Pobierz artykuł

Dieta Swanka i tradycje Dalekiego
Wschodu w kontekście stwardnienia
rozsianego
Stwardnienie rozsiane to choroba demielinizacyjna ośrodkowego układu
nerwowego o nieznanej dotąd przyczynie. U osób ze stwardnieniem
rozsianym następuje utrata otoczki mielinowej przez reakcję
autoimmunologiczną, co w konsekwencji prowadzi do zaburzeń
neurologicznych. Obecnie nie istnieje określona i potwierdzona badaniami
dieta wspomagająca leczenie stwardnienia rozsianego. Istnieją jednak
przypuszczenia, że dieta Swanka może być pomocna przy tej chorobie.
Rys. 1 Schemat budowy neuronu u osób ze stwardnieniem rozsianym
Ogólna charakterystyka i zalecenia w diecie
Swanka
Nazwa diety powstała od nazwiska lekarza Roya Swanka, który podjął się jako pierwszy
próby oceny wpływu sposobu żywienia na stwardnienie rozsiane (SM). Roy Swank
rozpoczął pracę w Norwegii i Instytucie Neurologicznym Montrealu w latach 40. XX
wieku. Lekarz przeprowadził badanie na 144 pacjentach ze SM, do których dotarł dzięki
instytutowi. Respondentów Swank podzielił na: grupę odżywiającą się dobrze,
wypełniającą zalecenia oraz na grupę osób nieprzestrzegających odpowiedniej diety.
Monitorując przez 34 lata stan respondentów, lekarz odkrył zależność między
spożyciem nasyconych kwasów tłuszczowych a rozwojem choroby. Swank
podsumował swoją pracę w 1990 r. i doszedł do wniosku, że dieta uboga w tłuszcze
nasycone daje w efekcie łagodniejsze postępy choroby.
Bardziej współczesne badania potwierdziły obserwacje Swanka, ponadto zaczęto
zastanawiać się nad wpływem mleka krowiego na rozwój choroby. Istnieją poglądy
niektórych francuskich badaczy, że mleko krowie może wpływać na występowanie
stwardnienia rozsianego.
W diecie Swanka ograniczeniu podlegają nasycone kwasy tłuszczowe do 15 g/d,
znaleźć je możemy w tłustym mięsnie np. karkówce wieprzowej, a także w podrobach i
przetworach mięsnych typu pasztet, parówki, smalec. W grupie produktów takich jak
mięso zaleca się drób np. pierś z indyka. Spośród ryb zaleca się te, o dużej zawartości
kwasów tłuszczowych omega-3 (tłuste ryby morskie najlepiej atlantyckie, nie
hodowlane, bałtyckie). Zaleca się ograniczyć tłuste mleko krowie.
Zwiększeniu podlegają nienasycone kwasy tłuszczowe w ilości do 30–50 g/d w postaci
olejów roślinnych np. olej lniany; orzechów np. włoskie do 10 g/d.; zaleca się spożycie
tranu zawierającego nienasycone kwasy tłuszczowe DHA i EPA. Wielką zaletą tego typu
produktu jest to, że posiada zarówno witaminę D, A, E, jak i niezbędne nienasycone
kwasy tłuszczowe EPA i DHA. Kwasy tj. dokozaheksaenowy i eikozapentaenowy są
niezbędne do prawidłowego rozwoju mózgu i funkcjonowania ośrodkowego układu
nerwowego.
Witamina D zawarta w dużej ilości w tranie, ma działanie protekcyjne w stwardnieniu
rozsianym. Odpowiednia podaż wit. D, może hamować demielinizację nerwów. W
okresie od kwietnia do września zaleca się ekspozycję na świetło słoneczne w
godzinach między 10:00-15:00, co wzmaga produkcję witaminy D.
Nalezy także pokryć dzienne zapotrzebowanie na witaminę B12, bowiem deficyt
kobalaminy obserwuje się dość często u osób ze SM. Niedostateczne spożycie wit. B12,
pogłębia deficyt wit. B9, czyli kwasu foliowego. Objawami niedoboru wit. B12 i B9 jest
anemia megaloblastyczna powstająca w następstwie zahamowania czynności
krwiotwórczej szpiku oraz towarzyszące jej zaburzenia funkcji układu nerwowego
związane z demielinizacją mózgu i nerwów obwodowych. Niedobór tych witamin
powoduje także podwyższone stężenie homocysteiny, pośredniego produktu
zaburzonej przemiany metioniny do cysteiny.
Do produktów podlegających ograniczeniu należy kawa i in. produkty zawierające
kofeinę tj. herbata. Można spożywać do 3 porcji tych produktów na dzień.
Stwardnienie rozsiane (SM) a Tradycje Dalekiego
Wschodu
Stosując odpowiednie żywienie w stwardnieniu rozsianym, można posiłkować się
wskazówkami wywodzących się z medycyny chińskiej i odnieść się do wzorców wielkich
uzdrowicieli Chińskich powstałych tysiące lat temu. Wzorce te skupiają się na leczeniu
chorób za pomocą diety.
Medycyna chińska w kontekście stwardnienia rozsianego, zaleca by szczególną uwagę
zwrócić na pojawiający się przerost drożdżowców Candida albicans. W przypadku
drożdżycy, należy w pierwszej kolejności wyleczyć tę przypadłość. W prowadzeniu
specjalistycznej diety powinno się skoncentrować na dostarczeniu żywności
„łagodzącej i wzmacniającej nerwy”, czyli zaleca się spożycie namoczonego, surowego
owsa (można w postaci płatków owsianych górskich), kiełków pszenicy, ryżu i koziego
mleka. Zaleca się spożywać oleje zawierające kwas gamma-linolenowy np. z wiesiołka,
ogórecznika, a także olej lniany zawierający kwas alfa-linolenowy.
W organizmie pacjentów ze stwardnieniem rozsianym, bardzo często obserwuje się
niską zawartość lecytyny. Pomocne może być uzupełnianie tego składnika poprzez
spożycie tofu, tempeh, kiełków sojowych, mleka sojowego, jaja (najlepiej pozyskane od
kury z wolnego wybiegu; zaleca się około 1 jajo/d.).
Według medycyny chińskiej, nerwami zarządza wątroba i w związku z tym, zaleca się
spożywać produkty obfitujące w chlorofil, włączając w to: zielone warzywa liściaste,
spożywać produkty obfitujące w chlorofil, włączając w to: zielone warzywa liściaste,
fasolkę mung, kiełki fasoli mung, proso, wodorosty i mikroalgi (chlorella, spirulina, kelp).
Spośród ziół warto pić napary z dziurawca, a także z rumianu szlachetnego, kozła
lekarskiego.
Stwardnienie rozsiane nie jest typową chorobą dietozależną, stąd omówiona dieta
Swanka i zalecenia Dalekiego Wschodu mogą, ale nie muszą pomóc w złagodzeniu
objawów tej choroby. Wpływ diety na stwardnienie rozsiane wymaga dalszych badań,
bowiem w literaturze medycznej istnieje mało dowodów potwierdzających zależność
składników żywnościowych na poprawę stanu pacjenta.
Literatura:
Pitchford P.: „Odżywianie dla zdrowia”, Wydawnictwo Galaktyka, Łódź, 2010.
Campbell T.: „Nowoczesne zasady odżywiania. Przełomowe badanie wpływu
żywienia na zdrowie, Wydawnictwo Galaktyka, Łódź, 2010.
Author: Aneta Pietrzak
Link do artykułu: http://bonavita.pl/dieta-swanka-i-tradycje-dalekiego-wschodu-wkontekscie-stwardnienia-rozsianego