Mechanizmy ewolucji

Kod ECTS:
13.1/L/1B/317
Nazwa przedmiotu: Mechanizmy ewolucji
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek:
Wydział Biologii
Nazwa specjalności:
Nazwa kierunku: Biologia
Nazwisko(a) osoby prowadzącej (osób prowadzących):
wykład : dr hab. Tadeusz Namiotko, prof. UG (Katedra Genetyki)
ćwiczenia: dr hab. Tadeusz Namiotko, prof. UG (Katedra Genetyki)
Liczba godzin zajęć, w tym: wykładów, ćwiczeń,
Liczba punktów ECTS: 5
konwersatoriów, laboratoriów, seminariów:
30W + 15A
Rodzaj studiów (stacjonarne, niestacjonarne, I, II Rok i semestr studiów: III, semestr 5
stopnia):
stacjonarne I-go stopnia
Status przedmiotu (obligatoryjny/fakultatywny):
Język wykładowy: polski
obligatoryjny
Metody dydaktyczne:
Formy i warunki zaliczania przedmiotu:
Wykład w formie prezentacji multimedialnej,
egzamin, zaliczenie ćwiczeń na ocenę na
dyskusja, warsztaty w małych grupach,
podstawie znajomości i umiejętności
prezentacje studentów
wykorzystania treści materiałów źródłowych
podczas dyskusji i pracy w grupach
Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymaganiami wstępnymi: Ewolucja i systematyka
roślin zarodnikowych, roślin zalążkowych i grzybów, bezkręgowców i strunowców. Ekologia ogólna,
podstawy genetyki klasycznej i biologii molekularnej.
Założenia i cele przedmiotu (umiejętności i kompetencje): Rozumienie podstawowych procesów
ewolucyjnych na poziomie populacji. Umiejętność wykorzystania modeli do określenia ewolucyjnych
konsekwencji i efektywności doboru naturalnego. Znajomość procesów specjacyjnych i
makroewolucyjnych oraz umiejętność wykorzystania tej wiedzy do wyjaśniania bioróżnorodności.
Umiejętność krytycznej oceny hipotez dotyczących genezy cech altruistycznych. Umiejętność
interpretacji ewolucyjnych kosztów i zysków rozmnażania płciowego. Rozumienie genezy cech
charakterystycznych dla człowieka.
Treści programowe:
Podstawowe założenia syntetycznej teorii ewolucji.. Odtwarzanie dróg ewolucji cech. Ewolucja na
poziomie populacji: prawo Hardy’ego-Weinberga, czynniki systematyczne, dyspersyjne i
nieokresowe prowadzące do przebudowy genetycznej populacji. Modele i przykłady efektywności
doboru naturalnego. Mechanizmy utrzymujące zrównoważony polimorfizm genetyczny w populacji.
Obciążenie genetyczne. Koncepcja krajobrazu adaptacyjnego. Dobór dotyczący cech ilościowych.
Pojęcia gatunku. Mechanizmy izolujące. Klasyfikacja i przykłady procesów specjacyjnych. Radiacje
adaptacyjne. Klasyfikacja a filogeneza. Problematyka genezy cech altruistycznych. Ograniczona
agresja i strategia ewolucyjnie stabilna. Pochodzenie płci oraz ewolucyjne korzyści i koszty
wynikające z płciowości. Ewolucyjnie stabilny stosunek płci. Ewolucyjne konsekwencje różnych
sposobów kojarzenia. Dobór płciowy. Podstawy ewolucyjnej biologii rozwoju. Prawidłowości
makroewolucji. Trendy ewolucyjne i tempo zmian ewolucyjnych. Masowe wymierania i ich
przyczyny. Wybrane zagadnienia dotyczące tzw. „przełomów w ewolucji”, kluczowych okresów w
historii życia na Ziemi oraz pochodzenia przykładowych wyższych taksonów. Podstawowa analiza
metodologiczna teorii antropogenezy. Biologia ewolucyjna a kreacjonizm.
Literatura podstawowa:
Futuyma D.J. 2008. Ewolucja. WUW, Warszawa.
Krzanowska i in. 2000. Zarys mechanizmów ewolucji. PWN, Warszawa.
Literatura uzupełniająca:
Dzik J. 2009. Dzieje życia na Ziemi. PWN, Warszawa.
Lewin R. 2002. Wprowadzenie do ewolucji człowieka. Prószyński i Sp.
Kontakt: dr hab. Tadeusz Namiotko, prof. UG, [email protected]