Zapisz jako PDF

2014-07-07 14:37:56
Jak łatwo sprawdzić wypłacalność kontrahenta
AUTOR: Dominika Baran, aplikant radcowski w kancelarii Robert Solga i Wspólnicy Kancelaria
Radców Prawnych Sp.k.
Jak głosi przypisywana Hipokratesowi paremia, „lepiej jest zapobiegać niż leczyć”. Odnosi się to nie
tylko do kwestii zdrowotnych, ale do wszystkich innych sytuacji, w których o wiele łatwiej i taniej jest
zapobiec niekorzystnym zdarzeniom, niż później usuwać ich skutki. Również w przypadku zawierania
umowy z nowym kontrahentem warto zawczasu sprawdzić jego kondycję finansową. Warto też
skorzystać z usług monitoringu wierzytelności, żeby kontrolować bieżące należności kontrahenta.
Można w tym celu skorzystać z jednej z licznych ofert wywiadowni gospodarczych, ale należy
pamiętać, że wiele cennych informacji, które mogą pomóc we właściwej ocenie ryzyka związanego z
zawarciem umowy, jest gromadzonych w urzędowych rejestrach. Oczywiście nie dają one pełnej
wiedzy na temat sytuacji finansowej potencjalnego kontrahenta, jednak wpisy w nich należy
potraktować jako ostrzeżenie nakazujące zastanowić się nad rozpoczęciem współpracy i
ewentualnym zabezpieczeniem płatności.
Rejestr dłużników niewypłacalnych
Źródłem informacji o nieuregulowanych zobowiązaniach jest przede wszystkim rejestr dłużników
niewypłacalnych, prowadzony w ramach Krajowego Rejestru Sądowego (KRS). Zawiera on wpisy
dotyczące zarówno osób fizycznych jak i podmiotów podlegających wpisowi do rejestru
przedsiębiorców. Trafiają do niego w szczególności osoby, w stosunku do których ogłoszono
upadłość, osoby zobowiązane do wyjawienia majątku w postępowaniu egzekucyjnym lub takie, które
mimo wcześniejszego wezwania w terminie 30 dni nie uregulowały należności stwierdzonych tytułem
wykonawczym.
Informacje w rejestrze przedsiębiorców
Wiadomości na temat ewentualnych problemów przedsiębiorcy wpisanego do Krajowego Rejestru
Sądowego z terminowym regulowaniem zobowiązań można natomiast uzyskać z rejestru
przedsiębiorców. W dziale czwartym tego rejestru wpisuje się niektóre informacje, dotyczące
należności publicznoprawnych (zaległości podatkowych, celnych, z tytułu składek na ubezpieczenie
społeczne), związane z prowadzonym z udziałem przedsiębiorcy postępowaniem upadłościowym, a
także – podobnie jak w przypadku rejestru dłużników niewypłacalnych - informacji o nieuregulowaniu w
terminie 30 dni należności stwierdzonych tytułem wykonawczym. Do tych danych należy jednak
podchodzić z pewną ostrożnością, ponieważ nie są objęte, tak jak inne wpisy w rejestrze,
domniemaniem prawdziwości. Przedsiębiorca, którego dotyczą, może więc zasłaniać się tym, że
dane ujawnione w rejestrze nie są zgodne z rzeczywistością.
Do niedawna odpisy z rejestrów prowadzonych w ramach KRS można było uzyskać jedynie na
wniosek, składany osobiście w jednym z pięćdziesięciu oddziałów Centralnej Informacji. Ministerstwo
Sprawiedliwości przygotowało co prawda internetową wyszukiwarkę podmiotów w KRS, jednak
dostarczane przez nią informacje miały bardzo ograniczony zakres. Od końca czerwca 2012 r. pod
adresem https://ems.ms.gov.pl/ działa nowa wyszukiwarka. Za jej pomocą udostępnianie są
wszystkie aktualne informacje z rejestrów utworzonych w ramach KRS. Wyszukiwarka jest bezpłatna
i pozwala na wydruk informacji na temat konkretnego podmiotu. Co ważne, moc wydruków jest taka
sama jak dokumentów wydawanych przez Centralną Informację KRS i można je w razie potrzeby
wykorzystać na przykład w sądzie.
Wyszukiwanie w rejestrze przedsiębiorców może odbywać się według kilku kryteriów, między innymi
nazwy, numeru KRS lub NIP. Natomiast do odnalezienia podmiotu w rejestrze dłużników
niewypłacalnych, niezbędny jest numer RDN, czyli numer, pod którym dłużnik figuruje w rejestrze. Nie
ma możliwości wyszukania odpisu dotyczącego dłużnika po nazwisku, firmie lub numerze PESEL czy
REGON.
Wniosek o wydanie zaświadczenia
Mając te dane można jednak zwrócić się z wnioskiem o wydanie zaświadczenia, czy podmiot jest
wpisany do rejestru dłużników niewypłacalnych. W zaświadczeniu sąd wskazuje wszystkie numery
RDN, pod którymi wpisano dłużnika. Obecnie taki wniosek można złożyć jedynie w oddziale
Centralnej Informacji, internetowa wyszukiwarka nie stwarza możliwości uzyskania zaświadczenia.
Sprawozdania finansowe źródłem informacji
Dysponując większą ilością czasu, można dodatkowo zapoznać się z dokumentami składanymi do
akt rejestrowych podmiotów podlegających wpisowi do rejestru przedsiębiorców, w szczególności
sprawozdaniami finansowymi. Akta rejestrowe są jawne i każda osoba może je przeglądać, a za
zgodą sądu sporządzać ich fotografie lub kserokopie. Pewne utrudnienie może stanowić fakt, że
dokumenty są przechowywane w sądzie właściwym ze względu na siedzibę przedsiębiorcy i nie ma
możliwości uzyskania dostępu do nich w dowolnym oddziale Centralnej Informacji, tak jak ma to
miejsce w przypadku odpisów i zaświadczeń.
Jak widać urzędowe rejestry, chociaż często niedoceniane, zawierają wiele informacji, które mogą
świadczyć o problemach finansowych kontrahenta. Większość z nich można odszukać w kilka minut,
nie wychodząc zza biurka. Zapoznanie się z nimi przynajmniej w części przypadków pozwoli
odpowiednio przygotować się na ewentualną zwłokę kontrahenta z zapłatą i uniknąć związanego z
tym niemiłego zaskoczenia.
AUTOR: Dominika Baran, aplikant radcowski w kancelarii Robert Solga i Wspólnicy Kancelaria
Radców Prawnych Sp.k.
Komentarze