we wszelakich przejawach aktywności w różnych sferach życia przedsiębiorstwa.
W rozdziale pierwszym autor przystępnie, a zarazem elokwentnie przybliża niuanse
związane z terminami komunikowania, komunikowania się i informacji oraz procesem
komunikowania się, traktując go z perspektywy interpersonalnej. Wskazuje na istotne
dla tego procesu luki i przyczyny ich powstawania, nie pomija kontekstu komunikowania
– tak istotnego dla jego sprawnego i skutecznego przebiegu. Cenne jest eksponowanie
znaczenia słuchania, które, tak jak wykazuje praktyka, często jest niedoceniane i nierozwijane wśród umiejętności menedżerów i pracowników. Ważne jest także podanie
wskazówek, których wykorzystanie usprawni słuchanie. Menedżerowie dowiedzą się
o złych nawykach słuchania, barierach, oraz o tym, jak słuchać asertywnie. Zasadnie
wiele miejsca autor poświęca komunikowaniu się niewerbalnemu, interpretując wiele
kodów związanych z mową ciała, paralingwistyką i proksemiką.
W rozdziale drugim otrzymujemy interesująco zaprezentowaną „dawkę” wiedzy
o wymiarach integracyjnej funkcji komunikowania się w przedsiębiorstwie wraz z ukazaniem efektów owej integracji, za które autor uznał różnego rodzaju zmiany organizacyjne,
innowacje w zarządzaniu organizacją i rezultaty działań na zewnątrz przedsiębiorstwa.
Gros treści tego rozdziału to ukazanie bardzo ważnych zagadnień komunikowania się
pracowników podczas realizacji zadań w grupie, komunikatów kluczowych dla zespołów
zadaniowych, nie pominięto ich zalet i wad.
Satysfakcjonująca partycypacja bezpośrednia pracowników nie jest możliwa bez wiedzy o komunikowaniu się i umiejętnościach zachowań w tym procesie. Mamy w książce
interesujące spektrum wiedzy z zakresu komunikowania się podczas różnych form obrad
wraz z metodyką ich organizowania.
Ważne dla praktyków jest zaprezentowanie metod komunikowania, które służą
twórczemu rozwiązywaniu problemów, skutecznej realizacji zadań oraz współudziałowi pracowników w zarządzaniu. Są nimi: wspólnoty praktyków, grupy i zespoły wiedzy,
Group – Team Ware, grupy wspólnych interesów, koła jakości, Quality Audit, Meeting,
technologia otwartej przestrzeni, metoda fermentacji drożdży, radaru personalnego czy
wewnętrznego marketingu personalnego. Celem usprawnienia komunikowania się w organizacji bliżej naświetlono znany zespołowy trening wrażliwości, wskazując na jego korzyści dla omawianego procesu.
Zwieńczeniem interesującego przedsięwzięcia o komunikowaniu wewnątrz przedsiębiorstwa jest ukazanie metod służących (rozdział trzeci) do analizy systemu komunikacji, bliżej – związków między jakością i przepływem informacji wewnątrz organizacji
a problemami jej funkcjonowania (KSS – metoda analizy systemu komunikacji) oraz do
analizy wartości informacji i komunikowania (KIWA). Zastosowanie tych metod, jak
wykazały badania, może zmniejszyć koszty związane z komunikowaniem się.
94
Recenzje. Omówienia
Reasumując, stwierdzam z satysfakcją, że do rąk czytelników – menedżerów różnego poziomu organizacyjnego, pracowników i słuchaczy wielu kierunków studiów – trafia
książka syntetyzująca zagadnienia komunikowania w przedsiębiorstwie i równocześnie
pokazująca wykorzystanie tej wiedzy do usprawniania funkcjonowania organizacji.
Janina Stankiewicz
Rakowska Anna (2007)
Kompetencje menedżerskie kadry kierowniczej we współczesnych
organizacjach
Wydawnictwo Uniwersytetu M.C. Skłodowskiej, Lublin
Na rynku wydawniczym pojawiła się kolejna publikacja poświęcona zagadnieniom zarządzania zasobami ludzkimi. Podjęty temat zasługuje na szczególne uznanie w postępującej globalnej konkurencji i rozwoju gospodarki opartej na wiedzy. Czynniki te powinny
być uwzględniane przy kształtowaniu kompetencji menedżerskich, będących integralną
częścią strategii zarządzania zasobami ludzkimi, która z kolei jest narzędziem realizacji
strategii organizacji.
Odpowiedzią na te nowe wyzwania stawiane kompetencjom menedżerskim jest publikacja Anny Rakowskiej pod tytułem „Kompetencje menedżerskie kadry kierowniczej
we współczesnych organizacjach”.
Większość publikacji na temat kompetencji menedżerskich [Boytazis, 1982; Woodruffe, 1991; Spencer, McClelland, Spencer, 1990] prezentuje uniwersalne podejście
do kompetencji. Autorka przedstawia kompetencje menedżerskie zarówno w kontekście
uniwersalnym, jak i węższym, prowadząc rozważania nad kompetencjami kadry kierowniczej w aspekcie globalnego wymiaru pracy menedżera, szczebla kierowania, specjalizacji funkcjonalnej menedżera i płci menedżera (s. 8). Warte zauważenia i podkreślenia
jest podjęcie próby uporządkowania koncepcji kompetencji menedżerskich w kontekście różnych podejść i nurtów badawczych. W literaturze polskiej próby studiów nad
kompetencjami menedżerskimi były już podejmowane [Markiewicz, 1998, Szczesna,
Rostkowski, 2004; Gaładys-Jakóbik, 1999]. Na tym tle pracę A. Rakowskiej wyróżnia
skala prowadzonych rozważań.
Analiza całości treści publikacji już na wstępie pozwala stwierdzić, że w pracy zachowano szczególną troskę o spójność wywodu i konsekwentnie realizowano tok myślenia.