Dowody istnienia Boga sw. Bonawentury KF

W warstwie filozoficznej swojej doktryny św. Bonawentura w oryginalny
sposób łączył wątki arystotelesowskie i augustyńsko-anzelmiańskie, zawsze
przestrzegając zasady, że filozofia musi się dać prowadzić wierze.
Bonawentura rozważał problem filozoficznego poznania Boga. Uwzględnił
drogę aposterioryczną -- od zmysłowo poznawalnego świata do jego pierwszej
przyczyny -- i to w potrójnym aspekcie: jako przyczyny sprawczej, wzorczej i
celowej (De mysterio Trinitatis, I 1, 11--20).
W przekonaniu, że idea Boga jest ideą wrodzoną w duszy człowieka, wskazał
także drogę poznania Boga, która wychodzi od doświadczenia wewnętrznego.
Poprzez samopoznanie, wychodzące od podstawowych dążeń ludzkiej natury, i
z miłości człowieka do najwyższej mądrości, wnioskował o wrodzonej wiedzy o
najwyższym dobru. Bonawentura rozwijał także argumentację św. Anzelma
przyjmując, że afirmacja istnienia Boga jest nieodłączna od ludzkiej myśli i
głęboko w niej odciśnięta, ponieważ Bóg jest w niej obecny. Jeśli obecność
Boga w myśli ludzkiej stanowi podstawę wiedzy o Nim, to pojęcie Boga,
jakie ma człowiek o Bogu, implikuje Jego istnienie. Pojęcie to zakłada
istnienie Boga właśnie dlatego, że gdyby Bóg nie istniał, nie moglibyśmy
myśleć o Nim. Jest wiec ono w człowieku bezpośrednim skutkiem wewnętrznej
konieczności istnienia Boga, nieustannie oświecającego duszę. Uświadomienie
sobie tego faktu jest równoznaczne z dostrzeżeniem, że pojęcie Boga implikuje
Jego istnienie. Św. Bonawentura wyjaśniał, że skoro Bóg jest bytem czystym i
prostym, niezmiennym i koniecznym, zatem twierdzenie, że Bóg jest Bogiem,
jest jednoznaczne z tym, że On istnieje („si Deus est Deus, Deus est”). Bóg,
będąc bytem prostym, niezmiennym, koniecznym, jest przede wszystkim
Dobrem nie stworzonym (prymat dobra nad bytem), dlatego w relacji człowiek - Bóg, na pierwszy plan wysuwa się miłość, a nie poznanie.
s. prof. Zofia J. Zdybicka, Powszechna Encyklopedia Filozofii Lublin 2000-2009