wybrane nazwy. Specjalistyczny słownik tematyczny

Obuwie w słownictwie ludowym – wybrane nazwy.
Specjalistyczny słownik tematyczny
Treścią wystąpienia byłyby:
• zwięzłe informacje dotyczące rozwoju szewstwa na terenie Polski i powody trwałości
leksyki z tego zakresu w języku ludowym,
• sposoby zbierania materiału językowego na Mazowszu i Podlasiu, ramy czasowe,
• analiza wybranego materiału na tle słowników języka polskiego XIX i XX wieku,
• porównanie z terminologią zawodową zapisaną w obowiązujących standardach
edukacyjnych i podręcznikach do szkół zawodowych.
Propozycja przedstawienia takiego słownika wydaje mi się celowa z następujących
powodów:
• Leksyka dotycząca obuwia i jego wyrobu mają w Polsce i w Europie bardzo długą
tradycję sięgająca średniowiecza. Natomiast specjalistyczne nazwy związane z
różnymi rodzajami rzemiosł, w tym, słownictwa obuwniczego, są zarejestrowane
głównie w słownikach ogólnych języka polskiego1) - tylko wybrane hasła.
• Nazwy obuwia i jego części, także czynności i narzędzia potrzebne do jego
wykonania mają zupełnie odrębny charakter od nazw innych rzemiosł.
• Słownictwo ludowe dotyczące szewstwa sporadycznie notowane jest w słownikach
ogólnych i w atlasach gwarowych polskich oraz słowiańskich.
W istniejących słownikach nie porównywano słownictwa szewskiego ogólnopolskiego z
ludowym. Dostępne są:
• Słownik słownictwa rzemiosł skórzanych, który jest częścią pracy doktorskiej Jowity
Żurawskiej-Chaszczewskiej. Ma charakter tematyczno-alfabetyczny i obejmuje
słownictwo miechownicze, rękawicznicze, kaletnicze, kuśnierskie, szewskie,
rymarskie i siodlarskie, garbarskie, ogólnorzemieślnicze, nazwy skór i ich rodzaje.
2010 r.
• W budowie jest Internetowy Słownik rzemiosł XIII w. (ostatnia aktualizacja:
09.04.2011), w którym w dziale „Skórnictwo” wpisano do tej pory dwa hasła:
kaletnik (bo kroi i zszywa części wierzchnie butów) oraz holenderski szewc – łatacz
obuwia.
Słownictwo związane z rzemiosłem i zawodem szewskim zapisane jest w podstawach
programowych dla szkół zawodowych o specjalności szewc 2) i w podręcznikach dla klas
zawodu szewc.
1)
m.in.: SJPD, słownik wyrazów obcych, słowniki etymologiczne, ortograficzne,
frazeologiczne, MEGAsłownik internetowy, Wikisłownik - wolny wielojęzyczny słownik,
Encyklopedia Wiem, , Polski bez błędów - Wydawnictwo Szkolne PWN, Multimedialny
słownik angielsko -polski i polsko angielski i inne słowniki dwujęzyczne.
2)
Podstawy programowe obowiązujące od 1 września 2012 r.