¢ ja021 skrajni) rόżnе 3 jęz4©57 698 lsk@ – fizyk `( a zytanib7 c Yd

"Czytanie ze zrozumieniem. Fizyka w tekstach literackich"
6WDQLVáD
$UW\NX
-DNXERZLF]6WDQLVáD
]DZLHU
3OHEDVNL.RUQHOL
SURSR]\FM
NV]WDáFHQL
RFH
5\ELFND%HDW
PLHM
WQRF
F]\WDQL
1
8G]LN
Uozumieniem na
podstawie fragmentów tekstów wybranych z literatury polskiej i obcej. Teksty tak dobrano, aby
XF]H Ä]GHU]\
MD
3246574
VNUDMQL
áRFLRZH
VL
! "#%$'&
8
QLF
Uy*QH
M
]
WUDNWRZDQL
WHPDW\N FKDUDNWHU\VW\FzQ
OVN
(
– IL]\N
RVLJQL
9
)+*
,
DVWURQRPLD
O
7DNL
-
NV]WDáFHQL
OHNWXDOQH
C2D
UR]ZRM
XF]QLDEU]P
F
E
: ;
*
PP
XPLHM
WQR
F]áRZLHN
G]LVLD
X*QLF]\
A
>GF
<=
> ?;@?
%
HJIDLK'D2I
]\WDQL
QDOH*
X
^\ ]
]QDMRPRFL
wych i VáRZQ\FK
'O
acbBd e
Oy
`
RS
UHORQHJ
percepcyjny –
·
semantyczny –]UR]XPLHQL
·
receptywny – zdobycie
WZRU]HQL
krytyczny –
·
o^p
v
-HGQDN*
NV]WDáFHQL
‚„ƒ
w
i NRQVWUXNWRU
tegii selekFML
‚
š ›'œ
i
Œ‚
3RZRGXM
’
WDN*
WHVWy
1
ž
VáRZQLFWZD
fga
ˆ
ˆ ‰
h
VL
P
>
=B;@?
O: N
;
GHF\GXM
VSUDZQRFL
X
Fa-
QDF]HQL
MDNL
V]NRá
TVU
WYX[Z
JUDILF]Q\F
Q
>
;
GO
>
LQWe-
>
Z\SRVD*
IL]MRORJLF]QR-
PLHM
WQRFL LFK
bgd
SR]LRP\UR]XPLHQL
a
2
WHNVWX :
–
¢ £
i
n
“‡”
l
Q
SRGVWDZL
ZD*QRF
tus'o
PL
G]
w
XF]HQL
ˆ
r
x
3
VL
Ž
SRGREQ\F
•
XF]QL
–
lBs7o
r
ˆ
DU]
G]
—
ƒ
GGDZDQL
IDNWDPL
y
áF]
E
G]L
poszczególnych
WHNVWX
IDNWyZ
SU]HQLNDQL
=DGDQLH
i
ustalanie
V]F]HJyOQ\P
QRZ\FKLGHL
Z]DMHPQ
ˆ
informacji,
VSRV
VL
VWUDWHJL
SU]
ZL
˜
ˆB‘
ƒ
l
m
RFHQL
i
ZLDU\JRGQRF
Z\MDQLDQLH
z{}|
faktów
l'p
DNW\ZQH
XF]FHJ
‰
Š2‰€‹
Œ
VL
XNV]WDáWRZDQL
—
i
UHRZDQL
|2~€
LHUR]HUZDO
URFH
F]HQL
‚
™

VL
QDXF]\FLHO
QDMOHSV]H
r
‚
VWUa-
LQIRUPDcji w czytanych tekstach, a celem nauczyciela wspieranie tych

VNXWHF]Q
ž 
¤gž Ÿ
G
LHUXQNRZXM
SURZDG]HQL
Q
Ÿ
SURFHV
JáyZQ P\
¥
P\ORZHJRF]\WDMFHJRZ\GDM
F]\WDQH
2¦ 
WHNVWX
¢ áDWZLDMF
ž
VWDZLa-
S\WD UR]V]\IURZXMF\FKWHNVW
Tekst referatu przedstawionego na XI KRAJOWEJ KONFERENCJI DIAGNOSTYKI EDUKACYJNEJ - Holistyczne i
ferencji.
§
*GDVN
¨ ©ª
-
ZU]HQL
«‡¬®­¯­®° ±
U
² ³
RSXEOLNRZ anego w PDWHULDáDF
WH
NR n-
Tymoczko -Tichoniuk E., Teoretyczne podstawy rozumienia czytanych treci, [w:] M. Sinica (red.) Teoretyczno-
metodologiczne podstawy bada nad efektywnoci ksztaácenia polonistycznego, Zielona Góra 1993, s. 93-98.
3
0) 2/ 1
odpowiedniego kojarzenia znaków litero-
DVW
SXM
n m
Váy
PRGHO
W
VSUDZG]DMF\F
Äramy tekstowe´
w
VWRVRZDQL
U]GNRZDQL
m
KURQRORJLL
analityczne metody diagnostyki edukacyjnej
2
QDXF]\FLHO
QDF]HRGF]\W\ZDnych wyrazów,
QDF]HQL
NRQVWUXNW\ZLVW\F]Q
…‡†
M
A
]QDMRPRFL V\PER
podstawowych
VWRVXQNy
XF]QLRZVNLFKZ\VLáNyZ%DUG]
QL
\ _ Z
ikj
G]LDáDOQRFLWZRU]HQL
GLDJQR]
i GLDJQR]RZDQLD
ki j
icq
UHOHQL
twórczy – bDGDQL
QRZH
)
V]NRO
analiza i synteza wzrokowo-VáXFKRZD
danych,
¡
]DV
·
·
VL
W]Z
\
GLDJQRVW\F]Q\FKZSURZDG
l
EOL*
VORJDQCzytanie ze zrozumieniemWR]áR*RQ\SURFH
LFKWUHFL]QDF]HQLRZ
i SRJOGyZ
UR]XPLHQLH
VWDZRZ\F
psychologiczno-intelektualny, uwarunNRZD
VFDODQLD
SRVWU]HJDQ\F
XF]QLD
I. Czytanie ze zrozumieniem na pierwszym planie
7ZLHUG]HQLH
+- .
SU]HGPLRWy
Mietzel G., 3V\FKRORJL
´
NV]WDáFHQLD*GDVNL
µ
:\GDZQLFWZ
1
¶
·¹¸®º¯º»¸g¼ ½
3V\FKRORJLF]QH*GD V
V
4
Propozycja ram tekstowych :
Problem –UR]ZL]DQL
&]\WHQSUREOH
2.
Przyczyna –VNXWHN
MDNL
3.
Porównanie –NRQWUDV
4.
Cel – G]LDáDQL
5.
3RM
FL
6.
Propozycja – wsparcie (Czy prezentowany punkt widzenia jest krytykowany czy wspierany?)
PRFQ
2SUy
.
/
GO
–Z\QL
1
LO
RNUHORQ
XPLHM
WQRF
NRQVWUXNWRU
/
&]\NWR
– WHUPLQQD]\ZDMF\&]
"!
#
$&%
V]\ENLH
WHNVWy
(
9
XF]FHJ
QLH]E
GQD
D
XF]QLRZ
S
H
< M
;
VL
5R]SLVDQL
DVWRVRZDQL
1DXN
U
<
=
M
FL
Q\
KDVáH
>
D
a dUXJLH
MHV
)DN
UREL
B
R
/
&$ %
REQ
OXELQQH"
RNUHORQ\
)
' (
WHNFL
B
SR]ZDO
<
FHOX"
20 1 4% 3
ZDUWRFLRZDQL
8@ A B
LQIRUPDF
Q
QDXF]\FLHORZ
SU]\WáDF]DQL
!
MHGQ
SRGU
F]QLNyZ
5
UR]XPLDáH"
WHNVW
XáDWZLDMFH
B
O= Q; P
SRZLQQRE\
DXWRU
=?>
NV]WDáFHQL
Ä7UDNWRZD
d
d
)
L L
B
R
= E G J
A
F]QL
QDVW
SQ\F
6
WDNLF
VWUXNWRU
*
+
UD
/ !/
85 7
WU]HF
=
EDUG]
H
I
WHNV
C A
QIRUPDFM
=
5
B
SURSRQRZDQ\
D
GX* OLF]E IDNWyZ
UR]G]LDáDF
o-
SU]H]QDF]RQH
SR]LRPDFK
RFHQL
%-,
GD HJ]DPLQa-
LQIRUPDF
c
i
áRFLRZ
v-oN… y
v
‡
ˆ
ZF]eQLHMV]
od innych zasad poznawczych”
y
L
]ELy
6
RVLJQL
FL
tQu
u
HGQH
p
MX*
d
XF]QL
dj\
d
e \
MD
FDáR
VWURQ
XF]QLRZVNL
‡
F
` k
&n o

Uy*QLFDF
]DVDGQL
VWUXNWX
áF]
RORQLVW\F]Q\P
U]\SRPLQ
RGSRZLHG]LDOQRF
y~€x
Y[Z
"c f
]ZL
NV
SU]HGVWDZLRQ
SU]HVWDá
VWDáRVL
U]HF]\ZLVWRFL V]NROQ"
ZFL*
E
G XUXFKDPLDá
QDNáDGD
0
]DSRELHJ
QDXNRZ\FK
P\OHQL
NWyU
VXW
b
SR]QDZF]
VWU
W\F]Q\F
PRFQLF]
D
VSUDZG]DMF\F
DVáR
SXEOLNDFM
Py]
5
HJRLQQHJR"
S
G E
NM B
UDk-
W\FKQDU]
G]L
3V\FKRORJL
QDV]H
DFEG
UR]ZL]DQLD"
OHPHQW\V
XM
FLD F]\WDQH
Z\VW
SXMF\F
WHVWy
HPSLU\F]Q
]URELü
UyEXM
QDXF]\FLHOD
VWUXNWXU\
] ^_a`
g
g
h
d
&n o
4n rp q
s
u ow{&v}|Nx
„‚ ƒ
y
s
{&v†{x
&
\
T
K
Z]JO
GH
XNáDGDQ\F
,,
<
NUyWNRWHUPiQRZD
A &G J
tUDIQR
W\F]Q
:
Z\PDJ
VWRSQLXFRZ\QLN
cyjnych) jest stosowanie Piramidy faktów
GO
1.
y
x
v
QDV]H
F]\WDQL
‹
‰ €Š ‰
]
7DN*
m h
x
‚
WZLHUG]HQL
x
j
ˆ Ž
DV]H
ZLHG]
QL
y
y
c
W\Oko no-
m
SUDZH
P\OHQL
VDG\ M
]\N
VWUXNWXU
E\
OHZH
RV]XNLZD WDNLF
q
y
„‚ wƒ x €| x
Œ

SR]QDZF]\F
wn p
Py]
SRWU]HE
SyáNXOH
l
G]LDáDQL
\
z
y x
h
SyáNXO
QDOLW\F]QH
VWUDWHJL
3LDJHWD
t
ƒ y
*
G\GDkÄM
]\N
Uy*QLVL
]QDF]FR
ZLHFLH

6W

]DLQWHUe-
sowanie szkolnych fizyków holistycznymi koncepcjami dydaktycznymi, a z kolei humanistów –
DQDOLW\F]Q VWUDWHJL NV]WDáFHQLD
—
Z\
]ZDQ\P
2VWDWQL
F
Ӣ
¡
—
NV]WDáFHQLH
”
œQ
UDG\F\MQL
]ZáDV]F]
ZLGDF]QL
VWy
XF]QL
•
VL
•
‘
Q
›
£
§
‘ N¦ ‘
” ”
£
™£ “ © [
› Ÿ ‘
« ¬
F]\WDQL
D
7
L
œž•
›
’„“ ‘
*
VL
MHGQD
W\PL
“r’
•
M
]\N
‘
ZFL*
Ä]DG]LZLDMF\FK
­
•
SRPLP
™˜ &” š

£
”F”
•
Ÿ”
á
EL
’
]QD
£¤œ
JLPQD]MDOQ\F
L QDGX*\ZaQL
8® ±
¯ °
LQWHUSUHWDF
•
• ”
W
ª‹¦
§
² ³
LWHUDFNLF
PL
G]
› ›

]LDáDQL
•¡
W\
’
—
¥¡
›
Ÿ Ÿ ¢&’[˜
[
²§³ ¬N´
¬
PDWXUDOQ\FK
MHGQD
SRM
—
j
• €– •
áRFLo-
VF\SOLQDP
œ
PDWHPDW\F]QR-przyrodniczych.
SRGHMPXM
:\PDJ
]DLQWHUHVRZDQL
VL
UR]áD
QRV] PLD
SROVNLHJR
]UR]XPLHQLHP
VSá\FDQL
‘
WyU
HJ]DPLQDF\MQ\F
GRV]á
UD
‘
SU]HGPLRFL
OLWHUDWXU
SURSR]\FMDF
przez humanistów
—
ND*G\
G\GDNW\F
¡
:\GDM
KXPDQLVW\F]Q\P
VSUDZG]DMF\F
SU]HGPLRWRZ\F
• •

Uy*Q\F
D
RGDZDQ\F
‘
¨
£ š
]DNUHVL
ZVSyáSUDF
G]LHG]L
Z]JO
G]LH
WHkUup
£
U]\URGQLF]\F
U
SU]\URGQi-
ków.
4
Buehl D., 6WUDWHJL
µ
5
6
7
¶N·¸º¹
DNW\ZQH
cyjne, Kraków 2004, s. 27.
XF]DQL
¹
F]\
» ¼ ½Xµ
MD
IHNW\ZQL
µ
QDXF]D
Buehl D., Strategie aktywnego nauczania..., op.cit., s. 31 – 36.
Gleason J.B., Ratner R.B., Psycholingwistyka*GDVNL
Sokal A., Bricmon J., Modne bzdury. O nadX*\FLDF
3UXV]\VN
È
È
6-ka, Warszawa 2004.
Å
À
:\GDZQLFWZ
QDXN
Æ
2
Á
ž¾ ¼
SRSHáQLDQ\F
VNXWHF]QL
µ
3V\FKRORJLF]QH
Å
Ç
SU]H
4¿ ¾
XF]
Â
VL
Wydawnictwo Eduka-
Ã
*GD V
Ä
V
SRVWPRGHUQLVW\Fznych intelektualistów,
7HNV
U
3R]\W\ZQ\
SU]\NáDGH
]DSURSRQRZD
DUW\NXá
.
MHV
F]QLR
6]\PERUVNLH
Q
HJRURF]Q
HJ]DPLQL
']LNL
PDWXU
PDWXUDOQ\
8
VáyZND´
QDXNRZ\F
&-
spór naukowy, warto
7
: ;6 8
W\O
3
* (!
.
GVWDZRZH
4
QDXNRZD
4
78%6
6 8
NDFM
WZRU]HQL
@
E F
SRORQLVW\F]QH
QDWRPLDV
'ODWH
NO
D
IL]
K
5
GRW\F]\á
:
VL
WH
VNáRQQ
K
UR]XPLHQL
9
A
E G E G E H
ICJ
DPD
K
H Q
E H O
I
I VCI
W
SRZLQQ
WH* ]DVDGQ
tyczna b
G]L
=
7 <
WHNV
á
MHV
ZRU]HQL
X]DOH*QLRQ
QDF]H
6CB
6
59
E\á
>
RGVWRSQL
M
FL
PD
#"%$
)
+/+
EDGD
GRW\F]\
"
JDGQLH
Z\PDJDá
I R
DVWDZLRQ
VWUXNWXU
MHGQD
*
5?<
Q
5
6
RGELo-
&('
+,
Uy*Q\F
]QDMRPRF
:\VW
SXM
7
0
1
WD
7
6
SRM
FL
K
– WHUPL
PHWRG
I
DVSHktów komunikacji. Z pozycji
LL
D]\ZDMF\
ICM
I I O H O
QDXNRZ
áRFLRZHJRVSRMU]HQL
to
naukowa
procedura, która p oZLQQ
sowana
w
procesie
f
okreORQ
E\
g
Q
U\V
W
S
M
PHWRG
T I
U
MH
I
QDXNRZD
ZDUWR
J
G\GDk-
M
FLH
f
VWo-
pozyskiwania
lub tworzenia rzetelnej wiedzy naukowej.
Jakie to jest?
3RJO
w QLF
‚
ZLR]
F]\
–
‰
u
SRZR
]QDOH(O
vw
ƒ
†
—
‡ 
ZLHONL
OGRZDá
RSXV]F]DO
GZ
„
Zy]N
NRWá\
Š
ƒ

Y
V WH
WU
†

ˆ Œ
DPWH
›
„Zapomniano o =áRWH
E\á
ž
WDN
Ÿ
GRSyN
QL
¡
U]\NáD
!w z} #
~ |
†
‹ƒ
…
Š
‘
V]O
HOHNWU\F]QH
…
MDNL
Z\ FLJD
PHQD *NDFK
– Metoda naukowa – SRZLHG]LD
”˜ š
Z\[^]
w zx \y \{ z| =
x w
to samo.
– Tak – RGSDU
PHWRG
QDXNRZ
Immanuel
˜
7DUU
:y]H
G
°
D* ZUHV]FL
¸
V]PDWN
±C±
SU]\EUDá
³
QDURG]
GHDOQHM
QRZ
¸
Karl
Popper,
Paul K.
Fey-
¢
„
DPLRWyZ
REUD]N
ƒ
GZL
†
†

˜
SL NQHM"
SRZáyF] VL Q
MHFKD
ed Y
„
€
QRJDPL

.LH
GZRUFDFKSU]HMHFKDá

† ŽŒ „
—
‡ ˆ
ZDU]FKZL
GDOHM
Š
‡
QXU]Dá
–
DVW SQ\
3U]
²a³
‰ –
L
P\O
VL 0LVWU
­;´
QD]\ZD
LPL ¹
0HWRG
³

VL ‡
a} x
x
ZV]\VF
‡ ˆ
’
 ”‘ “
PL G]
GZyF
QDPLRFL
†
MX * VL
DPLRWDPL
WáDFK
SRZWDU]Dá
“
… ;• “
VL DGPLQLVWUDWRUD
VDW\VIDNFM FLVNDM
)RUPXOH
OLWHUDWXU
ZLGXM
U
FH
j“ ™ “
a_ c` b
£
GáRQL
a“ ”ˆ œ“ Œ
†
– naukowa.”
Albert Camus, '*XPDKraków 2005, s. 151
U]HF]\ZLVWR FL
.DQWH]MXV]
¤
]DáR *\FLH
¥
z¦ §
FHF
M 0HWRG0eWRG
³
E\á
¶³ µ
RUD
· s´ ¯
W
¨
Z\WZyUFy
czyszczenia okularów . Od tego czasu kolejne pokolenia mistrzów i cz eODGQLNy
P\OHQLH
k
Kant,
erabend
/XG]L
GZyF
Q
Thomas Kuhn, Imre Lakatos,
ukowa
Ä/XG]L
jh i f
Kartezjusz,
Metoda na-
-DNL
«
RVNRQDOV
e· ³
© ª
V]PDWH
®
¬ ­ ¯
SUDFRZDá
D
G
Z y-
L doskonalsza,
1aukowa.”
Kinga Dunin, Tabu, Warszawa 1998, s. 74
-DNL
l
V WH
Rys. 1. Mapa –GHILQLRZDQL
8
9
Szymborski K., ']LNL
X
K
m\nPo
U]\NáD
9
SRM
FLD
VáyZND, ”Polityka” 2002, nr 18.
Buehl D., Strategie aktywnego nauczania..., op.cit., s. 56.
3
7
2
– identyfi-
Co to jest?
Metoda
\FK
SRM
FLD
VL
Q
UR]SR]QDQL
]Le-
GR ramy tekstowej „propozycja – wsparcie”,
UDP
ÄSRM
FL
PD
áF]HQL
QL
PHWRGRORJ
GDQL
]DNODV\ILNRZ
U]\SLV
M
]\ND polskiego, jak i fizyki.
KLSRWH]a, teza, fakt, opinia VNáDGDá
HNVSHU\PHQW
– metoda naukowa. 6IRUPXáRZDQ
! WHNVW
ZLHG]
QDGU]
GQ
U
$ '
) "
DUyZ
MSROVNLH
6WDQRZL
dzin: psycholingwistyki, historii, biologii. 3\WDQL
G\VF\SOL
ap sq r
t
QDXNDF
HPSLU\F]Q\FK"
„metoda naukowa”
W samy
SURFHVL
naukowej” zarówno na lekFMDF
perspektyw –
QL
ORQLVW\F]QH
QDELHU
DXNRZ\
NV]WDáFHQL
ZD*Q
IL]\NL
FLVáH
Uy*Q\F
DM
FLHQ
MHV
FKHPLL
–
HGQD
LRORJLL
PR*OLZR
GREQ
MD
IXQNFMoQRZDQL
]\N
]ZUyFHQL
]QDF]HQLRZ\F
SRM
FL
SROVNLHJR 3RáF]HQL
XZDJ
Q
SRáF]HQL
W
PHWRG\
GZyF
Mak jeden przymiot-
U]HF]RZQLNLH
U]HF]Rw-
nik modyfikuje znaczenie przymiotnika). We fragmencie tekstu K. Dunin ,,metoda naukowa” stanowi doktrynalne, filozoficzne aluzje do metody naukowej znamiennej dla filozofii Kanta czy Kar-
WH]MXV]D
3RJá
ELRQ
W
VáRZ
"
RGF]\WDQL
OR]RILF]QH
QL
SU]\ZRáDQ\F
QDXNRZ\
MDZL
VL
FR
" L polonistycznej – F]\O
nien zastaQRZL
GRVWU
))'
VL
#$
MHV
LURQLD
D
ZáDFLZLURQ
,,,/LWHUDWXU
IUDJPHQW
+
2EHFQ
C
A
IL]\N
Q
z QLHMHGQR]QDF]QRFL
kusza I na ocenianL
Q\F
G
Z\*V
L
?
UD
132
?
2
G
2
D
, -
D >$=
QDMRPRF
&DPXV
QDXNDF
IXQGDPHQWDOQ\F
!"
PDP
GZRáDQL
132
D
465
2
D 132
.0/
RND]D
D
LURQL
\
7
]DVD
UHIOHNV
WRF]QHJ
Ii-
]QDF]e-
-
J
Uy*QRURGQR
XPLHM
WQRF
2
ZL
A
O
VWDM
F]\WDQL
UHIOHNVM
(
F]\WHOQL
Zi-
QDF]H
?
2E1 D
F
K
;=:>
WHNVWy
@
G\GDNW\F]QH
VWU]H*HQL
UR]ZL]\ZDQLD
H
D
1
1DFLV
Z]JO
GH
?
I
]DGD Dr-
SU]\SLV\Za-
]DGD HJ]DPLQDF\MQ\F
2
VL
Z\NRU]\VWDQL
D )1 #
2 1
UR]XPLHQLH
RUELFLH
[ Ud_ e
c c
?
Q
D
2
ZL]DQ
G
A
WD
2
@BA
SURSR]\F
VáXV]Q
N
M M HVWyF
SU]HáDPD
6HQVRZQ
!
?
F]DVH
8 "
= L> 9 I
J *2
MHV
ZQLNOLZ
Z]JO
GH
9
A
SU]\URGQLF]\FK
SRPLMDP
]DGD
*
–GZXSR]LRPRZR
:
8 <
9 ; $
= >
G
PR*OLZ
] polonistycznego punktu widzenia
VL
XGD
?
&
(
)' SRZRGXMH
VDP\
U]HGPLRWy
QLHNWyU\F
H
URGHNOLWHUDFN
]UR]XPLHQLHP
VLJDQL
SRGVWDZRZ\
WHFKQLF]QR-PHG\F]QH
SU]\URGQLF]\FK
IUDJPHQFL
VWZLHUG]eQLD
IL]\F]Q\F
QDXNRZRF
@BA
G >$=P=
o treFLDF
Z
NRQVWUXNF
F]\WDQL
%
NV]WDáFHQL
SR]LRPL
F
XSRZD*QL
XF]HOQL
–UR]XPLDQH
SL
NQ
U]dkowany, zgodny z pewnym modelem, przewidywalny. Ponad-
UR]XPLHQLH
*
Z\PDJ
1DWRPLDV
XFKZ\WQ
Debiut fizyki na matur
w QDXF]DQL
P\OLFLHOL
– MD
F
WHNVWy
F
1
Z\*V]\
D
Q
OLWHratury
?
SR]LRPL
2
(Tabele 1 i 2 ).
Tekst
=LHPLD
[
SRGF]D
\
]
UXFK
ZRNy
^
6áR F
_N`Sa
b
HOLSW\F]QH
helium), a raz najdalej (aphelium ).
Pytania
=DSLV]
i polecenia
Model
od-
[$g
h
NWyU\
QDMPQLHMV]D
p
6WZLHUG]HQLH
8]DVDGQ
s *t
2
SRGREQ\
W\ON
RUELW
=
?
VWXPRJXWUXGQL
K
2
SHUy-
ZDUWR j
SU
GNRF
&
k ml k QLRZHb
=LHP
k
n
MHV
QDMZL NV]D
6
[ o
_ g
NWyU\
h
u
SU
GNRF
t
q
=LHP
VL
Q
w
q
MHV
v
QDMZL
NV]
w
x
SHU\KHOLXP
]DVDG
]DFKRZDQL
ys w
QDMPQLHMV
]PLHQQR u
Bz &
w x

} ~
VLá
DSKHOLXP
UDZLWDF\j-
3U]\NáDGz matury 2005 – Zadanie 23. (2 pkt)
SUREOHPH
UR]EXGRZDQ
_
6áRF
RGSRZLHG (
ZDUWR
D
b
VL QDMEOL*H
(rys.)
i
Podanie uzasadnienia – SRZRáDQL
7DEHO
ZLFL
qr
f
f
e
w t QHUJq 3q { X|
| *  SUDZƒ .HSOHUDO€ | ]DVDG ]DFKRZaQLw PRPHQW€…„ GX
QHMO€ ‚
powiedzi
Q
SXQNFL
QDMGXM
?
GáXJL
XF]H VSRW\N
21
GDQLD
PXMHJRSRJá
ELRQ
2
J
D
VL
]áR*RQR
RGF]\WDQL
)2 R
K
J
F]\WDM
4
WHNVW
VNáDGQLRZ
:\GDM
i astronomii (w zakresie wyznaczonym przez zad. ze zrozumieniem na poziomie krytycznym.
O
T
QL
U
2
D A
VL
*
PR*Q
V
9
OLWHUDFNL
2
Z\VRN
E
2S1
A
2
7DE 2). Czy rzeczy-
B@ A M Hk-
VWRSLH PHWDIRU\]DF
@
SRGVWDZRZH
PyZL
WYX
91
ZLHG]
SU]HF]\WDQL
Z
WHJ
X
IL]\N
A
WHNVWX
7DEHO
.V]WDáFHQL
F]\WDQL
„Cyfranio MHGQDN
Tekst
DPH
Z\WU FLá
1.
8GRZRGQLM*
2.
3RGD
3.
'ODF]H
4.
&]
1.
ZLD
2.
# (
SRU\ZDM M
&'
1 +
MD
.
2W
RVRE\
QD]\Z
Q
MK 7L I D
W
^ Y
7DNL
W\Ny
V<W'X
j
Y `
_a
V
NV]WDáFHQL
SU]\NáDGy
^
j
b
G]LHG]L
X
j j
n
g `
QDZL]\ZDQL
i EH]XVWDQQ\
H
IU
<
V Y
OLWHUDFNLF
I
[
L
G]\
b
" Q
SRVSLHV]QL
S
W\F
OLWHUDWXU
V\VWHPLH
DNXUD
ZáDVQ KLSRWH]
Z\SDGNyZ
RJRQH
PLHMVFDFK
OLPDNL
XQRVLá
D* S
VZ\
RFLHUDá
M
'C D E
& ]DPU o*RQ
PLOHQLDF
2/ 1 )
<
: ;
F
F\IUD
I
SRWRFznym.
FLD
QD]Z\
2/ )
SU]\ZRáXM LQformacje
Serihelium? Uzasadnij.
W\F] F\F
h
=
NRQRSL
G D
]DPUR*
PR *
F
]DVDG
]DFKRZDQL
F
S GX
Uy*Q\FK
c
V
7DEHO
I&H
H
VLJQL
> ,? A@ ? @
RNUHO
QHUJ
RVLJQL
NXOWXU
lk k m
VpoqY0rts
PHU\WRU\F]QH
LPL
Q
3
QDXNRZ\FK
7I J
=
DPHQ
V]F]HJyOQ
ZORN VL
QLF]\
H
B
Oi-
]DLQWHUHVRZDQL
&I MK OL N
solidne obliczenia.
GLDJQR]RZDQL
V
QLHZLDGRP
/HPEdukacja Cyfrania, Kraków 1976
SRFKRG]HQL
U
GNRF
)LOL
Z\UD]
VL IDQWDVW\F]QR -naukowej.
M ]\NLH
URJQR]DF
VL
MD
VDG\E
7UXUOD´
6WDQLVáD
8]DVDGQL
F]
L
NU *
VL
IDFKRZH
%
SR]LRPLH
ZORN VL
QLF]\
FLVQ á
PRPHQW
VNUDMQL
ZVSyáSUDF
GLDORJLH
P
VL
Q
]DVDG ]DFKRZDQL
áRFLRZ
QDXF]\FLH
SRZRGH
FR
W
Z\áR *\
hipoteza, obliczenia, planeta, perihelium, orbita,
Z\UZDZV]
Podanie uzasadnienia - SRZRáDQL
.HSOHUDO
QIRUPDFM ZL]MDF
IDFKRZH
SRWRF]QHJR
Nie.
D
RUELW
VNRPHQWRZD
DUW
preferencje ERKDWHUD3RZLDG
SUDZ
FLDá
!
)*,+)- + .
/ 0+ 44
75 6
8
9
6
UDZQL
Z\*V]\
NRPHWD
&\IUDQLR
Nazwa osobowa Cyfranio SRFKRG]
4.
SRFKRG]
VL ]QDMGXM WHUPLQRORJ
maki.
3.
IUDJPHQ
Q
NRQRSL
ORGRZ
ZLDGRPR
á F]HQL
WHUPLQRORJ
M
]\N
)LOL
GRW\FKF]aVRZH
SRGDQ
! $
SU]HGVWDZL
1 +
JG]LH
VL MD
REOLF]HQLDPL
ERKDWH
&\IUDQL
3U]\NáD
3U]\NáD
SU]\NáD
z tekstu.
Model odpowiedzi
Pytania i
SHUWXUEDFM
polecenia
SODQHW\
SHULKHOLXP
]UR]XPLHQLH
Z\UZDZV]
SRGSDUW VROLGQ\P
o UR]PDLW
HV
[dY
C C'Q R
Z
]PLHQQR X
XF]QL
ef
QD
XF]H –
UH]HQWXM
vu \
X
J 2N S
VLá
Z\PDJ
X
UDZLWDF\MQHM
GZLHP
F]\WDQL
V
X
O
]
[ \
ZVSyáSUDF
gih
HPSLU\F]Q\F
`
G F AR UT T
\GDk-
:\VWDUF]DMF\
SyáNXODP
g
Y
j
Py]JRZ\P
^
SRQL*V]\F
IUDJPHQWy
SHrspektywy polonistów i fizyków.
Tabela 3. Astrofizyka w literaturze
Zdumienie (problem – UR]ZL]DQLH
„Czemu w zanadto jednej osobie?
€ wyx z ~ {} | ~  { €
ƒ‚ z
€
„z z
}{ …
z
{
† ~ ~ Ox „
{
z x
{ ‡
w
{
~  ˆ ‚
{
7H
QL
LQQHM
G]LH F
VNyU
QL
'ODF]H
W\O
Q
F
UREL "
W
ZWRUNLHP
GRP
WZDU] QL
áXVFH
W\ON
:áDQL
3
MHV
L
JQLH (G]LH
{
OLFLHP
RVREL FLH
U
]LHPL
3U]
PDáH
JZLH (G]LH
LHREHFQR FL
HUDF
[...]”
x
‰
Š
‹
Œ


Ž 
‘
’
t
“ ,” • –
–
 • ›
ž Œ

’ 
–
›  !˜ Œ ¡– ˜
’ M¢ 
› —Œ A˜ £ œ

¤
˜ œ
ž
› Œ
,‘ ¥
–
:LVáDZ
Wielki Wybuch SRM
FL
Ä.W
PyJ
]DSHáQLDá
›
]URE
QL
Z]URNLH
VL
FLHV]\
Z\áF]QL
W\O
– WHUPL
SRF]WH
NRVPLF]Q\F
Oy
PDá
WH
6]\PERUVND
RJLH
URF]HN
GURJL
OH
Zdumienie
QD]\ZDMF\)
.W
PyJ
ZLHON
2NODVN
IDMHUZHUNyZ
GO
RGJDGQ ü
NU
ZyZF]D
*
GáXJLH
:LHONLHJ
SLHUZV]
GURG]
:\EXF
—• –
– Ÿ O 
}œ • Œ £
U] RGZD*Q
ZLRG FH
UR]OHJá
á
š
˜ ™
áDZH
SU]HVWU]HQ
Z\SHá]QL
DF]HOQ\FK
VL GRSLHU
Œ ™
’
i
›
SU]\EU]H*Q\F
GXPQL
SL
WQDFL


œ
QLHELHVNLH
‘
Zy
‘
RJDUQLDM F\F
PLOLDUGy
™
¦ Œ
OD
•
S
tym jak QDVWSLá´
Jostein Gaarder, Maja, Warszawa 2003, s. 423
supernowa (przyczyna – skutek)
(czáowiek) „patrzy nie na to, na co powinien, i prze *ywa to, co najmniej wa *ne – form
, ksztaát, pozór. I niczego
si
nie uczy, nie odkrywa oczywistej prawdy, od które j powinna si
zaczynaü pierwsza lekcja chemii, biologii,
–
fizyki: fizycznie sk áDGDP
VL

WHJR
’ Œ
F
–<Ÿ
XPDU áo, z tamtych zaprzesz áych wiatów, jesteP
¤
L
NQ\
¤
VNXWNLH
rozpadu."
Olga Tokarczuk, Ostatnie historie, Kraków 2004, s. 76
5
Y
„'RPRZ
2Q
ZLH
(porównanie – kontrast)
czarna dziura
UDGR
NRODFML
*
PDJLF]QL
W
PDWF]\Q
M
NWyU
G]LVLD
RSOHFHQL
QLH]DPLHU]HQL
VNR F]
VL RGZOHND
VL
SR*DUFLH
MH
W
F]DUQ
EH
UHV]W
G]LXU
GO
JZLD]G
SU]HWUDZLHQLHP
QD]ZL
MHGQD
(ULND
]XSHáQL
U]\FLga.”
Elfriede Jelinek, Pianistka, Warszawa 2004, s. 146
Tabela 4. Pytania i modele odpowiedzi fizyka
Pytania nauczyciela fizyki i astronomii
MDNLH
JZLH (G]L
PDáH
QD]Z
Podaj
nieobecno F
ery
6]\PERUVN
momentami:
6áRQHF]QHJR
SRMDZLHQL
6FKDUDNWHU\]X
$ poMDZLHQL
buch.
IL]\N
*DDUGHU
%
PyZ
6]\PERUVND
*\FLD
VL
VL KRP
3RGD
NWyU\F
M
PyZ
SRZVWDQL
!
H
6áRFH
QDVW
SXMFymi
VDSLHQV
Z\PDJDM HU
:\PLH HU
F]áRZLHND
RJUDQLF]DM NUyW
NRVPRORJLL
Model odpowiedzi fizyka
8NáDG
:LHON
"#
ZLHG]
NWyUH
IDNW
REVHUZDF\MQ
Wielki Wybuch – SRZVWDQL
·
SRZVWDQL
*\FLD
VL
*\FL
er:
promieniowania,
galaktyczna
QL
'
( PRGelem
XNáDGy
VL
*ycia.
3U]HVXQL
FL
&
8NáDG
– SRMDZLHQL
Plancka,
6á onecznego,
F]HUZLHQL
%
VL
VL
Komo sapiens.
hadro nowa,
SODQHWDUQ\FK
) 6áR necznego – SRMDZLHQL
Charakterystyka
SRMDZLHQL
VWU o-
FKDUDNWHU\VW\N
SU]HPDZLDM F
8NáD
·
ODNW\N
: y-
wymaga wiedzy z biologii.
3RGD
·
(powstanie
%LRORJL
leptonowa,
atomów,
g a-
– od pojawie-
SURPLHQLRZ anie reliktowe
Wielkiego Wybuchu.
Od
jakiej
]DF]\Q
! *
dziedziny,
VL
SLHUZV
( zdaniem
OHNFM
Tokarczuk,
IL]\NL
powinna
2GSRZLHG (
uzasadnij.
Astrofizyka.
Sy(QLHMV
+ Uzasadnienie:
SRZVWDQL
=LHP
w
SRZVWDM FL
*NL
VXSHUQRZH
czasie
SLHUZLDVWN
*\FLD
wybuchu
XPR *OLZLDM
+ Tabela 5. Pytania i modele odpowiedzi polonisty
3\WDQLDQDXF]\FLHODM
]\NDSROVNLHJR
Model odpowiedzi polonisty
Czym jest zdumiony podmiot liryczny wiersza Szy m-
/XG]NL
2
FL
borskiej?
1
91 8
MDN
URGN
354
VSRVy
]\NRZH
:
6
V]WDá
DUW\VW\F]Q
7
ZLHU sza (zastosowane
Z]PDFQLDM Z\PRZ
W\WXáX"
:LHUV
WDQL
C
;
,
LVWQLHQLHP
- 0. /
0< =7 ?; > +. B@ A 7 1 1
!> C
/
4 /
7AD/
L
]EXGRZD
MD
4/
URGN
4
U
F
C
MDko osoba i przedstawiciel gatunku. Wypisz z
VIRUPXáRZDQL
G0/
QDZL]XM
WHRU
11
CE>
KDUDNWHU\]XM F
8H1
*\FL
HZROXF
C C
Q
F
1 -
RVRE
WH
NWó-
I
U]
]LHPL
JBK
VDP
FLH
Y Y
QL
VLHEL
a
d+bed=a
'Z
QDSL
FLH"
SU
*
{
k
SRPRF MDNLF
]\WHOQLNRZ
i jedQRF]HQL
F]\
|
g
mrq
Váy
lnm
m
o
UXGQ SUREOHPDW\N
SRF]WNy
EXGXM
SU]HMDZL
h
g
OLWHUDFNR VL Z
URGNDP
m
~
7RNDUF]X
}
s
g
ZLDW
WHNVWX"
~
7RNDUF]X
GDM
l
SU]\EOi-
W
áXVFH
ZáDQL
i
WHP
ˆ
ZáDFLZRF
„B)Ž
JeliQH
‰
ˆ
F]DUQH
]REUD]RZDQL

Š
G]LXU
Hˆ ‰
UHODF
SDUDGRNVDOQR h
u
VNLHM
1
]DSy-
DQW\NDGHn-
GNUHOHQL
FyUN
‰
‹
SU]
t
]LHPL
S\WDQL
f
QDIRU
NWR´
v
S
a
u
v
u
NURF]HN
U]
G
GXPQL
L
@
]Gu-
W\O
t
áDZ
g h
Q
s
~€
&]áRZLH
€} D j
U]HFHQL
ZWyU]H
v
3RFKáDQLDQL
PDWN
F]VWNL

GZyF
‚
‹

…
j
RJURPQ
‹
rozpadu)
VL
†
‚
i j
F]HNLZDQ
z
WHJRF
‚

SU]HFLZVWDZQ\F
‡
h
ZD *QH
]DFKZ\WX
f
RNV\Po-
URGH
B‹ ) Ž
JUDZLWDF\MQH
Hˆ ‰
HPRF
QLHELe-
„
VW\Oi-
XPDUáR
VSURZDG]DQL
‹
ƒ
y
RGF]Xü
g
Z]URNLHP
SRPLM
SDUDGRN
b
SRGNUH ORQ
SU]HVWU]HQ
h
Vkó-
LHREHFQo-
SDUW\NXá SU]HF]F QLH´
SrzyciJDQL
[ ‰
c
`_ Z
RJDUQLDMF\F
QLHLVWRWQH
ZV]\VWNLHJR
QDFMLSU]HUD*HQL
6
WRF
VNXWHk
(SL
NQ
styczny): VNáaGDP
9‹ Œ
h
HUDF
NRF
t9wBx
WDX
JQLH(G]LH
UHWRU\F]QH
Z\VW
SuMF
IDMHUZHUNL
PDá
6]HUH
Z\NRU]\VWDQ
Š
b
GRP
oklaski dla Wielkiego Wybuchu
Z\UD]"
PL G]
UR]EXGRZDQ
NRVPLF]Q
ron
3RGD
VáX*
RE
UR]ZL]DQLH
VIRUPXáRZD *DDUGH
ludzkiej egzystencji?
-DNLP
URVQ LMON PRQ
US T V
W ] ^
[Y )Z \
FL
h
hBp
GRPLQXM ]QDN
w zanadto jednej osobie, tej a nie innej, tylko raz osobi-
W jaki sposób Gaarder w tym fragmencie tekstu buduje
=
ZV]\VW
VZRLVWo-
mienia podmiotu lirycznego.
&]áRZLH
ZLHUV]
WD
QWHUSXQNF\MQH
cjalna intonacja – W
1
QLHSRZWDU]DOQR FL
MH
‚
UR]ELFL
$‘ ’ 0„ ”
“ ‰
 
Q
SRá F]HQL
‹
IDVFy-
Tabela 6. Piramida faktów do tekstów „astrofizyka w literaturze”
Informacje
2GG]LDá\ZDQL
1LH]E
GQH
1DXF]\FLH
Nauczyciel fizyki
ZV]HFKQRü
WHUPRMGUoZ
JUDZLWDF\ jne
:LHON
ZHZQWU
i
jego
:\EXFK
JZLD]G\
po-
5HDNFM
Kategoria podmiotu lirycznego. Zasady konstrukcji tek-
VW
(ZRO u-
czarnej
DUáD
JZLD]
OX
HUPRM GUowej z E=mc
ZRGRU
G
*HOD]D 6upernowa i poZVWDZDQL SLHUZLDVWNy
FL *V]\F!"
*e-
Krótkoterminowe
VW\N
VD
$
2
UHDNF
(tablica
#
VHQ
W\WXáX
7HUPLQRORJL
F
IXQNFM Literackie sposoby obra-
]ZL ]DQ
]
URGNDP
]\No-
WHNFLH
dziury)
=ZL]H
laza
ZVSLHUDMFH
Z\P
QHXWURQRZH
]RZDQLD
cja gwiazd i jej fazy (od protogwiazdy do
ELDáH
M
]\NDSROVNLHJR
JZLD]
J
VWRü
$
Mendelejewa).
WHPSHUDWXUD
SRO
$
PDJQHW\F]QH
Hertzsprunga–Russella.
- VIRUP u2
1 1 Z\Mt& ' *\FLD 3 3DUaGRNVDOQR4 OXG]NLH5 HJ]yNRZRF 1 OXG]NLH stencji. Perspektywa ew oOXF51 *\FL (
Q(
]LHPL 3 5HODFMD 6
áRZDQL
Charakter y-
SURPLH $
%
)HQRPH
Pa-
(
MHGQRVWNRZH
VáX*
)/.
& '
LVWQLHQL
0
SRGNUHOHQL
*
( ,) +
áRZLHND
MHGQRVWNRZRF
matka – córka.
Diagram
Zaznaczenie
gwiazd na diagramie.
8NáD
7
SRGZyM
% 8
– czarna dziura i czerwo-
Pomocnicze
ny olbrzym (zjawiVN
(
8
SU]
SU]HSá\ZL
.
:áDFLZRF
P a-
SRF]WNDP
terii do czarnej dziury). Prawo Hubble’a.
=DOH*QR
<=>=<?
EOH¶D
PO
F
C
9
RNUHOHQL
áDGQRF
&]D
G
OD
D
@
:
;
:V]HFK ZLDW
ZLHN
Z\]QDF]HQL
LVWQLHQL
H
GRNáDGQLH
E
A
B
VWDáH
I
H
F]DUQH
ZLDW
L
K
G]LXU\
WHRUL
L
3UREOHPDW yN
LNM
ZL]DQ
O
L M
:LHONL ego Wybuchu).
:
+X b-
:V]HFK ZLata
J
J
– 15
POG
=DNRF]HQLH
3RGVXPRZDQLH
V
ERZH
SUyEL
U
P
QLHF
W
VWXGHQWy
G
QSR
NLHUXQN
X
R
DGDQL
,Q*\QLHU
T
VRQGD*RZ
YZY
2FKURQ
U
SU]HSURZDG]RQ
URGRZLVN
[
T
U
3:6
07. 2005 r. na 84. oso-
\]W_^
X
DOLV]
VWXGL
Ta`bT
RFz-
ne) w czasie egzaminu z fizyki.
Tabela 7. Ankieta badawcza
c
3U]HF]\WD
IUDJPHQ
e
h
RGSRZLHG
Q
f
d
SRZLH F
SRQL *V
h i
e
6WHIDQ
S\WDQL
f
f
&KZLQ
GRW\F] j/i
f
c
QDZL ]XMFH
G
kg
m
WH
WHNVWX
l
3U]
g
c
ZVSyáF]HVQH
Z\ERU
h i
ce
c
V\W uDF
ÄWDN -QL
ion
ZLDW
VSRáHF]QR-SROLW\F]QH
h
SRSUDZQ RGSRZLHG( RWRF
f
Nyá
kiem.
"Na caáym placu staáy oddziaáy Wojska Polskiego, gotowe do wyjazdu na Antar ktyd
. Polska armia miaáa
ustabilizowaü pole magnetyczne Ziemi, naruszone w p obli*u bieguna przez islamskich terrorystów."
Pytania:
q 2
r r p p ]LDás :RMVNt 3ROVNLHJR"
2.
-DNL u ]DGDQL u PLDá v
t p r Z\NRQDQLt polska armia?
3.
& r ]URE w x w LVODPVFs
WHUURU\ FL"
u z
4.
&]s
RSLVDQ u HIHNWs
G]LDáD WHUURU\VW\F]Q\Fy
V PR*OLZ {
5.
-H x w Z\EUDáDH} RGSRZLHG( ÄWDN ~ W 
r r € LV SU]\SXV]F]DOQ u
W\Fyp ]LDáD GO t QDVzej cywilizacji
r q DZL ]XM u &KZL2
q ƒ W\†
6.
' r MDNLH „r Z\GDU]HQL t SROLW\F]QHJ …
1.
'RN
1
NáD
—
‡
p
Z\V\áD
S\WDQL
VLJQL
FL
‡
ZLHG(
W\F]Q\
£
S\WDQL
SRGDá
z RGSRZLHG]L
ZLHG]
ª
‡
QS
¯ ,½
‡‰ˆŠ‹SŒ…
Ž
˜
ZV]\VF
SR]LRP

Š
±²
VWXGHQWyZ
S\WDQL
ZRMQ
UHFHSW\ZQH
Z\PDJDMF
¦
¤ ‘
¥ ‘
§ ¨
²
SRGDO
³¦´µ¤¶­
ZLDWRZD
£
’”
SRSUDZQ
š
™ 
F]\WDQL
áF]HQL
F]\
D]Dá
£
Œ
¤
©Zª¬«
‡
Ž
ZLHG]
\l
­¤
F
£
*
*
³ ¸
· ·
¾
E\á
VL
+LURV]LPD
¤
Š
u
F
¡ ›
ª
«
VWXGHQ
QLHZLHG
ª

SU]
PR*Q
ž
ou 
WHUURU\VWy
‡
ƒ
Ÿ
ZLHG]
GRVWU]HJ
·
G]LHG]L
±‘À
SRWUDNWRZD
1DWRPLDV
SU]\SDGNy
¿b²O¿
u
RU
,t 
VNXWN
w
WH kstu?
UR]XPLHQLHP
L
NV]RF
7
ZLHG(
SU]\URGQLF]H
WU]HF
²
1LH
VWRVRZDQ
IUDJPHQFL
‘“’”
œ
‡ b
› œ
 ›
|
r ‚p s
7D
PHW
®
’
•
MD
–
SU]y-
‘“’
SRSUDZQ
ROLW\F]QSR]LR
PLVW\ILNDFM
SU]\F]\Q
IL]\N
ªvª
¹
š
¯ °
¢
o-
NUy-
SRáF]HQLX
º]¤‘»“¼
á
GQ\F
SRWUDNWRZDQL
³
o-
G]La-
áD ]ZL]DQ\F
á\FK
Q\
8PLHM
WQR
HIHNWH
FyZDE\FH
LHPVNL
y
]RVWD
SROH
PDJQHW\F]Q\
\WDQL
NV]WDáFHQLD
VW
MDN
FDáNRZLFL
LVWRWQ
Z\GDM
VL
áF]HQL
Z\VLáNy
dawnictwo Edukacyjne, Kraków 2004.
Gleason J.B., Ratner R.B., Psycholingwistyka
3DZáRZVN
D QDZH
X* ]DLVWQLa-
WD
XPDQLVWyZ
FLVáRw-
MD
RVLJQL
W\
Buehl D., Strategie aktywnego nauczania czyli jak efektyZQL
Mietzel G., 3V\FKRORJL
UHDOQ\FK
Uozumieniem na poziomie krytycznym i twórczym jest koniecz-
Literatura
2005.
50HWRG\N
NV]WDáFHQLD*GDVNL
üZLF]H
*GDVNL
QDXF]D
:\GDZQLFWZ
VNXWHF]QL
VL
, Wy-
XF]
3V\FKROoJLF]QH
*GDVN
:\GDZQLFWZR3V\FKRORJLF]QH*GDVN
F]\WDQLX *GDV
"!
Sinica M.(red.), Teoretyczno-metodologiczne podstawy bada nad efektywnoci ksztaácenia polonistycznego, Zielona Góra 1993.
Sokal A., Bricmon J., Modne bzdury.
nych intelektualistów3UXV]\VN
Szymborski K., ']LNL
-
+,+
#
QDGX*\FLDF
$&%"')( *
6-ka, Warszawa 2004.
VáyZND, ”Polityka” 2002, nr 18.
8
N
SRSHáQLDQ\F
$
SU]Hz postmodernistycz-