PROTOKÓŁ z posiedzenia Komitetu Nauk Geologicznych PAN

PROTOKÓŁ
z posiedzenia Komitetu Nauk Geologicznych PAN
odbytego w Warszawie w dniu 7.11.2012 roku
www.kngeol.pan.pl
Posiedzenie było trzecim spotkaniem członków KNG PAN w bieżącej kadencji 2011-2014. W
posiedzeniu wzięło udział 26 członków Komitetu (wg załączonej listy) z ogólnej liczby 41 osób
uprawnionych do brania udziału z posiedzeniu.
Posiedzeniu przewodniczył prof. dr hab. inż. Jacek Matyszkiewicz, Przewodniczący KNG
PAN.
1. Prof. dr hab. inż. Jacek Matyszkiewicz zaproponował porządek obrad KNG PAN, który został
przyjęty bez uwag. Zgromadzeni jednogłośnie przyjęli protokół z poprzedniego posiedzenia, które
odbyło się w Warszawie, dnia 12 kwietnia 2012 roku.
2. Następnie został
wygłoszony referat przez dr Witolda Szczucińskiego „Fale tsunami -
niedoceniane zagrożenie? Czy tsunami mogą być groźne dla rozwoju energetyki jądrowej w
Polsce”? Referat spotkał się z dużym zainteresowaniem ze strony zgromadzonych. W dyskusji
wzięli udział w kolejności: prof. dr hab. Joachim Szulc, prof. dr hab. Leszek Marks i prof. dr hab.
Krzysztof Jaworowski. W dyskusji podkreślono wagę prac prowadzonych na Alasce a odnoszących
się do podobnej problematyki, w związku z trzęsieniem ziemi ‘Good Friday’; poddano również w
wątpliwość włączanie potrzebę zjawisk meteorycznych do problematyki związanej z zagrożeniami
falami tsunami; podkreślono też związek sejszy bałtyckich z warunkami cyrkulacji powietrza, z
czego może wynikać trudność w zdefiniowaniu wpływu sił tektonicznych na powstawanie fal
tsunami na obszarze Morza Bałtyckiego. Prof. dr hab. inż. Jacek Matyszkiewicz zaproponował
opracowanie stanowiska KNG PAN o potencjalnych zagrożeniach ze strony fal tsunami na
lokalizację elektrowni jądrowych w Polsce. Profesor Matyszkiewicz podkreślił, że powinny być
zawarte wszystkie zastrzeżenia wskazujące małe zagrożenie ze strony fal tsunami. W dyskusji
wzięli udział w kolejności: prof. dr hab. Michał Szulczewski, prof. dr hab. Jan Dowgiałło, prof. dr
1
hab. Stanisław Skompski, prof. dr hab. Andrzej Żelaźniewicz, dr hab. Paweł Aleksandrowski, prof.
PIG-PIB i prof. dr hab. Maciej Kotarba. Zwrócono uwagę na konieczność zachowania dużej
ostrożności
przy tworzeniu tego typu opracowań i potrzebę zaangażowanie szerszej grupy
Komitetów PAN w proces tworzenia opinii o lokalizacji elektrowni jądrowych, stwierdzono
również, że należy zwrócić większą uwagę na potencjalne zagrożenie ze strony trzęsień ziemi oraz
związek ewentualnie opracowanej opinii z wydobyciem węgla kamiennego i gazu łupkowego.
Prof. dr hab. inż. Jacek Matyszkiewicz zaproponował zaproszenie dr hab. Marka Jarosińskiego,
prof. PIG-PIB, który obok zmarłego niedawno prof. dr hab. Witolda Zuchiewicza jest głównym
ekspertem zajmującym się ruchami neotektonicznymi mogącymi wpływać na budowę elektrowni
jądrowych oraz zaproponował odłożenie opracowania stanowiska KNG PAN w tej tematyce.
Prof. dr hab. Leszek Marks zwrócił uwagę na problem zagrożeń wynikających z poziomu wody
’10000-letniej’, która może zagrozić lokalizacji elektrowni. Według jego opinii przede wszystkim
geolodzy powinni wskazać bezpieczne lokalizacje dla przyszłej budowy.
Prof. dr hab. Andrzej Sadurski wskazał na potrzebę stworzenia nowego tematu badawczego
dotyczącego geozagrożeń.
Prof. dr hab. inż. Jacek Matyszkiewicz podkreślił potrzebę wpływania na politykę Państwa, co już
nastąpiło przy badaniu gazu łupkowego. Prof. dr hab. Joachim Szulc podkreślił potrzebę takich
działań, podając przykład Niemiec, które po odejściu od polityki projądrowej muszą eksportować
energię elektryczną. Prof. dr hab. Maciej Kotarba również wskazał na potrzebę szybszej reakcji
Władz, ze względu na już budowaną elektrownię w obwodzie kaliningradzkim, która w
zamierzeniach ma również eksportować gaz do Polski.
3. Prof. dr hab. inż. Jacek Matyszkiewicz poprosić o zreferowanie przez prof. dr hab. Mariana
Adama Gasińskiego propozycji „Stanowiska Komitetu Nauk Geologicznych
PAN w sprawie
organizacji kształcenia w zakresie nauk geologicznych”, opracowanego przez prof. dr hab. Mariana
Adama Gasińskiego i profesora dr hab. Andrzeja Żelaźniewicza.
Prof. dr hab. Marian Adam Gasiński i prof. dr hab. Andrzej Żelaźniewicz zaproponowali powrót do
studiów jednostopniowych, oraz wprowadzenie możliwość zrobienia licencjatu w formie zalecenia
a nie nakazu. W dyskusji wzięli udział w kolejności: prof. dr hab. Joachim Szulc, prof. dr hab. Michał
Szulczewski, prof. dr hab. Marian Adam Gasiński, prof. dr hab. Stanisław Skompski, Paweł
2
Aleksandrowski, prof. PIG-PIB, prof. dr hab. Teresa Oberc-Dziedzic oraz prof. dr hab. Andrzej
Sadurski. Poddano krytyce obecnie obowiązujący system i podkreślono potrzebę przywrócenia
studiów jednostopniowych na kierunku Geologia z możliwością pisania licencjatów.
Prof. dr hab. Jerzy Małecki stwierdził, że na Wydziale Geologii UW nie ma większych problemów z
systemem dwustopniowym.
Prof. dr hab. Andrzej Żelaźniewicz podkreślił potrzebę indywidualizacji studiów doktoranckich a
prof. dr hab. Leszek Marks stwierdził, że popełniono błąd, że uznano studia I-stopnia za zawodowe,
gdy są one wstępem do właściwego nauczenia geologii.
Prof. dr hab. Alfred Uchman poddał krytyce wymogi KRK. Dalsze głosy w dyskusji zabrali prof. prof.
dr hab. Marian Adam Gasiński, prof. dr hab. Teresa Oberc-Dziedzic, prof. dr hab. Jerzy Małecki,
prof. dr hab. Stanisław Lorenc i prof. dr hab. Joachim Szulc. Nie było jednoznacznego poparcia dla
likwidacji studiów dwustopniowych. Podkreślono, że dużą korzyścią wynikającą ze stosowania KRK
są punkty ECTS ułatwiające mobilność.
Prof. dr hab. inż. Jacek Matyszkiewicz podkreślił, że KNG PAN nie powinien jako jedyny
wypowiadać się w sprawie „Stanowiska”, ale powinni to również uczynić Dziekani Wyższych
Uczelni. Profesor Matyszkiewicz zaproponował żeby przekazać Dziekanom, krótki dokument w
formie pytań na podstawie „Stanowiska” przygotowanego przez profesorów Mariana Adama
Gasińskiego i Andrzeja Żelaźniewicza, celem uzyskania ich opinii w tej sprawie. Po uzyskaniu tej
opinii KNG PAN będzie mogło ogłosić swoje oficjalne stanowisko.Po krótkiej dyskusji w której
wzięli udział prof. dr hab. Alfred Uchman, prof. dr hab. Marian Adam Gasiński i prof. dr hab.
Andrzej Żelaźniewicz pozytywnie zaopiniowano taki wniosek.
4. Prof. dr hab. inż. Jacek Matyszkiewicz zaproponował plan pracy na rok 2013. Plan te miałby
uwzględniać dalszą dyskusję w związku z problematyką budowy elektrowni jądrowych w Polsce.
Profesor
Matyszkiewicz
wskazał
na
potrzebę
zaznajomienia
się
z
wynikami
badań
neotektonicznych, które mógłby przedstawić KNG PAN dr hab. Marek Jarosiński, prof. PIG-PIB oraz
prof. dr hab. Leszek Marks, który mógłby przedstawić problematykę związaną z zagrożeniami
powodziami. W roku 2013 KNG PAN powinien doprowadzić do końca prace związane ze
„Stanowiskiem Komitetu Nauk Geologicznych PAN w sprawie organizacji kształcenia w zakresie
3
nauk geologicznych”, zapoznać się z kryteriami oceny parametrycznej jednostek, oraz zapoznać się
z nowymi zasadami finansowania studiów stworzonymi przez MNiSW.
Przeprowadzono krótką dyskusję nad sposobem finansowania nauki w Polsce. W dyskusji wzięli
prof. dr hab. inż. Jacek Matyszkiewicz i prof. dr hab. Andrzej Żelaźniewicz.
5. Prof. dr hab. Andrzej Żelaźniewicz zreferował sposób oceny Komitetów PAN, w tym Komitetu
Nauk Geologicznych przez Władze PAN. Prof. dr hab. inż. Jacek Matyszkiewicz podkreślił, że
największy wpływ na ocenę działalności powinno mieć środowisko geologów, które wybrało
swoich przedstawicieli. Głos w dyskusji zabrali również w kolejności: dr hab. Andrzej Konon oraz
prof. dr hab. Alfred Uchman. Wskazano na problemy związane z tworzeniem strony internetowej
Komitetu, przy braku wsparcia technicznego i finansowego ze strony Polskiej Akademii Nauk, przy
jednoczesnej próbie oceny jakości stron wszystkich Komitetów PAN.
6. Prof. dr hab. inż. Jacek Matyszkiewicz zreferował treść pisma od pani podsekretarz stanu w
MNiSW dr hab. Darii Lipińskiej-Nałęcz, które otrzymał 6 sierpnia 2012 r. jako Przewodniczący KNG
PAN. Pismo to informowało o decyzji „Zespołu ds. dobrych praktyk akademickich”, działającego
przy MNiSW. Na wniosek dr inż. Zbigniewa Złonkiewicza Zespół ten wydał „Opinię i ocenę w
zakresie naruszenia zasad etycznych przez dr Piotra Szreka i mgr Grzegorza Niedźwieckiego”. W
piśmie tym Zespół ten stwierdził, że trudno jednoznacznie określić kto i w jaki stopniu najbardziej
przyczynił się do sukcesu odkrycia dewońskiego tetrapoda w kamieniołomie Zachełmie, w Górach
Świętokrzyskich. Przełomowe znaczenie miało odkrycie łap z palcami prze mgr Grzegorza
Niedźwieckiego. W świetle dokumentacji prezentowanej przez dr Piotra Szreka i mgr Grzegorza
Niedźwieckiego w latach 2008 i 2010 istotne znaczenie miały również obserwacje poczynione
przez dr inż. Zbigniewa Złoniewicza. Według zespołu MNiSW dr Piotr Szrek i mgr Grzegorz
Niedźwiecki nie dopełnili złożonej wcześniejszej obietnicy dr Złonkiewiczowi nadania
wprowadzenia do obiegu naukowego nazwy śladów utworzonej od nazwiska dr Złonkiewicza.
Zespół MNiSW wyraził również dezaprobatę dla praktyk szykanowania dr Złonikiewicza.
Odbiorcami pisma był Departament Nadzoru i Kontroli MNiSW, Redakcja Przeglądu
Geologicznego, Przewodniczący KNG PAN oraz Dyrektor Państwowego Instytutu Geologicznego.
Profesor Matyszkiewicz zapoznał również zebranych z odpowiedzią na pismo Zespołu MNiSW,
adresowanego do pani dr hab. Darii Lipińskiej-Nałęcz napisaną przez dr Piotra Szreka i mgr
Grzegorza Niedźwieckiego. W piśmie tym wyrazili sprzeciw przeciwko interpretacji faktów przez
4
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, wskazując na uchybienia poczynione przez
Ministerstwo w toku postępowania. Podkreślili, że ocena została wydana na podstawie informacji
tylko jednej ze stron sporu. Stwierdzili, że będą kontynuować chęć całkowitego wyjaśnienia
sprawy.
Przewodniczący KNG PAN prof. dr hab. inż. Jacek Matyszkiewicz wyraził zdziwienie z jakiego
powodu jest on jednym z odbiorców pisma z MNiSW, jeżeli do Komitetu nie wpłynęła uprzednio
skarga żadnej ze stron.
7. Prof. dr hab. Alfred Uchman poinformował zebranych Asocjacji Karpato-Bałkańskiej o efektach
wyjazdu do Tirany w związku ze zjazdem w 2014 r. oraz o potrzebie kontynuacji zbierania
informacji o historii geologii, czym zajmuje się obecnie dr Czarniecki w Krakowie. Profesor Uchman
zaproponował wystąpienie o grant dla młodszego badacza, który mógłby przejąć tę misję od dr
Czarnieckiego.
Dr Ryszard Szczęsny stwierdził, że w Muzeum Ziemi istnieje już takie archiwum. Prof. dr hab.
Andrzej Żelaźniewicz zaproponował przekazanie zbioru dr Czarnieckiego do archiwum Muzeum.
Prof. dr hab. Jerzy Małecki zwrócił uwagę na problem przedstawienia przez geotechników opinii o
braku potrzeby zatrudniania geologów przy ocenie podłoża budowlanego. Prof. dr hab. inż. Jacek
Matyszkiewicz stwierdził, że reakcja powinna być zdecydowana i powinno być przygotowane
odpowiednie pismo w tej sprawie.
Dr Ryszard Szczęsny zwrócił uwagę na niedostatek informacji z zakresu geologii na wcześniejszych
etapach kształcenia.
8. Prof. dr hab. inż. Jacek Matyszkiewicz zaproponował zakończenie obrad.
Sekretarz Naukowy
Przewodniczący
Komitetu Nauk Geologicznych PAN
Komitetu Nauk Geologicznych PAN
dr hab. Andrzej Konon, prof. UW
prof. dr hab. inż. Jacek Matyszkiewicz
5