Polskie obywatelstwo - orzecznictwo

Polskie obywatelstwo - orzecznictwo
1 of 2
http://obywatelstwo.eu/orzecznictwo.html#7
Wyrok
z dnia 10 września 1999 r.
aczelny Sąd Administracyjny (do 2003.12.31) w Warszawie
V SA 301/1999
Fakt zawarcia związku małżeńskiego z obywatelem polskim przesądza o trwałych związkach skarżącej z
Polską i daje kobiecie podstawę do ubiegania się o obywatelstwo polskie.
LEX nr 49957
Przewodniczący: sędzia NSA S. Kaliński.
Sędziowie NSA: E. Łętowska, Z. Szonert (spr.).
Protokolant: E. Tokarczyk.
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, po rozpatrzeniu odwołania Walentyny R. od decyzji
Wojewody z dnia 15.09.1998 r. o odmowie uznania za obywatela polskiego, decyzją z dnia 2.02.1999 r.
utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję i podał w uzasadnieniu swojego stanowiska, co następuje.
Walentyna R. 29.07.1998 r. wystąpiła do Wojewody o uznanie jej za obywatela polskiego. Wniosek
swój uzasadniła tym, że w listopadzie 1991 r. zawarła związek małżeński z obywatelem polskim i od tego
czasu zamieszkuje w Polsce.
Wojewoda odmówił uznania wnioskodawczyni za obywatela polskiego, ponieważ mimo zamieszkiwania
w Polsce od 1992 r. strona nie potrafiła się zasymilować w środowisku polskim, czego potwierdzeniem
jest negatywna opinia wywiadu środowiskowego w miejscu zamieszkania. Od powyższej decyzji strona
wniosła odwołanie, w którym zarzuciła Wojewodzie naruszenie prawa materialnego przez niewłaściwe
zastosowanie art. 9 ustawy o obywatelstwie polskim, niewyjaśnienie okoliczności faktycznych istotnych
dla sprawy oraz pominięcie faktu, że posiada kartę stałego pobytu.
Minister SWiA podzielił stanowisko Wojewody i dodatkowo podał w uzasadnieniu swojej decyzji, co
następuje. Zgodnie z art. 9 ustawy z dnia 15.02.1962 r. o obywatelstwie polskim (Dz. U. Nr 10, poz. 49 z
późn. zm.), może być uznana za obywatela polskiego osoba o nieokreślonym obywatelstwie lub nie
posiadająca żadnego obywatelstwa, jeżeli zamieszkuje w Polsce na podstawie zezwolenia na osiedlenie
się co najmniej pięć lat.
Z przeprowadzonej analizy akt wynika, że Walentyna R. spełnia wymienione przesłanki. Należy jednak
zauważyć, że cyt. art. 9 pozostawia organowi administracji pewną sferę uznania co do wydania decyzji
określonej treści. Zatem spełnienie warunków formalnych, zawartych w ww. artykule, nie nakłada na
Wojewodę obowiązku wydania decyzji uznającej określoną osobę za obywatela polskiego. Jak wynika z
ustaleń, strona skarżąca przebywa w Polsce od 1991 r. Przez cały ten czas pozostawała na wyłącznym
utrzymaniu męża i nie podejmowała prób znalezienia pracy zarobkowej. Małż. R. utrzymują się z
niewielkiego gospodarstwa rolnego (ok. 3 ha), które przynosi nieznaczny dochód oraz z emerytury męża.
Z wywiadu środowiskowego wynika, że skarżąca nadużywa alkoholu, pod wpływem którego wszczyna
kłótnie z sąsiadami. Nie dopełniła także obowiązku wymiany karty stałego pobytu w ciągu 6 miesięcy od
dnia wejścia w życie ustawy z dnia 25.06.1997 r. o cudzoziemcach. Świadczy to o nieprzestrzeganiu
przez stronę obowiązującego w Polsce porządku prawnego.
Poza tym Walentyna R., pomimo przebywania w Polsce ponad 7 lat i deklarowania woli nabycia
obywatelstwa polskiego, dopiero w lipcu 1998 r. zwolniła się z dotychczas posiadanego obywatelstwa
rosyjskiego.
Biorąc to pod uwagę, Minister SWiA podzielił stanowisko Wojewody o odmowie uznania
wnioskodawczyni za obywatela polskiego. Na decyzję MSWiA Walentyna R. wniosła skargę do
Naczelnego Sądu Administracyjnego, żądając jej uchylenia z następujących powodów. Skarżąca
podniosła, że organ odwoławczy jest niekonsekwentny twierdząc, że skarżąca spełniła przesłanki
uznania za obywatela polskiego określone w art. 9 ustawy o obywatelstwie, a mimo tego powołując się
na uznanie administracyjne odmówiono skarżącej uwzględnienia jej wniosku. Twierdzi także, że zawarte
przez nią małżeństwo z obywatelem polskim układa się w pełnej harmonii. Posiada także wystarczające
środki utrzymania, pracując wraz z mężem w gospodarstwie rolnym i z tego względu nie podjęła starań o
pracę zarobkową. Skarżąca wyjaśnia także, że nie wystąpiła o wymianę karty stałego pobytu, ponieważ
została poinformowana przez urzędnika, iż korzystniej dla strony będzie zrzec się obywatelstwa
rosyjskiego i wystąpić o nadanie obywatelstwa polskiego.
Twierdzenie jakoby skarżąca zakłóciła swym zachowaniem porządek publiczny nie odpowiada
prawdzie, bowiem sąsiedzi i znajomi wyrażają o niej pozytywną opinię, przeciwnie do jej szwagierki,
03/05/2011 17:08
Polskie obywatelstwo - orzecznictwo
2 of 2
http://obywatelstwo.eu/orzecznictwo.html#7
prawdzie, bowiem sąsiedzi i znajomi wyrażają o niej pozytywną opinię, przeciwnie do jej szwagierki,
która ze względów majątkowych stara się szkodzić w jej staraniach o obywatelstwo polskie.
Danie wiary tej stronniczej opinii szwagierki, jak też postawienie skarżącej bezzasadnych zarzutów
oznacza stronniczy i negatywny stosunek do jej starań ze strony organów administracji.
W odpowiedzi na skargę Minister SWiA wniósł o jej oddalenie.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje.
Skarga zasługuje na uwzględnienie.
Przeprowadzone przez organy paszportowe postępowanie wyjaśniające nie daje podstaw do ustalenia w
niniejszej sprawie istotnych faktów mających znaczenie dla jej oceny.
Głównym motywem starań skarżącej o uznanie za obywatela polskiego jest fakt zawarcia związku
małżeńskiego z obywatelem polskim. Ta okoliczność przesądza także o trwałych związkach skarżącej z
Polską.
Nie ma także podstaw do podważania twierdzenia skarżącej, że jej praca wraz z mężem w gospodarstwie
rolnym oraz emerytura jej męża nie zapewniają wystarczających środków na utrzymanie obojga
małżonków. W tej sytuacji zarzut niepodjęcia pracy zarobkowej przez skarżącą jest całkowicie
bezpodstawny.
Okoliczność, że skarżąca pozostaje w związku małżeńskim z obywatelem polskim, daje podstawę do
korzystania z praw zastrzeżonych dla ochrony interesów rodziny i małżeństwa w prawie polskim (art. 78
ust. 1 Konstytucji) oraz ratyfikowanych przez stronę polską umów międzynarodowych. Należy także
podnieść i tę okoliczność, że fakt zawarcia małżeństwa z obywatelem polskim daje kobiecie podstawę
do ubiegania się o obywatelstwo polskie.
Nie wyjaśniono także w uzasadnieniu decyzji organów I i II instancji, dlaczego nie wzięto pod uwagę
przy rozstrzygnięciu niniejszej sprawy pozytywnej opinii 10 sąsiadów skarżącej ze wsi D., zawartej w
załączonym do akt sprawy oświadczeniu, w której mowa jest, że jest kobietą przychylną, na którą
zawsze można liczyć i utrzymuje z sąsiadami dobre stosunki, że jest pracowita i nie nadużywa alkoholu.
Tak więc w zaskarżonej decyzji nie wyjaśniono w zasadzie powodów odmowy uznania za obywatela
polskiego skarżącej, które oparte by były na rzetelnie przeprowadzonym postępowaniu wyjaśniającym
okoliczności wskazanych we wniosku i odwołaniu skarżącej.
Organ odwoławczy nie jest związany ustaleniami organu, który wydał decyzję w I instancji. Organ ten,
dokonując w toku postępowania odwoławczego kontroli zaskarżonej decyzji, nie powinien pozostawić
bez wyjaśnienia tych okoliczności faktycznych, na które powołuje się strona skarżąca, a do których
organ I instancji nie ustosunkował się, bądź ustosunkował się nieprawidłowo lub wyprowadził na ich
podstawie nieprawidłowe wnioski.
Organ odwoławczy rozpoznaje sprawę w jej całokształcie i jeżeli się okaże, że w postępowaniu organu I
instancji są braki lub niejasności, powinien wówczas przeprowadzić dodatkowe postępowanie w celu
uzupełnienia dowodów i materiałów w sprawie. Utrzymując w mocy zaskarżoną decyzję Wojewody,
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji nie uzupełnił postępowania dowodowego w stopniu
koniecznym dla poddania przez sąd administracyjny kontroli zaskarżonej decyzji pod względem jej
legalności z uwzględnieniem kryteriów swobodnej oceny, którymi kierowały się organy administracji
rozstrzygające niniejszą sprawę.
Sąd konsekwentnie zwraca uwagę, że organ administracji, działający na podstawie przepisów prawa
materialnego przewidujących uznaniowy charakter rozstrzygnięcia, jest obowiązany - zgodnie z zasadą
art. 7 kpa - załatwić sprawę w sposób zgodny ze słusznym interesem strony, jeżeli nie stoi temu na
przeszkodzie interes społeczny, ani nie przekracza to możliwości organu wynikających z przyznanych
mu uprawnień. Mając zatem na względzie powyższe uchybienia, wskazujące na nie dość wnikliwe
zbadanie całokształtu okoliczności sprawy, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 22 ust. 2
pkt 3 i art. 55 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o NSA (Dz. U. Nr 74, poz. 368 ze zm.) uchylił
zaskarżoną decyzję i orzekł o kosztach postępowania.
03/05/2011 17:08