ewangelista 18(246). - lukasz.archpoznan.pl

Numer 18 (246)
Gazeta Parafii p w. Sw. Lukasza Ewangelisty w Poznaniu
9 pazdziernika 2011
Nawrócony buntownik
Jezus znowu w przypowieœciach
mówi³ do nich: "Królestwo niebieskie
podobne jest do króla, który wyprawi³ ucztê weseln¹ swemu synowi.
Pos³a³ wiêc swoje s³ugi, ¿eby zaproszonych zwo³ali na ucztê, lecz ci nie
chcieli przyjœæ. Pos³a³ jeszcze raz inne
s³ugi z poleceniem: "Powiedzcie zaproszonym: Oto przygotowa³em moj¹ ucztê: wo³y
i tuczne zwierzêta pobite
i wszystko jest gotowe.
PrzyjdŸcie na ucztê!" Lecz oni
zlekcewa¿yli to i poszli: jeden
na swoje pole, drugi do swego kupiectwa, a inni pochwy-
cili jego s³ugi i zniewa¿ywszy ich, pozabijali. Na to król uniós³ siê gniewem. Pos³a³ swe wojska i kaza³ wytraciæ owych zabójców, a miasto ich
spaliæ. Wtedy rzek³ swoim s³ugom:
"Uczta wprawdzie jest gotowa, lecz
zaproszeni nie byli jej godni. IdŸcie
Zaproszeni na
uczte królewska
Król zaprasza na ucztê. Czy
mo¿e byæ wiêkszy zaszczyt ni¿
zaproszenie do królewskiego
pa³acu, na spotkanie z samym
królem? A jednak zaproszeni nie chc¹
przyjœæ, wymawiaj¹ siê wa¿nymi obowi¹zkami - ten idzie pracowaæ na swoje pole, tamten - sprzedawaæ towary
w swoim sklepie. Zaskakuj¹ce - jak
mo¿na odmówiæ królowi, swemu
w³adcy? Temu, od którego zale¿y
¿ycie, byt? Zaproszeni nie tylko nie
przyszli na ucztê, ale te¿ pochwycili
i zabili s³ugi królewskie. Król rozgniewa³ siê i wytraci³ ich, a miasto ich spali³. Nastêpnie rozes³a³ swe s³ugi na rozstajne drogi, by zaprosili na ucztê
wszystkich, których spotkaj¹. WkrótEwangelista 9 pazdziernika 2011
ce sala zape³ni³a siê biesiadnikami - ci,
którzy przyszli, byli w wiêkszoœci biedakami z ulicy. Zapewne zaproszenie
królewskie przyjêli z niedowierzaniem
- jak to? oni? do króla? Sam król ich
zaprasza? Przecie¿ oni nie s¹ godni takiego zaszczytu… Mo¿na sobie wyobraziæ, jak z wielkim onieœmieleniem,
a jednoczeœnie ogromn¹ radoœci¹ przekraczaj¹ progi pa³acu: oto przywrócono im ludzk¹ godnoœæ, z nêdzarzy stali
siê tymi, którzy zasiadaj¹ przy królewskim stole.
Bóg zaprasza na ucztê. Czy zaprosze-
wiêc na rozstajne drogi i zaproœcie
na ucztê wszystkich, których spotkacie". S³udzy ci wyszli na drogi i sprowadzili wszystkich, których napotkali: z³ych i dobrych. I sala zape³ni³a siê
biesiadnikami. Wszed³ król, ¿eby siê
przypatrzyæ biesiadnikom, i zauwa¿y³ tam cz³owieka, nie ubranego w strój weselny. Rzek³ do
niego: "Przyjacielu, jak¿e tu
wszed³eœ nie maj¹c stroju weselnego?" Lecz on oniemia³.
Wtedy król rzek³ s³ugom:
"Zwi¹¿cie mu rêce i nogi i wyrzuæcie go na zewn¹trz, w ciemnoœci! Tam bêdzie p³acz i zgrzytanie zêbów". Bo wielu jest powo³anych, lecz ma³o wybranych".
Mt 22, 1-14
nie to nie jest zaszczytem jeszcze
wiêkszym, ni¿ zaproszenie ze
strony ziemskiego w³adcy? Czy
mo¿na odmówiæ Bogu? A jednak
jak czêsto zaproszenie to odrzucamy,
jak czêsto trudno nam wybraæ Boga,
jak czêsto mamy wa¿niejsze sprawy…
Bo¿a uczta - w rozumieniu dos³ownym:
Eucharystia, w szerszym znaczeniu:
królestwo niebieskie i droga Ewangelii
do niego prowadz¹ca. Jak odpowiadamy na Bo¿e zaproszenie? Z naszym
doczesnym sposobem myœlenia ³atwiej
by³oby nam przyj¹æ zaproszenie ziemskiego króla - konkretne, namacalne.
Jak pisa³ ks. Jan Twardowski "Nam
³atwiej wybraæ bogatego cz³owieka,
który zaprasza na przyjêcie, bo widziStrona 1
Pierwsze czytanie
Pan Zastêpów przygotuje dla wszystkich ludów na tej górze ucztê z t³ustego
miêsa, ucztê z wybornych win, z najpo¿ywniejszego miêsa, z najwyborniejszych
win. Zedrze On na tej górze zas³onê, zapuszczon¹ na twarzy wszystkich ludów,
i ca³un, który okrywa³ wszystkie narody. Raz na zawsze zniszczy œmieræ. Wtedy
Pan otrze ³zy z ka¿dego oblicza, odejmie hañbê swego ludu po ca³ej ziemi, bo
Pan przyrzek³. I powiedz¹ w owym dniu: "Oto nasz Bóg, Ten, któremuœmy zaufali, ¿e nas wybawi; oto Pan, w którym z³o¿yliœmy nasz¹ ufnoœæ: cieszmy siê i
radujmy z Jego zbawienia! Albowiem rêka Pana spocznie na tej górze".
Iz 25, 6-10a
B ÓG
PYTA NAS
1. Bóg zaprasza na ucztê - Eucharystiê jak czêsto korzystam z tego zaproszenia?
2. Na ile wa¿ne jest dla mnie niedzielne
spotkanie z Bogiem - czy zdarza mi siê
³atwo rezygnowaæ z uczestnictwa we
mszy œw.?
3. Czy potrafiê autentycznie spotkaæ siê
z Chrystusem w Eucharystii?
KOMENTARZ
Drugie czytanie
Bracia:
Umiem cierpieæ biedê, umiem i obfitowaæ. Do wszystkich w ogóle warunków
jestem zaprawiony: i byæ sytym, i g³ód cierpieæ, obfitowaæ i doznawaæ niedostatku. Wszystko mogê w Tym, który mnie umacnia. W ka¿dym razie dobrze uczyniliœcie, bior¹c udzia³ w moim ucisku. A Bóg mój wed³ug swego bogactwa zaspokoi wspaniale w Chrystusie Jezusie ka¿d¹ wasz¹ potrzebê. Bogu zaœ i Ojcu
naszemu chwa³a na wieki wieków. Amen.
Flp 4, 12-14. 19-20
Ewangelia na niedziele 16 pazdziernika
Faryzeusze odeszli i naradzali siê, jak by podchwyciæ Jezusa w mowie. Pos³ali
wiêc do Niego uczniów razem ze zwolennikami Heroda, aby Mu powiedzieli:
"Nauczycielu, wiemy, ¿e jesteœ prawdomówny i drogi Bo¿ej w prawdzie nauczasz. Na nikim Ci nie zale¿y, bo nie ogl¹dasz siê na osobê ludzk¹. Powiedz
nam wiêc, jak Ci siê zdaje? Czy wolno p³aciæ podatek cezarowi, czy nie?". Jezus
przejrza³ ich przewrotnoœæ i rzek³: "Czemu Mnie kusicie, ob³udnicy? Poka¿cie Mi
monetê podatkow¹". Przynieœli mu denara. On ich zapyta³: "Czyj jest ten obraz i
napis?". Odpowiedzieli: "Cezara". Wówczas rzek³ do nich: "Oddajcie wiêc cezarowi to, co nale¿y do cezara, a Bogu to, co nale¿y do Boga".
Mt 22,15-21
Chrystus zaprasza nas dziœ po raz kolejny na swoj¹ Ucztê. Czy czujemy siê
zaproszeni? Ludzie z dzisiejszej Ewangelii, do których skierowano zaproszenie na ucztê, nie byli nim zainteresowani; mieli wa¿niejsze sprawy. A czy
my rzeczywiœcie wierzymy w to, ¿e nie
ma dla nas wa¿niejszych spraw ni¿
Eucharystia, w której Bóg objawia siê
nam i daje nam samego siebie za pokarm? To tu mo¿emy zakosztowaæ bliskiego obcowania z Bogiem, które
bêdzie naszym udzia³em w niebie.
Czytania na tydzien
Poniedzia³ek - dzieñ powszedni albo wspomnienie Œwiêtych Mêczenników Dionizego, biskupa, i Towarzyszy albo œw. Jana Leonardiego, prezbitera albo b³.
Marii Angeli Truszkowskiej, dziewicy: Rz 1, 1-7; £k 11,29-32; Wtorek: Rz 1,1625; £k 11,37-41; Œroda - dzieñ powszedni albo wspomnienie b³. Jana Beyzyma,
prezbitera: Rz 2,1-11; £k 11,42-46; Czwartek - wspomnienie œw. Honorata KoŸmiñskiego, prezbitera: Rz 3,21-29; £k 11,47-54; Pi¹tek - dzieñ powszedni albo
wspomnienie œw. Kaliksta I, papie¿a i mêczennika albo œw. Ma³gorzaty Marii
Alacoque, dziewicy: Rz 4,1-8; £k 12,1-7; Sobota - wspomnienie œw. Teresy z
Ávila, dziewicy i doktora Koœcio³a: Rz 4,13.16-18; £k 12,8-12; Niedziela: Iz 45,
1.4-6; 1 Tes 1,1-5b; Mt 22,15-21; Poniedzia³ek - wspomnienie œw. Ignacego
Antiocheñskiego, biskupa i mêczennika: Rz 4,20-25; £k 12,13-21; Wtorek œwiêto œw. £ukasza Ewangelisty: 2 Tm 4,9-17a; £k 10,1-9; Œroda - wspomnienie b³. Jerzego Popie³uszki, prezbitera i mêczennika: Rz 6, 12-18; £k 12,3948; Czwartek - wspomnienie œw. Jana Kantego: Rz 6, 19-23; £k 12,49-53;
Pi¹tek - wspomnienie b³. Jakuba Strzemiê, biskupa: Rz 7,18-24; £k 12,54-59;
Sobota- wspomnienie b³. Jana Paw³a II, papie¿a: Rz 8, 1-11; £k 13,1-9
Strona 2
„Mi³oœæ w³asna
jest przeciwieñstwem mi³oœci”
Antoine de Saint-Exupéry
Ewangelista 9 pazdziernika 2011
my i króla, i wo³owinê na talerzu. Trudniej natomiast wybraæ zapraszaj¹cego
niewidzialnego Boga, skoro nawet Jego
darów nie widzimy. Tymczasem mamy
ca³kowicie oprzeæ siê na niewidzialnym
Bogu".
A my Boga traktujemy nieraz jako dodatek do ¿ycia. Na pierwszym miejscu
stawiamy siebie, swoje sprawy. To
moje "ja" zas³ania mi Boga, przeszkadza mi w przyjêciu Jego zaproszenia,
w pójœciu Jego drog¹. "£atwiej wielb³¹dowi przejœæ przez ucho igielne ni¿
bogatemu wejœæ do królestwa niebieskiego" - powiedzia³ kiedyœ Jezus.
Wszystko, co mamy, do czego przywi¹zujemy wagê, mo¿e nam utrudniæ
przyjêcie Bo¿ego zaproszenia, zepchn¹æ Boga w naszym ¿yciu na dalszy plan. Boimy siê porzuciæ to, co
mamy, boimy siê coœ straciæ.
Ci, którzy przyszli na ucztê królewsk¹,
nie mieli ani pola, które trzeba by³o
uprawiaæ, ani sklepu, gdzie czekali
klienci. Nie mieli niczego do stracenia.
Zaproszenie na ucztê by³o ich jedyna
szans¹, nadziej¹, by³o w ich ¿yciu wielkim, prawdopodobnie najwiêkszym
wydarzeniem. Czêsto do Boga te¿
³atwiej trafiæ tym, którzy w jakiœ sposób znaleŸli siê na dnie, nigdy niczego
nie mieli albo stracili wszystko, co mieli, którym zawali³ siê ca³y dotychcza-
sowy œwiat. Wtedy Bóg mo¿e staæ siê
wszystkim, bo Jego zaproszenie nadaje
sens ¿yciu, które sens straci³o.
Bóg kieruje zaproszenie do ka¿dego.
Czy potrafimy je przyj¹æ? A mo¿e jest
zbyt wiele spraw, które przyjêcie zaproszenia nam utrudniaj¹ - albo raczej
wydaje nam siê, ¿e utrudniaj¹. Bogu
nie chodzi przecie¿ o to, byœmy dos³ownie porzucili ca³e nasze dotychczasowe ¿ycie - mamy raczej porzuciæ
pewien sposób myœlenia o nim, uporz¹dkowaæ je. Œw. Augustyn s³usznie
powiedzia³: "Jeœli Bóg jest na pierwszym miejscu, wszystko jest na w³aœciwym miejscu" - nie chodzi o to, by
nic innego nie istnia³o, by nie liczy³a siê
ju¿ ani rodzina, ani praca, ani rozwijanie naszych talentów i zainteresowañ,
ale o to, by ¿ycie budowaæ na Bogu,
bo dopiero wtedy wszystko, cokolwiek robimy, mo¿e nabraæ g³êbszego
sensu.
A jeœli konsekwentnie odrzucamy Bo¿e
zaproszenie? Ewangelia mówi, ¿e król,
rozgniewawszy siê, wytraci³ tych, którzy wzgardzili jego uczt¹. Odrzucenie
zaproszenia Boga
oznacza œmieræ - nie
tylko w perspektywie wiecznoœci
œmieræ wieczn¹, ale
tak¿e w doczesno-
œci œmieræ duchow¹. ¯ycie bez Boga,
bez wymiaru duchowego, jest martwe.
Druga czêœæ dzisiejszej Ewangelii mówi
o jeszcze jednej sprawie. Oto wœród
tych, którzy przybyli na królewsk¹
ucztê, znalaz³ siê cz³owiek nie ubrany
w strój weselny. "Przyjacielu, jak¿e tu
wszed³eœ, nie maj¹c stroju weselnego?" - pyta król i ka¿e biesiadnika
wyrzuciæ. Przypowieœæ Jezus koñczy
s³owami: "Wielu jest powo³anych. lecz
ma³o wybranych". Swoje zaproszenie
Bóg kieruje do wszystkich, ale samo
przyjêcie go to jeszcze nie wszystko trzeba okazaæ siê godnym tego zaproszenia. Skoro je przyjmujê, muszê byæ
w tym konsekwentny. Tak jak nie
mo¿na iœæ na ucztê w nieodpowiednim stroju, ³ami¹c przyjête zasady, tak
nie mo¿na uwa¿aæ, ¿e pod¹¿a siê
drog¹ Bo¿¹, postêpuj¹c niezgodnie
z Bo¿ymi prawami. Przyj¹æ Bo¿e zaproszenie to chcieæ prawdziwie ¿yæ
Bogiem, Jego prawem, Ewangeli¹.
Czy jestem gotowy na Bo¿¹ ucztê?
nikiem na dworze perskim, z jego ramienia zosta³ namiestnikiem Jerozolimy.Wraz
z kap³anem Ezdraszem przeprowadzi³
dzie³o odnowy religijnej i administracyjnej Izraela po powrocie z wygnania do
Babilonii. Przyby³ do Jerozolimy ok. 445
r. p.n.e. na czele trzeciej grupy repatriantów powracaj¹cych po niewoli babiloñskiej. Organizowa³ odbudowê miasta
oraz koordynowa³ akcjê jego zasiedlania. Dziêki jego staraniom Jerozolima sta³a siê samodzieln¹ prowincj¹, choæ pod
zwierzchni¹ w³adz¹ persk¹. Z pomoc¹
kap³ana Ezdrasza przeprowadzi³ szereg
administracyjnych regulacji dotycz¹cych
¿ycia spo³ecznego i religijnego - reformy
mia³y na celu przywróciæ teokratyczny
charakter spo³ecznoœci Izraela oraz sakraln¹ czystoœæ narodu i kultu œwi¹tynnego.
mp
BIBLIA - SLOWO ZYCIA
Ksiega Nehemiasza
Ksiêga Nehemiasza to jedna z ksi¹g Starego Testamentu, nale¿¹ca do dzie³a kronikarskiego, w kanonie Pisma Œwiêtego
zaliczana do ksi¹g historycznych, w kanonie hebrajskim do Pism (Ketubim).
Pierwotnie stanowi³a jedn¹ ca³oœæ
z Ksiêg¹ Ezdrasza, ³¹cz¹c siê te¿ z
Pierwsz¹ i Drug¹ Ksiêg¹ Kronik.
Tytu³
Nazwa ksiêgi wywodzi siê od g³ównej
postaci i autora czêœci tekstu - Nehemiasza. Nehemiasz ¿y³ w V w. p.n.e., po zakoñczeniu niewoli babiloñskiej. By³ urzêdEwangelista 9 pazdziernika 2011
Powstanie
Ksiêga Nehemiasza powsta³a ok. V-IV
w. p.n.e., ma charakter kompilatorski,
choæ tradycja wskazuje na Ezdrasza lub
samego Nehemiasza jako autora. Czêœæ
tekstu jest prawdopodobnie rzeczywiœcie autorstwa Nehemiasza - s¹ to tzw.
Strona 3
pamiêtniki Nehemiasza, autobiograficzne fragmenty pisane w pierwszej osobie
(rozdzia³y 1 do 7 i 13); centraln¹ postaci¹ jest tu Nehemiasz, ró¿ny od osoby
narratora w pozosta³ej czêœci tekstu.
Poza tym ksiêga zawiera perskie i ¿ydowskie dokumenty urzêdowe, listy, spisy
miast i osób, a tak¿e Kronikê Œwi¹tyni.
TreϾ
Ksiêga Nehemiasza kontynuuje historiê
opisan¹ w Pierwszej i Drugiej Ksiêdze
Kronik oraz Ksiêdze Ezdrasza, niekiedy
powtarza, uzupe³nia lub zmienia kolejnoœæ
wydarzeñ z Ksiêgi Ezdrasza. Koncentruje siê g³ównie na kwestiach spo³eczno-administracyjnych i prawnych (odbudowa murów, administracja miasta, kwestie ekonomiczne), podczas gdy Ksiêga
Ezdrasza wiêkszy nacisk k³adzie na duchowoœæ odnowionej wspólnoty i realizacjê przymierza Boga z ludem. Tekst
Ksiêgi Nehemiasza jest wierny duchowi
dzia³añ Ezdrasza, maj¹cych charakter
religijno-narodowy.
Ca³y cykl tworzony przez po³¹czone ksiêgi Ezdrasza i Nehemiasza mo¿na podzieliæ
na piêæ sekcji: dwie pierwsze przypadaj¹
na Ksiêgê Ezdrasza i omawiaj¹ pierwszy etap odnowy i odbudowy po powrocie z niewoli babiloñskiej (odbudowa
œwi¹tyni) oraz dzia³alnoœæ Ezdrasza, powracaj¹cego z nowa grup¹ repatriantów
i wprowadzaj¹cego reformy spo³ecznoreligijne odnawiaj¹ce wspólnotê Izraela.
Nastêpne trzy sekcje tworz¹ Ksiêgê
Nehemiasza. Pierwsza z nich - rozdzia³y
od 1 do 7 - opisuje pocz¹tek dzia³alnoœci Nehemiasza i odbudowê murów Jerozolimy, reformê spo³eczno-ekonomiczn¹ (m.in. powszechne odd³u¿enie)
oraz spis repatriantów i przygotowania
do zasiedlenia miasta.
Kolejna sekcja dotyczy kwestii religijno-spo³ecznych. Rozdzia³ 8 opisuje uroczyste czytanie przez kap³ana Ezdrasza,
wobec ca³ego zgromadzonego ludu, hebrajskiego tekstu Prawa oraz jego t³umaczenie i komentarz w jêzyku aramejskim - wydarzenie to jest symbolicznie
odczytywane jako moment narodzin judaizmu, a jego pami¹tk¹ jest coroczne
Œwiêto Namiotów. Rozdzia³y 10 i 11
przedstawiaj¹ obchody dnia pokuty
(Œwiêta Pojednania): post, wyznanie
grzechów osobistych i ca³ego narodu,
wys³uchanie przepisów Prawa i uroczyste uwielbienie Boga. Potem nastêpuje
opis odnowienia Przymierza oraz przepisy dotycz¹ce przestrzegania Prawa i
utrzymania œwi¹tyni. Nastêpne rozdzia³y
zawieraj¹ regulacje kwestii spo³ecznych
na gruncie prawa religijnego, a tak¿e
genealogie i spisy repatriantów oraz osób
zaanga¿owanych w odbudowê miasta
i œwi¹tyni. Jest tu te¿ opis poœwiêcenia
murów miasta i zasiedlenia Jerozolimy.
Ostatnia sekcja - rozdzia³ 13 - zawiera
regulacje dotycz¹ce ma³¿eñstw z cudzoziemcami (podkreœlony zostaje zakaz zawierania takich ma³¿eñstw z uwagi na
trudnoœci w zachowaniu czystoœci wiary
i niebezpieczeñstwo przyjêcia pogañskich
kultów), obchodzenia szabatu i utrzymania lewitów.
Znaczenie
Ksiêga Nehemiasza jest cennym Ÿród³em
historycznym, mówi¹cym o dziejach Izraela po niewoli babiloñskiej, dokumentuj¹cym konstytuowanie siê religii judaistycznej. Ksiêga ma te¿ charakter kaznodziejski. Jej teologia koncentruje siê na
wiêzi z Bogiem jako g³ównym elemencie
¿ycia Izraela, podkreœla ci¹g³oœæ historii,
odnowienie Przymierza i wprowadzenie
nowego modelu relacji z Bogiem i modlitwy (narodziny judaizmu). Akcent przesuwa siê stopniowo z opisanych w typowo sprawozdawczych tekstach dzia³añ
administracyjnych na symboliczn¹ rolê
œwi¹tyni w odbudowie spo³ecznoœci Izraela. Rozdzia³y od 8 do 10 z kolei uwidaczniaj¹ tendencjê do ograniczania roli
kap³añskich elit i przenoszenie nacisku ze
œwi¹tyni na Torê.
Naczeln¹ ide¹ ksiêgi jest absolutyzacja
Prawa: jest ono norm¹ ¿ycia, a wiernoœæ
Prawu i odnowionemu Przymierzu, a tak¿e scentralizowany kult œwi¹tynny - gwaranty Bo¿ej opieki - s¹ elementami narodowo-religijnej to¿samoœci repatriantów
powracaj¹cych z niewoli babiloñskiej do
odbudowanej Jerozolimy.
W ujêciu Nehemiasza dzieje s¹ histori¹
objawiania siê i dzia³ania Boga.
Ma³gorzata Piechorowska
Sw. Lukasz Ewangelista
Towarzysz œw. Paw³a
Œw. £ukasz ¿y³ w I w n.e., pochodzi³ z Antiochii Syryjskiej. Pierwszy raz zosta³ wspomniany w Biblii
w Liœcie œw. Paw³a do Filemona,
a potem tak¿e w Liœcie do Kolosan (4,14) i w Drugim Liœcie do Tymoteusza (4,11). Z listów œw. Paw³a dowiadujemy siê, ¿e £ukasz by³
z zawodu lekarzem ("Pozdrawia
was £ukasz, umi³owany lekarz",
Kol 4,14). Zanim przyj¹³ chrzest,
co nast¹pi³o oko³o 50 r. n.e., by³
Strona 4
poganinem. Zosta³ nawrócony
podczas drugiej podró¿y misyjnej
œw. Paw³a. Od tego czasu by³ jego
uczniem i wiernym towarzyszem.
Podró¿owali razem do Macedonii,
Grecji i Rzymu. £ukasz jako jedyny mia³ odwagê pozostaæ przy
swoim przyjacielu, kiedy ten zosta³
aresztowany (2 Tm, 4, 11).
Intelektualista i badacz
Œwiêty by³ cz³owiekiem wykszta³conym. W pismach tradycyjnie mu
Ewangelista 9 pazdziernika 2011
przypisywanych znajdowa³o siê
wiele specjalistycznych terminów
medycznych. Bardzo dobrze zna³
ówczesn¹ literaturê, pos³ugiwa³ siê
piêknym jêzykiem greckim. Uwa¿a
siê, ¿e by³ autorem dwóch ksi¹g
N o w e g o Te s t a m e n t u : j e d n e j
z Ewangelii oraz Dziejów Apostolskich. Jako jedyny z Ewangelistów
szczegó³owo opisa³ dzieciñstwo Jezusa. Dziêki wytrwa³emu poszukiwaniu informacji, przedstawi³ tak¿e wiele innych faktów z Jego ¿ycia, których nie
znajdziemy w innych ksiêgach.
To w³aœnie £ukasz spisa³ znane
nam przypowieœci, takie jak
o synu marnotrawnym czy zaginionej owieczce. W ten sposób chcia³ umocniæ w wierze
chrzeœcijan, którzy, tak jak on,
nawrócili siê z pogañstwa.
W przeciwieñstwie do innych
Aposto³ów œw. £ukasz nigdy
nie spotka³ Chrystusa, co podkreœla³ ju¿ we wstêpie do swojej Ewangelii. ("Wielu ju¿ stara³o siê u³o¿yæ opowiadanie
o zdarzeniach, które siê dokona³y
poœród nas, tak jak nam je przekazali ci, którzy od pocz¹tku byli naocznymi œwiadkami i s³ugami s³owa. Postanowi³em wiêc i ja zbadaæ dok³adnie wszystko od
pierwszych chwil i opisaæ ci po
kolei, dostojny Teofilu, abyœ siê
móg³ przekonaæ o ca³kowitej
pewnoœci nauk, których ci udzielono" £k 1,1-4). Natomiast
w wydarzeniach z Dziejów Apostolskich bra³ ju¿ udzia³ osobiœcie.
Portrecista Matki Bo¿ej
Wed³ug legendy z VI w. Ewangelista by³ równie¿ utalentowanym malarzem ikon. Mia³ on
stworzyæ wizerunek Matki Bo¿ej
Kostromskiej, a tak¿e Marii Theotokos i Czarnej Madonny.
Zgodnie z przekazami œw. £ukasz
poniós³ œmieræ mêczeñsk¹ w Beocji w wieku 84 lat. Miejsce jego
pochówku nie jest znane, jednak
Ewangelista 9 pazdziernika 2011
najbardziej prawdopodobne lokalizacje to Efez lub Teby. Relikwie
œw. £ukasza znajduj¹ siê w Padwie
- w koœciele pod wezwaniem œw.
Justyny, w Pradze - w katedrze
œw. Wita oraz w Tebach.
Ikonografia
W ikonografii Œwiêty przedstawiany jest najczêœciej jako pisarz lub
malarz. Przewa¿nie na g³owie ma
równie¿ charakterystyczn¹ czapkê lekarsk¹. Pierwsz¹ opowieœci¹
w Ewangelii œw. £ukasza by³a historia o Zachariaszu, który sk³ada
ofiarê w œwi¹tyni (por. £k, 1,525), dlatego £ukaszowi na obrazach czêsto towarzyszy wó³ - zwierzê ofiarne. Jego innymi atrybutami s¹: ksiêga, zwój, paleta malarska, papier i kamieñ.
Patron
Œw. £ukasz jest patronem Hiszpanii, introligatorów, lekarzy chirurgów, malarzy, rzeŸbiarzy, grafików,
historyków, notariuszy i z³otników.
Wspomnienie liturgiczne w Koœciele katolickim obchodzone
jest 18 paŸdziernika. W Polsce
ten dzieñ ma rangê œwiêta.
Odprawia siê wtedy msze œw.
w imieniu patrona, natomiast
kazanie kierowane jest wówczas g³ównie do pracowników
s³u¿b medycznych. Ze wzglêdu
na pogañsk¹ przesz³oœæ Œwiêtego, dzieñ ten jest równie¿
œwiêtem ubogich i niewiernych.
W œredniowieczu odprawiano
wówczas msze, na których
zbierali siê ¿ebracy, za których
dusze gor¹co siê modlono. Tego
dnia niewiernych nie mo¿na by³o
karaæ ani skazywaæ.
We wczesnym œredniowieczu czêstym zwyczajem by³y tak¿e gus³a,
które podczas tego œwiêta odprawiano na wsiach. By³ to czas
wró¿b i przepowiedni. Kobietom, które prze¿y³y nie³atwy poród oraz ciê¿ko chorym dawano
wówczas tzw. kartkê £ukasza,
by Œwiêty ich chroni³ i ulecza³.
W podobny sposób, dodaj¹c
kartki do po¿ywienia byd³a, proszono tak¿e o odegnanie od zagród zarazy.
"W dzieñ œw. £ukasza módlmy
siê za ludzi, którzy zawsze s¹
obecni przy chorych dzieciach,
aby nie brak³o im si³ fizycznych
oraz uœmiechu w codziennej
pos³udze" - bp Kazimierz Nycz
Klaudia Rodziejczak
Strona 5
Sluzba liturgiczna (1)
S³u¿¹ przy o³tarzu, czytaj¹ czytania z Pisma Œwiêtego, zanosz¹ Pana Jezusa chorym, pomagaj¹ kap³anom przy rozdawaniu komunii Œw. - ministranci, lektorzy, szafarze. Jednym s³owem: s³u¿ba liturgiczna.
Od zupe³nie ma³ych ch³opców, przez m³odzie¿, do doros³ych panów. Na co dzieñ, w niedziele i w œwiêta
widzimy ich przy o³tarzu; w „Ewangeliœcie” pragniemy przybli¿yæ ich sylwetki naszym Czytelnikom, by
lepiej zrozumieæ i poznaæ istotê ich slu¿by.
Dziœ prezentujemy rozmowê z lektorem - Sebastianem Opatem.
Od kiedy s³u¿ysz przy o³tarzu?
Jaki masz "sta¿"?
Od 8 lat plus 1 rok kandydatury.
W sumie dziewiêæ. A teraz od pó³
roku jestem lektorem...
Te r a z j e s t e œ l e k t o re m , a l e
wszystko zaczê³o siê od ministrantury?
Tak. D³ugo by³em ministrantem zanim zdecydowa³em siê na kurs lektorski.
Co trzeba zrobiæ by zostaæ lektorem? Czy trzeba byæ najpierw
ministrantem?
Wydaje mi siê, ¿e nie jest wymagane bycie ministrantem, ale gdy
nie ma ministranta lektor wykonuje wszystkie funkcje przy o³tarzu,
wiêc musi wiedzieæ co ma robiæ
w danej chwili. A ¿eby zostaæ lektorem wystarczy ukoñczyæ kurs.
Obejmuje on wyk³ady z podstaw
liturgiki, biblistyki i teologii, a tak¿e warsztaty z fonetyki i œpiewu.
Koñczy siê egzaminem. Mo¿na go
odbyæ w Poznaniu, albo tak jak ja
pojechaæ na wyjazd (w wakacje
lub ferie) po³¹czony z kursem.
W pierwszym przypadku trwa on
pó³ roku lub d³u¿ej, a w drugim
oko³o tygodnia.
Czym zajmuj¹ siê lektorzy?
Lektorzy s¹ wyznaczeni do czytania S³owa Bo¿ego podczas liturgii.
Jakie s¹ ró¿nice miêdzy s³u¿b¹
ministranck¹ a lektorsk¹?
Ró¿nic¹ jest tylko strój i przygotowywanie siê do czytañ przed
msz¹ œw.
Co jest dla Ciebie najpiêkniejszego w s³u¿bie o³tarza, co przynosi radoœæ, satysfakcjê?
Hmm… Ministranci s³u¿¹ przy o³tarzu Panu Bogu i to jest chyba
najwa¿niejsze...
A czy s¹ jakieœ minusy, trudnoœci bycia lektorem?
Na pewno trzeba wychodziæ trochê wczeœniej z domu, ¿eby przygotowaæ czytanie. Nie mo¿na
"wpaœæ" na minutê przed msz¹
œwiêt¹ i odczytywaæ na niej lekcji
z Pisma Œwiêtego. Zreszt¹ by³oby
to chyba s³ychaæ. Nieraz zdania s¹
trudne do przeczytania. Trzeba siê
trochê natrudziæ.
Czy s³u¿ba liturgiczna to tylko
obowi¹zki?
Nie. Co tydzieñ jest mo¿liwoœæ
wyjœcia z ksiêdzem Wojtkiem na
salê gimnastyczn¹. Ponadto s¹ organizowane ró¿ne wyjœcia m³odzie¿owe w naszej parafii np do kina
lub ZOO.
"Lektor po godzinach" :-) Twoje hobby, zainteresowania?
W czasie roku szkolnego nie ma za
wiele wolnego czasu. Ale jeœli mam
go trochê to lubiê uprawiaæ sport,
wyjœæ do kina albo na jakiœ spacer
itp. Poza tym interesujê siê lotnictwem i motoryzacj¹.
J. P.
SLOWNICZEK RELIGIOZNAWCZY
Ger (hebr. obcy, przybysz) - w prawie ¿ydowskim prozelita, osoba, która nie bêd¹c ¯ydem z pochodzenia przyjê³a
judaizm. Sam akt przyjêcia judaizmu dokonuje siê poprzez k¹piel w rytualnej ³aŸni (mykwa) w obecnoœci przedstawicieli
s¹du religijnego oraz - w przypadku mê¿czyzn - obrzezanie. Ger uwa¿any jest przez prawo religijne za pe³noprawnego
¯yda.
Strona 6
Ewangelista 9 pazdziernika 2011
50. rocznica koronacji cudownego obrazu
Matki Bozej Nieustajacej Pomocy w poznanskiej farze
W niedzielê, 2 paŸdziernika, w
poznañskiej farze uroczysta msza
œw. pod przewodnictwem biskupa
Zdzis³awa Fortuniaka zainaugurowa³a obchody 50. rocznicy koronacji cudownego obrazu Matki
Bo¿ej Nieustaj¹cej Pomocy.
Obraz Matki Bo¿ej Nieustaj¹cej
Pomocy trafi³ do poznañskiej fary
w 1952 roku. Od samego pocz¹tku nabo¿eñstwa nowennowe gromadzi³y w ka¿d¹ œrodê rzesze poznaniaków. Ju¿ w 1961 roku obraz zosta³ ukoronowany papieskimi koronami. By³a to pierwsza w
Polsce po II wojnie œwiatowej koronacja obrazu maryjnego koronami papieskimi. Uroczystoœæ koronacji odby³a siê 11 paŸdziernika
1961 roku, w obchodzone wówczas w Koœciele œwiêto Boskiego
Macierzyñstwa. Korony na³o¿y³
abp Antoni Baraniak, a w uroczystoœci wziê³o udzia³ kilkudziesiêciu
biskupów z prymasem Polski kard.
Stefanem Wyszyñskim oraz t³umy
wiernych.
Fara Poznañska, od wieków stanowi¹ca centrum ¿ycia religijnego
miasta, jest dziœ koœcio³em ca³odziennej adoracji Najœwiêtszego
Sakramentu, sanktuarium Matki
Bo¿ej Nieustaj¹cej Pomocy, koœcio³em bractw i cechów rzemieœlniczych oraz sta³ego dy¿uru w konfesjonale. Odbywaj¹ siê tu ciesz¹ce siê du¿ym zainteresowaniem
koncerty organowe na s³ynnym instrumencie Friedricha Ladegasta.
W ostatnich latach koœció³ farny
przeszed³ gruntown¹ renowacjê, w
której pomog³a dzia³alnoœæ istniej¹cego od 1995 roku Towarzystwa
Przyjació³ Poznañskiej Fary. W
2010 roku Papie¿ Benedykt XVI
nada³ koœcio³owi tytu³ Bazyliki
Mniejszej.
Z okazji jubileuszu koronacji od-
nowiono papieskie korony, którymi przyozdobiony jest obraz Matki Bo¿ej. Uroczystoœci jubileuszowe potrwaj¹ w poznañskiej farze
do 16 paŸdziernika.
Dni Papieskie
W niedzielê 9 paŸdziernika obchodzimy XI Dzieñ Papieski tegoroczne has³o brzmi"Jan
Pawe³ II - cz³owiek modlitwy".
Organizowany corocznie Dzieñ
Papieski ma na celu upowszechnianie myœli i nauczania
Jana Paw³a II, jest te¿ okazj¹
do przeprowadzenia zbiórki na
rzecz Fundacji "Dzie³o Nowego Tysi¹clecia", powo³anej
przez Konferencjê Episkopatu
Polski i podejmuj¹cej ró¿ne
dzie³a upamiêtniaj¹ce pontyfikat Jana Paw³a II. Œrodki uzyskane w wyniku zbiórki zostan¹ przeznaczone na stypendia dla uzdolnionych uczniów z ubogich œrodowisk.
W Archidiecezji Poznañskiej obchoEwangelista 9 pazdziernika 2011
Dni Papieskie 2011 - program
obchodów w Poznaniu
Jan Pawe³ II - cz³owiek modlitwy
dom Dnia Papieskiego towarzyszyæ
bêdzie szereg wydarzeñ, trwaj¹cych
przez ca³y paŸdziernik.
9 X - niedziela
- godz. 12.00, koœció³ pw.
Wszystkich Œwiêtych, ul. Grobla
1
Uroczysta Msza œw. pod przewodnictwem Ks. Biskupa Marka Jêdraszewskiego
oprawa liturgii: Chór Mieszany
Akademii Muzycznej im. I. J. Paderewskiego pod dyrekcj¹ prof.
Antoniego Grochowalskiego
- godz. 17.00, Katedra Poznañska, Ostrów Tumski 1
Verba Sacra - "Œwiêci Jana Paw³a II:
Edyta Stein" - Gody, Ave Crux, U stóp
Krzy¿a; interpretacja: Halina £abonarska, œpiew: Karmelici Bosi - Poznañ;
Strona 7
realizacja: Przemys³aw Basiñski
16 X - niedziela
- godz. 12.00, koœció³ pw. Wszystkich
Œwiêtych, ul. Grobla 1
Msza œw. w ho³dzie b³. Janowi Paw³owi II wraz z koncertem W ogrodzie
œwiat³oœci w wykonaniu Poznañskiego
Chóru Ch³opiêcego pod dyrekcj¹ Jacka Sykulskiego
- godz. 17.00, Katedra Poznañska,
Ostrów Tumski 1
Koncert z cyklu Musica Sacra By³eœ
i Jesteœ nam potrzebny... Modlitwy Maryjne z B³ogos³awionym Janem Paw³em II w wykonaniu chórów Zwi¹zku
"Caecilianum"
- godz. 21.00, Park im. Jana Paw³a II,
£êgi Dêbiñskie
Spotkanie modlitewne pod Krzy¿em
Papieskim
17 X - poniedzia³ek
- godz. 19.00, Akademia Muzyczna
w Poznaniu, Aula Nova, ul. Œw. Marcin
Koncert Muzyka jest modlitw¹ duszy
organizowany przez Zak³ad Muzyki
Koœcielnej Wydzia³u Dyrygentury
Chóralnej, Edukacji Muzycznej i Muzyki Koœcielnej Akademii Muzycznej
w Poznaniu, w programie m.in.: prof.
Andrzej Tatarski - fortepian, Poznañski Chór Katedralny pod dyrekcj¹ ks.
Szymona Daszkiewicza, Chór I Liceum Ogólnokszta³c¹cego im. K.
Marcinkowskiego pod dyrekcj¹ S³awomiry Raczyñskiej
21 X - pi¹tek
- godz. 18.30, koœció³ pw. Wszystkich Œwiêtych, ul. Grobla 1
Msza œw. pod przewodnictwem Ks.
Biskupa Marka Jêdraszewskiego,
w ramach liturgii Msza koronacyjna Cdur K.V. 317 W. A. Mozarta w wykonaniu Wokalistów, Chóru i Orkiestry
Studentów Akademii Muzycznej im. I.
J. Paderewskiego pod dyrekcj¹ prof.
Marcina Sompoliñskiego
- godz. 18.30, koœció³ pw. œw. Marcina, ul. Œw. Marcin 13
Muzyczne konteksty modlitewnika ró¿añcowego b³. Jana Paw³a II z udzia³em S³awomiry Raczyñskiej (obój barokowy) oraz Chóru "Sonantes" Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu
pod dyrekcj¹ Hanny Malickiej
22 X - sobota
- godz. 21.00, Pomnik Jana Paw³a II,
Ostrów Tumski
Apel Jasnogórski przygotowany przez
Arcybiskupie Seminarium Duchowne
w Poznaniu
Zaproszenie na odpust
We wtorek 18 paŸdziernika, w œwiêto œw. £ukasza Ewangelisty, bêdziemy prze¿ywaæ œwiêto patronalne naszej parafii.
Rekolekcje przed odpustem: nauki wyg³osi ks. Remigiusz Kobusiñski z parafii w Bolechowie, msze œw. z naukami:
- sobota, godz. 18.30
- niedziela, na wszystkich mszach œw.
- poniedzia³ek, godz. 10.00 i 18.30
- wtorek, godz. 10.00 (z udzieleniem Sakramentu Chorych) i 18.30 - uroczysta msza œw odpustowa
Zachêcamy wszystkich parafian do wspólnego œwiêtowania.
Ewangelista, Gazeta Parafialna
Os. Rusa 59, 61-245 Poznañ,
Parafia: tel. 061 8779781,
Biuro parafialne: 516 30 38 66
Redaktor Naczelny: Ma³gorzata Piechorowska ([email protected])
Redakcja: Miko³aj B³ajek, Dominika Czajka,
Wiktoria Kujawa, Agata KuŸma, Joanna Laskowska, Natalia Miko³ajska, Joanna Piechorowska, Gra¿yna B.Robiñska, Klaudia Rodziejczak, Anna Stachowiak, Micha³ Stankiewicz, Paulina Stefaniak, Katarzyna Szubiñska
Wspó³praca: Ks. Wojciech Mueller, kleryk
Jaros³aw Czy¿ewski, kleryk Jaros³aw
¯urawski
Wydawca: Parafia Œw. £ukasza Ewangelisty; Druk: Drukarnia ul. Wiœlana 51
Pieni¹dze zebrane z ofiar za gazetê s¹ przeznaczone na pokrycie kosztów druku i rozwój czasopisma. Redakcja zastrzega sobie
prawo do skracania i redagowania tekstów.
Rocznica smierci ks. Jana Twardego
4 paŸdziernika minê³a 3 rocznica œmierci
ks. kanonika Jana Twardego, pierwszego proboszcza i budowniczego naszej
parafii. Wdziêczni za ponad dwudziestoletni¹ pos³ugê duszpastersk¹ modliliœmy
siê za œp. ks. Jana podczas mszy œw.
o godz. 18.30 we wtorek 4 paŸdziernika. Zachêcaj¹c do modlitewnej pamiêci
o zmar³ym duszpasterzu naszej parafii ks.
Proboszcz Krzysztof Wróbel przypomnia³
s³owa z Listu do Hebrajczyków: "Pamiêtajcie o swych prze³o¿onych, którzy g³osili wam s³owo Bo¿e, i rozpamiêtuj¹c koniec ich ¿ycia, naœladujcie ich wiarê!" (Hbr
13,7).
Zapraszamy do wspó³pracy!
Strona 8
Ewangelista 9 pazdziernika 2011