prognoza oddziaływania na środowisko

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA
NA ŚRODOWISKO
ustaleń projektu zmiany miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego dzielnicy Ujazd Południe w Zgorzelcu
Opracowanie:
mgr inż. Rafał Odachowski
Wrocław 2015
Spis treści
1. Wprowadzenie..................................................................................................................... 3
1.1. Podstawa prawna, cel i zakres opracowania ................................................................... 3
1.2. Wykorzystane materiały i metody pracy......................................................................... 3
1.3. Informacje o zawartości, głównych celach projektu MPZP ........................................... 4
2. Ocena stanu i funkcjonowania środowiska oraz tendencje zmian przy braku
realizacji MPZP ......................................................................................................................... 5
2.1 Charakterystyka środowiska przyrodniczego................................................................ 5
2.2. Prawne formy ochrony przyrody................................................................................. 10
2.3. Stan środowiska i występujące zagrożenia ................................................................. 14
2.4. Tendencje przeobrażeń przy braku realizacji MPZP .................................................. 19
3. Analiza ustaleń planu i ocena zgodności z uwarunkowaniami ekofizjograficznymi........ 19
4. Przewidywany wpływ realizacji ustaleń projektu MPZP na środowisko ......................... 21
4.1. Analiza wpływu ustaleń planu na środowisko ............................................................ 21
4.3. Oddziaływanie planu miejscowego poza obszar opracowania ................................... 23
4.3. Oddziaływanie na formy ochrony przyrody................................................................ 23
4.4. Informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko .................. 30
4.5. Kompleksowa ocena skutków wpływu ustaleń MPZP na środowisko przyrodnicze . 31
5. Metody analizy realizacji postanowień projektu planu ..................................................... 32
6. Przedstawienie rozwiązań mających na celu zapobieganie, ograniczenie lub
kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko .................................. 32
7. Przedstawienie rozwiązań alternatywnych do rozwiązań zawartych w projekcie
MPZP ..................................................................................................................................... 33
8. Informacje o celach ochrony środowiska i powiązania z innymi dokumentami .............. 33
9. Streszczenie ....................................................................................................................... 36
2
1.
Wprowadzenie
1.1. Podstawa prawna, cel i zakres opracowania
Obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko ustaleń projektu
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wynika z art. 46 ustawy z dnia 3
października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, która
jednocześnie ustala zakres merytoryczny opracowania. Zgodnie z art. 17 pkt 4 ustawy z dnia
27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym prognozę oddziaływania
na środowisko sporządza organ opracowujący projekt miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego (MPZP). Integralną częścią prognozy jest załącznik graficzny.
Prognoza obejmuje obszar objęty projektem MPZP, wraz z obszarami pozostającymi w
zasięgu oddziaływania wynikającego z realizacji ustaleń planu. Sporządzenie planu zostało
zainicjowane uchwałą nr 356/2013 Rady Miasta Zgorzelec z dnia 24 września 2013 r. w
sprawie przystąpienia do sporządzenia Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego
Dzielnicy Ujazd Południe w Zgorzelcu.
Celem sporządzenia prognozy jest ocena skutków (zarówno negatywnych, jak i
pozytywnych), jakie mogą wynikać z projektowanego przeznaczenia terenu oraz realizacji
ustaleń projektu planu na środowisko, a w szczególności na różnorodność biologiczną, ludzi,
zwierzęta, rośliny, wodę, powietrze, powierzchnię ziemi, krajobraz, klimat, zasoby naturalne
oraz zabytki, z uwzględnieniem wzajemnych powiązań między tymi elementami.
W opracowaniu przedstawiono analizę stanu i funkcjonowania środowiska, jego
zasobów i innych uwarunkowań przyrodniczych. Prognoza ocenia rozwiązania funkcjonalnoprzestrzenne i inne ustalenia zawarte w projekcie miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego pod kątem zgodności z uwarunkowaniami ekofizjograficznymi i zgodności z
przepisami prawa dotyczącymi ochrony środowiska. Prognoza identyfikuje przewidywane
zagrożenia dla środowiska, które mogą powstać na terenach znajdujących się w zasięgu
oddziaływania wynikającego z realizacji ustaleń MPZP.
1.2. Wykorzystane materiały i metody pracy
W trakcie przygotowania niniejszego opracowania rozpoznano walory i zasoby
przyrodnicze, stan zagospodarowania, walory krajobrazowe, stan środowiska i istniejące
zagrożenia oraz uciążliwości dla środowiska i zdrowia człowieka.
Na potrzeby niniejszego opracowania wykorzystano następujące materiały:
− Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta
Zgorzelec, Zgorzelec 2013 r.;
− „Opracowanie ekofizjograficzne dla Miasta Zgorzelca”, Zakład Ochrony Środowiska
„Decybel”, zespół autorów pod red. Andrzeja Kurpiewskiego, Jelenia Góra 2006 r.;
− Opracowanie Ekofizjograficzne dla Województwa Dolnośląskiego, Wojewódzkie
Biuro Urbanistyczne we Wrocławiu, Wrocław 2005,
− Program ochrony środowiska dla Miasta Zgorzelec. Aktualizacja na lata 2009-2012 z
perspektywą do roku 2016, dr J. Kurzawa (kierownik pracowni) BBF Sp. z o.o. Poznań,
Zgorzelec 2009;
− Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Dolnośląskiego, Uchwalony
przez Sejmik Województwa Dolnośląskiego uchwałą Nr XLVIII/873/2002 z dnia 30
sierpnia 2002 roku,
− Raporty o stanie środowiska w województwie dolnośląskim publikowane przez
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska we Wrocławiu,
− Standardowy Formularz Danych obszaru Natura 2000 Przełomowa Dolina Nysy
Łużyckiej;
3
− J. Kondracki „Geografia Polski, mezoregiony fizyczno-geograficzne”, PWN 1994 r.,
− Materiały
kartograficzne
udostępnione
na
stronie
internetowej
http://maps.geoportal.gov.pl
Przytoczone w tekście prognozy akty prawne pozyskano z bazy internetowej
http://isip.sejm.gov.pl.
Zastosowana w prognozie metoda polega na porównaniu aktualnego funkcjonowania
środowiska obszaru z funkcjonowaniem przewidywanym jako skutek realizacji ustaleń planu.
Realizacja ustaleń zawartych w projekcie opisywanego dokumentu spowoduje
zróżnicowane zmiany w środowisku. Ich charakter, intensywność oraz zasięg uzależniony
będzie od faktycznego sposobu zagospodarowania terenu oraz stopnia realizacji zapisów
zawartych w projekcie analizowanego dokumentu.
Ocenę następstw realizacji ustaleń analizowanego dokumentu dokonano z podziałem ze
względu na wpływ na poszczególne elementy środowiska przyrodniczego i antropogenicznego
(w tym na zdrowie ludzi) znajdującego się w obrębie granic omawianego obszaru,
uwzględniając wzajemnych zależności między nimi. Wpływ na środowisko skutków realizacji
planu różnicuje się w zależności od:
– bezpośredniości oddziaływania – bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane;
– okresu trwania oddziaływania – długoterminowe, średnioterminowe, krótkoterminowe;
– częstotliwości oddziaływania – stałe, chwilowe;
– charakteru zmian – pozytywne, negatywne, bez znaczenia;
– zasięgu oddziaływania – miejscowe, lokalne, ponadlokalne, regionalne,
ponadregionalne;
– trwałości przekształceń – nieodwracalne, częściowo odwracalne, odwracalne, możliwe
do rewaloryzacji;
– intensywności przekształceń - nieistotne, nieznaczne, zauważalne, duże, zupełne.
Oddziaływanie na poszczególne komponenty środowiska zgodnie z przyjętymi
założeniami przedstawiono również w formie tabelarycznej.
1.3. Informacje o zawartości, głównych celach projektu MPZP
Zgodnie z ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, miejscowy plan
zagospodarowania przestrzennego ma na celu ustalenie przeznaczenie terenu, rozmieszczenie
inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków
zabudowy terenu. Ustalenia projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
zawarto w projekcie tekstu uchwały oraz na projekcie rysunku planu.
Celem realizacji planu jest uporządkowanie zabudowy w rejonie dzielnicy Ujazd
Południe. W planie miejscowym zachowuje się istniejącą zabudowę mieszkaniową, usługową
oraz tereny aktywności gospodarczej. Stwarza się możliwości jej uzupełnienia poprzez
wykreowanie terenów inwestycyjnych w północnej i południowej części terenu planu.
Zwiększeniu ulega układ drogowy, jednak jego główną oś w dalszym ciągu tworzyć będą
istniejące szlaki komunikacyjne.
Jednocześnie zachowuje się cenne elementy środowiska przyrodniczego (cieki wraz z
obudową biologiczną – rz. Czerwona Woda, Nysa Łużycka, stawy, lasy, zieleń krajobrazową,
zieleń parkową oraz ogrody działkowe), zapewniając ich prawidłowe funkcjonowanie.
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego powiązany jest ze „Studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Zgorzelec”. Zgodność
planu miejscowego ze Studium wymagana jest przepisami ustawy o planowaniu i
zagospodarowaniu przestrzennym.
4
2.
Ocena stanu i funkcjonowania środowiska oraz tendencje zmian przy
braku realizacji MPZP
2.1
Charakterystyka środowiska przyrodniczego
Położenie geograficzne i administracyjne, zagospodarowanie
Obszar planu położony jest w południowej części miasta Zgorzelec, w rejonie dzielnicy
Ujazd Południe, wzdłuż Nysy Łużyckiej. Zgorzelec jest miastem położonym we zachodniej
części województwa dolnośląskiego, przy granicy z Niemcami.
Według podziału fizyczno – geograficznego wprowadzonego przez J. Kondradzkiego
omawiany teren położony jest w obrębie mezoregionu Pogórze Izerskie i mikroregionach –
Równiny Zgorzeleckiej i Doliny Nysy Łużyckiej, w makroregionie Pogórze
Zachodniosudeckie.
Zagospodarowanie terenu jest zróżnicowane. Teren w dużej mierze jest zainwestowany.
Zabudowę reprezentują w głównej mierze osiedla domów jednorodzinnych koncentrujące się
w centralnej części obszaru. Zabudowie mieszkaniowej towarzyszą tereny usługowe, a także
rekreacji i wypoczynku – zieleńce, ogrody działkowe oraz obiekty sportowe. Tereny
aktywności gospodarczej i infrastruktury technicznej (m.in. wodociągi miejskie, bazy
transportowe, obiekty magazynowo-składowe, centrum handlowe) lokują się na obrzeżach
terenów zabudowy mieszkaniowej. W północnej części obszaru przebiegają linie kolejowe.
Teren planu przecina droga wojewódzka nr 352.
Tereny niezabudowane tworzą role (częściowo nieuprawiane) oraz nadrzeczne łąki w
dolinach rzek. W zachodniej części terenu, wzdłuż Nysy Łużyckiej, zachowały się starorzecza,
rozlewiska oraz lasy. Tereny te zostały objęte ochroną prawną w postaci obszaru Natura 2000.
Lasy znajdują się również we wschodnim skraju terenu planu.
Rzeźba terenu
Rzeźba terenu okolic Zgorzelca jest urozmaicona i poligenetyczna. Spowodowane jest
to mozaikową budową geologiczną podłoża oraz zróżnicowaniem procesów kształtujących
powierzchnię terenu. Na terenach gdzie odsłaniają się granodioryty, homfelsy i szarogłazy
widoczny jest relief przed trzeciorzędowy. Na obszarze wysoczyzny plejstoceńskiej rzeźba
wcześniejsza została pokryta osadami glacjalnymi i fluwioglacjalnymi, tworzącymi w efekcie
lekko podładowane powierzchnie, porozcinane dolinami rzecznymi.
W obrębie granic miasta Zgorzelca wyróżnić można następujące jednostki
morfologiczne: obszar wzgórz twardzielcowych o rzeźbie uwarunkowanej wychodniami
odpornych granodiorytów i hornfelsów, fragmenty wysoczyzny plejstoceńskiej, dolinę Nysy
Łużyckiej i dolinę Czerwonej Wody. Na obszarze kopulastych wzgórz twardzielcowych
(fragmentarycznie pokrytych przez osady plejstoceńskie) położone jest obecne centrum miasta.
Przedmieście Nyskie zlokalizowano na stromych zboczach doliny Nysy Łużyckiej.
Południowa część miasta (dzielnica Ujazd) rozciąga się na terasach Czerwonej Wody i Nysy
Łużyckiej.
Generalnie, powierzchnia terenu w rejonie Zgorzelca ma charakter wyniesienia z
najwyższym punktem w rejonie Mojeskiej Góry (około 227 m n.p.m.). Wschodnie i północno wschodnie krańce miasta położone są na wysokości około 190 m n.p.m. W części południowej
i zachodniej teren opada ku dolinom Czerwonej Wody i Nysy Łużyckiej. Najniżej położone
punkty, około 175 m n.p.m., znajdują się w części północno zachodniej miasta, w dolinie Nysy
Łużyckiej.
Dolina Nysy Łużyckiej, posiadająca na odcinku od Osieku Łużyckiego do Zgorzelca,
szerokość dochodzącą do 2 km, w rejonie miasta Zgorzelca znacznie się zwęża. Jest to
5
wynikiem przełomu Nysy przez występujące w tym rejonie granodioryty i zhornfelsowane
szarogłazy.
W dolinie Nysy Łużyckiej zaznaczają się trzy systemy teras. Terasa zalewowa 1-2 m
n.p. rzeki, terasa niska akumulacyjna 3 - 6 m n.p. rzeki oraz terasa średnia akumulacyjna 8 - 12
m n.p. rzeki. Terasa średnia występuje tylko w odosobnionych fragmentach, nie graniczących
na ogół z innymi terasami. Na obszarze miasta najwyraźniejsze są terasy zalewowa i niska.
Terasa zalewowa W centralnej części Zgorzelca zanika niemal zupełnie. Jej maksymalna
szerokość wynosi tu 10 m. Dopiero w północnej części miasta rozszerza się do około 150 m.
Terasy zalewowa i niska są szczególnie dobrze widoczne są w południowo - wschodniej części
obszaru, w zachodniej części dzielnicy Ujazd, gdzie zachowane zostały starorzecza Nysy oraz
wyraźna krawędź erozyjna rozdzielająca systemy teras.
Dzielnica Ujazd zlokalizowana jest na terasie niskiej Nysy Łużyckiej. W rejonie tym
łączy się ona z terasą niską doliny Czerwonej Wody. Dolina Czerwonej Wody ma charakter
rozłogowy. Posiada dwa systemy teras akumulacyjnych: zalewowy (1 m n.p. rzeki) i niski (2 5 m n.p. rzeki). Również i w tym wypadku widoczna jest krawędź erozyjna, jednak jest ona
zachowana tylko częściowo.
Antropogeniczne przekształcenia rzeźby terenu Zgorzelca są typowe dla obszarów
zurbanizowanych. Najczęściej występujące to skarpy i podcięcia drogowe oraz nasypy i
wykopy dla linii kolejowych, dróg i budynków. Innym rodzajem są zagłębienia sztucznych
zbiorników wodnych, z których największy to zalew na Czerwonej Wodzie (przy wschodniej
granicy opracowania, poza obszarem planu).
Budowa geologiczna
Miasto Zgorzelec leży w obrębie zachodniej części bloku łużyckiego wchodzącego w
skład strefy saksoturyngijskiej, który ku południowemu-wschodowi łączy się ze skałami bloku
karkonosko- izerskiego. Blok łużycki zbudowany jest głównie z granodiorytów zawidowskich
i szarowaków łużyckich, które na obszarze Polski występują jedynie w Zgorzelcu,
Jędrzychowicach i Włosieniu.
Najstarszą serią skalną odsłaniającą się spod osadów trzecio i czwartorzędowych na
stosunkowo niewielkim obszarze w północnej części miasta są szarogłazy (szarowaki)
łużyckie.
Intrudująca w szarogłazy magma granodiorytu zawidowskiego spowodowała powstanie
skał kontaktowych - hornfelsów. Znajdują się one w środkowej i północnej części miasta.
Bezpośredni kontakt hornfelsów z granodiorytem można obserwować przy ulicy Kościuszki.
Wychodnia tych skał na terenie miasta posiada szerokość 800 m do 2,5 km. Z kolei, w rejonie
dworca kolejowego oraz w parku miejskim zaobserwować można granodioryt nie
przeobrażony w hornfelsy na skutek zjawisk kontaktowych. Granodioryty zawidowskie
(wschodniołużyckie) datowane są na 540 mln lat i stanowią brzeżną partię bloku łużyckiego.
Zbudowane są z kwarcu, skalenia potasowego, oligoklazu i biotytu. Ponieważ są to skały
wykazujące się dużą odpornością na wietrzenie, stąd najczęściej one tworzą formy
morfologiczne widoczne jako wzgórza o kopulastych kształtach.
Utwory trzeciorzędu w postaci piasków i żwirów kwarcowych oraz iłów posiadają
ogólną miąższość ponad 40 m. Zalegają one na seriach szarogłazowych oraz na granodiorycie
zawidowskim. Osady te fragmentarycznie odsłaniają się w południowej części miasta, poza
aluwiami Czerwonej Wody.
Czwartorzęd występuje powszechnie na całym obszarze opracowania osiągając
miąższości od 0,3 m (gleba) do ponad 20 m. Reprezentowany jest on przez osady
plejstoceńskie oraz utwory holoceńskie. Utwory plejstocenu są wykształcone w postaci
żwirów, pospółek i piasków związanych ze zlodowaceniami środkowopolskim i bałtyckim
oraz osady rzeczne budujące wyższe poziomy teras rzek Nysa Łużycka i Czerwona Woda.
Utwory holocenu budują współczesne dna dolin rzecznych. Tworzą one kilku do
kilkunastocentymetrowe warstwy kamienisto-żwirowe, przy czym frakcja kamienista przeważa
6
w dolinie Nysy Łużyckiej, natomiast dna dolinek dopływów bocznych wyścielone są przez
utwory aluwialno - deluwialne wykształcone w postaci glin piaszczystych, piasków
gliniastych, pyłów i glin pylastych. Lokalnie stwierdzono występowanie gruntów organicznych
o niewielkiej miąższości.
Na omawianym terenie nie występują udokumentowane złoża surowców mineralnych.
Nie stwierdza się występowania terenów narażonych na osuwanie się mas ziemnych.
Odpowiednie warunki dla zabudowy występują w obrębie terenów wysoczyznowych, powyżej
obszarów dolin rzecznych. Poprawne warunki obejmują podłoża utworzone z
czwartorzędowych piasków i żwirów.
Wody powierzchniowe
Przez teren miasta Zgorzelec przepływa graniczna rzeka Nysa Łużycka i jej dopływ
Czerwona Woda. Nysa Łużycka wypływa z południowo-zachodnich stoków Gór Izerskich,
z rezerwatu przyrody na terenie Czech. Rzeka ta zbiera wody z obszaru 4297 km2 i
odprowadza do Odry w 542,4 km jej lewego brzegu na terenie województwa lubuskiego.
Długość Nysy wynosi 251,6 km. Górny odcinek o długości 53,8 km i powierzchni zlewni
375,3 km2 znajduje się na terenie Czech. Od km 197,8 km Nysa jest rzeką graniczną Polski
i Niemiec. Średni spadek doliny Nysy Łużyckiej wynosi ok. 10%o w górnym biegu, 0,7%o
w dolnym. Średni roczny przepływ w Zgorzelcu (w przekroju Szpitala w km 151,4) (w
okresie 1956-90) wynosił 16,8 m3/s, a przepływ średni niski 3,72 m3/s. Rzeka przepływa
wzdłuż zachodniej granicy obszaru planu, poza jego obrębem. Przez teren planu przepływa
natomiast Czerwona Woda.
Oprócz wód płynących wody powierzchniowe reprezentują starorzecza połączone
systemami rowów oraz oczka wodne, które położone są w dolinie Nysy Łużyckiej.
Zagrożenie powodziowe
Charakterystyczną cechą obszaru dorzecza Nysy Łużyckiej, wynikającą przede
wszystkim z ukształtowania terenu, są wezbrania w okresie wiosennych roztopów, letnich
opadów i grudniowych deszczy. Niżówki występują najczęściej we wrześniu.
Przyczyną podtopień i powodzi są na ogół:
- bardzo intensywne opady burzowe (określane jako oberwanie chmury), obejmujące
najczęściej niewielkie obszary o dużych nachyleniach zboczy, powodujące gwałtowne
i krótkotrwałe (do kilku godzin) lokalne wezbrania wód, - opady rozlewne tj. trwające kilka dni opady o wysokim natężeniu (od kilkudziesięciu
do 100 mm w ciągu doby), obejmujące większa część zlewni, szybkie topnienie
śniegów i towarzyszące im opady deszczu, a szczególnie gdy towarzyszą im zatory
lodowe na rzekach.
Zgodnie z informacjami zawartymi na mapach zagrożenia powodziowego
opublikowanymi przez Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej (mapy opublikowane na
hydroportalu http://mapy.isok.gov.pl/), teren opracowania znajduje się w granicach obszarów
na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest niskie i wynosi raz na 500 lat (Q
0,2%), obszarów, na których wody, prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest średnie i
wynosi raz na 100 lat (Q 1%) oraz obszarów, na których prawdopodobieństwo wystąpienia
powodzi jest wysokie i wynosi raz na 10 lat (Q 10%).
Wody podziemne
-
W obrębie opracowania występują następujące poziomy wodonośne:
Czwartorzędowy holoceński - związany jest z piaszczysto-żwirowymi utworami
rzecznymi wypełniającymi współczesne dna dolin. Zwierciadło tego poziomu zalega
płytko - do 2 m pod poziomem terenu. W dolinie Nysy Łużyckiej miąższość warstwy
sięga kilkunastu metrów. Średnia wydajność jednego otworu jest zróżnicowana i waha
7
się od 30 do 65m3/h. Wody tego poziomu stanowią zasadniczy rezerwuar dla ujęć
wodociągowych dla miasta Zgorzelec.
Czwartorzędowy plejstoceński - związany jest z piaszczysto - żwirowymi osadami
wodnolodowcowymi. Występuje on średnio na głębokości 3-10m a jego wydajność jest
stosunkowo niewielka i zmienna przestrzennie. Poziom ten na ogół zasila w wodę
studnie kopane gospodarskie. –
Trzeciorzędowy (w utworach luźnych) - poziom ten związany jest z piaszczystożwirowymi przewarstwieniami w serii ilastej. Wody tego poziomu występują na różnych
głębokościach od kilkunastu do kilkudziesięciu metrów. Są to wody generalnie czyste,
czasem zażelazione, a uzyskiwane wydajności wahają się od lm3/h (ujęcie Jerzmanki) do
15m3/h (Jędrzychowice).
Trzęciorzędowy (prekambryjski - szczelinowy) - poziom ten jest bardzo słabo
rozeznany hydrogeologicznie. Występujące tu wody maja charakter szczelinowy
gromadząc się w spękaniach i szczelinach bazaltów, szarogłazów, granodiorytów. Są to
wody o nieustalonym horyzoncie, nieznanych zasobach i kierunkach przepływu. Obecnie
nie eksploatowane.
W zachodniej części obszaru funkcjonuje ujęcie wody podziemnej dla miasta Zgorzelec,
wokół którego określono strefę ochrony bezpośredniej.
Opisywany teren położony jest poza zasięgiem głównych zbiorników wód podziemnych.
Klimat lokalny
Okolice Zgorzelca należą do najcieplejszych obszarów Pogórza Sudeckiego. Klimat
okolicy jest stosunkowo łagodny, ukształtowany pod wpływem klimatu atlantyckiego. Region
zgorzelecki jest najcieplejszym regionem pogórzy. Tutaj występuje najwyższa średnia
temperatura roczna, która wynosi 8 °C. Okres wegetacyjny, tj. o temperaturze powyżej +5°C
rozpoczyna się w końcu marca i trwa do pierwszej dekady listopada przeciętnie 210 dni.
Szkodliwe przymrozki zdarzają się jeszcze w drugiej połowie kwietnia i pierwszej połowie
maja. Okres wolny od przymrozków wynosi przeciętnie 190 dni. W poszczególnych latach
sezonowa zmienność warunków termicznych odzwierciedlona w układzie termicznych pór
roku różni się od przebiegu uśrednionego. Zakłócenia cyklicznego przebiegu temperatury
związane są z oddziaływaniem cyrkulacji atmosferycznej. Cyklonalna cyrkulacja zachodnia
powoduje ocieplenia w sezonie zimowym oraz względnie chłodne okresy w lecie. Natomiast
antycyklonalna cyrkulacja wschodnia w okresie zimowym powoduje znaczne ochłodzenie, a
latem warunkuje występowanie najwyższych maksimów temperatury.
Na obszarze Zgorzelca, w przebiegu rocznym opadów atmosferycznych, wyraźnie
zaznacza się maksimum letnie i minimum zimowe. Około 36 % sumy rocznej opadów
przypada na sezon letni, od czerwca do sierpnia (włącznie). Najniższe opady występują
zazwyczaj w miesiącach zimowych, a najwyższe w lipcu.
W mieście Zgorzelec przeważa wiatr południowy oraz południowo-zachodni i
północno-zachodni, mając wpływ na łagodzenie klimatu miasta i okolic
Istotną cechą klimatu miejscowego są w przewadze dobre warunki przewietrzania
terenu, okresowo pogarszające się zwłaszcza się w okresie inwersji termicznych. Zjawiska
takie obserwuje się w warunkach bezwietrznej pogody wyżowej, przy zstępującym ku ziemi
ruchu powietrza. Przy znacznym pionowym zasięgu takich anomalii termicznych kumulacja
zanieczyszczeń obejmować może znaczne obszary, wykraczające poza skalę lokalną, przy
czym w kształtowaniu tego stanu uczestniczą wszystkie rodzaje emitorów, bez względu na ich
wysokość. Inwersje takie mogą utrzymywać się przez dłuższy czas, co potęguje efekt
kumulacji zanieczyszczeń. Widoczne bywa wtedy tzw. „zmętnienie atmosfery”, szczególnie
intensywne w pobliżu linii horyzontu lub z punktów obserwacyjnych zlokalizowanych w
wyższych położeniach.
Uwzględniając ukształtowanie terenu oraz dominujące w rejonie Zgorzelca kierunki
wiatrów (najłatwiejszy dostęp na teren miasta mają wiatry południowo- zachodnie poprzez
8
dolinę Nysy) można domniemywać, że główny kanał napowietrzania miasta pokrywa się z
ukierunkowaną z południowego – zachodu na z północny- wschód doliną Nysy Łużyckiej. W
miejscu lokalizacji posterunku meteo, w dzielnicy Ujazd doliny Nysy otwiera się bardziej na
wschód, co sprzyja ruchom powietrza wzdłuż doliny Czerwonej Wody. Doliny obu tych rzek, a
zwłaszcza Nysy Łużyckiej, która przecina kompleks zwartej zabudowy Zgorzelec- Görlitz
stanowią główne kanały przewietrzające te bliźniacze miasta. Lokalne znaczenie ma wykop
linii kolejowej w kierunku Bolesławca.
Gleby
Różnice w rzeźbie terenu i układzie stosunków wodnych, zróżnicowany skład
mechaniczny utworów budujących powierzchnię gminy zdecydowały o kierunku procesów
glebotwórczych, w wyniku których utworzyły się gleby o różnym obliczu typologicznym.
Zgodnie z systematyką gleb Polski, gleby użytków rolnych Miasta Zgorzelca zakwalifikować
można do następujących jednostek typologicznych: gleby autogeniczne, brunatnoziemne,
brunatne, płowe, semihydrogeniczne, hydrogeniczne, napływowe, aluwialne, mady rzeczne.
Grunty rolne klasy III, sprzyjające rozwojowi rolnictwa, zlokalizowane są we wschodniej
i południowej części miasta. Zajmujące około 80 ha, tj. 14% ogólnej powierzchni użytków
rolnych. Przeważają jednak gleby mało sprzyjające rolnictwu. Średni wskaźnik bonitacji
odpowiada klasie IVb, glebie żytnio – ziemniaczanej słabej. Grunty klasy V i VI stanowią 50%
ogółu gleb. Zaznacza się trend szybkiego zmniejszania powierzchni zasiewów –odłogi sięgają
60% powierzchni gruntów rolnych.
Świat przyrody
Zgorzelec nie ma ściśle określonego układu zieleni. Tereny te skupione są nieregularnie
w wielu miejscach miasta. Obszary najcenniejsze przyrodniczo położone są w południowej
części miasta w dzielnicy Ujazd.
Najcenniejszymi obszarami są starorzecza i meandry Nysy Łużyckiej oraz ujście
potoku Czerwona Woda. Są to obszary bardzo ważne dla utrzymania bioróżnorodności.
Stanowią ostoję dla wielu gatunków płazów, ptaków oraz zwierząt bezkręgowych. Bardzo
ważnym elementem przyrodniczym miasta jest także dolina Nysy, która pełni funkcję
korytarza ekologicznego dla całej aglomeracji miejskiej Zgorzelec-Görlitz.
Na terenie miasta znajduje się wiele parków. Najcenniejszym z nich jest Park
Ujazdowski (w północnej części obszaru planu), który ma charakter lasu grądowego i jest
największym tego typu obiektem w Zgorzelcu. Na obszarze parku rośnie duża liczba starych
egzemplarzy drzew. Stanowi bardzo ważny element przyrodniczy miasta. Posiada bardzo
dobrze rozbudowaną piętrowość roślinności, przede wszystkim ma silnie rozbudowany
podszyt. Niekorzystnym zjawiskiem jest silna neofityzacja – na terenie parku rosną i
rozsiewają się obce gatunki drzew, przede wszystkim robinia akacjowa i dąb czerwony, które
uznawane są powszechnie jako gatunki inwazyjne. Park pełni funkcje rekreacyjne, a także
wodo i glebochronne. Na terenie pozostałych parków miejskich przeprowadzane są regularne
zabiegi pielęgnacyjne, co ogranicza ich bioróżnorodność.
Lasy miasta Zgorzelca położone są w Śląskiej Krainie Przyrodniczo-Leśnej w dzielnicy
Przedgórza Sudeckiego. Występują one na dwóch różnych utworach geologicznych, część z
nich zajmuje górny taras akumulacyjny rzeki Nysy Łużyckiej, przeciętych jej dopływem Czerwoną Wodą, część natomiast zajmuje skarpę mioceńsko-dyluwialnych, opadająca
kilkumetrowym progiem w kierunku tarasu rzecznego. Występujące na terenach leśnych gleby
to głównie gleby brunatne właściwe, wytworzone z glin średnich lekkich, głębokie, świeże i
wilgotne, niekiedy (skarpy) na podłożu skalistym.
W oparciu o kryteria glebowe, drzewostanowe i florystyczne, wyodrębniono na
powierzchni leśnej typy siedliskowe lasu: bór mieszany świeży, las mieszany świeży i las
świeży.
9
W systemie zieleni miejskiej ważną rolę pełnią ogródki działkowe. Największe
skupienia tych obiektów zlokalizowane są w południowej części miasta – na południe od Parku
A. Błachańca, oraz w części północnej – pomiędzy ulicą Henrykowską i Bolesławiecką, a
także w okolicy Fabryki Maszyn Górniczych FAMAGO.
Zieleń składa się na geokompleksy tworzące system przyrodniczy miasta. W Studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Zgorzelec zdefiniowano
dwa typy geokompleksów:
- najwyższej cenności – geokompleksy stanowiące źródło zasilania przyrodniczego
innych terenów miasta ,charakteryzujące się dużą bioróżnorodnością – Dolina Nysy
Łużyckiej i tereny lasów;
- pozostałe – o ograniczonych funkcjach środowiskotwórczych i częściowo
zdegradowane – dolina Czerwonej Wody, zadrzewienia, założenia zieleni miejskiej,
tereny ogrodów działkowych.
System przyrodniczy miasta pozostaje w kontakcie z terenami przyrodniczymi po stronie
Görlitz poprzez Dolinę Nysy Łużyckiej, sąsiedztwo założeń parkowych i zieleni.
2.2. Prawne formy ochrony przyrody
Specjalny obszar ochrony siedlisk Natura 2000 „Przełomowa Dolina Nysy Łużyckiej”
Za obszar Natura 2000 uznaje się obszar specjalnej ochrony ptaków, specjalny obszar
ochrony siedlisk lub obszar mający znaczenie dla Wspólnoty, utworzony w celu ochrony
populacji dziko występujących ptaków lub siedlisk przyrodniczych lub gatunków będących
przedmiotem zainteresowania Wspólnoty Europejskiej. Zgodnie z art. 33 ustawy o ochronie
przyrody, na obszarze Natura 2000 zabrania się podejmowania działań mogących znacząco
negatywnie oddziaływać na cele ochrony obszaru Natura 2000, w tym w szczególności
mogących:
− pogorszyć stan siedlisk przyrodniczych lub siedlisk gatunków roślin i zwierząt,
dla których ochrony wyznaczono obszar Natura 2000;
− wpłynąć negatywnie na gatunki, dla których ochrony został wyznaczony obszar
Natura 2000;
− pogorszyć integralność obszaru Natura 2000 i jego powiązań z innymi obszarami.
Zezwolenie na realizację planu lub przedsięwzięcia mogącego znacząco negatywnie
oddziaływać na cele ochrony istniejących lub zgłoszonych obszarów Natura 2000 może zostać
wydane wyłącznie w przypadku zaistnienia koniecznych wymogów nadrzędnego interesu
publicznego, czyli:
− zapewnienia ochrony zdrowia i życia ludzi;
− zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego (np. budowa infrastruktury
wojskowej, ochrona przed powodzią);
− uzyskania korzystnych następstw o pierwszorzędnym znaczeniu dla środowiska
przyrodniczego (np. budowa oczyszczalni ścieków).
W takich przypadkach musi być zapewniona tzw. kompensacja przyrodnicza,
niezbędna do zapewnienia spójności i właściwego funkcjonowania sieci obszarów Natura
2000. Może to być np. objęcie ochroną innego dodatkowego terenu, na którym występują takie
same siedliska lub gatunki, dla których ochrony powołano lub zamierzano powołać dany
obszar Natura 2000.
Obszar Natura 2000 Przełomowa Dolina Nysy Łużyckiej obejmuje silnie zróżnicowany
krajobraz doliny rzecznej, od partii przełomowych między Trzcińcem a Posadą po łagodnie
płynący ciek obszaru podgórskiego, z mozaikowym układem siedlisk i wieloma cennymi
gatunkami biotopów nadrzecznych. W ukształtowaniu terenu dominują krajobrazy otwarte:
łąki, głównie świeże oraz starorzecza. Nysa na tym odcinku jest rzeką uregulowaną, jednak
częste wylewy powodują dobry stan zachowania towarzyszących jej siedlisk. Na skarpach
pradoliny i na odcinku przełomowym wykształcają się zbiorowiska leśne, zajmujące łącznie
około 35%. Występują tu ponadto rozległe obszary łąk (około 30%) oraz grunty orne. Teren
10
objęty jest ekstensywną gospodarką pastersko-rolniczą, z mozaikowym układem siedlisk i
wieloma cennymi gatunkami biotopów nadrzecznych. W dolinie Nysy Łużyckiej wytworzyła
się mozaika siedlisk łąk świeżych, wilgotnych i zmiennowilgotnych oraz szuwarowych i
ziołoroślowych. Tereny przyległe do rzeki użytkowane są głównie kośnie i pastwiskowo.
Licznie występują tu starorzecza połączone systemami rowów oraz oczka wodne, a także
sztuczne zbiorniki będące miejscem rozwoju płazów. W Obszarze dobrze zachowane są
kompleksy grądów i łęgów. W południowej części Obszaru, na przełomowym odcinku miedzy
Trzcińcem i Bratkowem, znajdują się najcenniejsze kompleksy leśne grądów oraz buczyn,
miejscami łęgów i lasów zboczowych o charakterze podgórskim. Bardzo często zespoły
grądów schodzą do samego koryta rzecznego. W okolicy miejscowości Posada grądy zostały
objęte ochroną rezerwatową. Obszar jest ważny dla zachowania populacji modraszka
nausitousa i modraszka telejusa. Utrzymuje się tutaj również stała populacja wydry. Duża
liczba dobrze zachowanych starorzeczy i naturalnych zbiorników wodnych, a także stawów, z
których część nie jest intensywnie użytkowana, sprzyja występowaniu traszki grzebieniastej.
Dla obszaru przygotowywany jest plan zadań ochronnych (informacja z portalu
http://wroclaw.rdos.gov.pl/).
W obrębie obszaru Natura 2000 Przełomowa Dolina Nysy Łużyckiej znajdują się
następujące siedliska przyrodnicze:
- 3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z
Nympheion;
- 3260 Nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskami włosieniczników Ranunculion
fluitantis
- 6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion)
6430 Ziołorośla górskie i ziołorośla nadrzeczne;
- 6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion
elatioris);
- 9110 Kwaśne buczyny (Luzulo-Fagenion)
9130 Żyzne buczyny (Dentario glandulosae-Fagenion, Galio odorati-Fagenion)
- 9170 Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny Galio-Carpinetum, TilioCarpinetum
- *9180 Jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stokach i zboczach Tilio plathyphyllisAcerion pseudoplatani
- *91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe Salicetum albo-fragilis,
Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy źródliskowe.
Chronione gatunki zwierząt w obrębie omawianego Obszaru to:
- 1037 Trzepla zielona Ophiogomphus cecilia (populacja nieistotna– ocena D)
- 1060 Czerwończyk nieparek Lycaena dispar
- 6177 Modraszek telejus Phengaris teleius
- 6179 Modraszek nausitous Phengaris nausitous
- 1099 Minóg rzeczny Lampetra fluviatilis (populacja nieistotna – ocena D)
- 1130 Boleń Aspius aspius (populacja nieistotna – ocena D)
- 1163 Głowacz białopłetwy Cottus gobio (populacja nieistotna – ocena D)
- 1166 Traszka grzebieniasta Triturus cristatus
- 1188 Kumak nizinny Bombina bombina (populacja nieistotna – ocena D)
- 1324 Nocek duży Myotis myotis (populacja nieistotna – ocena D)
- 1337 Bóbr Castor fiber (populacja nieistotna – ocena D)
- 1355 Wydra Lutra Lutra.
Pomniki przyrody
Na obszarze planu znajdują się następujące pomniki przyrody:
− grupa drzew (3 dęby szypułkowe o obwodach 260-408 cm, przy ogrodzeniu,
pomiędzy posesjami, ul Św. Jana 33 i 35, nr rej. WKP –180/733 z 13.05.94r.,
11
− grupa drzew (3 buki pospolite o obwodzie 253-317), w niewielkim wąwozie przy
ul. Francuskiej, nr rej. WKP -181/734 z 13.05.94 r.,
− dąb szypułkowy o obwodzie 384 cm przy ujściu Czerwonej Wody do Nysy, 10 m
od brzegu rzeki, nr rej. WKP -186/735 z 13.05.94r.
Ochrona gatunkowa roślin i zwierząt
Ochrona gatunkowa obejmuje okazy gatunków oraz siedliska i ostoje roślin. Ma na celu
zapewnienie przetrwania i właściwego stanu ochrony dziko występujących na terenie kraju lub
innych państw członkowskich Unii Europejskiej rzadkich, endemicznych, podatnych na
zagrożenia i zagrożonych wyginięciem oraz objętych ochroną na podstawie przepisów umów
międzynarodowych, których Rzeczpospolita Polska jest stroną, gatunków, a także zachowanie
różnorodności gatunkowej i genetycznej.
Ochrona gatunkowa zwierząt
Uszczegółowienie zasad ochrony gatunkowej zwierząt, wraz z listą chronionych
gatunków, zawiera rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w
sprawie ochrony gatunkowej zwierząt.
Sposoby ochrony gatunków dziko występujących zwierząt polegają w szczególności na
m.in.:
− ustalaniu stref ochrony ostoi, miejsc rozrodu lub regularnego przebywania gatunków;
− zabezpieczaniu ostoi i stanowisk zwierząt przed zagrożeniami zewnętrznymi;
− wykonywaniu zabiegów ochronnych utrzymujących właściwy stan siedliska zwierząt:
− renaturyzacji i odtwarzaniu siedlisk,
− utrzymywaniu lub odtwarzaniu właściwych dla gatunku stosunków wodnych,
− utrzymywaniu lub odtwarzaniu właściwego dla gatunku stanu gleby lub wody,
− zapobieganiu sukcesji roślinnej przez wypas, koszenie, wycinanie drzew i krzewów,
− odtwarzaniu oraz zakładaniu nowych zakrzaczeń i zadrzewień śródpolnych,
− budowie sztucznych miejsc lęgowych, wodopojów,
− dostosowaniu terminów i sposobów wykonania prac agrotechnicznych, leśnych,
budowlanych, remontowych i innych tak, aby zminimalizować ich wpływ na biologię
zwierząt i ich siedliska,
− tworzeniu i utrzymywaniu korytarzy ekologicznych,
− zapewnianiu drożności cieków będących szlakami migracji, w tym budowie
przepławek i kanałów, rozbiórce przeszkód oraz stałej konserwacji istniejących
przepławek,
− instalowaniu przejść dla zwierząt pod i nad drogami publicznymi oraz liniami
kolejowymi,
− regulacji liczebności roślin, grzybów i zwierząt mających wpływ na chronione gatunki;
− inwentaryzowaniu, dokumentowaniu i monitorowaniu stanowisk, siedlisk i populacji
gatunków;
− zabezpieczaniu reprezentatywnej części populacji przez ochronę ex situ;
− przenoszeniu zwierząt zagrożonych na nowe stanowiska.
W wyniku przeprowadzonej w 1996 roku inwentaryzacji miasta stwierdzono
następujące gatunki zwierząt chronionych:
12
Gromada i Gatunek
Nazwa gatunkowa
1.
2.
3.
4.
5.
A Nietoperze
Nocek rudy
Mroczek późny
Karlik malutki
Borowiec wielki
Gacek brunatny
1.
2.
Sierpówka
Ślepowron
3.
Łabędź krzykliwy
4.
Hełmiatka
5.
6.
7.
8.
Jerzyk
Dzięcioł duży
Dzięciołek
Dzięcioł zielony
9.
10.
11.
12.
Dzierlatka
Dymówka
Oknówka
Rudzik
13.
Kopciuszek
14.
Pliszka
15.
Kos
16.
Strumykówka
17.
Świerszczak
18.
Trzciniak
19.
Dziwonia
1.
C Płazy
Traszka zwyczajna
Miejsce występowania i inne
uwagi
Dolina Nysy
strych kościoła Jana
Chrzciciela, schr. dzienne
B Ptaki
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
1.
2.
dość licznie, gat. chroniony
tereny wodonośne, gat.
zagrożony w Polsce
Dolina Nysy, zalew Czerwona
Woda
Dolina Nysy, gat. zagrożony w
Polsce
dość częsty, chroniony
liczny, chroniony
nielicznie nad Nysą, chroniony
Park Ujazdowski, gat.
chroniony
przelotnie, gat. chroniony
liczny, chroniony
liczny, chroniony
liczny, szczególnie w parkach,
chroniony
dość liczny w całym mieście,
chroniony
nieliczny, spotykany na
peryferiach, chroniony
liczny wśród zieleni miejskiej,
chroniony
w dolinach rzecznych,
nielicznie
nieliczny, spotykany na
peryferiach, rzadki na Dolnym
Śląsku
nieliczny, na terenach
wodonośnych
na północnych peryferiach
miasta, zagrożony na Śląsku
Traszka grzebieniasta
Traszka górska
Rzekotka drzewna
Ropucha szara
Żaba wodna
Żaba jeziorkowa
Żaba moczarowa
D Gady
Padalec
Zaskroniectereny
13
tereny wodonośne, stawy w
parku II AWP
tereny wodonośne PWIK
tereny wodonośne PWIK
tereny wodonośne PWIK
tereny wodonośne PWIK
tereny wodonośne PWIK
tereny wodonośne PWIK
tereny wodonośne PWIK
lasek przy gazowni
wodonośne PWiK
Ochrona gatunkowa roślin
Uszczegółowienie zasad ochrony gatunkowej roślin wraz z listą chronionych gatunków,
zawiera Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony
gatunkowej roślin.
W stosunku do dziko występujących roślin wprowadza się następujące zakazy:
− zrywania, niszczenia i uszkadzania;
− niszczenia ich siedlisk i ostoi;
− dokonywania zmian stosunków wodnych, stosowania środków chemicznych, niszczenia
ściółki leśnej i gleby w ostojach;
− pozyskiwania, zbioru, przetrzymywania, posiadania, preparowania i przetwarzania
okazów gatunków;
− zbywania, nabywania, oferowania do sprzedaży, wymiany i darowizny okazów
gatunków;
− wwożenia z zagranicy i wywożenia poza granicę państwa okazów gatunków.
W wyniku przeprowadzonej w 1996 roku inwentaryzacji miasta stwierdzono
następujące gatunki roślin chronionych:
- Barwinek pospolity (Park Ujazdowski)
- Rokitnik pospolity (ogrody działkowe w południowej części miasta - stanowisko
antropogeniczne)
- Śnieżyca wiosenna (dolina Nysy)
- Bluszcz pospolity (Park Ujazdowski, Park przypałacowy przy Bolesławiekiej)
- Przylaszczka pospolita (park podworski na ul Bolesławieckiej, Park Ujazdowski)
- Kalina koralowa (Park Ujazdowski, dolina Nysy, Park przypałacowy przy ul.
Bolesławieckiej).
2.3. Stan środowiska i występujące zagrożenia
Informacje o problemach środowiska istotnych z punktu widzenia analizowanego
dokumentu
Istniejące problemy ochrony środowiska, istotne z punktu widzenia realizacji
projektowanego dokumentu, to:
- emisja zanieczyszczeń atmosferycznych ze źródeł punktowych (użytkowanie instalacji
grzewczych o niskiej sprawności opartych o paliwa stałe) i transportu samochodowego,
- zanieczyszczenie wód wynikające z niedostatecznego skanalizowania obszaru miasta i
nadmiernym zużyciem środków chemicznych w rolnictwie;
- emisja hałasu wzdłuż dróg o najwyższym natężeniu ruchu (droga wojewódzka).
Powietrze atmosferyczne
Zanieczyszczenie powietrza to gazy oraz aerozole (cząstki stałe i ciekłe unoszące się w
powietrzu), które zmieniają jego naturalny skład. Mogą one być szkodliwe dla zdrowia ludzi,
zwierząt i roślin, a także niekorzystnie wpływać na glebę, wody i inne elementy środowiska
przyrodniczego.
Główne zanieczyszczenia gazowe powietrza w skali regionalnej i lokalnej to tlenki
azotu (NOX), dwutlenek siarki (SOX), tlenek węgla (CO) oraz wiele różnych węglowodorów
(tzw. lotne związki organiczne). Wszystkie one dostają się do atmosfery głównie podczas
spalania paliw kopalnych, z wyjątkiem lotnych związków organicznych, które pochodzą
przede wszystkim ze źródeł naturalnych.
Podstawowym procesem, w trakcie którego następuje emisja zanieczyszczeń do
powietrza, jest spalanie paliw w elektrowniach, elektrociepłowniach, indywidualnych
14
paleniskach domowych i transporcie. Zanieczyszczenia emitowane są także przez przemysł i
rolnictwo.
Jako główne przyczyny przekroczeń dopuszczalnych poziomów zanieczyszczeń,
szczególnie pyłu i benzo(a)pirenu w rejonach koncentracji zabudowy mieszkalnej,
wskazywane są emisje ze źródeł komunalnych oraz transport drogowy. Szacuje się, że na
obszarach miejskich, źródła komunalne odpowiedzialne są za 80% emisji benzo(a)pirenu,
natomiast transport drogowy jest główną przyczyną wysokiego poziomu pyłu i dwutlenku
azotu, szczególnie w dużych miastach.
Wielkość emisji z palenisk i kotłowni domowych zależna jest przede wszystkim od
rodzaju instalacji grzewczych, rodzaju stosowanych paliw i stopnia izolacji termicznej
budynków. Decyduje o tym w dużej mierze wiek budynków. Województwo dolnośląskie
charakteryzuje się znaczącym udziałem budynków budowanych przed 1944 r., o dużych
stratach cieplnych, zwłaszcza w centralnych częściach miast, w których dominują
indywidualne instalacje grzewcze na paliwa stałe: piece węglowe (kaflowe, żeliwne, kuchenne)
oraz kotły węglowe starego typu. Jednak nie tylko „stara” zabudowa jest źródłem emisji
zanieczyszczeń do powietrza. Jedną z największych uciążliwości dla mieszkańców jest
spalanie odpadów w piecach domowych, natomiast coraz powszechniejsze opalanie domów
drewnem może stać się istotnym źródłem emisji m.in. wielopierścieniowych węglowodorów
aromatycznych.
Emisja zanieczyszczeń powodowana przez ruch komunikacyjny powstaje podczas:
spalania paliw w silnikach, ścierania jezdni, opon i hamulców oraz wtórnego unoszenia drobin
pyłu z powierzchni dróg (tzw. emisja wtórna). Szczególna uciążliwość ruchu drogowego
wynika ze sposobu wprowadzania zanieczyszczeń do powietrza (nisko nad ziemią), znacznego
natężenia ruchu samochodowego oraz przebiegu dróg pomiędzy gęstą zabudową miejską.
Wśród źródeł emisji zanieczyszczeń powietrza w województwie dolnośląskim należy
wymienić również emisje pochodzące m.in. z zakładów przeróbczych surowców skalnych,
prac budowlanych, eksploatacji dróg, prowadzenia działalności produkcyjnej (fermy i ubojnie
drobiu oraz trzody chlewnej, galwanizernie, tartaki, zakłady betoniarskie), prowadzenie
działalności usługowej (zakłady blacharsko-lakiernicze, warsztaty naprawy pojazdów),
eksploatacji kanalizacji ściekowej, spalania odpadów, przeładunku i przetwarzania odpadów
oraz składowisk odpadów, działalności związanej z rolnictwem. Działalności te mogą być
przyczyną uciążliwości przede wszystkim ze względu na niezorganizowaną emisję pyłu i
substancji uciążliwych zapachowo.
Oceny jakości powietrza na terytorium kraju dokonuje się z uwzględnieniem dwóch
grup kryteriów: ustanowionych ze względu na ochronę zdrowia ludzi oraz ustanowionych ze
względu na ochronę roślin. Podstawę oceny jakości powietrza stanowi określone w
Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie poziomów
niektórych substancji w powietrzu poziomy substancji w powietrzu: dopuszczalne, docelowe,
celów długoterminowych oraz alarmowe. Ocenę jakości powietrza ze względu na ochronę
zdrowia ludzi wykonano dla następujących zanieczyszczeń: dwutlenku siarki, dwutlenku
azotu, tlenku węgla, ozonu, benzenu, pyłu zawieszonego PM10, ołowiu, arsenu, kadmu, niklu i
wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w pyle PM10 oraz pyłu zawieszonego
PM2.5. Badania jakości powietrza na terenie województwa dolnośląskiego prowadzone są
przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska we Wrocławiu.
Oceny i wynikające z nich działania odnoszone są do jednostek terytorialnych
nazywanych strefami, obejmujących obszar całego kraju. Podział kraju na strefy został
wprowadzony Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 2 sierpnia 2012 r. w sprawie
stref, w których dokonuje się oceny jakości powietrza. Według tego podziału, obszar Zgorzelca
znajduje się w strefie dolnośląskiej. Obecnie obowiązuje podział, według którego strefę
stanowi: aglomeracja o liczbie mieszkańców powyżej 250 tysięcy, miasto o liczbie
mieszkańców powyżej 100 tysięcy, pozostały obszar województwa. Wynikiem oceny, zarówno
pod kątem kryteriów dla ochrony zdrowia jak i kryteriów dla ochrony roślin dla wszystkich
substancji podlegających ocenie, jest zaliczenie strefy do jednej z następujących klas: A (jeżeli
15
stężenia zanieczyszczeń na terenie strefy nie przekraczają odpowiednio poziomów
dopuszczalnych, poziomów docelowych), B (jeżeli stężenia zanieczyszczeń na terenie strefy
przekraczają poziomy dopuszczalne, lecz nie przekraczają poziomów dopuszczalnych
powiększonych o margines tolerancji), C (jeżeli stężenia zanieczyszczeń na terenie strefy
przekraczają poziomy dopuszczalne powiększone o margines tolerancji, w przypadku gdy
margines tolerancji nie jest określony – poziomy dopuszczalne, poziomy docelowe), D1 (jeżeli
poziom stężeń ozonu nie przekracza poziomu celu długoterminowego), D2 (jeżeli poziom
stężeń ozonu przekracza poziom celu długoterminowego).
Na podstawie klasyfikacji stref województwa dolnośląskiego za rok 2012 wg kryteriów
ochrony zdrowia, strefa dolnośląska, pod względem poziomów dwutlenku siarki, dwutlenku
azotu, tlenkiem węgla, benzenu, arsenu, kadmu, niklu i pyłu zawieszonego PM.2,5 kwalifikuje
się do klasy A, w której nie stwierdza się przekroczeń dopuszczalnych poziomów stężeń i
zaleca się utrzymanie jakości powietrza na tym samym lub lepszym poziomie. Natomiast ze
względu na zanieczyszczenie pyłem zawieszonym PM10, ozonem, i benzo(a)pirenem strefa
została zakwalifikowana do klasy C, co skutkuje koniecznością opracowywania programu
ochrony powietrza.
Na podstawie klasyfikacji stref województwa dolnośląskiego według kryteriów dla
ochrony roślin wskazane jest opracowanie programu ochrony powietrza w strefie dolnośląskiej
ze względu na ponadnormatywne stężenia ozonu. Stężenia dwutlenku siarki oraz tlenków azotu
nie były przekroczone i znalazły się w klasie A.
Poziom zanieczyszczenia powietrza na terenach pozamiejskich uzależniony jest w
dużym stopniu od napływu zanieczyszczeń z dużych zakładów energetycznych i
przemysłowych zlokalizowanych zarówno na terenie kraju, jak i poza jego granicami.
Zanieczyszczenia, emitowane z wysokich kominów, są przenoszone z masami powietrza na
duże odległości i rozpraszane na znacznym obszarze, przyczyniając się do wzrostu
zanieczyszczeń w rejonach oddalonych od źródeł emisji. Podstawowym zadaniem stacji
„ekosystemowych”, badających poziom zanieczyszczeń na terenach rolnych, jest określenie
stopnia narażenia roślin na zanieczyszczenia powietrza oraz dostarczanie informacji o ich
transgranicznym przepływie.
Na stan czystości powietrza w Zgorzelcu mają wpływ emisje zanieczyszczeń z dużych
obiektów przemysłowych zlokalizowanych na terenie powiatu zgorzeleckiego oraz na terenie
Niemiec i Czech. Największym emitentem zanieczyszczeń powietrza ze strony polskiej jest
elektrownia „Turów”, zanieczyszczenia napływające z poza granic Polski oraz miejscowe
kotłownie znajdujące się w mieście oraz z palenisk domowych.
Jakość wód powierzchniowych
Na stan wód wpływają przede wszystkim punktowe źródła zanieczyszczeń, a więc
wprowadzanie do wód nieoczyszczonych lub niedostatecznie oczyszczonych ścieków
komunalnych i przemysłowych. Istotną przyczyną zanieczyszczeń jest występowanie obszarów
nieskanalizowanych, z których do wód w sposób niekontrolowany mogą przedostawać się
ścieki komunalne. Źródłem zanieczyszczeń wód powierzchniowych są również miejscowości o
nieuporządkowanej gospodarce wodno-ściekowej, gdzie stosunek długości sieci wodociągowej
do kanalizacyjnej jest niekorzystny. Ponadto na jakość wód wpływają zanieczyszczenia
obszarowe pochodzenia rolniczego, będące wynikiem nieprawidłowo prowadzonej gospodarki
na obszarach użytkowanych rolniczo.
Podstawowym aktem prawnym określającym zasady gospodarowania zasobami
wodnymi jest Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 roku wraz ze szczegółowymi przepisami
wykonawczymi, tj. rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie
klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych
części wód powierzchniowych oraz rozporządzeniem z dnia 15 listopada 2011 r. w sprawie
form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i
podziemnych.
16
Badania jakości wód prowadzi Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska we
Wrocławiu. Prowadzi się je w ramach monitoringu środowiska, na który składają się
monitoring diagnostyczny, operacyjny i badawczy. Ocena stanu jakości wód
powierzchniowych obejmuje: klasyfikację stanu ekologicznego (dotyczy wód naturalnych),
klasyfikację stanu chemicznego, ocenę stanu wód, klasyfikację potencjału ekologicznego
(dotyczy wód silnie zmienionych i sztucznych), oceny spełniania wymagań jakościowych wód
powierzchniowych związanych z ich użytkowaniem wynikającym z warunków korzystania z
wód regionu wodnego (ocena przydatności wód do określonych celów – np. do bytowania ryb
w warunkach naturalnych lub ocena zagrożenia – dotyczy to wód wrażliwych na
zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych).
Przepływająca przez obszar planu Czerwona Woda stanowi fragment jednolitej części
wód powierzchniowych Czerwona Woda od Studzianki do Nysy Łużyckiej
(PLRW6000817449). Badana była w 2012 r. w punkcie pomiarowym Czerwona Woda – ujście
do Nysy Łużyckiej. Potencjał ekologiczny został oceniony jako umiarkowany (w skali
czterostopniowej: dobry i powyżej dobrego, umiarkowany, słaby i zły). Ogólny stan wody
został oceniony jako zły. W klasyfikacji elementów biologicznych rzeka uzyskała III klasę (w
skali pięciostopniowej) a w klasyfikacji elementów hydromorfologicznych klasę I (skala
dwustopniowa: I i II) a fizykochemicznych kl. II (skala trójstopniowa: I, II i PPD – poniżej
stanu dobrego).
Nysa Łużycka badana była w kilku punktach pomiarowych. Jednym z nich jest Nysa
Łużycka- Pieńsk/Deschka, na północ od obszaru planu. W klasyfikacji elementów
biologicznych rzeka uzyskała III klasę, hydromorfologicznych kl. I, fizykochemicznych kl. II.
Stan ekologiczny został oceniony jako umiarkowany, natomiast stan ogólny jako zły.
Jakość wód podziemnych
Badania stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych prowadzone są przez
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska we Wrocławiu oraz Państwowy Instytut
Geologiczny w Warszawie w ramach monitoringu diagnostycznego oraz monitoringu
operacyjnego (obejmującego wody o statusie zagrożonych nieosiągnięciem dobrego stanu
chemicznego oraz zlokalizowanych na obszarach szczególnie narażonych na zanieczyszczenia
związkami azotu ze źródeł rolniczych). Obecnie ocenę jakości wód podziemnych wykonuje się
na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów
i sposobu oceny stanu wód podziemnych.
Ze względu na bardzo urozmaiconą budowę geologiczną oraz zróżnicowanie
litologiczne poszczególnych kompleksów stratygraficznych, wody podziemne Dolnego Śląska
znajdujące się w różnych ośrodkach charakteryzują się zmienną jakością oraz są w różnych
stopniach wykorzystywane. Ocena jakości zwykłych wód podziemnych w układzie pięter
wodonośnych w 2012 r. wykazała zdecydowaną przewagę wód charakteryzujących się dobrym
stanem chemicznym we wszystkich poziomach wodonośnych. Obszar objęty opracowaniem
zlokalizowany jest w obrębie jednolitych części wód podziemnych nr 88. Badania jakości
wykonywane były w roku 2012 (punkt pomiarowy w Zgorzelcu). Wody znalazły się w klasie
IV, co odpowiada wodom niezadowalającej jakości (obowiązuje skala pięciostopniowa: klasa I
– wody bardzo dobrej jakości, klasa II – wody dobrej jakości, klasa III – wody zadowalającej
jakości, klasa IV – wody niezadowalającej jakości, klasa V – wody złej jakości).
Klimat akustyczny
Standardy jakości klimatu akustycznego zależą od funkcji i przeznaczenia terenu,
zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie
dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Tabela 1). Na omawianym terenie
identyfikuje się tereny chronione przed hałasem w postaci zabudowy mieszkaniowej
17
jednorodzinnej i wielorodzinnej, a także terenów oświaty. Za emisję hałasu odpowiedzialny
jest ruch samochodowy.
Tab. 1. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowane przez poszczególne grupy źródeł hałasu, z wyłączeniem hałasu
powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych oraz linie energetyczne, wyrażone wskaźnikami LDWN i LN, które to
wskaźniki mają zastosowanie do prowadzenia długookresowej polityki w zakresie ochrony przed hałasem.
rodzaj terenu
Strefa ochronna „A” uzdrowiska
Tereny szpitali poza miastem
Tereny zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej
Tereny zabudowy związanej ze
stałym pobytem dzieci i młodzieży
Tereny domów opieki społecznej
tereny szpitali w miastach
Tereny zabudowy mieszkaniowej
wielorodzinnej i zamieszkania
zbiorowego
Tereny zabudowy zagrodowej
Tereny rekreacyjno-wypoczynkowe
Tereny mieszkaniowo-usługowe
Tereny w strefie śródmiejskiej miast
powyżej 100 tys. mieszkańców 2)
dopuszczalny długookresowy średni poziom
dźwięku A w dB
pozostałe obiekty i działalność
drogi lub linie kolejowe1)
będąca źródłem hałasu
LDWN
LN
LDWN
LN
przedział czasu odniesienia równy wszystkim
dobom w roku
porom nocy
dobom w roku
porom nocy
50
45
45
40
64
59
50
40
68
59
55
45
70
65
55
45
Objaśnienia:
1)
Wartości określone dla dróg i linii kolejowych stosuje się także dla torowisk tramwajowych poza pasem drogowym i kolei linowych.
2)
Strefa śródmiejska miast powyżej 100 tys. mieszkańców to teren zwartej zabudowy mieszkaniowej z koncentracją obiektów
administracyjnych, handlowych i usługowych. W przypadku miast, w których występują dzielnice o liczbie mieszkańców pow. 100 tys.
mieszkańców, można wyznaczyć w tych dzielnicach strefę śródmiejską, jeżeli charakteryzuje się ona zwartą zabudową mieszkaniową
z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych.
Klimat akustyczny terenu planu kształtowany jest przez hałas komunikacyjny, w
szczególności ruch samochodowy odbywający się drogą wojewódzką nr 352 (w ciągu
przebiegającej przez teren planu ul. Łużyckiej i ul. Cmentarnej).
Pomiary poziomu hałasu wykonywane były w roku 2011 przez Wojewódzki
Inspektorat Ochrony Środowiska we Wrocławiu. Badana była ul. Łużycka w ciągu drogi
wojewódzkiej nr 352 Pomiar LAeq jaki został odnotowany na tej trasie to 67,3 (dB). Wartość ta
przewyższa dopuszczalne normy na terenach zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej.
Oprócz tego generatorami hałasu mogą być obiekty przemysłowe oraz parkingi przy
obiektach handlowych. Najmniej korzystnie przedstawia się sytuacja akustyczna na terenach
mieszkaniowych położonych w najbliższym sąsiedztwie ulic.
Jakość gleb
Teren opracowania, jako obszar wysoce zurbanizowany posiada środowisko glebowe
silnie przekształcone przez działalność człowieka. Występują tu gleby przekształcone
mechanicznie, geochemicznie, hydrologicznie i fizyko-chemicznie. Na znacznej przestrzeni, w
wyniku długotrwałego procesu urbanizacji trwającego przez cały okres istnienia miasta
wykształcone zostały grube warstwy gruntów nasypowych.
W obrębie miasta i obszaru zurbanizowanego występuje wiele destruktów glebowych.
W obrębie zwartej zabudowy blokowej struktura gleb została niemal w całości zniszczona
przez procesy inwestycyjne. Gleby z terenów zabudowy jednorodzinnej nie uległy takim
deformacjom, a nawet są wzbogacane przez uprawę ogródków przydomowych.
18
W latach 2001-2004 Stacja Chemiczno-Rolnicza Oddział we Wrocławiu prowadziła na
terenie województwa dolnośląskiego badania zasobności gleb w makro- i mikroelementy
(fosfor, potas, magnez, bor, miedź, mangan, cynk i żelazo). Wyniki badań były podstawą do
ustalania optymalnych dawek nawozowych, zapewniających wysokie i dobre plony. Wyniki
badań wykazały, że na terenie powiatu zgorzeleckiego utrzymywała się przewaga gleb o
odczynie bardzo kwaśnym (28%), kwaśnym (47%) i lekko kwaśnym (21%), przy bardzo małej
ilości procentowej gleb obojętnych (3%) i zasadowych (1%).
Zawartość przyswajalnego fosforu i potasu utrzymywała się na poziomie lat ubiegłych
z przewagą procentowego udziału gleb o zawartościach niskich i bardzo niskich w przypadku
fosforu, średnich i niskich w przypadku potasu. Jednocześnie zawartość przyswajalnego
magnezu wykazywał stosunkowo wysoki udział gleb o zawartości średniej (29%), o zawartości
bardzo wysokiej (18%) i średniej (21%).
Odnośnie do gleb występujących w mieście Zgorzelec należy stwierdzić, że posiadają
wysoką klasę bonitacyjną, wytworzoną z glin, pyłów, gleb pyłowych i brunatnych. Tereny gleb
poddawane są presji niekorzystnych wpływów rozwiniętego kompleksu paliwowoenergetycznego powodując zanieczyszczenie zwłaszcza związkami siarki prowadząc do
degradacji gleb.
2.4. Tendencje przeobrażeń przy braku realizacji MPZP
W przypadku odstąpienia od sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego będącego przedmiotem niniejszej prognozy, teren zostanie zagospodarowany
na podstawie obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dzielnicy
Ujazd Południe w Zgorzelcu (uchwała Rady Miasta NR 150/04 z dnia 05 marca 2004 roku).
W planie tym utrzymuje się istniejącą zabudowę mieszkaniową, usługową i
przemysłową. Dopuszcza się jej rozbudową kosztem części przestrzeni rolniczej i terenów
nieużytkowanych. Zachowuje się przebieg cieku wraz z obudową biologiczną, tereny
chronione w dolinie Nysy Łużyckiej, lasy oraz część gleb najwyższych klas bonitacyjnych w
postaci terenów rolnych i ogrodów działkowych. Zakres zmian w środowisku jest zbliżony do
opisywanego w niniejszej prognozie.
3. Analiza ustaleń planu i ocena zgodności z uwarunkowaniami
ekofizjograficznymi
Analizę rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych zawartych w projekcie omawianego
dokumentu dokonuje się pod kątem zgodności z uwarunkowaniami ekofizfograficznymi,
zgodności z przepisami ochrony środowiska oraz rozwiązań eliminujących lub ograniczających
negatywne wpływy na środowisko.
W zakresie ochrony środowiska i działań minimalizujących potencjalny negatywny
wpływ zagospodarowania na środowisko istotne są ustalenia dotyczące gospodarki wodnościekowej, ograniczenia emisji zanieczyszczeń atmosferycznych, wyposażenia terenów w
zieleń oraz ochrony przed hałasem.
W projekcie planu ustala się przestrzeń przewidzianą na urządzenie powierzchni
biologicznie czynnej w obrębie działek budowlanych. Pozostawienie tej powierzchni jest
istotne ze względu na potrzeby retencji wód opadowych i roztopowych przez podłoże. Ponadto
jest to przestrzeń mogąca zostać zagospodarowana zielenią.
W zakresie ochrony przed hałasem ustala się dopuszczalne poziomy dźwięku w
środowisku dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, wielorodzinnej,
mieszkaniowo-usługowej, rekreacji indywidualnej i terenów rekreacyjno-wypoczynkowych.
Ustalenia planu nie likwidują źródeł hałasu komunikacyjnego, niemniej jednak pozawalają
chronić tereny o korzystnym stanie klimatu akustycznego. Zaznacza się, że najskuteczniejsze
metody przeciwdziałania emisji hałasu wykraczają poza możliwości planu miejscowego.
Należą do nich m.in. zmiana organizacji ruchu (w szczególności wyprowadzenie ruchu
19
pojazdów ciężkich poza obręb miasta), remonty dróg i stosowanie tzw. cichych nawierzchni
obniżających emisję hałasu itp.
Na obszarze planu istnieje możliwość podłączenia budynków do sieci infrastruktury
technicznej. Projekt planu zakłada odprowadzanie ścieków sanitarnych oraz wód opadowych i
roztopowych siecią kanalizacyjną. Zastrzega się, że do czasu wybudowania sieci kanalizacji
sanitarnej, ścieki komunalne będą gromadzone w zbiornikach bezodpływowych.
Nieprawidłowo eksploatowane i nieszczelne zbiorniki stanowią poważne zagrożenie dla
jakości wód powierzchniowych i podziemnych. Rozwiązanie takie należy jednak uznać za
tymczasowe. Dopuszcza się również budowę oczyszczalni przydomowych, co również należy
uznać za korzystne rozwiązanie.
Zorganizowany sposób odprowadzania ścieków zabezpiecza środowisko gruntowowodne przed przesiąkaniem zanieczyszczeń w głąb terenu. Możliwe jest również
retencjonowanie wód opadowych i roztopowych z dachów i tarasów budynków w celu ich
gospodarczego wykorzystania lub ich infiltracji do gruntu w obrębie działki. Wody takie mogą
być wykorzystane do celów gospodarczych. W zakresie odprowadzania wód z terenów
utwardzonych (np. parkingów, ulic) obowiązuje usunięcie z wód opadowych i roztopowych
substancji określonych w przepisach odrębnych, przed ich wprowadzeniem do kanalizacji
deszczowej lub do odbiornika (zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 24 lipca
2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do
ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego).
Ustalenia planu wprowadzają obowiązek pozyskiwania ciepła z lokalnych źródeł ciepła
lub podłączenie budynków do sieci ciepłowniczej. Wprowadza się obowiązek stosowania do
celów grzewczych paliw charakteryzujących się niskimi wskaźnikami emisyjnymi, takich jak:
gaz, olej opałowy, drewno, biomasa, a także energii elektrycznej, słonecznej i geotermalnej lub
urządzeń do niskoemisyjnych technologii spalania, co jest korzystne dla poprawy jakości
powietrza atmosferycznego. Możliwe jest także wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii.
Gromadzenie i utylizacja odpadów odbywać się będzie zgodnie z polityką przyjętą
przez władze miasta, zgodnie z planem gospodarki odpadami.
W zakresie ograniczenia potencjalnego szkodliwego oddziaływania terenów
aktywności gospodarczej na otoczenie (przede wszystkim związanych z emisją hałasu, wibracji
i pól elektromagnetycznych), zastosowanie mają przepisy ustawy Prawo ochrony środowiska.
Zgodnie z art. 144 tej ustawy, eksploatacja instalacji powodująca wprowadzanie gazów lub
pyłów do powietrza, emisję hałasu oraz wytwarzanie pól elektromagnetycznych nie powinna
powodować przekroczenia standardów jakości środowiska poza terenem, do którego
prowadzący instalację ma tytuł prawny. Ma to odzwierciedlenie w zapisach planu odnoszących
się do wybranych terenów P/U.
Projekt planu został sporządzony zgodnie z przepisami ochrony środowiska. Z punktu
widzenia uwarunkowań ekofizjograficznych nie ma większych przeszkód dla wprowadzania
nowej zabudowy i zagospodarowania na przedmiotowym terenie. Warunki podłoża zasadniczo
sprzyjają posadawianiu budynków. Środowisko cechuje się poprawnym stanem, jest odporne
na degradację i zachowuje zdolność do regeneracji. Niekorzystne z punktu widzenia
środowiska może być możliwość wycinki części zieleni na terenach przeznaczonych do
zainwestowania i zmniejszenie areału powierzchni biologicznie czynnej. Uznaje się, że
uzupełnienie zabudowy w zurbanizowanej części miasta, zgodne jest z istniejącymi
uwarunkowaniami.
Projekt planu zgodny jest z polityką przestrzenną nakreśloną w „Studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Zgorzelec”. Rodzaj oraz ilość zagrożeń
dla środowiska, mogących wystąpić po uchwaleniu opisywanego dokumentu, jest trudna do
oszacowania. Oddziaływanie planowanych inwestycji na środowisko uzależnione będzie od
stopnia realizacji postanowień planu oraz charakteru wybranych przeznaczeń na
poszczególnych terenach.
20
4. Przewidywany wpływ realizacji ustaleń projektu MPZP na środowisko
4.1.
Analiza wpływu ustaleń planu na środowisko
W niniejszym rozdziale dokonano analizy wpływu realizacji planu miejscowego na
zasoby naturalne rozumiane jako poszczególne komponenty środowiska przyrodniczego i
kulturowego. Według definicji zamieszczonej w Encyklopedii PWN (encyklopedia.pwn.pl),
zasoby naturalne to „twory organiczne (rośliny, zwierzęta, ekosystemy) i nieorganiczne
(atmosfera, wody, minerały), wykorzystywane przez człowieka w procesie produkcji i
konsumpcji”.
Oddziaływanie na świat przyrody i bioróżnorodność
Planowane zmiany użytkowania terenów polegać będą na przekształceniu części
powierzchni niezagospodarowanych, najczęściej pokrytych roślinnością trawiastą, w
zurbanizowaną. W przestrzeni obszaru planu pojawią się obszary zabudowane, a wraz z nimi
tereny zieleni urządzonej. Wyposażenie terenów zurbanizowanych w powierzchnie zielone
umożliwiają zapisy uchwały o obowiązku pozostawienia minimalnych powierzchni
biologicznie czynnej w obrębie działek budowlanych. Zieleń ta charakteryzować się będzie
niewielkimi wartościami przyrodniczymi i będzie pełnić jedynie funkcje ozdobne.
Zagrożony wycinką jest część drzewostanu kolidującego z planowaną zabudową. Nie
jest wykluczone, że część istniejącej zieleni będzie wykorzystana do kształtowania formacji
zieleni urządzonej na poszczególnych terenach.
Poziom zróżnicowania biologicznego nie powinien ulec zmianie. Planowane
zagospodarowanie nie narusza spójności systemu przyrodniczego miasta zapewniając jego
prawidłowe funkcjonowanie. Planowana zabudowa omija cenne przyrodniczo miejsca – lasy,
doliny rzek wraz z rozlewiskami, zieleń parkową.
Oddziaływanie na gleby i powierzchnię ziemi
Realizacja postanowień planu spowoduje przekształcenie morfologii terenu na potrzeby
wykopania fundamentów budynków. Pokrywa glebowa w miejscach sytuowania zabudowy
zostanie zdjęta. Zwiększenie areału terenów zabudowanych i utwardzonych w nieznacznym
stopniu obniży zdolności retencyjne podłoża. Ze względu na zachowanie zdolności chłonnej
terenów, w planie miejscowym wprowadzono obowiązek zachowania części terenów w postaci
powierzchni biologicznie czynnej.
Oddziaływanie na powietrze atmosferyczne
Ustalenia planu przewidują wzniesienie budynków, które ogrzewane mogą być za
pomocą indywidualnych systemów grzewczych, co równoznaczne jest z pojawieniem się
nowych emitorów zanieczyszczeń atmosferycznych. Wielkość emisji zależeć będzie od
wykorzystywanych mediów grzewczych. W trosce o jakość atmosfery, ustalenia planu
miejscowego zakładają pozyskiwanie ciepła ze źródeł o niskim stopniu emisji. Przy
zastosowaniu zawartych w projekcie uchwały planu zaleceń, uznaje się, że oddziaływanie
nowych emitorów zanieczyszczeń nie powinno wpłynąć ujemnie na jakość powietrza
atmosferycznego na omawianym obszarze i terenach przyległych.
Oddziaływanie na klimat lokalny
Przyszłe zagospodarowanie terenu nie powinno wpłynąć w sposób istotny na klimat
lokalny.
21
Oddziaływanie na klimat akustyczny
Klimat akustyczny na terenie planu w dalszym ciągu będzie kształtowany przez ruch
samochodowy odbywający się istniejącymi ulicami. Przyszłe zagospodarowanie będzie
generować większy niż dotychczas ruch. W planie wprowadzono ochronę klimatu
akustycznego na terenach mieszkaniowych i rekreacyjno-wypoczynkowych co jest zapisem
korzystnym, jednak tereny położone w sąsiedztwie ruchliwych ulic w dalszym ciągu będą
narażone na nadmierny hałas drogowy.
Dla ochrony klimatu akustycznego istotne znaczenie mają ustalenia ustawy Prawo
ochrony środowiska, mówiące o tym, że uciążliwości związane z prowadzeniem działalności
gospodarczej nie mogą wykraczać poza granice działki inwestora. W przypadku stwierdzenia
przekroczeń dopuszczalnych poziomów dźwięku na terenach zabudowy mieszkaniowej,
konieczne będzie podjęcie działań ograniczających, np. budowę osłon zmniejszających emisję
hałasu, ekranów akustycznych itp.
Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne
Na obszarze objętym planowanym zainwestowaniem przyjęto korzystne rozwiązania
mające na celu ochronę stanu środowiska gruntowo-wodnego. Przyjęto zakaz prowadzenia
gospodarki wodno-ściekowej mogącej powodować zanieczyszczenie wód powierzchniowych i
podziemnych. Szczególne znaczenie w tym względzie mają zapisy wprowadzające obowiązek
odprowadzania ścieków systemem kanalizacji do oczyszczalni ścieków lub oczyszczalni
przydomowych. Ścieki pochodzące z terenu planu nie powinny zatem stanowić zagrożenia dla
jakości wód podziemnych.
Realizacja ustaleń planu nie narusza przebiegu cieków i nie będzie zagrażać istniejącym
wodom stojącym. Ekosystemy wodne zostają zachowane, zapewnia się również ich
prawidłowe funkcjonowanie. Nowa zabudowa planowana jest poza dolinami rzek.
Oddziaływanie na krajobraz, zabytki i dobra materialne
Realizacja ustaleń planu oznaczać będzie zmiany w krajobrazie. Istniejąca przestrzeń
terenów niezagospodarowanych ulegnie przekształceniu w krajobraz zabudowy, głównie
mieszkaniowej. Zabudowa ta nawiązywać będzie do istniejących terenów zabudowanych. W
zakresie kształtowania krajobrazu oraz zachowaniu ładu przestrzennego istotne znaczenie mają
ustalania planu dotyczące ukształtowania zabudowy, sposobu rozmieszczenia obiektów w
przestrzeni, a także wysokości budynków i obiektów budowlanych. W projekcie MPZP duży
nacisk położono na estetykę nowych budynków. Wprowadzono zasady dotyczące kolorystyki i
pokrycia elewacji, dachów, a także formy stolarki okiennej.
W celu ochrony elementów dziedzictwa kulturowego ustala się strefę ochrony
konserwatorskiej, która obejmuje zabytkowe budynki wyszczególnione w tekście oraz na
rysunku planu.
Oddziaływanie na ludzi
Środowisko w obrębie obszaru planu nosi znamiona częściowej degradacji za sprawą
pogorszonych warunków klimatu akustycznego wokół ulic o dużym natężeniu ruchu. Można
również spodziewać się okresowego pogorszenia stanu sanitarnego powietrza w sezonie
zimowym (niska emisja). Uchwalenie planu powinny mieć korzystny wpływ na poprawę
jakości powietrza atmosferycznego, tym samym warunków zamieszkiwania. Przewiduje się, że
negatywne oddziaływanie hałasu w dalszym ciągu będzie się utrzymywać.
Opis oddziaływań o charakterze skumulowanym
Na badanym terenie oraz w jego bezpośrednim sąsiedztwie w chwili obecnej nie
prowadzone są ani nie są planowane przedsięwzięcia mogące stanowić źródło negatywnych
22
oddziaływań o charakterze znaczącym. Potencjalne oddziaływania skumulowane obejmują
emisję hałasu oraz emisje zanieczyszczeń gazowych i pyłowych do atmosfery. Hałas
powodowany będzie transportem samochodowym na drogach obsługujących ruch w kierunku
obszaru zainwestowania oraz wewnątrz omawianego terytorium. Emisje zanieczyszczeń do
atmosfery uwalnianych z grzewczych oraz transportu samochodowego nie powinny
spowodować znaczącego zwiększenia stężenia szkodliwych substancji w powietrzu. Niemniej
jednak wzrost ilości terenów zabudowanych na terenie miasta, w przyszłości może powodować
efekt kumulacji niekorzystnych presji na środowisko np. nadmierną emisję szkodliwych
substancji do atmosfery. Będą to oddziaływania o charakterze stałym.
4.3. Oddziaływanie planu miejscowego poza obszar opracowania
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego będzie oddziaływał na środowisko
również poza ustalonymi granicami. Wprowadzenie nowych elementów zainwestowania wiąże
się ze zwiększonym poborem wody z sieci wodociągowej i wzrostem zużycia energii
elektrycznej. Powstałe odpady oraz ścieki będą stanowić obciążenie dla środowiska w miejscu
ich utylizacji. Sposób odprowadzania ścieków oraz zbierania odpadów realizowany będzie
zgodnie z polityką przyjętą przez władze miasta. Zaistniałe emisje przyczynią się do ogólnego
stanu środowiska w mieście (migracja zanieczyszczeń przez powietrze atmosferyczne).
Uciążliwości związane ze wzrostem natężenia ruchu samochodowego będą odczuwalne na
całej długości tras dojazdowych do obiektów umiejscowionych na obszarze planu. Pod
względem krajobrazowym natomiast, realizacja planowanej zabudowy może wywierać
niekorzystne oddziaływanie na tereny przyległe.
4.3. Oddziaływanie na formy ochrony przyrody
Oddziaływanie projektowanego dokumentu na integralność Obszaru o Znaczeniu dla
Wspólnoty Natura 2000 „Przełomowa Dolina Nysy Łużyckiej”
W niniejszym rozdziale przedstawiono ocenę wpływu przedsięwzięcia na integralność
obszaru Natura 2000, która analizuje wpływ projektowanego dokumentu na stan ochrony
siedlisk przyrodniczych i gatunków stanowiących przedmioty ochrony obszaru a także wpływ
na zachowanie struktur i procesów ekologicznych niezbędnych dla trwałości i prawidłowego
funkcjonowania siedlisk przyrodniczych oraz populacji roślin i zwierząt w granicach obszarów
Natura 2000.
Na terenie planu znajduje się północny fragment obszaru. Zajmuje on w głównej mierze
tereny wód powierzchniowych rzek Nysy Łużyckiej i Czerwonej Wody, a także zbiorników
wód stojących (tereny WS), zieleni nieurządzonej (zieleń krajobrazowa ZK) i lasów (ZL).
Przestrzenne rozmieszczenie stanowisk chronionych zwierząt oraz siedlisk
przyrodniczych zaprezentowano na rysunku prognozy (na podstawie materiałów graficznych
udostępnionych dzięki uprzejmości Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska we
Wrocławiu).
Na terenie opracowania identyfikuje się następujące siedliska przyrodnicze:
− 3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z
Nympheion;
− 3260 Nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskami włosieniczników Ranunculion
fluitantis;
− 6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion);
− 6430 Ziołorośla górskie i ziołorośla nadrzeczne;
− 6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion
elatioris);
23
−
9170 Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny Galio-Carpinetum, TilioCarpinetum;
− 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe Salicetum albo-fragilis,
Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy źródliskowe.
Ponadto występują tu następujące gatunki zwierząt:
− 1166 Traszka grzebieniasta Triturus cristatus;
− 1355 Wydra Lutra Lutra;
− 6177 Modraszek telejus Phengaris teleius.
W projekcie omawianego dokumentu zachowuje się istniejące lasy, zbiorniki wodne, a
także występujące w obrębie obszaru Natura 2000 tereny łąkowe i inne tereny zieleni
nieurządzonej. Dolinę rzek Czerwonej Wody i Nysy Łużyckiej chroni się przed nadmierną
antropopresją sytuując zabudowę mieszkaniową i komercyjną poza ich obrębem. W projekcie
omawianego dokumentu przyjęto korzystne rozwiązania z zakresu ochrony środowiska, w
szczególności ochrony zasobów wód powierzchniowych i podziemnych, co ma znaczenie dla
utrzymania jakości rzek Nysa Łużycka i Czerwona Woda w dobrym stanie. Czystość wód ma
istotne znaczenie dla występowania zwierząt.
Wraz z pojawieniem się terenów zabudowanych nastąpią przekształcenia w strukturze
gatunkowej roślin. Pojawią się gatunki budujące zieleń urządzoną, które stanowić będą
najprawdopodobniej drzewa i krzewy ozdobne. Na terenach zabudowanych i utwardzonych
pojawią się również formacje roślinności synantropijnej. Niektóre gatunki roślin
synantropijnych, a także ozdobnych, ze względu na swą ekspansywność i niewielkie
wymagania siedliskowe mogą wypierać roślinność naturalną z ich siedlisk. Skala i charakter
tych oddziaływań na obecnym etapie nie jest jednak możliwa do ustalenia. Obecność gatunków
ekspansywnych uzależniona będzie od stopnia realizacji postanowień studium, charakteru
wprowadzanej roślinności na terenach zabudowanych oraz działań zapobiegających
rozprzestrzenianiu się niepożądanych w środowisku gatunków (np. likwidowanie skupisk
roślin inwazyjnych).
Oddziaływanie na siedliska przyrodnicze
3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion
Występowanie: 5 zbiorników w obrębie terenów A2.ZK, A5.WS, A6.WS, A7.WS, A8.WS,
A10.WS.
Zagrożenia związane z przewidywanym oddziaływaniem: Nie występują. Siedliska
zachowują swoje przeznaczenie. Położone są na terenach, w obrębie których obowiązuje zakaz
zabudowy oraz wprowadzania zagospodarowania innego niż obecne. Zachowanie siedlisk we
właściwym stanie zależeć będzie od prowadzonej gospodarki przez właścicieli terenów.
Środki minimalizujące wpływ przedsięwzięcia: Nie są wymagane.
Znacząco negatywne oddziaływanie: Brak.
Zgodnie z opisaną w rozdziale 1.2 metodyką, opisane oddziaływanie można ocenić w
następujący sposób:
– pod względem bezpośredniości oddziaływania – bezpośrednie;
– pod względem okresu trwania oddziaływania – długoterminowe;
– pod względem częstotliwości oddziaływania – stałe;
– pod względem charakteru zmian – pozytywne;
– pod względem zasięgu oddziaływania – miejscowe;
– pod względem trwałości przekształceń –odwracalne;
– pod względem intensywności przekształceń – bez znaczenia.
24
3260 Nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskami włosieniczników Ranunculion fluitantis
Występowanie: rzeki Nysa Łużycka, Czerwona Woda – tereny WS.
Zagrożenia związane z przewidywanym oddziaływaniem: Nie występują. Rzeki zachowują
swoje przeznaczenie. Nie dopuszcza się antropopresji w rejonach dolin rzecznych. Projekt
omawianego dokumentu zawiera rozstrzygnięcia wywierające korzystny wpływ na jakość wód
(m.in. obowiązek odprowadzania ścieków do kanalizacji).
Środki minimalizujące wpływ przedsięwzięcia: Nie są wymagane.
Znacząco negatywne oddziaływanie: Brak.
Zgodnie z opisaną w rozdziale 1.2 metodyką, opisane oddziaływanie można ocenić w
następujący sposób:
– pod względem bezpośredniości oddziaływania – bezpośrednie;
– pod względem okresu trwania oddziaływania – długoterminowe;
– pod względem częstotliwości oddziaływania – stałe;
– pod względem charakteru zmian – pozytywne;
– pod względem zasięgu oddziaływania – miejscowe;
– pod względem trwałości przekształceń –odwracalne;
– pod względem intensywności przekształceń – bez znaczenia.
6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion)
Występowanie: pojedynczy płat na terenie A2.ZK.
Zagrożenia związane z przewidywanym oddziaływaniem: Nie występują. Siedliska
zachowują swoje przeznaczenie. Położone są na terenach, w obrębie których obowiązuje zakaz
zabudowy oraz wprowadzania zagospodarowania innego niż obecne. Zachowanie siedlisk we
właściwym stanie zależeć będzie od prowadzonej gospodarki łąkowej przez właścicieli
terenów.
Środki minimalizujące wpływ przedsięwzięcia: Nie są wymagane.
Znacząco negatywne oddziaływanie: Brak.
Zgodnie z opisaną w rozdziale 1.2 metodyką, opisane oddziaływanie można ocenić w
następujący sposób:
– pod względem bezpośredniości oddziaływania – bezpośrednie;
– pod względem okresu trwania oddziaływania – długoterminowe;
– pod względem częstotliwości oddziaływania – stałe;
– pod względem charakteru zmian – pozytywne;
– pod względem zasięgu oddziaływania – miejscowe;
– pod względem trwałości przekształceń –odwracalne;
– pod względem intensywności przekształceń – bez znaczenia.
6430 Ziołorośla górskie i ziołorośla nadrzeczne
Występowanie: 8 płatów o niewielkiej powierzchni na terenie A2.ZK.
Zagrożenia związane z przewidywanym oddziaływaniem: Nie występują. Siedliska
zachowują swoje przeznaczenie. Położone są na terenach, w obrębie których obowiązuje zakaz
25
zabudowy oraz wprowadzania zagospodarowania innego niż obecne. Zachowanie siedlisk we
właściwym stanie zależeć będzie od prowadzonej gospodarki przez właścicieli terenów.
Środki minimalizujące wpływ przedsięwzięcia: Nie są wymagane.
Znacząco negatywne oddziaływanie: Brak.
Zgodnie z opisaną w rozdziale 1.2 metodyką, opisane oddziaływanie można ocenić w
następujący sposób:
– pod względem bezpośredniości oddziaływania – bezpośrednie;
– pod względem okresu trwania oddziaływania – długoterminowe;
– pod względem częstotliwości oddziaływania – stałe;
– pod względem charakteru zmian – pozytywne;
– pod względem zasięgu oddziaływania – miejscowe;
– pod względem trwałości przekształceń –odwracalne;
– pod względem intensywności przekształceń – bez znaczenia.
6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris)
Występowanie: pojedynczy płat na terenie A5.ZK i WS.
Zagrożenia związane z przewidywanym oddziaływaniem: Nie występują. Siedlisko
zachowuje swoje przeznaczenie. Położone jest na terenie, w obrębie którym obowiązuje zakaz
zabudowy oraz wprowadzania zagospodarowania innego niż obecne. Zachowanie siedliska we
właściwym stanie zależeć będzie od prowadzonej gospodarki łąkowej przez właścicieli
terenów.
Środki minimalizujące wpływ przedsięwzięcia: Nie są wymagane.
Znacząco negatywne oddziaływanie: Brak.
Zgodnie z opisaną w rozdziale 1.2 metodyką, opisane oddziaływanie można ocenić w
następujący sposób:
– pod względem bezpośredniości oddziaływania – bezpośrednie;
– pod względem okresu trwania oddziaływania – długoterminowe;
– pod względem częstotliwości oddziaływania – stałe;
– pod względem charakteru zmian – pozytywne;
– pod względem zasięgu oddziaływania – miejscowe;
– pod względem trwałości przekształceń –odwracalne;
– pod względem intensywności przekształceń – bez znaczenia.
9170 Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum
Występowanie: 3 miejsca- niewielki płat na terenie A5.ZK, A8.ZK i WS oraz dwa na terenie
A2.ZK.
Zagrożenia związane z przewidywanym oddziaływaniem: Nie występują. Siedliska
zachowują swoje przeznaczenie. Położone są na terenie, w obrębie którym obowiązuje zakaz
zabudowy oraz wprowadzania zagospodarowania innego niż obecne. Zachowanie siedlisk we
właściwym stanie zależeć będzie od prowadzonej gospodarki przez właścicieli terenów.
Środki minimalizujące wpływ przedsięwzięcia: Nie są wymagane.
Znacząco negatywne oddziaływanie: Brak.
26
Zgodnie z opisaną w rozdziale 1.2 metodyką, opisane oddziaływanie można ocenić w
następujący sposób:
– pod względem bezpośredniości oddziaływania – bezpośrednie;
– pod względem okresu trwania oddziaływania – długoterminowe;
– pod względem częstotliwości oddziaływania – stałe;
– pod względem charakteru zmian – pozytywne;
– pod względem zasięgu oddziaływania – miejscowe;
– pod względem trwałości przekształceń –odwracalne;
– pod względem intensywności przekształceń – bez znaczenia.
91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe Salicetum albo-fragilis, Populetum
albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy źródliskowe
Występowanie: pojedynczy, niewielki płat na terenach A2.ZK i A6.WS.
Zagrożenia związane z przewidywanym oddziaływaniem: Nie występują. Siedlisko
zachowuje swoje przeznaczenie. Położone jest na terenach, w obrębie których obowiązuje
zakaz zabudowy oraz wprowadzania zagospodarowania innego niż obecne. Zachowanie
siedliska we właściwym stanie zależeć będzie od prowadzonej gospodarki leśnej przez
właścicieli terenów.
Środki minimalizujące wpływ przedsięwzięcia: Nie są wymagane.
Znacząco negatywne oddziaływanie: Brak.
Zgodnie z opisaną w rozdziale 1.2 metodyką, opisane oddziaływanie można ocenić w
następujący sposób:
– pod względem bezpośredniości oddziaływania – bezpośrednie;
– pod względem okresu trwania oddziaływania – długoterminowe;
– pod względem częstotliwości oddziaływania – stałe;
– pod względem charakteru zmian – pozytywne;
– pod względem zasięgu oddziaływania – miejscowe;
– pod względem trwałości przekształceń –odwracalne;
– pod względem intensywności przekształceń – bez znaczenia.
9110 Kwaśne buczyny (Luzulo-Fagenion)
9130 Żyzne buczyny (Dentario glandulosae-Fagenion, Galio odorati-Fagenion)
*9180 Jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stokach i zboczach Tilio plathyphyllis-Acerion
pseudoplatani
Występowanie: Siedliska te nie występują na terenie opracowania, ani w jego najbliższym
otoczeniu.
Zagrożenia związane z przewidywanym oddziaływaniem: Brak. Realizacja projektu
omawianego dokumentu nie spowoduje uszczuplenia powierzchni siedlisk.
Środki minimalizujące wpływ przedsięwzięcia: Nie są wymagane.
Znacząco negatywne oddziaływanie: Nie występuje.
Zgodnie z opisaną w rozdziale 1.2 metodyką, opisane potencjalne oddziaływanie
można ocenić w następujący sposób:
27
–
–
–
–
–
–
–
pod względem bezpośredniości oddziaływania – bezpośrednie;
pod względem okresu trwania oddziaływania – długoterminowe;
pod względem częstotliwości oddziaływania – stałe;
pod względem charakteru zmian – bez znaczenia;
pod względem zasięgu oddziaływania – miejscowe;
pod względem trwałości przekształceń – odwracalne;
pod względem intensywności przekształceń – bez znaczenia.
Oddziaływanie na gatunki zwierząt
1166 Traszka grzebieniasta Triturus cristatus
Występowanie: 5 stanowisk w obrębie starorzeczy (w tym 4 siedliska 3150) na terenach
A5.WS, A6.WS, A8.ZK.
Zagrożenia związane z przewidywanym oddziaływaniem: Brak. Tereny, na których
występuje gatunek zachowują dotychczasowe przeznaczenie. W ich obrębie obowiązuje zakaz
zabudowy oraz wprowadzania zagospodarowania innego niż obecne. Zachowanie siedlisk we
właściwym stanie zależeć będzie od prowadzonej gospodarki przez właścicieli terenów.
Środki minimalizujące wpływ przedsięwzięcia: Nie są wymagane.
Znacząco negatywne oddziaływanie: Nie występuje.
Zgodnie z opisaną w rozdziale 1.2 metodyką, opisane potencjalne oddziaływanie
można ocenić w następujący sposób:
– pod względem bezpośredniości oddziaływania – bezpośrednie;
– pod względem okresu trwania oddziaływania – długoterminowe;
– pod względem częstotliwości oddziaływania – stałe;
– pod względem charakteru zmian – bez znaczenia;
– pod względem zasięgu oddziaływania – miejscowe;
– pod względem trwałości przekształceń – odwracalne;
– pod względem intensywności przekształceń – bez znaczenia.
1355 Wydra europejska Lutra lutra
Występowanie: rzeki Czerwona Woda i Nysa Łużycka (tereny WS); starorzecze i łąki na
terenie A2.ZK.
Zagrożenia związane z przewidywanym oddziaływaniem: Brak. Tereny, na których
występuje gatunek zachowują dotychczasowe przeznaczenie. W ich obrębie obowiązuje zakaz
zabudowy oraz wprowadzania zagospodarowania innego niż obecne. Zachowanie siedlisk we
właściwym stanie zależeć będzie od prowadzonej gospodarki przez właścicieli terenów. Rzeki
zachowują swoje przeznaczenie. Nie dopuszcza się antropopresji w rejonach dolin rzecznych.
Projekt omawianego dokumentu zawiera rozstrzygnięcia wywierające korzystny wpływ na
jakość wód (m.in. obowiązek odprowadzania ścieków do kanalizacji).
Środki minimalizujące wpływ przedsięwzięcia: Nie są wymagane.
Znacząco negatywne oddziaływanie: Nie występuje.
Zgodnie z opisaną w rozdziale 1.2 metodyką, opisane potencjalne oddziaływanie
można ocenić w następujący sposób:
– pod względem bezpośredniości oddziaływania – bezpośrednie;
– pod względem okresu trwania oddziaływania – długoterminowe;
28
–
–
–
–
–
pod względem częstotliwości oddziaływania – stałe;
pod względem charakteru zmian – bez znaczenia;
pod względem zasięgu oddziaływania – miejscowe;
pod względem trwałości przekształceń – odwracalne;
pod względem intensywności przekształceń – bez znaczenia.
6177 Modraszek telejus Phengaris teleius
Występowanie: 2 stanowiska – łąka 6510 na terenie A5.ZK; łąka 6410 na terenie A2.ZK
Zagrożenia związane z przewidywanym oddziaływaniem: Brak. Tereny, na których
występuje gatunek zachowują dotychczasowe przeznaczenie. W ich obrębie obowiązuje zakaz
zabudowy oraz wprowadzania zagospodarowania innego niż obecne. Zachowanie siedlisk we
właściwym stanie zależeć będzie od prowadzonej gospodarki łąkowej przez właścicieli
terenów.
Środki minimalizujące wpływ przedsięwzięcia: Nie są wymagane.
Znacząco negatywne oddziaływanie: Nie występuje.
Zgodnie z opisaną w rozdziale 1.2 metodyką, opisane potencjalne oddziaływanie
można ocenić w następujący sposób:
– pod względem bezpośredniości oddziaływania – bezpośrednie;
– pod względem okresu trwania oddziaływania – długoterminowe;
– pod względem częstotliwości oddziaływania – stałe;
– pod względem charakteru zmian – bez znaczenia;
– pod względem zasięgu oddziaływania – miejscowe;
– pod względem trwałości przekształceń – odwracalne;
– pod względem intensywności przekształceń – bez znaczenia.
1037 Trzepla zielona Ophiogomphus cecilia (populacja nieistotna– ocena D)
1060 Czerwończyk nieparek Lycaena dispar
6179 Modraszek nausitous Phengaris nausitous
1099 Minóg rzeczny Lampetra fluviatilis (populacja nieistotna – ocena D)
1130 Boleń Aspius aspius (populacja nieistotna – ocena D)
1163 Głowacz białopłetwy Cottus gobio (populacja nieistotna – ocena D)
1188 Kumak nizinny Bombina bombina (populacja nieistotna – ocena D)
1324 Nocek duży Myotis myotis (populacja nieistotna – ocena D)
1337 Bóbr Castor fiber (populacja nieistotna – ocena D)
Występowanie: Gatunki te nie występują na terenie opracowania, ani w jego najbliższym
otoczeniu.
Zagrożenia związane z przewidywanym oddziaływaniem: Brak. Realizacja zmiany studium
nie spowoduje negatywnego oddziaływania.
Środki minimalizujące wpływ przedsięwzięcia: Nie są wymagane.
Znacząco negatywne oddziaływanie: Nie występuje.
Zgodnie z opisaną w rozdziale 1.2 metodyką, opisane potencjalne oddziaływanie
można ocenić w następujący sposób:
– pod względem bezpośredniości oddziaływania – bezpośrednie;
29
–
–
–
–
–
–
pod względem okresu trwania oddziaływania – długoterminowe;
pod względem częstotliwości oddziaływania – stałe;
pod względem charakteru zmian – bez znaczenia;
pod względem zasięgu oddziaływania – miejscowe;
pod względem trwałości przekształceń – odwracalne;
pod względem intensywności przekształceń – bez znaczenia.
Ocena wpływu na stan ochrony gatunków i siedlisk przyrodniczych
Przeprowadzona analiza wykazała, że realizacja postanowień projektu omawianego
dokumentu nie powinna powodować wystąpienia negatywnych oddziaływań o charakterze
znaczącym w odniesieniu do wymienionych siedlisk przyrodniczych i gatunków zwierząt.
Planowane zagospodarowanie nie powinno wywierać wpływu na zachowanie struktur i
procesów ekologicznych niezbędnych dla trwałości i prawidłowego funkcjonowania siedlisk
przyrodniczych oraz populacji gatunków stanowiących przedmioty ochrony obszaru Natura
2000 „Przełomowa Dolina Nysy Łużyckiej”.
Pomniki przyrody
Uznaje się, że przyjęte w projekcie omawianego dokumentu zagospodarowanie nie
będzie wywierać negatywnego wpływu na pomniki przyrody. Obiekty te znajdują się na
terenach w przewadze zagospodarowanych, o ustalonej strukturze urbanistycznej lub na
terenach zielonych, znajdujących się z dala od niekorzystnych wpływów, gdzie obowiązuje
zakaz zabudowy. W odniesieniu do drzew obowiązują przepisy ustawy o ochronie przyrody, a
także aktów je powołujących. Obowiązujące przepisy prawne wykluczają możliwość
przypadkowego zniszczenia usunięcia czy zniszczenia drzew (obowiązek uzyskania stosownej
decyzji).
Chronione gatunki roślin i zwierząt
Uznaje się, że ustalenia projektowanego planu miejscowego nie będą wywierać
negatywnego oddziaływania na zidentyfikowane na terenie miasta stanowiska chronionych
roślin i zwierząt. Znajdują się one na terenach nie objętych zainwestowaniem – parkach,
dolinach rzecznych, lasach i terenach zieleni niskiej, które nie zmieniają swojego
przeznaczenia i obowiązuje w ich obrębie zakaz zabudowy.
Część gatunków chronionych ptaków to zwierzęta krajobrazu miejskiego, które są
przystosowane do życia na terenach zurbanizowanych. Nie wyszczególnia się miejsc ich
gniazdowania. Ich obecność uzależniona jest od sposobu użytkowania poszczególnych
terenów, w szczególności zachowania drzew i krzewów, a także innych enklaw zieleni na
terenach zabudowanych. Konieczne będzie dostosowanie prowadzonych prac budowlanych
(oraz ewentualnej wycinki drzew) do okresu lęgowego ptaków, prowadzenie inwentaryzacji
ornitologicznych przed przystąpieniem do realizacji zamierzeń inwestycyjnych.
4.4. Informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko
Transgraniczne oddziaływanie na środowisko, o którym mowa w art.51 ust.2, pkt 1d)
ustawy z dnia 3 października 2008 o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
oceniane jest w aspekcie granic międzynarodowych. Projekt planu nie zawiera rozstrzygnięć,
ani nie stwarza możliwości, w wyniku których mogłoby wystąpić transgraniczne
oddziaływanie na środowisko. Zagospodarowanie obszaru nie będzie oddziaływać na
środowisko terenów położonych poza granicami kraju.
30
4.5. Kompleksowa ocena skutków wpływu ustaleń MPZP na środowisko przyrodnicze
Opisane w tekście oddziaływanie na poszczególne komponenty środowiska, zgodnie z
przyjętymi założeniami, przedstawiono poniżej w formie tabelarycznej (Tabele 2 - 4), a także
na załączniku graficznym do niniejszego opracowania.
Tab. 2. Zróżnicowanie skutków oddziaływania na poszczególne elementy środowiska – tereny zabudowane i
komunikacji.
Oddziaływanie
na:
świat przyrody
i
bioróżnorodnoś
ć
gleby i
powierzchnię
terenu
powietrze
atmosferyczne
klimat lokalny
klimat
akustyczny
wody
krajobraz i
zabytki
ludzi
Oddziaływanie pod względem:
bezpośrednio
charakteru
okresu trwania częstotliwości
zasięgu
ści
zmian
trwałości
przekształceń
intensywności
przekształceń
bezpośrednie i
długoterminowe
pośrednie
stałe
negatywne
miejscowe
nieodwracalne
zauważalne
bezpośrednie długoterminowe
stałe
negatywne
miejscowe
nieodwracalne
zauważalne
bez znaczenia bez znaczenia bez znaczenia bez znaczenia bez znaczenia bez znaczenia
bez znaczenia
bez znaczenia bez znaczenia bez znaczenia bez znaczenia bez znaczenia bez znaczenia
bez znaczenia
bezpośrednie długoterminowe
stałe
negatywne
miejscowe
odwracalne
bez znaczenia bez znaczenia bez znaczenia bez znaczenia bez znaczenia bez znaczenia
bezpośrednie i
miejscowe i
częściowo
długoterminowe
stałe
negatywne
pośrednie
lokalne
odwracalne
Pozytywne i miejscowe i
częściowo
bezpośrednie i
długoterminowe
stałe
pośrednie
negatywne
lokalne
odwracalne
zauważalne
bez znaczenia
duże
duże
Tab. 3. Zróżnicowanie skutków oddziaływania na poszczególne elementy środowiska – tereny wód
powierzchniowych i zieleni.
Oddziaływanie pod względem:
Oddziaływanie
charakteru
bezpośredniości okresu trwania częstotliwości
zasięgu
na:
zmian
miejscowe
świat przyrody i Bezpośrednie i
długoterminowe
stałe
pozytywne
pośrednie
i lokalne
bioróżnorodność
gleby i
bezpośrednie
długoterminowe
stałe
pozytywne miejscowe
powierzchnię
terenu
bez
powietrze
bez znaczenia
bez znaczenia bez znaczenia pozytywne
znaczenia
atmosferyczne
bez
miejscowe
bezpośrednie
długoterminowe
stałe
klimat lokalny
znaczenia
i lokalne
bez
bez
klimat
bez znaczenia
bez znaczenia bez znaczenia
znaczenia znaczenia
akustyczny
Bezpośrednie i
miejscowe,
długoterminowe
stałe
pozytywne
wody
pośrednie
lokalne
krajobraz i
bezpośrednie
długoterminowe
stałe
pozytywne miejscowe
zabytki
bezpośrednie i
długoterminowe
stałe
pozytywne miejscowe
ludzi
pośrednie
31
trwałości
intensywności
przekształceń przekształceń
odwracalne
zauważalne
nieodwracalne
duże
bez znaczenia
bez znaczenia
częściowo
odwracalne
nieznaczne
bez znaczenia
bez znaczenia
częściowo
odwracalne
zauważalne
odwracalne
zauważalne
częściowo
odwracalne
zauważalne
Tab. 4. Zróżnicowanie skutków oddziaływania na poszczególne elementy środowiska – tereny rolne i ogrody
działkowe.
Oddziaływanie pod względem:
Oddziaływanie
charakteru
bezpośredniości okresu trwania częstotliwości
zasięgu
na:
zmian
miejscowe
świat przyrody i Bezpośrednie i
długoterminowe
stałe
pozytywne
i lokalne
pośrednie
bioróżnorodność
gleby i
stałe
pozytywne miejscowe
bezpośrednie
długoterminowe
powierzchnię
terenu
bez
bez
powietrze
bez znaczenia
bez znaczenia bez znaczenia
znaczenia znaczenia
atmosferyczne
bez
miejscowe
stałe
bezpośrednie
długoterminowe
klimat lokalny
znaczenia
i lokalne
bez
bez
klimat
bez znaczenia
bez znaczenia bez znaczenia
znaczenia znaczenia
akustyczny
Bezpośrednie i
miejscowe,
długoterminowe
stałe
negatywne
wody
pośrednie
lokalne
krajobraz i
bezpośrednie
długoterminowe
stałe
pozytywne miejscowe
zabytki
bezpośrednie i
miejscowe
długoterminowe
stałe
pozytywne
ludzi
pośrednie
i lokalne
5.
trwałości
intensywności
przekształceń przekształceń
odwracalne
zauważalne
nieodwracalne
duże
bez znaczenia
bez znaczenia
częściowo
odwracalne
nieznaczne
bez znaczenia
bez znaczenia
częściowo
odwracalne
zauważalne
odwracalne
zauważalne
częściowo
odwracalne
zauważalne
Metody analizy realizacji postanowień projektu planu
Przewidywane metody analizy realizacji postanowień projektu miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego pod kątem wpływu na środowisko mogą się odnosić do
przestrzegania ustaleń dotyczących przeznaczenia terenu, ukształtowania zabudowy i
zagospodarowania terenu, ustaleń dotyczących wyposażenia w infrastrukturę techniczną,
ochrony i kształtowania środowiska i ładu przestrzennego, ochrony dziedzictwa kulturowego i
zabytków. Oprócz tego prowadzony będzie państwowy monitoring środowiska prowadzony
przez odpowiednie organy administracji państwowej, powołane do badania stanu środowiska.
W przypadku skarg mieszkańców na uciążliwości prowadzonej działalności w oparciu o
uchwalony plan, analizę realizacji MPZP i badanie skażenia środowiska powinien
przeprowadzić odpowiedni organ administracji samorządowej.
W zakresie realizacji przestrzegania ustaleń MPZP powinny być wykonywane
okresowe przeglądy zainwestowania obszaru i realizacji MPZP, realizowane przez
administrację samorządową na potrzeby oceny prowadzonej polityki przestrzennej.
Częstotliwość okresowych przeglądów powinna być zgodna z przepisami szczególnymi
(ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym). Proponuje się przeprowadzanie
przeglądów co dwa lata.
6. Przedstawienie rozwiązań mających na celu zapobieganie, ograniczenie
lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko
Zgodnie z art. 51 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o
środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko, prognoza oddziaływania na środowisko zawiera rozwiązania
mające na celu zapobieganie i ograniczanie negatywnych oddziaływań na środowisko
mogących być rezultatem realizacji projektowanego dokumentu.
W celu ograniczenia lub eliminacji niekorzystnego wpływu na środowisko będącego
efektem realizacji planu miejscowego należy uwzględnić:
- konieczność dotrzymania wszelkich obowiązujących norm dotyczących ochrony
poszczególnych komponentów środowiska, w szczególności w zakresie klimatu
akustycznego;
- odprowadzanie ścieków do sieci kanalizacyjnej;
- ograniczenie zasięgu uciążliwości do granic działki inwestora,
32
-
zapewnienie należytej ochrony cennych składników przyrodniczych w obrębie obszaru
opracowania.
Uznaje się, że pozostałe przyjęte w planie miejscowym rozwiązania nie będą powodować
negatywnych oddziaływań o charakterze znaczącym na środowisko oraz jakość życia i zdrowie
mieszkańców Zgorzelca. Nie przedstawia się zatem dodatkowych rozwiązań mających na celu
zapobieganie, ograniczenie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na
środowisko.
Do rozwiązań służącym ochronie środowiska, które zawiera opisywany projekt MPZP
należą:
- obowiązek utworzenia powierzchni biologicznie czynnej na działkach budowlanych;
- odprowadzanie ścieków do sieci kanalizacji;
- odprowadzanie wód opadowych i roztopowych do sieci kanalizacyjnej;
- ochrona klimatu akustycznego terenów zabudowy mieszkaniowej,
- zachowanie i zapewnienie funkcjonowania terenów o najwyższych wartościach
przyrodniczych, w tym korytarzy ekologicznych dolin rzecznych.
7. Przedstawienie rozwiązań alternatywnych do rozwiązań zawartych w
projekcie MPZP
W zakresie rozwiązań alternatywnych proponuje się należy rozważyć:
na terenach planowanego zainwestowania - podniesienie wskaźnika powierzchni
biologicznie czynnej w obrębie działek budowlanych na wyższy.
Rozwiązaniem alternatywnym jest również brak realizacji analizowanego dokumentu,
jest to jednak całkowicie sprzeczne z zamierzeniami inwestycyjnymi i interesem
ekonomicznym miasta oraz oczekiwaniami i potrzebami inwestorów.
-
8. Informacje o celach ochrony środowiska i powiązania z innymi
dokumentami
Dla planu miejscowego istotne z punktu widzenia ochrony środowiska są priorytety
wynikające z dokumentów ustanowionych na szczeblu rządowym, samorządowym,
porozumień międzynarodowych oraz dokumentów i dyrektyw Unii Europejskiej.
Dokumentu na szczeblu międzynarodowym
-
-
-
Do najważniejszych dokumentów zaliczyć należy:
Dyrektywy Unii Europejskiej:
98/83/UE z dnia 3 listopada 1998 r. w sprawie jakości wód przeznaczonych do
spożycia przez ludzi,
Dyrektywy Ramowej UE dotyczącej wody, przyjętej w 1997 r.,
Dyrektywy 98/15/EC z 27 lutego 1998 r. dot. wprowadzania zanieczyszczeń do wód,
Dyrektywy Ramowej w sprawie ogólnych zasad gospodarowania odpadami
75/442/EWG z 15 lipca 1975 r., Dyrektywy 9/31 WE w sprawie odpadów
niebezpiecznych,
Dyrektywy 43/92 EEC z 21 maja 1992 r. (z późn. zm.) w sprawie ochrony siedlisk
naturalnych oraz dzikiej fauny i flory oraz Dyrektywy 79/409/EWG z 2 kwietnia 1979
r. o ochronie ptaków, będąca podstawą tworzenia Europejskiej Sieci Ekologicznej
NATURA 2000.
Umowy międzynarodowe:
porozumienia między Min. OŚZNiL RP a Państwowym Komitetem Republiki Białoruś
ds. Ekologii o współpracy w dziedzinie ochrony środowiska z 1992 r.,
33
-
porozumienia między Min. OŚZNiL a Min. Leśnictwa Republiki Białoruś z 1995 r. dot.
m.in. rozwoju ochrony cennych ekosystemów, gospodarki wodnej WZŚ i klęsk
żywiołowych,
- porozumienia między Min. OŚZNiL RP a Departamentem OŚ Republiki Litewskiej z
24.01.1992 r. o współpracy w dziedzinie ochrony środowiska,
Biorąc pod uwagę specyfikę planu miejscowego najistotniejsze cele wymienionych
dokumentów odnoszą się do ochrony środowiska przyrodniczego i bioróżnorodności.
Przeprowadzona w poprzednich rozdziałach analiza wykazała brak negatywnych oddziaływań
o charakterze znaczącym na środowisko przyrodnicze obszaru planu i terenów do niego
przyległych. W planie zapewnia się zachowanie terenów zieleni, części terenów rolnych,
utworzenie powierzchni biologicznie czynnej na działkach budowlanych, a także przebieg
cieków wraz z towarzyszącymi im terenami zielonymi, które tworzą korytarze ekologiczne.
Dokumentu na szczeblu krajowym
Do dokumentów o randze krajowej należą:
− II Polityka ekologiczna państwa, która nawiązuje do priorytetowych kierunków działań
określonych w VI Programie działań Unii Europejskiej w dziedzinie środowiska.
Dokument ten wskazuje narzędzia ochrony środowiska, a także problemy związane ze
współpracą międzynarodową ze szczególnym uwzględnieniem UE. Swoje cele i zakres
działań wyznacza w trzech horyzontach czasowych: do roku 2002, do roku 2010 i do
roku 2025.
− Polityka ekologiczna państwa na lata 2009-2012 z perspektywą do roku 2016
przedstawia cele w zakresie rozwiązań systemowych, wśród których wyróżnia
włączenie aspektów ekologicznych do polityk sektorowych, a przede wszystkim do
energetyki, przemysłu, transportu, gospodarki komunalnej i budownictwa, rolnictwa,
leśnictwa i turystyki, aktywizację rynku na rzecz ochrony środowiska, zarządzanie
środowiskiem, udział społeczeństwa w działaniach na rzecz ochrony środowisk, rozwój
badań i postęp techniczny oraz ponoszenie odpowiedzialności za szkody w środowisku.
Dokument ten dostrzega ważną rolę w ekologizacji planowania przestrzennego i
użytkowania terenu oraz w edukacji ekologicznej i dostępie do informacji.
− Krajowa strategia ochrony i umiarkowanego użytkowania różnorodności biologicznej
wraz z Programem działań mówi o zachowaniu całej rodzimej przyrody, bez względu
na jej formę użytkowania oraz stopień jej przekształcenia lub zniszczenia.
− Krajowy Program Zwiększania Lesistości, który jest instrumentem polityki leśnej w
zakresie kształtowania przestrzeni przyrodniczej kraju, zawiera ogólne wytyczne
sporządzania regionalnych planów przestrzennego zagospodarowania w dziedzinie
zwiększania lesistości.
− Krajowy Plan Gospodarki Odpadami określa zakres działania niezbędny do
zaplanowania zintegrowanej gospodarki odpadami w kraju, w sposób zapewniający
ochronę środowiska z uwzględnieniem obecnych i przyszłych możliwości
technicznych, organizacyjnych.
− Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych jest programem inwestycji
rozbudowy systemów oczyszczalni ścieków w sektorze komunalnym. Program pozwoli
na wyeliminowanie nieoczyszczonych ścieków (pochodzących ze źródeł miejskich i
aglomeracji) z wód powierzchniowych. Dokument dotyczy także poprawy jakości wód
powierzchniowych, będących potencjalnym źródłem poboru ujęć komunalnych.
Zamierzeniem Programu jest również pobudzenie inicjatyw lokalnych (nowe miejsca
pracy) oraz pełne dostosowanie do wymogów Unii Europejskiej w zakresie
wyposażenia w system oczyszczalni ścieków i kanalizacji.
Biorąc pod uwagę specyfikę planu miejscowego najistotniejsze cele wymienionych
dokumentów odnoszą się do ochrony środowiska przyrodniczego i bioróżnorodności.
Przeprowadzona w poprzednich rozdziałach analiza wykazała brak negatywnych oddziaływań
34
o charakterze znaczącym na środowisko przyrodnicze obszaru planu i terenów do niego
przyległych. W planie zapewnia się zachowanie terenów zieleni, części terenów rolnych,
utworzenie powierzchni biologicznie czynnej na działkach budowlanych, a także przebieg
cieków wraz z towarzyszącymi im terenami zielonymi, które tworzą korytarze ekologiczne.
Szczególnie ważnym dla ochrony środowiska w Polsce dokumentem jest „Polityka
ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016”, gdzie wyróżnia się
aspekt ekologiczny w planowaniu przestrzennym jako jedno z działań systemowych. W
dokumencie tym wskazuje się m.in. na uwzględnienie w planach zagospodarowania
przestrzennego wymagań ochrony środowiska i gospodarki wodnej. W planie miejscowym
uwzględnia się te wymagania, co zostało opisane powyżej, a także w poprzednich rozdziałach
prognozy.
Dokumentu na szczeblu regionalnym i lokalnym
Ustanowione na poziomach międzynarodowym i krajowym cele polityki ekologicznej
znalazły swoje odzwierciedlenie w opracowanych na poziomie regionalnym dokumentach
strategicznych, takich jak: „Program zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska
województwa dolnośląskiego” czy „Wojewódzki plan gospodarki odpadami województwa
dolnośląskiego”. Długoterminowy cel „Programu zrównoważonego rozwoju i ochrony
środowiska województwa dolnośląskiego” sformułowano jako „Harmonijny, zrównoważony
rozwój województwa, w którym wymagania ochrony środowiska nie tylko mają istotny wpływ
na przyszły charakter regionu, ale również wspierają jego rozwój gospodarczy”. Generalne
cele strategiczne do roku 2015 w zakresie ochrony środowiska:
− poprawa jakości powietrza atmosferycznego (dalsze ograniczanie emisji z zakładów
przemysłowych, zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza ze źródeł niskiej emisji i
ze źródeł komunikacyjnych);
− zmniejszenie uciążliwości hałasu (komunikacyjnego i przemysłowego);
− przywrócenie wysokiej jakości wód powierzchniowych i podziemnych i ich ochrona
(uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej, zmniejszenie zużycia wody,
ograniczenie zanieczyszczenia spowodowanego niekontrolowanymi spływami
powierzchniowymi,
podniesienie
bezpieczeństwa
przeciwpowodziowego,
zwiększenie małej retencji, ochrona zasobów wód podziemnych);
− ograniczenie negatywnego oddziaływania odpadów na środowisko (uporządkowanie
gospodarki odpadami przemysłowymi i komunalnymi);
− podniesienie jakości gleb;
− ochrona zasobów złóż poprzez ich racjonalne wykorzystanie;
− ochrona i wzrost różnorodności biologicznej (określenie zasobów, objęcie ochroną
obszarów o wysokich walorach przyrodniczych, powiększenie zasobów leśnych i
zapewnienie ich kompleksowej ochrony, podniesienie różnorodności biologicznej i
krajobrazowej, rozwój terenów zieleni w miastach i na terenach wiejskich);
− ograniczenie wystąpień nadzwyczajnych zagrożeń środowiska (poprawa
bezpieczeństwa ekologicznego związanego z działalnością produkcyjną
przedsiębiorców, zapewnienie bezpieczeństwa przewozu drogowego i kolejowego
materiałów niebezpiecznych);
− podniesienie świadomości ekologicznej w społeczeństwie;
− otwarta i dwustronna komunikacja pomiędzy wszystkimi stronami zaangażowanymi
w ochronę środowiska;
− uzyskanie pełnej informacji o stanie środowiska.
Niniejszy projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego realizuje
powyższe cele poprzez:
- przywrócenie wysokiej jakości wód powierzchniowych i podziemnych i ich ochrona
(wprowadzenie korzystnych rozwiązań z zakresu gospodarki wodno-ściekowej);
35
-
w zakresie różnorodności biologicznej – poprzez obowiązek pozostawienia części
działek budowlanych jako tereny biologicznie czynne, zachowanie najcenniejszych
elementów środowiska przyrodncizego;
- w zakresie informacji o środowisku oraz komunikacji pomiędzy wszystkimi stronami
zaangażowanymi w ochronę środowiska – poprzez realizację planowania zgodnie z
trybem strategicznej oceny oddziaływania na środowisko.
Polityka ekologiczna gminy określona została również w dokumencie „Program
ochrony środowiska i plan gospodarki odpadami dla Miasta Zgorzelec” (Zgorzelec 2009).
Podstawowe cele ochrony środowiska mające odniesienie do przedmiotowego planu
miejscowego to:
o Ochrona wód powierzchniowych i podziemnych – w planie dopuszcza się rozbudowę
systemu kanalizacji i wprowadza obowiązek odprowadzania ścieków do kanalizacji;
o Gospodarka odpadami - gospodarka odpadami na terenie planu będzie realizowana
przez politykę przyjętą przez gminę;
o Ochrony powietrza – w planie przyjęto korzystne rozwiązania z zakresu ograniczenia
niskiej emisji.
9.
Streszczenie
Celem realizacji planu jest uporządkowanie zabudowy w rejonie dzielnicy Ujazd
Południe. W planie miejscowym zachowuje się istniejącą zabudowę mieszkaniową, usługową
oraz tereny aktywności gospodarczej. Stwarza się możliwości jej uzupełnienia poprzez
wykreowanie terenów inwestycyjnych w północnej i południowej części terenu planu.
Rozbudowie ulega układ drogowy, jednak jego główną oś w dalszym ciągu tworzyć będą
istniejące szlaki komunikacyjne. Jednocześnie zachowuje się cenne elementy środowiska
przyrodniczego (ciek wraz z obudową biologiczną – rz. Czerwona Woda, stawy, lasy, zieleń
krajobrazową, zieleń parkową oraz ogrody działkowe), zapewniając ich prawidłowe
funkcjonowanie. Obszar planu położony jest w obrębie obszaru Natura 2000 „Przełomowa
Dolina Nysy Łużyckiej”.
W projekcie planu przyjęto korzystne rozwiązania z zakresu ochrony środowiska na
terenach zurbanizowanych, a także zielonych. Projekt został sporządzony zgodnie z przepisami
ochrony środowiska. Z punktu widzenia uwarunkowań ekofizjograficznych nie ma większych
przeszkód dla wprowadzania zabudowy na przedmiotowym terenie. Za niekorzystne można
jedynie uznać zniszczenie części wartościowej pokrywy glebowej kolidującej z planowanym
zagospodarowaniem.
Przeprowadzono ocenę wpływu ustaleń projektu planu na środowisko przyrodnicze.
Uznano, że w wyniku realizacji postanowień omawianego dokumentu nie wystąpią
oddziaływania o charakterze znaczącym.
36