Pobierz

KARTA KURSU
Nazwa
Podstawy ewolucjonizmu
Nazwa w j. ang.
Basics of evolution
Kod
Punktacja ECTS*
2
Zespół dydaktyczny
Koordynator
Prof. dr hab. Władysław Zamachowski
Prof. dr hab. Władysław
Zamachowski
Dr Marek Guzik
Opis kursu (cele kształcenia)
Celem wykładów jest zapoznanie studiującego (w oparciu o klasyczne teorie ewolucji
Lamarcka i Darwina, a także teorie powstałe po roku 1859 i poznane fakty z różnych dziedzin
biologii) ze współczesnym stanem wiedzy na temat ewolucji świata organicznego, jej
czynnikach, mechanizmach i prawidłowościach. Przedmiot kończy się egzaminem, na którym
zdający powinien wykazać się umiejętnością właściwej interpretacji i powiązań różnorodnych
zjawisk biologicznych w aspekcie czasu i przemian rozwojowych.
Warunki wstępne
Wiedza
Umiejętności
Kursy
Znajomość podstawowych faktów z zakresu głównych przedmiotów
realizowanych na I, II i III roku studiów, głównie dotyczących filogenezy roślin
i zwierząt, ekologii, genetyki, biochemii.
Umiejętność właściwej interpretacji i kojarzenia faktów biologicznych w
aspekcie czasu i przemian rozwojowych.
Botanika, zoologia, biochemia, ekologia, genetyka
1
Efekty kształcenia
Efekt kształcenia dla kursu
Wiedza
W01, Przedstawia źródła zmienności organizmów oraz
czasowe i przestrzenne uwarunkowania różnorodności
biologicznej
K_W11
W02.Charakteryzuje dzieje życia na Ziemi
K_W12
W03. Objaśnia ogólne uwarunkowania środowiskowe
życia organizmów
K_W12
W04. Przedstawia historyczne i współczesne przyczyny
zróżnicowania flory i fauny
K_W13
W05 Wyjaśnia podstawowe reguły i opisuje mechanizmy
funkcjonowania życia na poziomie populacji,
K_W14
W06. Opisuje mechanizmy ewolucji z uwzględnieniem ich
podstaw molekularnych,
K_W18
W07. Opisuje podstawowe koncepcje teorii ewolucji.
K_W22
Efekt kształcenia dla kursu
Umiejętności
Odniesienie do efektów
kierunkowych
Odniesienie do efektów
kierunkowych
U01,Posługuje się biologiczną literaturą naukową w
języku ojczystym i obcym,
K_U03 K_U04,
U02. samodzielnie wyszukuje i korzysta z dostępnych
źródeł informacji biologicznej, w tym ze źródeł
elektronicznych
U03. Dokonuje syntezy danych pochodzących z różnych
źródeł i wyciąga na tej podstawie wnioski
K_U05
U04. Uczy się samodzielnie wyznaczonych zagadnień
K_U13
K_U09
2
Odniesienie do efektów
kierunkowych
Efekt kształcenia dla kursu
Kompetencje
społeczne
K01, Rozumie konieczność uczenia się ustawicznego
K_K01,
K02. W interpretacji zjawisk i procesów przyrodniczych
korzysta z podstaw empirycznych,
K_K02,.
K03. Krytycznie podchodzi do informacji
upowszechnianych w mediach,
K_K04
K04. Dąży do stałego aktualizowania wiedzy z zakresu
nauk biologicznych
K_K06
Organizacja
Forma zajęć
Ćwiczenia w grupach
Wykład
(W)
A
Liczba godzin
10
K
L
S
P
E
10
Opis metod prowadzenia zajęć
Wykład,
Dyskusja,
3
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
W01
W02
W03
W04
W05
W06
W07
U01
U02
U03
U04
K01
K02
K03
K04
Inne
Egzamin
pisemny
Egzamin ustny
Praca pisemna
(esej)
Referat
Udział w
dyskusji
Projekt
grupowy
Projekt
indywidualny
Praca
laboratoryjna
Zajęcia
terenowe
Ćwiczenia w
szkole
Gry
dydaktyczne
E – learning
Formy sprawdzania efektów kształcenia
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Sprawdzanie przygotowania do bieżących zajęć. Ocena końcowa obejmuje
ocenę z ćwiczeń (20%) oraz ocenę z egzaminu (80%)
Kryteria oceny
Uwagi
Treści merytoryczne (wykaz tematów)
1. Określenie terminu ewolucja. Rozwój myśli ewolucyjnej.
2. Klasyczne teorie ewolucji. Teoria ewolucji Lamarcka. Teoria ewolucji Darwina. Wallace i jego
koncepcja. Neolamarkizm, neodarwinizm, mutacjonizm, ewolucjonizm syntetyczny.
3. Zmienność dziedziczna i niedziedziczna. Zmienność skokowa i ciągła. Mutacje i rekombinacje.
Polimorfizm. Zmienność wewnątrz i między populacyjna. Reguła Hardy,ego i Weinberga.
4. Walka o byt. Zasada Gauze,go. Konkurencja wewnątrz i między gatunkowa i jej następstwa.
5. Dobór naturalny, jego działanie i znaczenie. Selekcja stabilizująca, skierowana, rozrywająca,
apostatyczna i płciowa.
6. Dryf genetyczny, jego działanie i znaczenie w procesie ewolucji.
7. Gatunek i specjacja. Rodzaje specjacji. Znaczenie izolacji i mechanizmów izolacyjnych w
procesie powstawania gatunków. Efekt Wallace. Mikro- makro- i megaewolucja. Radiacja
adaptatywna i zajmowanie stref przystosowawczych.
8. Prawidłowości ewolucji. Tempo przemian ewolucyjnych. Teoria ortogenezy. Współczesne
ujęcie kierunkowości ewolucji. Problem nieodwracalności ewolucji w ujęciu Abela, Dollo.
Współczesne ujęcie nieodwracalności ewolucji. Wymieranie szczepów i jego interpretacja.
9. Pochodzenie i ewolucja człowieka. Stanowisko człowieka w systemie ssaków. Problem ras
ludzkich.
4
Wykaz literatury podstawowej
1. Futuyma D. J. 2008. Ewolucja. Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego.
2. Krzanowska H., Łomnicki A., Rafiński J., Szarski H., Szymura J.M. 1995. Zarys
mechanizmów ewolucji. PWN. Warszawa.
3. Szarski H. 1989. Mechanizmy ewolucji. PWN. Warszawa.
Wykaz literatury uzupełniającej
1. Darwin K. 1955. O powstawaniu gatunków drogą doboru naturalnego czyli o
utrzymaniu się doskonalszych ras w walce o byt. PWN. Warszawa.
2. Dawkins R. 1994. Ślepy zegarmistrz czyli, jak ewolucja dowodzi, że świat nie został
zaplanowany. PIW. Warszawa.
3. Gould S. J. 1991. Niewczesny pogrzeb Darwina. PIW. Warszawa.
4. Johnson Ph. E. 1997. Sąd nad Darwinem. Oficyna Wydawnicza. „Vocatio”.
5. Reichholf J. B. 1992. Zagadka rodowodu człowieka. PWN. Warszawa.
6. Smith J. M. 1992. Problemy biologii. PWN. Warszawa
Bilans godzinowy zgodny z CNPS (Całkowity Nakład Pracy Studenta)
Ilość godzin w kontakcie z
prowadzącymi
Ilość godzin pracy studenta
bez kontaktu z
prowadzącymi
Wykład
10
Konwersatorium (ćwiczenia, laboratorium itd.)
10
Pozostałe godziny kontaktu studenta z prowadzącym
10
Lektura w ramach przygotowania do zajęć
20
Przygotowanie krótkiej pracy pisemnej lub referatu po
zapoznaniu się z niezbędną literaturą przedmiotu
Przygotowanie projektu lub prezentacji na podany temat
(praca w grupie)
Przygotowanie do egzaminu
25
Ogółem bilans czasu pracy
75
Ilość punktów ECTS w zależności od przyjętego przelicznika
2
5
KARTA KURSU
Nazwa
Podstawy ewolucjonizmu
Nazwa w j. ang.
Kod
Koordynator
Punktacja ECTS*
Prof. dr hab. Władysław Zamachowski
Zespół dydaktyczny
Prof. dr hab. Władysław
Zamachowski
Dr Marek Guzik
Opis kursu (cele kształcenia)
Celem wykładów jest w oparciu o klasyczne teorie ewolucji Lamarcka i Darwina, a także teorie
powstałe po roku 1859 i poznane fakty z różnych dziedzin biologii, zapoznanie studiującego ze
współczesnym stanem wiedzy na temat ewolucji świata organicznego, jej czynnikach,
mechanizmach i prawidłowościach. Przedmiot kończy się egzaminem, na którym zdający
powinien wykazać się umiejętnością właściwej interpretacji i powiązań różnorodnych zjawisk
biologicznych w aspekcie czasu i przemian rozwojowych.
Warunki wstępne
Wiedza
Umiejętności
Kursy
Znajomość podstawowych faktów z zakresu głównych przedmiotów
realizowanych na I, II i III roku studiów, głównie dotyczących filogenezy roślin
i zwierząt, ekologii, genetyki, biochemii.
Umiejętność właściwej interpretacji i kojarzenia faktów biologicznych w
aspekcie czasu i przemian rozwojowych.
Botanika, zoologia, biochemia, ekologia, genetyka
6
Efekty kształcenia
Efekt kształcenia dla kursu
Wiedza
W01, Przedstawia źródła zmienności organizmów oraz
czasowe i przestrzenne uwarunkowania różnorodności
biologicznej
K_W11
W02.Charakteryzuje dzieje życia na Ziemi
K_W12
W03. Objaśnia ogólne uwarunkowania środowiskowe
życia organizmów
K_W12
W04. Przedstawia historyczne i współczesne przyczyny
zróżnicowania flory i fauny
K_W13
W05 Wyjaśnia podstawowe reguły i opisuje mechanizmy
funkcjonowania życia na poziomie populacji,
K_W14
W06. Opisuje mechanizmy ewolucji z uwzględnieniem ich
podstaw molekularnych,
K_W18
W07. Opisuje podstawowe koncepcje teorii ewolucji.
K_W22
Efekt kształcenia dla kursu
Umiejętności
Odniesienie do efektów
kierunkowych
Odniesienie do efektów
kierunkowych
U01,Posługuje się biologiczną literaturą naukową w
języku ojczystym i obcym,
K_U03 K_U04,
U02. samodzielnie wyszukuje i korzysta z dostępnych
źródeł informacji biologicznej, w tym ze źródeł
elektronicznych
U03. Dokonuje syntezy danych pochodzących z różnych
źródeł i wyciąga na tej podstawie wnioski
K_U05
U04. Uczy się samodzielnie wyznaczonych zagadnień
K_U13
K_U09
7
Odniesienie do efektów
kierunkowych
Efekt kształcenia dla kursu
Kompetencje
społeczne
K01, Rozumie konieczność uczenia się ustawicznego
K_K01,
K02. W interpretacji zjawisk i procesów przyrodniczych
korzysta z podstaw empirycznych,
K_K02,.
K03. Krytycznie podchodzi do informacji
upowszechnianych w mediach,
K_K04
K04. Dąży do stałego aktualizowania wiedzy z zakresu
nauk biologicznych
K_K06
Organizacja
Forma zajęć
Ćwiczenia w grupach
Wykład
(W)
A
Liczba godzin
10
K
L
S
P
E
6
Opis metod prowadzenia zajęć
Wykład,
Dyskusja,
8
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
W01
W02
W03
W04
W05
W06
W07
U01
U02
U03
U04
K01
K02
K03
K04
Inne
Egzamin
pisemny
Egzamin ustny
Praca pisemna
(esej)
Referat
Udział w
dyskusji
Projekt
grupowy
Projekt
indywidualny
Praca
laboratoryjna
Zajęcia
terenowe
Ćwiczenia w
szkole
Gry
dydaktyczne
E – learning
Formy sprawdzania efektów kształcenia
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Sprawdzanie przygotowania do bieżących zajęć. Ocena końcowa obejmuje
ocenę z ćwiczeń (20%) oraz ocenę z egzaminu (80%)
Kryteria oceny
Uwagi
Treści merytoryczne (wykaz tematów)
1. Określenie terminu ewolucja. Rozwój myśli ewolucyjnej.
2. Klasyczne teorie ewolucji. Teoria ewolucji Lamarcka. Teoria ewolucji Darwina. Wallace i jego
koncepcja. Neolamarkizm, neodarwinizm, mutacjonizm, ewolucjonizm syntetyczny.
3. Zmienność dziedziczna i niedziedziczna. Zmienność skokowa i ciągła. Mutacje i rekombinacje.
Polimorfizm. Zmienność wewnątrz i między populacyjna. Reguła Hardy,ego i Weinberga.
4. Walka o byt. Zasada Gauze,go. Konkurencja wewnątrz i między gatunkowa i jej następstwa.
5. Dobór naturalny, jego działanie i znaczenie. Selekcja stabilizująca, skierowana, rozrywająca,
apostatyczna i płciowa.
6. Dryf genetyczny, jego działanie i znaczenie w procesie ewolucji.
7. Gatunek i specjacja. Rodzaje specjacji. Znaczenie izolacji i mechanizmów izolacyjnych w
procesie powstawania gatunków. Efekt Wallace. Mikro- makro- i megaewolucja. Radiacja
adaptatywna i zajmowanie stref przystosowawczych.
8. Prawidłowości ewolucji. Tempo przemian ewolucyjnych. Teoria ortogenezy. Współczesne
ujęcie kierunkowości ewolucji. Problem nieodwracalności ewolucji w ujęciu Abela, Dollo.
Współczesne ujęcie nieodwracalności ewolucji. Wymieranie szczepów i jego interpretacja.
9. Pochodzenie i ewolucja człowieka. Stanowisko człowieka w systemie ssaków. Problem ras
ludzkich.
9
Wykaz literatury podstawowej
4. Futuyma D. J. 2008. Ewolucja. Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego.
5. Krzanowska H., Łomnicki A., Rafiński J., Szarski H., Szymura J.M. 1995. Zarys
mechanizmów ewolucji. PWN. Warszawa.
6. Szarski H. 1989. Mechanizmy ewolucji. PWN. Warszawa.
Wykaz literatury uzupełniającej
1. Darwin K. 1955. O powstawaniu gatunków drogą doboru naturalnego czyli o
utrzymaniu się doskonalszych ras w walce o byt. PWN. Warszawa.
2. Dawkins R. 1994. Ślepy zegarmistrz czyli, jak ewolucja dowodzi, że świat nie został
zaplanowany. PIW. Warszawa.
3. Gould S. J. 1991. Niewczesny pogrzeb Darwina. PIW. Warszawa.
4. Johnson Ph. E. 1997. Sąd nad Darwinem. Oficyna Wydawnicza. „Vocatio”.
5. Reichholf J. B. 1992. Zagadka rodowodu człowieka. PWN. Warszawa.
6. Smith J. M. 1992. Problemy biologii. PWN. Warszawa
Bilans godzinowy zgodny z CNPS (Całkowity Nakład Pracy Studenta)
Ilość godzin w kontakcie z
prowadzącymi
Wykład
10
Konwersatorium (ćwiczenia, laboratorium itd.)
6
Pozostałe godziny kontaktu studenta z prowadzącym
10
Lektura w ramach przygotowania do zajęć
Ilość godzin pracy studenta
bez kontaktu z
prowadzącymi
30
Przygotowanie krótkiej pracy pisemnej lub referatu po
zapoznaniu się z niezbędną literaturą przedmiotu
Przygotowanie projektu lub prezentacji na podany temat
(praca w grupie)
Przygotowanie do egzaminu
25
Ogółem bilans czasu pracy
81
Ilość punktów ECTS w zależności od przyjętego przelicznika
2
10