Fiskus nie pomoże w optymalizacji

Fiskus nie pomoże w optymalizacji
Autor: Wojciech Węgrzyn, konsultant w Kancelarii FL Tax
Źródło: Rzeczpospolita, 23-02-2015 r.
http://prawo.rp.pl/artykul/1180939.html?
Organy coraz częściej odmawiają wydawania interpretacji, gdy podatnicy przedstawiają we
wniosku wiele ewentualnych, wzajemnie się wykluczających wariantów zdarzenia przyszłego.
Prawidłowość takiego stanowiska potwierdził niedawno WSA w Bydgoszczy.
Interpretacje indywidualne wydawane w imieniu ministra finansów pozwalają podatnikom na
bezpieczne rozliczenia podatkowe. Informują ich o stanowisku organów podatkowych odnośnie do
wykładni określonych przepisów, a także gwarantują brak negatywnych konsekwencji w przypadku
zastosowania się do wydanej interpretacji. Z tych względów interpretacje indywidualne cieszą się
niesłabnącą popularnością wśród podatników.
Jednak w pewnych sytuacjach organy odmawiają udzielenia interpretacji. W ostatnich latach
wykształciła się kontrowersyjna praktyka odmawiania wydawania interpretacji w sytuacji, gdy
podatnicy przedstawiają wiele ewentualnych, wzajemnie się wykluczających wariantów i opcji
zdarzenia przyszłego, opisanego we wniosku o wydanie interpretacji. Zdaniem organów
podatkowych takie przedstawienie zdarzenia przyszłego służy otrzymaniu porady z zakresu
obowiązków podatkowych, służącej optymalizacji podatkowej, a to sprzeciwia się celom instytucji
indywidualnych interpretacji.
Co gorsza, postanowienia o odmowie udzielenia interpretacji z tych względów są zazwyczaj
utrzymywane w mocy przez Naczelny Sąd Administracyjny. W ostatnich latach wykształciła się
jednolita linia orzecznicza tego sądu, która wskazuje, że interpretacje indywidualne nie służą do
oceny potencjalnych działań podatników pod kątem zoptymalizowania obciążeń podatkowych
wynikających z tych działań, a organy nie są uprawnione do merytorycznego rozpoznania
wniosków z wielowariantowym, alternatywnym zdarzeniem przyszłym i formułowanymi na jego tle
kilkunastoma pytaniami (tak np. NSA w wyroku z 25 lipca 2013 r., I FSK 1116/12, w wyroku z 6
lutego 2014 r., II FSK 201/13 i w wyroku z 10 września 2014 r., II FSK 23/14).
W praktyce naturalną odpowiedzią podatników na takie zastrzeżenia może być rozdzielanie
alternatywnych zdarzeń przyszłych na kilka osobnych wniosków o interpretację. Jednak takie
działania również mogą okazać się nieskuteczne. Przykładowo WSA w Bydgoszczy w uzasadnieniu
wyroku z 20 sierpnia 2014 r. (I SA/Bd 744/14) powołał się na łączną liczbę alternatywnych zdarzeń
przyszłych i pytań przedstawionych
w różnych wnioskach o interpretację przez tego samego
podatnika, przedstawiając to jako argument przemawiający za odmową udzielenia interpretacji
w konkretnej sprawie.
Wyrok ten jest istotny także z tego względu, że uchylił interpretację indywidualną zawierającą
merytoryczne rozstrzygnięcie, nakazując organowi odmowę wydania interpretacji. Tym samym
podatnicy mogą ryzykować odmowę udzielenia interpretacji w sytuacji, gdy skarżą do sądów
administracyjnych niekorzystne dla siebie interpretacje indywidualne. Ryzyko to jest istotne
zwłaszcza wtedy, gdy w zakresie jednego zdarzenia przyszłego podatnicy przedstawiają kilka pytań
dotyczących rozliczeń podatkowych, uzyskując pozytywną odpowiedź na tylko niektóre z nich.
Kwestionowanie przed sądem administracyjnym negatywnego stanowiska organu podatkowego
w zakresie pozostałych pytań może skończyć się uchyleniem przez sąd całej interpretacji
i nakazaniem odmowy jej udzielenia, także w zakresie pytań rozstrzygniętych na korzyść podatnika.
Zdaniem autora
Wojciech Węgrzyn, konsultant w FL Tax, aplikant adwokacki
Wiele zależy od właściwego zredagowania pisma
Z punktu widzenia podatników coraz bardziej istotne staje się właściwe redagowanie
wniosków interpretację oraz zastosowana taktyka. Umiejętne przedstawienie zdarzenia przyszłego
oraz odnoszących się do niego pytań może pozwolić na zaskarżenie do sądu administracyjnego
tylko negatywnej części wydanej interpretacji. Zgodnie bowiem z uzasadnieniem do uchwały
siedmiu sędziów NSA z 7 lipca 2014 r. (II FPS 1/14) podatnik dysponuje możliwością zaskarżenia do
sądu stanowiska organu odnośnie do każdego zdarzenia przyszłego z osobna, nawet jeżeli zostały
one objęte jedną interpretacją indywidualną. W konsekwencji można uniknąć ryzyka nakazania
odmowy wydania interpretacji przez sąd w stosunku do niezaskarżonej do sądu pozytywnej dla
podatnika części interpretacji. Oczywiście prawidłowo sporządzony wniosek powinien także
pozwolić na uniknięcie niebezpieczeństwa odmowy udzielenia interpretacji przez organ lub
nakazania takiej odmowy przez sąd. Pomoc fachowego doradcy przy sporządzaniu wniosków
o interpretację wydaje się więc nieoceniona.